بوتاکس (onabotulinumtoxinA) به‌طور کلی برای بیشتر شرایطی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته، ایمن محسوب می‌شود و می‌توان آن را به‌صورت متناوب و در طولانی‌مدت دریافت کرد. با این حال، بسته به نوع بیماری یا مشکلی که برای درمان آن بوتاکس تزریق می‌کنید، ممکن است برخی عوارض جانبی طولانی‌مدت نیز بروز کند.
بوتاکس (onabotulinumtoxinA) نام تجاری یک داروی تزریقی است که با نسخهٔ پزشک تجویز می‌شود و کاربرد اصلی آن درمان میگرن مزمن و تعدادی از اختلالات دیگر است. بوتاکس کازمتیک (onabotulinumtoxinA) نیز نسخهٔ دیگری از همین مادهٔ مؤثره است که به‌منظور کاهش عمق خطوط و چین و چروک‌های صورت به‌ویژه در نواحی اطراف چشم‌ها و پیشانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مگر آنکه خلافش ذکر گردد، در این متن هر دو نوع دارو با عنوان عمومی «بوتاکس» معرفی می‌شوند.
برای اینکه بدانید آیا می‌توانید بوتاکس را برای مدت طولانی ادامه دهید و اینکه آیا عوارض جانبی بلندمدتی در پی خواهد داشت یا خیر، ادامهٔ مطلب را مطالعه کنید.
دریافت بوتاکس در بازهٔ زمانی طولانی
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تزریق بوتاکس را به‌عنوان یک روش درمانی ایمن، مؤثر و قابل استفاده در بلندمدت برای چندین بیماری تأیید کرده است. از جمله کاربردهای مهم آن می‌توان به درمان میگرن مزمن، مثانهٔ بیش‌فعال (OAB)، تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز) و برخی اختلالات عصبی مانند دیستونی گردنی اشاره کرد. تعداد جلسات تزریق بسته به دستور پزشک و پاسخ جسم شما می‌تواند متغیر باشد؛ در برخی موارد ممکن است چندین نوبت تزریق طی ماه‌های متوالی لازم باشد. اما برای برخی بیماری‌ها مثل استرابیسم (انحراف چشم)، پزشک معمولاً تنها یک بار تزریق را کافی می‌داند و نیازی به تکرار مکرر آن نیست.
در موارد استفاده زیبایی، پزشک ممکن است بوتاکس کازمتیک را در فواصل منظم و طی چند جلسه به نواحی مختلف صورت شما، مانند چین‌های اطراف چشم و خطوط پیشانی، تزریق کند تا به تدریج عمق چین و چروک‌ها کاهش یابد و ظاهر جوان‌تری به صورت شما بازگردد.
اگر پس از مشورت با پزشک معالجتان و انجام معاینات لازم به این نتیجه برسید که بوتاکس برای شما هم بی‌خطر و هم کارآمد است، می‌توانید آن را به‌صورت بلندمدت ادامه دهید. در هر مرحله، در صورت بروز هرگونه سؤال یا نگرانی دربارهٔ تکرار جلسات یا فاصلهٔ زمانی بین تزریق‌ها، حتماً موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
نکتهٔ مهم: تنها باید بوتاکس را از یک پزشک متخصص یا فردی دریافت کنید که آشنایی کامل با سوابق پزشکی شما دارد. این دارو ممکن است با برخی داروهای دیگر یا شرایط خاص پزشکی تداخل داشته باشد، بنابراین پزشک قبل از تجویز، تداخل‌های احتمالی را بررسی خواهد کرد.
عوارض جانبی بلندمدت بوتاکس
اغلب عوارض جانبی بوتاکس خفیف هستند و معمولاً طی چند روز تا چند هفته برطرف می‌شوند. با این حال، در موارد نادری برخی عوارض جانبی می‌توانند برای چند ماه یا حتی بیشتر ادامه یابند. این عوارض ممکن است در طول دورهٔ درمان ظاهر شوند و پیوسته باشند یا پس از مدتی طولانی تزریق قابل مشاهده گردند.
در آزمایش‌های بالینی بوتاکس و بوتاکس کازمتیک، عوارض جانبی طولانی‌مدت بسیار نادر گزارش شده است؛ اما در صورت بروز، بسته به شرایط فردی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زخم قرنیه: ایجاد یک ضایعه یا زخم باز روی قرنیه (لایه شفاف جلوی چشم) که ممکن است باعث درد یا ناراحتی چشم شود.
- وخامت اختلالات عصبی-عضلانی موجود: در افرادی که از پیش دچار بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس یا سندرم لمبرت-ایتون هستند، امکان تشدید علائم وجود دارد.
- احتباس ادرار: در برخی موارد، تخلیهٔ طبیعی مثانه دچار اختلال می‌شود و فرد نیازمند سوندگذاری موقت یا درمان دارویی خواهد بود.
همچنین ممکن است ضعف عضلانی یا از دست رفتن ارتباط عصب و عضله (دنرواسیون) رخ دهد که معمولاً پس از قطع تزریق بوتاکس به تدریج رفع می‌شود. در دنرواسیون، عضله دیگر نمی‌تواند به درستی منقبض یا حرکت کند.
به یاد داشته باشید که بوتاکس دارای هشدار جعبه‌ای (Boxed Warning) از سوی FDA است. این هشدار جدی‌ترین نوع هشدار دارویی است و دربارهٔ احتمال گسترش اثرات سمی دارو به مناطق دور از محل تزریق هشدار می‌دهد. در موارد بسیار نادر، این گسترش می‌تواند زندگی فرد را به خطر اندازد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، بخش هشدار جعبه‌ای در منابع FDA را مطالعه کنید یا با پزشک خود مشورت نمایید.
آیا بوتاکس می‌تواند موجب سرطان شود؟
بر اساس مطالعات و آزمایش‌های بالینی انجام‌شده، هیچ ارتباط مستقیمی بین تزریق بوتاکس و بروز سرطان مشاهده نشده است. کارشناسان انتظار ندارند که بوتاکس عامل ایجاد سلول‌های سرطانی یا تومور باشد.
با این حال، ماده اصلی بوتاکس (onabotulinumtoxinA) در برخی تحقیقات به‌عنوان یک گزینهٔ کمکی برای تسکین علائم برخی انواع سرطان، مانند اسپاسم‌های عضلانی ناشی از تومور یا درمان دردهای نوروپاتیک مورداستفاده قرار گرفته است. بنابراین اگر در این زمینه سؤال یا نگرانی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا اطلاعات دقیق‌تری دریافت نمایید.
جمع‌بندی نهایی
در مجموع، بوتاکس یک درمان تأییدشده از سوی FDA است که برای بسیاری از کاربردهای درمانی و زیبایی در بلندمدت ایمن و مؤثر تلقی می‌شود. عوارض جانبی طولانی‌مدت بسیار نادر هستند و شدت و مدت آن‌ها به وضعیت پزشکی شما و دوز مصرفی بستگی دارد. در صورت هرگونه نگرانی یا مشاهدهٔ علائم غیرعادی پس از تزریق بوتاکس، سریعاً با پزشک معالج خود تماس بگیرید تا اقدامات لازم را انجام دهید.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/drugs-is-botox-safe-long-term