محلول‌های لنز تماسی برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن لنزهای تماسی طراحی شده‌اند و نباید به‌عنوان قطره چشمی استفاده شوند. استفاده مستقیم از این محلول‌ها در چشم می‌تواند باعث تحریک، سوزش یا در موارد نادر، سوختگی شیمیایی شود.
این محلول‌ها حاوی موادی مانند پراکسید هیدروژن، سورفکتانت‌ها و نگهدارنده‌ها هستند که برای لنزها ایمن اما برای چشم مضرند. برخلاف قطره‌های چشمی، محلول‌های لنز تماسی برای مرطوب کردن یا تسکین چشم‌ها فرموله نشده‌اند.
دلایل عدم استفاده از محلول لنز تماسی به‌عنوان قطره چشمی
ترکیبات مضر
محلول‌های لنز تماسی حاوی موادی مانند پراکسید هیدروژن هستند که برای ضدعفونی لنزها استفاده می‌شود اما در صورت تماس مستقیم با چشم می‌تواند آسیب‌رسان باشد. این ماده در صورت خنثی نشدن، می‌تواند باعث سوختگی شیمیایی شود.
سورفکتانت‌ها، که برای حذف آلودگی و چربی از لنزها به کار می‌روند، می‌توانند باعث تحریک و ناراحتی در چشم شوند. نگهدارنده‌هایی مانند کلرهگزیدین نیز ممکن است برای چشم‌ها مضر باشند و باعث التهاب شوند.
Valeriya/Getty Images
عدم توانایی در مرطوب‌سازی
محلول‌های لنز تماسی برای مرطوب کردن یا روان‌سازی چشم طراحی نشده‌اند و نمی‌توانند عملکرد قطره‌های چشمی را جایگزین کنند. این محلول‌ها فاقد ترکیبات خاصی هستند که برای تسکین خشکی چشم یا بهبود شرایط چشمی لازم‌اند.
استفاده از این محلول‌ها به‌جای قطره‌های چشمی ممکن است علائم خشکی یا تحریک را بدتر کند. این موضوع به‌ویژه برای افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند و به مرطوب‌کننده‌های چشمی نیاز دارند، اهمیت دارد.
خطرات سلامتی
استفاده نادرست از محلول لنز تماسی می‌تواند به عوارضی مانند قرمزی، سوزش یا حتی آسیب‌های جدی‌تر مانند سوختگی شیمیایی منجر شود. این عوارض ممکن است به‌ویژه در افرادی با چشم‌های حساس یا شرایط چشمی موجود شدیدتر باشند.
حتی محلول‌های خنثی‌شده که برای قرار دادن لنز در چشم ایمن هستند، نباید به‌عنوان قطره چشمی استفاده شوند. این محلول‌ها فاقد خواص درمانی یا مرطوب‌کننده‌ای هستند که برای سلامت چشم ضروری‌اند.
علائم تماس محلول لنز تماسی با چشم
اگر محلول لنز تماسی به‌طور تصادفی وارد چشم شود، ممکن است علائمی مانند تحریک، سوزش یا قرمزی ظاهر شود. در موارد شدیدتر، به‌ویژه با محلول‌های حاوی پراکسید هیدروژن خنثی‌نشده، ممکن است سوختگی شیمیایی رخ دهد.
علائم سوختگی شیمیایی شامل درد شدید، قرمزی چشم، تورم و دشواری در باز کردن چشم است. این علائم نیازمند اقدام فوری و گاهی مراقبت پزشکی هستند.
چه باید کرد اگر محلول لنز تماسی وارد چشم شود؟
شستشوی فوری چشم
اگر محلول لنز تماسی وارد چشم شد، فوراً چشم را با آب ولرم تمیز بشویید. دست‌ها را با آب و صابون بشویید تا از انتقال محلول به چشم جلوگیری شود.
لنزهای تماسی را، در صورت وجود، از چشم خارج کنید و چشم را به مدت حداقل ۲۰ دقیقه زیر جریان ملایم آب ولرم بشویید. اطمینان حاصل کنید که جریان آب به چشم دیگر منتقل نشود.
اجتناب از استفاده لنز
تا زمانی که علائم بهبود نیافته‌اند، از استفاده مجدد از لنزهای تماسی خودداری کنید. چشم ممکن است برای مدتی قرمز یا دردناک باشد و نیاز به استراحت دارد.
با پزشک چشم خود مشورت کنید تا زمان مناسب برای استفاده مجدد از لنزها مشخص شود. این اقدام از آسیب بیشتر به چشم جلوگیری می‌کند.
چه زمانی باید کمک پزشکی دریافت کرد؟
اگر علائم پس از شستشوی چشم بهبود نیافت یا شدیدتر شد، فوراً با پزشک چشم تماس بگیرید. علائمی مانند درد شدید، مشکل در باز کردن چشم، تغییرات بینایی، حساسیت به نور، سردرد یا ترشح از چشم نیاز به توجه فوری دارند.
در این موارد، شستشوی چشم را شروع کنید و با شماره ۹۱۱ تماس بگیرید یا از شخصی بخواهید شما را به بیمارستان برساند. رانندگی در این شرایط خطرناک است و باید از آن اجتناب شود.
علائم هشداردهنده
- درد شدید یا مداوم: نشانه‌ای از آسیب احتمالی، مانند سوختگی شیمیایی، که نیاز به درمان فوری دارد.
- تغییرات بینایی: کاهش وضوح بینایی یا دید تار ممکن است به آسیب قرنیه اشاره کند.
- ترشح یا تورم: این علائم می‌توانند نشانه عفونت یا التهاب جدی باشند.
جایگزین‌های مناسب برای قطره‌های چشمی
برای مرطوب کردن چشم یا درمان شرایط چشمی، از قطره‌های چشمی مخصوص که برای این منظور طراحی شده‌اند استفاده کنید. آکادمی چشم‌پزشکی آمریکا (AAO) توصیه می‌کند که هنگام استفاده از لنزهای تماسی از قطره‌های چشمی استفاده نشود، مگر اینکه برای لنزها مناسب باشند.
پزشک چشم می‌تواند قطره‌های بدون نگهدارنده یا مناسب برای کاربران لنز تماسی توصیه کند. در برخی موارد، تغییر نوع لنز یا استفاده از عینک ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
گزینه‌های تسکین خشکی چشم
- کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم روی پلک‌ها می‌تواند به تسکین خشکی چشم کمک کند.
- رطوبت‌ساز: استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز در محیط می‌تواند رطوبت هوا را افزایش داده و از خشکی چشم جلوگیری کند.
- هیدراتاسیون کافی: نوشیدن آب کافی به حفظ رطوبت بدن و چشم‌ها کمک می‌کند.
آیا می‌توان از محلول نمکی به‌عنوان قطره چشمی استفاده کرد؟
محلول‌های نمکی استریل، که گاهی برای شستشوی لنزها استفاده می‌شوند، عمدتاً از آب و نمک تشکیل شده‌اند و فاقد مواد ضدعفونی‌کننده هستند. بااین‌حال، این محلول‌ها برای استفاده به‌عنوان قطره چشمی مناسب نیستند، زیرا فاقد ترکیبات مرطوب‌کننده یا درمانی لازم‌اند.
محلول‌های نمکی ممکن است حاوی نگهدارنده‌هایی باشند که برای چشم‌ها تحریک‌کننده هستند. برای اطمینان از ایمنی، دستورالعمل‌های محصول را مطالعه کنید و از محصولات مخصوص چشم استفاده کنید.
سؤالات متداول
آیا می‌توان از محلول لنز تماسی برای شستشوی چشم استفاده کرد؟
خیر، محلول لنز تماسی نباید برای شستشوی چشم استفاده شود، زیرا ممکن است باعث تحریک یا سوختگی شود. برای شستشوی چشم، از آب تمیز، محلول نمکی استریل یا محصولات شستشوی چشمی مخصوص استفاده کنید.
به‌جای قطره چشمی چه می‌توان استفاده کرد؟
فقط از قطره‌های چشمی مخصوص برای این منظور استفاده کنید. روش‌های جایگزین مانند کمپرس گرم، هیدراتاسیون کافی یا استفاده از رطوبت‌ساز می‌توانند به تسکین خشکی چشم کمک کنند.
آیا می‌توان از آب به‌عنوان قطره چشمی استفاده کرد؟
آب لوله‌کشی، به‌ویژه هنگام استفاده از لنزهای تماسی، ممکن است خطر عفونت آکانتاموبا را افزایش دهد. آب استریل ایمن‌تر است اما خواص مرطوب‌کننده قطره‌های چشمی را ندارد.
نتیجه‌گیری نهایی
محلول‌های لنز تماسی برای ضدعفونی و نگهداری لنزها طراحی شده‌اند و نباید به‌عنوان قطره چشمی استفاده شوند، زیرا می‌توانند باعث تحریک، سوزش یا آسیب‌های جدی‌تر شوند. در صورت تماس اتفاقی محلول با چشم، فوراً چشم را با آب ولرم بشویید و در صورت ادامه علائم، با پزشک مشورت کنید.
برای مرطوب کردن یا درمان چشم، از قطره‌های چشمی مخصوص و مناسب برای کاربران لنز تماسی استفاده کنید. مشورت با پزشک چشم برای انتخاب محصولات مناسب و مدیریت علائم چشمی بهترین رویکرد برای حفظ سلامت چشم است.