تائورین، یک اسید آمینه که اغلب به نوشیدنی‌های انرژی‌زا افزوده می‌شود، پس از انتشار یک مطالعه که آن را با لوسمی (نوعی سرطان خون) مرتبط دانسته، مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
تائورین (Taurine) یکی از اسیدهای آمینه‌ای است که در بدن انسان به‌طور طبیعی تولید می‌شود، اما به دلیل خواص فیزیولوژیکی‌اش به‌صورت مصنوعی نیز به ترکیبات مختلف از جمله نوشیدنی‌های انرژی‌زا افزوده می‌شود. عملکردهای اصلی تائورین شامل تنظیم تعادل الکترولیت‌ها، محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو، و حمایت از عملکرد قلب و عضلات است. در اینجا، مطالعه‌ای که آن را با رشد سلول‌های لوسمی مرتبط دانسته، باعث نگرانی‌هایی شده، هرچند یافته‌ها پیچیده‌تر از آن هستند که در نگاه اول به نظر می‌رسد.
این تحقیق نشان می‌دهد سلول‌های لوسمی ممکن است از تائورین برای رشد خود استفاده کنند، اما بیان نمی‌کند که تائورین باعث ایجاد سرطان می‌شود.
نکته‌ی مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که بین «ایجاد سرطان» و «تغذیه سلول‌های سرطانی» تفاوت اساسی وجود دارد. این مطالعه صرفاً نشان داده که سلول‌های سرطانی می‌توانند از تائورین بهره‌برداری کنند، نه اینکه خود تائورین عامل محرک اولیه سرطان باشد. بسیاری از مواد مغذی مفید نیز ممکن است در شرایط خاصی به سلول‌های سرطانی سوخت برسانند، ولی این به معنای مضر بودن آن ماده در شرایط عادی نیست.
متخصصان می‌گویند افراد سالم نیازی به اجتناب از مصرف تائورین ندارند، اما همچنان باید در مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا اعتدال را رعایت کنند.
توصیه متخصصان تغذیه این است که افراد بدون سابقه بیماری خاص، نیازی به حذف کامل تائورین از رژیم غذایی خود ندارند، اما نوشیدنی‌های انرژی‌زا معمولاً ترکیبات دیگری مانند کافئین بالا و قند زیاد دارند که مصرف بیش از حد آنها می‌تواند برای سلامت عمومی مضر باشد. بنابراین، پیام کلیدی این است که رعایت تعادل و میانه‌روی در مصرف، همواره توصیه می‌شود.
نوشیدنی‌های انرژی‌زا بسیار محبوب هستند، اما ممکن است اخیراً با تیترهایی نگران‌کننده درباره خطرات آنها برای سلامت مواجه شده باشید.
رسانه‌ها معمولاً در جهت جلب توجه مخاطبان، تیترهایی هیجانی و هشداردهنده انتخاب می‌کنند که ممکن است درک عمومی از یافته‌های علمی را تحریف کند. این کار می‌تواند موجب اضطراب غیرضروری در مردم شود.
برای مثال یکی از تیترها نوشته: «مطالعه‌ای: ترکیب رایج در نوشیدنی‌های انرژی‌زا با افزایش خطر سرطان مرتبط است». تیتر دیگری هشدار داده: «هشدار فوری درباره نوشیدنی‌های انرژی‌زایی که باعث سرطان می‌شوند».
این نوع تیترها معمولاً استناد کاملی به محتوای اصلی مقاله ندارند. به‌علاوه، معمولاً تفاوت میان «همبستگی» و «علیت» (یعنی علت بودن یک عامل) را در نظر نمی‌گیرند. صرف مشاهده یک همبستگی در مطالعه‌ای حیوانی به معنای اثبات خطر قطعی برای انسان نیست.
این تیترها به مطالعه‌ای ارجاع دارند که اخیراً در نشریه معتبر Nature منتشر شده و ارتباطی را میان لوسمی و تائورین مورد بررسی قرار داده است. تائورین اسیدآمینه‌ای طبیعی است که به نوشیدنی‌هایی مثل ردبول، مانستر انرژی و بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زای دیگر افزوده می‌شود.
نشریه Nature یکی از معتبرترین مجلات علمی دنیاست، اما حتی یافته‌های منتشر شده در آن نیز معمولاً در مراحل ابتدایی تحقیقاتی هستند و نیاز به تأییدات بیشتر دارند. این مطالعه خاص نیز تنها یک بخش از پازل گسترده‌تر در درک مکانیسم سرطان را روشن کرده است.
اما نویسنده این مطالعه، دکتر جیویشا باجاج، استادیار بخش ژنتیک زیستی در مرکز پزشکی دانشگاه روچستر در نیویورک، می‌گوید که برخلاف برداشت‌های خبری، تحقیق آنها نشان نمی‌دهد که مصرف تائورین خطر ابتلا به لوسمی را افزایش می‌دهد.
در اینجا تأکید بر تفاوت مهمی است: یافته‌ها به این معنا نیستند که خوردن تائورین یا نوشیدن نوشیدنی‌های حاوی آن باعث سرطان می‌شود. بلکه مشاهده شده که سلول‌های لوسمی در مدل‌های حیوانی از تائورین استفاده می‌کنند تا رشد خود را تسریع بخشند.
در ادامه به یافته‌های این مطالعه می‌پردازیم.
آیا تائورین واقعاً خطر ابتلا به لوسمی را افزایش می‌دهد؟
این پرسشی است که رسانه‌ها سعی کرده‌اند با پاسخ‌های ساده‌سازی‌شده به آن بپردازند، اما پاسخ علمی بسیار دقیق‌تر و پیچیده‌تر است.
در حالی‌که تیترها چنین القا می‌کنند که این مطالعه نشان داده تائورین خطر سرطان را در انسان افزایش می‌دهد، اما در واقع این تحقیق هیچ آزمایشی روی انسان‌ها انجام نداده است.
تمام یافته‌های این مقاله از آزمایش‌های انجام‌شده روی موش‌های آزمایشگاهی حاصل شده‌اند. این مدل‌ها در علم پزشکی بسیار مفیدند، اما نتایج آنها به‌صورت مستقیم و بدون مطالعات انسانی قابل تعمیم به انسان نیست.
باجاج به مجله Health گفت که او و همکارانش مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را روی موش‌ها انجام دادند. در جریان این آزمایش‌ها دریافتند که—حداقل در مدل‌های موش—سلول‌های لوسمی می‌توانند از تائورین برای رشد خود استفاده کنند، و این باعث می‌شود که یک سرطان بسیار تهاجمی، کمی تهاجمی‌تر شود.
در اصطلاح علمی، این یافته نشان‌دهنده‌ی نقش «محرک رشدی» است، نه «محرک سرطان‌زایی». یعنی سلول‌های سرطانی موجود ممکن است با حضور تائورین سریع‌تر تکثیر شوند، ولی این به معنای ایجاد اولیه آنها توسط تائورین نیست.
اما این موضوع کاملاً با این ادعا که تائورین باعث ایجاد سرطان می‌شود متفاوت است.
تمایز بین «عامل ایجادکننده» (مثل برخی مواد شیمیایی سرطان‌زا) و «عامل تقویتی» (که فقط رشد سلول‌های سرطانی را تحریک می‌کند) برای درک درست از داده‌های علمی حیاتی است.
در هیچ مرحله‌ای از مطالعه، پژوهشگران به موش‌های سالم یا انسان‌های سالم تائورین ندادند تا ببینند آیا آنها به لوسمی مبتلا می‌شوند یا نه. باجاج می‌گوید: «ما هیچ مدرکی برای این موضوع نداریم».
عدم انجام آزمایش بر روی موجودات زنده سالم برای سنجش خطر ابتلا، خود نشان‌دهنده محدودیت در تعمیم نتایج به وضعیت سلامت عمومی افراد است.
در واقع، این مطالعه حتی ممکن است پیامدهای مثبتی برای درمان بیماران داشته باشد. باجاج توضیح می‌دهد که اگرچه نیاز به تحقیقات بیشتری است، اما یافته‌ها نشان می‌دهد که ممکن است بتوان با مسدود کردن مصرف تائورین توسط سلول‌های سرطانی، آنها را از رشد بازداشت و لوسمی را درمان کرد.
در درمان‌های هدفمند سرطان، یکی از استراتژی‌های نوین، مسدودسازی مسیرهای تغذیه سلول‌های سرطانی است. اگر سلول‌های لوسمی به تائورین متکی باشند، شاید بتوان با ممانعت از دسترسی آنها به این ماده، پیشرفت سرطان را کند یا متوقف کرد. این یافته‌ها در صورت تأیید نهایی، می‌توانند به طراحی داروهای هدفمند کمک کنند.
آیا باید مصرف تائورین را متوقف کنید؟
دکتر توماس جورج، متخصص آنکولوژی و استاد دانشگاه فلوریدا که در این مطالعه شرکت نداشته است، می‌گوید که این مطالعه «بسیار خوب انجام شده» و دیدگاه مهمی در مورد بیولوژی لوسمی ارائه می‌دهد. اما او تأکید می‌کند که مردم عادی احتمالا نیازی به تغییر رژیم غذایی خود بر اساس نتایج این تحقیق ندارند.
اول اینکه مهم است بدانیم تائورین فقط در نوشیدنی‌های انرژی‌زا یافت نمی‌شود. در واقع، بدن انسان خود به‌صورت طبیعی تائورین تولید می‌کند. این اسید آمینه در بسیاری از فرآیندهای بدن نقش دارد، از جمله حمایت از سیستم عصبی و ایمنی و تنظیم عملکرد سلولی.
تائورین یک مولکول ضروری برای کارکرد صحیح بسیاری از اندام‌ها است. در سیستم عصبی، تائورین به عنوان یک نوروترنسمیتر یا تنظیم‌کننده فعالیت سلول‌های عصبی عمل می‌کند. در سیستم ایمنی، به کنترل پاسخ‌های التهابی کمک می‌کند. همچنین نقش مهمی در حفظ تعادل الکترولیت‌ها و آب سلول‌ها دارد، که برای بقا و عملکرد سلولی حیاتی است.
تائورین به‌طور طبیعی در گوشت، غذاهای دریایی و محصولات لبنی نیز یافت می‌شود. همچنین به بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا و بعضی از پودرهای پروتئینی و مکمل‌های غذایی افزوده می‌شود—احتمالا به این دلیل که برخی تحقیقات نشان داده‌اند مصرف آن برای عملکرد ورزشی مفید است، علاوه بر سایر عملکردهایش در بدن.
به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان داده‌اند تائورین ممکن است به بهبود ظرفیت هوازی، کاهش خستگی عضلانی و تنظیم تعادل یون‌های کلسیم و پتاسیم در عضلات کمک کند. این دلایل باعث شده شرکت‌های تولیدکننده مکمل‌ها و نوشیدنی‌ها، تائورین را به محصولاتشان اضافه کنند.
غلظت تائورین در نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ برابر بیشتر از میزان موجود در مواد غذایی طبیعی باشد، دکتر جورج می‌گوید.
این موضوع اهمیت دوز مصرفی را نشان می‌دهد. هرچند تائورین در مقادیر طبیعی مورد نیاز بدن است، مصرف مقادیر بسیار بالا—که ممکن است در نوشیدنی‌های انرژی‌زا رخ دهد—می‌تواند اثرات متفاوتی داشته باشد و باید بیشتر بررسی شود.
با این حال، «در مطالعه جدید Nature هیچ اشاره‌ای نشده که نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا مصرف مقادیر زیاد تائورین باعث لوسمی شود.» جورج گفت: «این به نظر نمی‌رسد چیزی باشد که فرایند سرطان‌زایی را شروع کند.»
به عبارتی، تائورین ممکن است یک عامل تسریع‌کننده رشد سلول‌های سرطانی باشد، اما هیچ مدرکی مبنی بر آنکه آغازگر سرطان است وجود ندارد.
مهم است به یاد داشته باشیم که این تحقیق روی موش‌ها انجام شده است، افزود دکتر ویجای یاداو، استادیار بخش آسیب‌شناسی، ایمنی‌شناسی و آزمایشگاه پزشکی دانشگاه راتگرز در نیوجرسی. (یاداو در این مطالعه شرکت نداشته اما پیش‌تر روی تائورین تحقیق کرده است.)
مدل‌های حیوانی مانند موش‌ها، سیستم‌های آزمایشی مهمی در تحقیقات پزشکی هستند، اما تفاوت‌های فیزیولوژیکی زیادی با انسان دارند که باید در تفسیر نتایج به آنها توجه شود.
او گفت: «باید صبر کنیم تا داده‌هایی روی انسان‌ها جمع‌آوری شود» تا بتوان نتیجه‌گیری‌های قطعی درباره معانی نتایج برای عموم مردم داشت.
این نکته تأکید می‌کند که تحقیقات پزشکی و علوم زیستی فرآیندی تدریجی دارند که شامل آزمایش‌های حیوانی، آزمایش‌های بالینی و نهایتاً جمع‌آوری داده‌های وسیع انسانی می‌شود.
جورج نیز موافق است. تا کنون، تنها کسانی که ممکن است بر اساس این یافته‌ها بخواهند از مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زای حاوی تائورین اجتناب کنند، کسانی هستند که در حال حاضر به لوسمی مبتلا هستند یا در دوره بهبود (بهبودی) آن قرار دارند—و این هم به دلیل احتیاط فراوان است. «این فقط هوشمندانه است که ریسک نکنیم»، او گفت.
در پزشکی، به‌ویژه در بیماران سرطانی، اتخاذ رویکردهای محافظه‌کارانه معمول است تا خطرات احتمالی افزایش نیابد، حتی اگر شواهد قطعی وجود نداشته باشد.
آیا تائورین یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا خطرات سلامتی دیگری هم دارند؟
تحقیقات درباره تائورین پیچیده است. تأثیر آن به نظر می‌رسد «بسته به شرایط متغیر باشد»، یاداو گفت.
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف تائورین فواید سلامتی دارد، مانند بهبود سلامت قلبی-عروقی.
مطالعات نشان داده‌اند که تائورین می‌تواند فشار خون را کاهش دهد، از عملکرد صحیح عضله قلب حمایت کند، و اثرات ضدالتهابی داشته باشد که همه این موارد در پیشگیری از بیماری‌های قلبی نقش دارند.
تحقیقات یاداو همچنین پیشنهاد می‌کنند که—حداقل در مدل‌های حیوانی—مکمل‌های تائورین ممکن است طول عمر و طول دوره سلامتی را افزایش دهند.
این یافته‌ها جالب هستند و نشان می‌دهند که تائورین می‌تواند با کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد سلولی، فرآیند پیری را کند کند. اما برای اثبات این موضوع در انسان‌ها، مطالعات بیشتری لازم است.
او هم‌اکنون در حال بررسی تأثیرات این اسید آمینه روی انسان‌ها است، اما نتایج این تحقیقات هنوز منتشر نشده است.
این مرحله از تحقیق معمولاً شامل آزمایش‌های بالینی است که بسیار زمان‌بر و پرهزینه است و نتایج آن می‌تواند به تغییرات مهم در توصیه‌های تغذیه‌ای و درمانی منجر شود.
از سوی دیگر، سرطان هم یک نگرانی است، حتی فراتر از یافته‌های جدید درباره لوسمی. جورج و همکارانش در حال حاضر در حال بررسی هستند که آیا مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زای حاوی تائورین باعث تغییراتی در باکتری‌های روده می‌شود که ممکن است خطر سرطان روده بزرگ را افزایش دهد یا نه. آنها امیدوارند تا پایان سال ۲۰۲۵ نتایج این تحقیقات را منتشر کنند.
این پژوهش نشان می‌دهد که تأثیرات تائورین و نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است به شکل غیرمستقیم از طریق تغییر در میکروبیوم روده و ایجاد التهاب یا تغییرات متابولیکی روی سلامت انسان اثر بگذارد.
حتی در زمینه سرطان، داده‌ها درباره تائورین کاملاً منفی نیستند. تحقیقات منتشرشده در سال ۲۰۲۴ نتیجه گرفت که مکمل‌های تائورین می‌توانند برخی از درمان‌های سرطان را مؤثرتر کنند.
این یافته جالب توجه است، چون نشان می‌دهد تائورین ممکن است در ترکیب با درمان‌های شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی، اثربخشی آنها را افزایش داده و عوارض جانبی را کاهش دهد.
«این موضوع گیج‌کننده است»، جورج گفت. «به نظر می‌رسد نظرات مختلف و مجموعه‌های داده متفاوتی وجود دارد.»
این نشان می‌دهد که تحقیقات در این زمینه هنوز در حال توسعه است و نتایج مختلف می‌تواند از تفاوت در مدل‌های آزمایشی، دوز مصرفی، و شرایط آزمایش ناشی شود.
تحقیقات بیشتری برای درک دقیق تأثیرات تائورین روی سلامت مورد نیاز است. اما دلایل دیگری هم وجود دارد که باید در مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا محتاط بود.
علاوه بر تائورین، بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا حاوی کافئین زیاد و قندهای ساده هستند که مصرف بیش از حد آنها می‌تواند به مشکلات سلامتی متعدد منجر شود.
این نوشیدنی‌ها معمولاً سرشار از قند هستند و مصرف بیش از حد قند عامل شناخته‌شده‌ای برای دیابت، بیماری‌های قلبی و مشکلات سلامت دیگر است.
مصرف زیاد قندهای ساده مانند ساکارز و فروکتوز می‌تواند موجب افزایش وزن، مقاومت به انسولین، التهاب مزمن و سایر عوامل خطرساز برای بیماری‌های متابولیک شود.
میزان بالای کافئین در نوشیدنی‌های انرژی‌زا همچنین می‌تواند خواب را مختل کند، باعث اضطراب و لرزش بدن شود و در موارد نادر حتی مشکلات جدی یا مرگبار قلبی عروقی ایجاد کند.
کافئین محرکی است که سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند، اما مصرف زیاد آن می‌تواند موجب افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا، و در موارد خاص آریتمی قلبی شود.
«مثل قدیمیِ «همه چیز به میزان متعادل» برای سلامت عمومی و مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز کاملاً صدق می‌کند»، جورج گفت.
این توصیه پایه‌ای پزشکی و تغذیه است که مصرف هر ماده‌ای حتی مواد مفید باید در حد تعادل و بر اساس نیاز بدن باشد تا بیشترین فایده و کمترین ضرر حاصل شود.