این موضوع، یکی از قدیمی‌ترین بحث‌هاست: دوش گرفتن در صبح یا شب؟ پاسخ به این سوال چندان ساده نیست و به ترجیحات و سبک زندگی هر فرد بستگی دارد، زیرا هر دو زمان مزایای خاص خود را دارند.
هانا کوپلمان، پزشک متخصص پوست و مجری پادکست Derm Club در گفت‌وگو با نشریه Health می‌گوید: «هیچ پاسخ واحد و عمومی‌ای وجود ندارد.» او توضیح می‌دهد: «دوش صبحگاهی می‌تواند راهی عالی برای بیدار شدن، افزایش گردش خون و آغاز یک روز تازه باشد، به‌ویژه اگر شب‌ها زیاد عرق می‌کنید. از سوی دیگر، دوش شبانه کمک می‌کند تا عرق، آلودگی، کرم ضدآفتاب و ذرات محیطی از بدن شسته شوند.»
دلایل حمایت از دوش صبحگاهی
آنا آندریئنکو، متخصص پوست دارای بورد تخصصی در کلینیک‌های Dr. Ducu می‌گوید دوش گرفتن در صبح می‌تواند گردش خون را افزایش دهد، اثرات خواب‌آلودگی را کاهش دهد و عرق شبانه را بشوید.
مزایای دوش صبحگاهی
دوش گرفتن در صبح می‌تواند احساس انرژی و تازگی را برای شروع روز به شما بدهد.
- افزایش انرژی: بر اساس نظرسنجی بنیاد خواب، ۷۳٫۳٪ افراد گزارش داده‌اند که پس از دوش صبحگاهی احساس شادابی یا انرژی بیشتری دارند.
- افزایش گردش خون: دوش صبحگاهی باعث بهبود جریان خون، کاهش التهاب و تسکین درد می‌شود، به‌ویژه اگر قبل از بیرون آمدن از دوش، دمای آب را کمی خنک‌تر کنید.
- رفع ژولیدگی موها: غلت زدن در خواب می‌تواند صبح موهای شما را به‌هم‌ریخته کند، اما دوش صبحگاهی می‌تواند به حالت دادن به موها کمک کند.
- شست‌وشوی عرق: بدن در هنگام خواب مستعد تعریق است. بنابراین، دوش گرفتن در صبح می‌تواند بوی بدن را کاهش داده و احساس پاکی و تازگی بیشتری ایجاد کند. به گفته آنا چاگون، متخصص پوست و نوآور جهانی در حوزه درماتولوژی، این کار به بهداشت کلی پوست کمک می‌کند.
- آماده‌سازی پوست: به گفته دکتر کوپلمان، دوش صبحگاهی می‌تواند پف صورت را کاهش داده و پوست را برای اصلاح یا آرایش آماده کند.
معایب دوش صبحگاهی
در حالی که دوش صبحگاهی می‌تواند برای شروع روز مفید باشد، معایبی نیز دارد:
- نگه داشتن آلودگی‌های روزانه: اگر دوش را به صبح موکول کنید، آلودگی‌ها، عرق، گرده گیاهان، کرم ضدآفتاب و ذرات آلاینده‌ای که در طول روز روی پوست شما می‌نشینند، شب تا صبح روی پوست و در تخت‌خواب باقی می‌مانند.
- افزایش احتمال تحریک پوستی: از دیدگاه سلامت پوست، دکتر کوپلمان دوش شبانه را ترجیح می‌دهد، چرا که شستن آلودگی‌های روز، از انسداد منافذ و تحریکات پوستی جلوگیری می‌کند.
- فشار بر مو و پوست سر: اگر دوش صبحگاهی شما شامل شست‌وشوی روزانه مو با شامپو و سپس استفاده از ابزارهای حرارتی برای حالت‌دهی باشد، این می‌تواند به موها آسیب وارد کند. به‌ویژه اگر موهای شما خشک یا شکننده باشد. بسیاری از متخصصان پوست می‌گویند موهای خشک یا بافت‌دار نیازی به شست‌وشوی روزانه ندارند.
دلایل حمایت از دوش شبانه
به گفته دکتر چاگون، دوش شبانه با آب گرم می‌تواند به شما کمک کند آرام شوید و به مغزتان علامت بدهد که وقت استراحت است. همچنین با شست‌وشوی آلودگی‌های روزانه، با بدنی تمیز به خواب می‌روید.
حتی اگر دوش گرفتن در صبح را انتخاب می‌کنید، داشتن یک روتین شبانه برای شست‌وشوی صورت، همچنان ضروری است.
مزایای دوش شبانه
دوش شبانه برای کمک به آرامش و بهبود خواب شهرت دارد:
- تقویت خواب: دوش شبانه به بدن شما کمک می‌کند آرام شود. همچنین باعث افت دمای بدن پس از دوش شده و مغز را به خواب دعوت می‌کند.
- شست‌وشوی آلودگی و گرد و غبار: دوش شبانه به بهداشت پوست کمک می‌کند، زیرا کرم ضدآفتاب، آرایش، آلودگی هوا و گرده‌ها را از روی پوست می‌زداید. به گفته دکتر آندریئنکو، این کار موجب کاهش تحریکات پوستی و جوش می‌شود.
- حفظ رطوبت پوست: پوست در طول شب خود را بازسازی می‌کند، بنابراین استفاده از مرطوب‌کننده پس از دوش می‌تواند سلامت پوست را تقویت کند، رطوبت را حفظ کرده و به پوست آبرسانی کند. دکتر چاگون این نکته را یادآور می‌شود.
معایب دوش شبانه
در حالی که دوش شبانه برای کاهش استرس مفید است، اما خالی از عیب نیست:
- آسیب به مو: خوابیدن با موی خیس می‌تواند موجب اصطکاک با بالش یا حتی رشد قارچ در پوست سر شود، به‌ویژه اگر موها به‌درستی خشک نشده باشند. دکتر کوپلمان این نکته را هشدار می‌دهد.
- نیاز به وقت بیشتر: طبق گفته دکتر آندریئنکو، دوش شبانه می‌تواند زمان بیشتری بطلبد، به‌ویژه اگر نیاز به خشک کردن موها داشته باشید.
- تمایل به استفاده از آب داغ: بسیاری از افراد پیش از خواب ترجیح می‌دهند با آب بسیار گرم دوش بگیرند. اما این کار می‌تواند روغن‌های طبیعی پوست را از بین برده و باعث خشکی و خارش پوست شود.
چه نکاتی را هنگام انتخاب باید در نظر گرفت؟
برای انتخاب زمان مناسب دوش گرفتن، باید سبک زندگی، برنامه روزانه و اهداف شخصی خود را بررسی کنید.
اگر عصرها زمان بیشتری دارید یا می‌خواهید خواب بهتری داشته باشید، دوش شبانه برای شما مناسب‌تر است. اما اگر صبح‌ها به سختی از خواب بیدار می‌شوید یا پیش از رفتن به سر کار ورزش می‌کنید، دوش صبحگاهی انتخاب بهتری است.
سلامت پوست
در انتخاب زمان دوش گرفتن، باید به نوع پوست و شرایط پوستی خود نیز توجه کنید. اگر پوست خشکی دارید یا حساس هستید، دوش شبانه ممکن است برای شما مناسب‌تر باشد.
دکتر کوپلمان می‌گوید: «دوش گرفتن در شب این فرصت را می‌دهد تا پیش از خواب، رطوبت را در پوست حفظ کنید. استفاده از نرم‌کننده‌ها یا سرم‌ها پس از دوش، جذب بهتری دارد زیرا پوست در زمان خواب در حالت ترمیمی قرار دارد.»
مزایای انرژی و خواب
اگر می‌خواهید روز خود را پرانرژی آغاز کنید، بیدار و هوشیار باشید، دوش صبحگاهی را انتخاب کنید. اما اگر هدف شما داشتن خوابی باکیفیت است، دوش شبانه گزینه بهتری است.
به گفته دکتر کوپلمان: «دوش صبحگاهی می‌تواند انرژی را با افزایش گردش خون و هوشیاری بالا ببرد. از سوی دیگر، دوش گرم شبانه موجب کاهش دمای بدن پس از آن شده، ترشح ملاتونین را افزایش داده و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد—که برای افرادی که دچار بی‌خوابی یا اضطراب هستند بسیار مفید است.»
سلامت مو
خوابیدن با موی خیس ایده‌آل نیست زیرا می‌تواند باعث شکستگی مو در اثر اصطکاک با بالش شود. اگر شب‌ها موهای خود را می‌شویید، دکتر کوپلمان توصیه می‌کند که موها را با حوله به‌خوبی خشک کرده و در صورت نیاز، با سشوار در دمای پایین پوست سر را خشک کنید.
خوابیدن با موی مرطوب همچنین می‌تواند باعث مشکلاتی در پوست سر شود؛ از جمله رشد قارچ و تحریک پوست. محیط مرطوب شرایطی ایجاد می‌کند که مخمرها یا باکتری‌ها می‌توانند رشد کرده و باعث حساسیت یا حتی پوسته‌پوسته شدن شوند.
بهداشت پس از ورزش
فارغ از اینکه چه زمانی ورزش می‌کنید—صبح یا شب—باید بعد از آن دوش بگیرید. به گفته دکتر آندریئنکو، ترکیب عرق با باکتری می‌تواند منافذ را مسدود کرده و موجب جوش یا تحریک، به‌ویژه در ناحیه پشت یا سینه شود.
جمع‌بندی سریع
انتخاب زمان مناسب برای دوش گرفتن—صبح یا شب—بستگی به ترجیحات شخصی، سبک زندگی و اهداف مراقبتی پوست شما دارد.
دوش صبحگاهی به بیدار شدن و شروع روزی پرانرژی کمک می‌کند، در حالی که دوش شبانه به آرامش و آماده‌سازی بدن برای خواب کمک می‌کند.
صرف‌نظر از اینکه کدام را انتخاب می‌کنید، مراقبت از پوست و مو را فراموش نکنید. این شامل استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و ضدآفتاب، و پرهیز از خوابیدن با موی خیس می‌شود.