آفت دهان چیست؟

در حالی که زخم‌های شانکر می‌توانند آزاردهنده و ناراحت‌کننده باشند، اما مسری نیستند و خطر جدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کنند. اگرچه علت دقیق آفت ناشناخته است، اما عواملی مانند استرس، آسیب به دهان، تغییرات هورمونی و کمبودهای تغذیه ای می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. بیشتر آفت‌ها ظرف یک تا دو هفته بهبود می‌یابند و درمان‌ها – از جمله داروهای موضعی و دهان‌شویه‌ها – می‌توانند به تسکین درد و بهبودی کمک کنند.

آفت دهان اغلب اولین بار در دوران نوجوانی ظاهر می شود و ۵ تا ۵۰ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد.

انواع و عکس ها

سه نوع آفت وجود دارد: استوماتیت آفتی خفیف، استوماتیت آفتی ماژور و استوماتیت آفتی هرپتی فرم. اصطلاح “استوماتیت” برای توصیف التهاب غشاهای مخاطی در دهان شما استفاده می شود. آفت‌ها بر اساس اندازه و تعداد زخم‌هایی که دارید و مدت زمان بهبودی آنها طبقه‌بندی می‌شوند.

این شایع ترین نوع آفت است که حدود ۸۰ درصد از موارد را شامل می شود. استوماتیت آفتی جزئی با زخم های کوچک، گرد یا بیضی شکل که معمولاً کمتر از ۱ سانتی متر قطر دارند مشخص می شود. آنها معمولاً در عرض یک هفته بدون بر جای گذاشتن جای زخم بهبود می یابند.

استوماتیت آفتی عمده

این نوع آفت شدیدتر است و تقریباً ۱۵ درصد از کل موارد را تشکیل می دهد. زخم های آفتی اصلی معمولا عمیق و بزرگتر از ۱ سانتی متر قطر دارند. بهبودی این زخم‌ها ممکن است دو هفته یا بیشتر طول بکشد و می‌تواند جای زخم باقی بگذارد.

استوماتیت آفتی هرپتیفرم

استوماتیت آفتی هرپتیفرم کمتر از شایع ترین نوع زخم شانکر است که کمتر از ۵ درصد از کل موارد را تشکیل می دهد. افراد مبتلا به این نوع زخم های ریز متعددی خواهند داشت که به صورت خوشه ای ظاهر می شوند. این زخم ها توسط ویروس تبخال ایجاد نمی شوند. زخم ها می توانند ادغام شوند و زخم های بزرگ تری به شکل نامنظم ایجاد کنند که معمولاً در عرض یک هفته بهبود می یابند.

چه چیزی باعث ایجاد آفت می شود؟ 

یک یا دو روز قبل از ایجاد آفت، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در ناحیه ای که آفت ظاهر می شود داشته باشید. زخم شانکر به احتمال زیاد در موارد زیر ایجاد می شود:

• زبان، زیر زبان یا نوک زبان
• داخل گونه
• سقف دهان
• داخل لب
• روی بافت لثه

هنگامی که زخم شانکر ایجاد می شود، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• لکه های قرمز دردناک دایره ای یا بیضی شکل که به یک زخم با مرکز سفید یا زرد تبدیل می شوند.
• تب
• کسالت (ناراحتی عمومی)
• غدد لنفاوی متورم

درد شانکر معمولاً ده روز طول می کشد، اگرچه ممکن است تا سه هفته طول بکشد تا زخم شانکر به طور کامل بهبود یابد.

چه چیزی باعث ایجاد آفت می شود؟ 

آفت دهان زمانی ایجاد می شود که بافت های ظریف داخل دهان آسیب ببینند یا تحریک شوند. محققان مطمئن نیستند که چرا آفت ایجاد می شود، اما ممکن است ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن پس از قرار گرفتن در معرض برخی مواد، محرک ها یا آسیب هایی مانند:

• آسیب یا ضربه به دهان (به عنوان مثال، کار دندانپزشکی، استفاده از بریس، داشتن دندان مصنوعی نامناسب)
• برخی غذاها مانند مرکبات یا پنیر
• تغییرات هورمونی در دوران بارداری و قاعدگی
• استرس
• کمبودهای تغذیه ای

عوامل خطر

آفت دهان یکی از شایع ترین بیماری های دهان است. هر کسی ممکن است به آفت مبتلا شود، اما برخی عوامل خطر ممکن است شما را مستعدتر کند، از جمله:

• ژنتیک: آفت در خانواده ها ایجاد می شود. ۲۴ تا ۴۶ درصد از افرادی که دچار آفت می شوند، اعضای خانواده شان نیز به آن مبتلا می شوند.
• جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آفت هستند.
• برخی از شرایط سلامتی: برخی از شرایط پزشکی می توانند خطر ابتلا به آفت ها را افزایش دهند، از جمله ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، اختلالات گوارشی (به عنوان مثال، بیماری التهابی روده)، یا سرطان های خاص (مانند دهان، پانکراس، سینه).

تشخیص

آفت دهان را می توان با نگاه کردن به دهان برای شناسایی زخم تشخیص داد. اگر مکرر زخم‌های شانکر یا زخم‌هایی دارید که در عرض یک یا دو هفته بهبود نمی‌یابند، پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی را برای تعیین علت، مانند آلرژی غذایی یا عفونت، تجویز کند.

این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فرهنگ: ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما به آرامی ناحیه اطراف زخم را سواب می کشد و سواب را برای بررسی عفونت به آزمایشگاه می فرستد.
• بیوپسی: یک نمونه بافت کوچک (بیوپسی) ممکن است با یک سواب گرفته شود و برای آنالیز به آزمایشگاه فرستاده شود تا سایر علل احتمالی زخم‌های شانکر مانند سرطان دهان را رد کند. در حالی که آفت‌ها باعث سرطان نمی‌شوند، برخی از سرطان‌های دهان می‌توانند باعث ایجاد زخم‌های دهان شوند که بهبود نمی‌یابند.
• تست آلرژی: اگر دلیلی برای این باور وجود داشته باشد که برخی غذاها ممکن است باعث ایجاد آفت شوند، آزمایش های آلرژی می توانند به شناسایی حساسیت به مواد خاص کمک کنند.

درمان برای آفت دهان  

اکثر آفت‌ها بدون درمان در عرض یک تا دو هفته بهبود می‌یابند. درمان‌های بدون نسخه و اصلاح شیوه زندگی می‌تواند به تسکین علائم تا زمانی که زخم شانکر بهبود یابد کمک کند. برای شیوع شدید زخم شانکر، پزشک ممکن است داروهایی را برای تسکین درد تجویز کند.

اصلاح سبک زندگی

درمان‌های خانگی و اصلاح شیوه زندگی می‌تواند به شما در مدیریت درد و ناراحتی آفت‌ها در زمانی که منتظر بهبودی آنها هستید کمک کند. برای تسکین درد شانکر در خانه، می توانید موارد زیر را امتحان کنید:

• خوردن غذاهای نرم و ملایمی که نیاز به جویدن زیاد ندارند و به راحتی بلعیده می شوند، مانند ماست یا پنیر دلمه. از غذاهای تند یا اسیدی (مثلا مرکبات، گوجه فرنگی) برای جلوگیری از تحریک زخم شانکر اجتناب کنید.
• شستشو با آب نمک: یک قاشق چای خوری نمک را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید و محلول را در دهان خود بچرخانید تا به کاهش درد و التهاب کمک کند.
• دندان های خود را به آرامی با یک مسواک نرم مسواک بزنید.
• نوشیدن مایعات سرد، مانند آب یخ یا چای، ممکن است به کاهش درد کمک کند. استفاده از نی می تواند به جلوگیری از تماس مایع با زخم شانکر کمک کند اگر مایع باعث گزش آن شود.
• از استعمال دخانیات یا جویدن تنباکو که می‌تواند باعث تحریک آفت‌ها شود، خودداری کنید.

داروهای بدون نسخه

داروهای بدون نسخه می توانند به کاهش موقت درد و ناراحتی کمک کنند. اکثر داروخانه ها اقلامی را حمل می کنند که ممکن است به مدیریت علائم زخم شانکر کمک کند، مانند:

• داروهای موضعی: پمادها، ژل ها یا دهان شویه های حاوی موادی مانند بنزوکائین (ماده فعال در اوراباس) یا لیدوکائین می توانند به بی حس کردن ناحیه آسیب دیده و تسکین درد کمک کنند.
• مسکن های درد: مسکن های بدون نسخه، از جمله تیلنول (استامینوفن) یا ادویل (ایبوپروفن)، می توانند درد و التهاب شانکر را کاهش دهند.
• شیر منیزیا: شیر منیزیا که به عنوان ملین یا داروی ضد اسید (سوخت سر دل) به فروش می رسد، تا چهار بار در روز مستقیماً روی زخم مالیده می شود، ممکن است باعث تسکین درد شود.
• ژل آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا که به آرامی روی زخم مالیده می شود ممکن است به بهبود و تسکین درد کمک کند.

داروهای تجویزی

اگر زخم های عود کننده (مکرر) شانکر یا زخم های متعدد شانکری دارید که به اندازه کافی شدید است که مانع از خوردن یا آشامیدن شما شود، پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کمک به تسکین درد تجویز کند. این داروها ممکن است شامل کورتیکواستروئیدها و دهان شویه ها باشد.

کورتیکواستروئیدهایی که مستقیماً روی زخم (ها) اعمال می شوند یا از طریق دهان مصرف می شوند می توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. داروهایی که معمولاً تجویز می شوند شامل عوامل بی حس کننده موضعی مانند زایلوکائین (لیدوکائین چسبناک)، کورتیکواستروئیدها مانند وانوس (ژل فلوسینونید) و درموات (ژل کلوبتازول) و ضدعفونی کننده های موضعی مانند گلای اکسید (کاربامید پراکسید خوراکی) هستند.

در صورت شیوع شدید آفت در دهان، ممکن است برای کاهش درد و کاهش تورم دهانشویه حاوی کورتیکواستروئیدها مانند دگزامتازون تجویز شود.

پیشگیری

در حالی که هیچ روشی برای پیشگیری از آفت وجود ندارد، برخی اقدامات ممکن است به کاهش خطر ابتلا به آنها کمک کند:

• با مسواک زدن با مسواک نرم، نخ دندان و استفاده از دهانشویه ملایم و بدون الکل، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.
• از غذاهایی که باعث تحریک یا تشدید زخم‌های پوستی می‌شوند، مانند غذاهای اسیدی و تند خودداری کنید
• هر گونه آلرژن یا محرک خاصی را که قبلاً باعث ایجاد آفت می شود، شناسایی کرده و از آن اجتناب کنید
• سطوح استرس را از طریق تکنیک های کاهش استرس، مانند دارو، ورزش یا گذراندن وقت در طبیعت، مدیریت کنید
• با اجتناب از عاداتی مانند گاز گرفتن داخل گونه ها یا لب ها و احتیاط در مصرف غذاها و نوشیدنی های گرم از دهان خود در برابر آسیب محافظت کنید.
• برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی، از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی استفاده کنید

عوارض 

آفت‌ها معمولاً موقتی هستند و در عرض یک تا دو هفته بدون ایجاد مشکل بهبود می‌یابند. در موارد نادر، آفت می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت و جای زخم شود.

هنگامی که زخم های باز در معرض میکروارگانیسم های مضر مانند باکتری ها یا قارچ ها قرار می گیرند، عفونت می تواند رخ دهد.

زخم های شدید یا بزرگ شانکر، به ویژه استوماتیت آفتی ماژور، گاهی اوقات می تواند منجر به زخم یا آسیب بافتی در ناحیه آسیب دیده شود. جای زخم ممکن است باعث تغییر در بافت و ظاهر بافت دهان شما شود.

زندگی با آفت  

مقابله با آفت‌ها می‌تواند خسته‌کننده باشد، به‌ویژه زمانی که بر توانایی شما در خوردن، نوشیدن و صحبت کردن تأثیر بگذارد. یافتن راه‌هایی برای مدیریت درد و ناراحتی‌تان، مانند خوردن غذاهای نرم و استفاده از کرم‌های بی‌حس‌کننده موضعی، می‌تواند به شما کمک کند تا زمانی که منتظر بهبودی زخم شانکر هستید، با آن مقابله کنید.

اگرچه ممکن است آزاردهنده باشد، اما بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن ملایم با مسواک نرم و استفاده از دهانشویه ملایم ادامه دهید. این می تواند به بهبود بهبودی و جلوگیری از عفونت های دهان کمک کند.

بیشتر آفت‌ها ظرف یک یا دو هفته بهبود می‌یابند، اما اگر علائم آفت شما بدتر شد یا از بین نرفت، برای تشخیص و توصیه‌های درمانی به پزشک مراجعه کنید.