سطح بالاتر لینولئیک اسید ممکن است به کاهش خطر بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ کمک کند
سلامت کاردیومتابولیک معیاری برای سنجش میزان سلامت سیستم‌های قلبی‌عروقی و متابولیک بدن به‌شمار می‌رود. این شاخص کلیدی می‌تواند به درک بهتر از عملکرد اندام‌های حیاتی مرتبط با گردش خون، متابولیسم قندها و مدیریت انرژی در بدن کمک کند.
در صورتی‌که سلامت کاردیومتابولیک فرد دچار نقصان شود، احتمال بروز بیماری‌هایی مانند بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ افزایش می‌یابد. این رابطه نه‌تنها به واسطه عملکرد فیزیولوژیکی سیستم‌های درگیر است، بلکه با پاسخ‌های التهابی و تغییرات هورمونی نیز ارتباط دارد.
تأثیر سبک زندگی و رژیم غذایی بر سلامت قلبی-متابولیکی
عوامل سبک زندگی از جمله تغذیه، نقش مهمی در وضعیت سلامت قلب و متابولیسم افراد دارند. رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی، خواب کافی، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از مصرف دخانیات همگی به‌طور مؤثری در ارتقاء سلامت کلی بدن مؤثرند.
دو مطالعه جدید که به‌تازگی ارائه شده‌اند نشان می‌دهند که مصرف رژیم غذایی غنی از اسید لینولئیک، یکی از اسیدهای چرب امگا-۶، ممکن است باعث بهبود سلامت کاردیومتابولیک شده و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی را کاهش دهد. این یافته‌ها در ادامه موج جدیدی از تحقیقاتی هستند که به بررسی دقیق‌تر نقش اسیدهای چرب غیراشباع در سلامت انسان می‌پردازند.
سلامت کاردیومتابولیک چیست و چرا اهمیت دارد؟
سلامت سیستم‌های قلبی و متابولیکی بدن به‌صورت ترکیبی سلامت کاردیومتابولیک فرد را تعیین می‌کند. سیستم قلبی‌عروقی سالم شامل قلبی قدرتمند و جریان خون مطلوب است، در حالی‌که سیستم متابولیک مسئول استفاده مؤثر از غذا برای تولید انرژی و تنظیم سطح قند خون می‌باشد.
در شرایطی که سلامت این سیستم‌ها مختل شود، خطر ابتلا به بیماری‌های کاردیومتابولیک مانند بیماری قلبی، دیابت نوع ۲، بیماری مزمن کلیه و کبد چرب غیرالکلی افزایش می‌یابد. این اختلالات معمولاً با افزایش التهاب مزمن، افزایش قند خون ناشتا و مقاومت به انسولین همراه هستند.
بیماری قلبی و دیابت: دو تهدید جدی برای جمعیت بالغ
دکتر کوین سی. ماکی، استاد موقت در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه ایندیانا و دانشمند ارشد در مرکز تحقیقات زیست‌پزشکی میدوست، به Medical News Today گفت که بیماری‌های قلبی-عروقی آترواسکلروتیک — به‌ویژه سکته قلبی و مغزی — از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر در ایالات متحده محسوب می‌شوند.
وی افزود: دیابت نوع ۲ نیز بسیار شایع است و حدود ۱۰٪ از جمعیت بزرگسال را در بر می‌گیرد؛ این بیماری علاوه‌بر افزایش خطر بیماری‌های قلبی، می‌تواند موجب مشکلات دیگری نظیر نارسایی کلیه شود. در نتیجه، شناخت عوامل مؤثر و قابل اصلاح در بروز این بیماری‌ها امری ضروری است.
نقش تعدیل سبک زندگی در پیشگیری از بیماری‌های مزمن
ماکی ادامه داد که نقش سبک زندگی از جمله رژیم غذایی، فعالیت بدنی، عدم مصرف دخانیات و خواب مناسب در توسعه اختلالات کاردیومتابولیک به‌خوبی پذیرفته شده‌است. این عوامل نه‌تنها در شروع بلکه در پیشرفت بیماری‌ها نیز اثرگذارند.
به گفته وی، اصلاح سبک زندگی پایه اصلی تلاش‌ها برای کاهش خطرات کاردیومتابولیک محسوب می‌شود و شواهد گسترده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد مداخلات سبک زندگی می‌توانند عوامل خطر بیماری قلبی و دیابت را به‌طرز قابل‌توجهی کاهش دهند. بنابراین، توجه به ترکیب رژیم غذایی و رفتارهای سلامت‌محور حیاتی است.
مطالعه جدید: ارتباط مصرف بیشتر لینولئیک اسید با سلامت بهتر
ماکی، نویسنده اصلی دو مطالعه جدیدی است که در نشست سالانه انجمن تغذیه آمریکا (NUTRITION 2025) ارائه شد. این مطالعات نشان دادند که مصرف بیشتر لینولئیک اسید — نوعی اسید چرب امگا-۶ — می‌تواند سلامت کاردیومتابولیک را بهبود داده و خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را کاهش دهد.
در این مطالعات، محققان اطلاعات پزشکی مربوط به ۱۸۹۴ شرکت‌کننده بزرگسال را که در یک مطالعه مشاهده‌ای مرتبط با کووید-۱۹ حضور داشتند، بررسی کردند. این جمعیت به‌طور میانگین ۵۰ سال سن، شاخص توده بدنی (BMI) برابر با ۲۹ داشتند و بیش از نیمی از آنان زن و غیرهیسپانیک سفیدپوست بودند.
لینولئیک اسید چیست و از کجا تأمین می‌شود؟
دانشمندان در این مطالعات، تمرکز خود را بر مقدار لینولئیک اسید موجود در سرم خون شرکت‌کنندگان قرار دادند. سرم خون بازتابی از ترکیبات غذایی جذب‌شده در بدن است که می‌تواند وضعیت تغذیه‌ای را به‌صورت دقیق‌تری نمایان سازد.
لینولئیک اسید عمدتاً در روغن‌های گیاهی که در پخت‌وپز استفاده می‌شوند و نیز در بسیاری از فرآورده‌های غذایی یافت می‌شود. این اسید چرب غیراشباع در موادی مانند روغن ذرت و روغن سویا فراوان است که اخیراً بحث‌هایی پیرامون آثار احتمالی التهابی آن‌ها شکل گرفته‌است.
آیا روغن‌های دانه‌ای (seed oils) واقعاً مضرند؟
ماکی اظهار داشت: «میزان لینولئیک اسید در خون تحت تأثیر میزان مصرف آن در رژیم غذایی قرار دارد — هرچه مصرف بیشتر باشد، سطح خونی بالاتری ایجاد می‌شود.» این موضوع نشان می‌دهد که تغییر در ترکیب غذایی می‌تواند مستقیماً بر فاکتورهای زیستی بدن اثر بگذارد.
هدف از این مطالعات، بررسی ارتباط سطح لینولئیک اسید با عوامل خطر کاردیومتابولیک بود، به‌ویژه نشانگرهای زیستی التهاب و تنظیم گلوکز خون. این نشانگرها، شاخص‌های مهمی برای پیش‌بینی خطرات آینده بیماری محسوب می‌شوند.
سطح بالای لینولئیک اسید با التهاب کمتر مرتبط است
در تجزیه‌وتحلیل نهایی، ماکی و تیمش دریافتند که شرکت‌کنندگانی که غلظت بالاتری از لینولئیک اسید در سرم خون داشتند، سطوح پایین‌تری از نشانگرهای التهابی از جمله پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا و گلیکوپروتئین استیله‌شده داشتند.
ماکی توضیح داد: «التهاب مزمن یک عامل خطر برای بیماری‌های کاردیومتابولیک محسوب می‌شود. به‌طور خاص، مطالعات زیادی نشان داده‌اند که سطح بالاتر CRP با خطر بیشتر حمله قلبی و سکته مرتبط است.»
آیا اسیدهای چرب امگا-۶ خاصیت التهابی دارند؟
ماکی افزود: «یافته‌های ما فرضیه‌ای که مصرف بیشتر لینولئیک اسید موجب افزایش التهاب می‌شود را پشتیبانی نمی‌کند. در واقع، نتایج ما برعکس این دیدگاه است، زیرا لینولئیک اسید بیشتر با کاهش سطح نشانگرهای التهابی همراه بود.»
وی هشدار داد که از آنجا که این یک مطالعه مداخله‌ای نبود، نمی‌توان از رابطه علت و معلولی سخن گفت؛ بلکه تنها می‌توان گفت که شواهد در جهت مخالف نظریه التهابی بودن لینولئیک اسید هستند. برای تأیید این نتایج، مطالعات مداخله‌ای بیشتری مورد نیاز است.
شاخص توده بدنی سالم و قند خون پایدار با سطح بالای لینولئیک اسید مرتبط‌اند
علاوه‌بر این، پژوهشگران مشاهده کردند که همان شرکت‌کنندگانی که سطح بالاتری از لینولئیک اسید در سرم خون خود داشتند، شاخص توده بدنی (BMI) مطلوب‌تر و نشانگرهای بهتری از تعادل قند خون (هومئوستاز گلوکز) نیز تجربه کردند.
ماکی گفت: «BMI بالا، به‌همراه سطح بالای گلوکز و انسولین در حالت ناشتا، عوامل خطر دیابت نوع ۲ هستند. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که سطح بالاتر لینولئیک اسید در گردش خون با خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است.»
تأکید بر نیاز به مطالعات بیشتر درباره لینولئیک اسید
ماکی اضافه کرد که نتایج ما با آثار مطلوب مصرف لینولئیک اسید بر فاکتورهای خطر کاردیومتابولیک سازگار است، نه با آثار منفی که برخی از کاربران آنلاین ادعا کرده‌اند. با این حال، باید با احتیاط به تفسیر این یافته‌ها پرداخت.
وی نتیجه‌گیری کرد که انجام مطالعات مداخله‌ای برای بررسی بیشتر تأثیر تغییر در مصرف لینولئیک اسید بر فاکتورهای خطر، الزامی است. چنین پژوهش‌هایی می‌توانند به ارائه توصیه‌های دقیق‌تر تغذیه‌ای منجر شوند.
دیدگاه متخصص قلب درباره یافته‌های جدید
پایگاه Medical News Today با دکتر چنگ-هان چن، متخصص قلب و مدیر برنامه قلب ساختاری در مرکز پزشکی MemorialCare در لاگونا هیلز، گفتگو کرد. وی تأیید کرد که سطح بالاتر لینولئیک اسید با کاهش قند خون و کاهش نشانگرهای التهابی مرتبط است.
وی بیان داشت که این یافته‌ها با دانش فعلی ما از لینولئیک اسید — که در روغن‌های گیاهی، مغزها و دانه‌ها یافت می‌شود — و نقش بالقوه آن در سلامت کاردیومتابولیک هم‌راستا هستند. این موارد می‌توانند در کنترل بهتر بیماری‌های قلبی و متابولیکی مؤثر واقع شوند.
نسبت امگا-۳ به امگا-۶ و اهمیت آن در تغذیه
دکتر چن افزود: بیماری قلبی همچنان یکی از بارزترین مشکلات بهداشتی در جامعه ماست. بهبود سبک زندگی به‌ویژه رژیم غذایی نقش اساسی در ارتقاء سلامت دارد.
وی تأکید کرد که تحقیقات آینده باید به‌صورت آینده‌نگرانه اثر افزایش مصرف لینولئیک اسید در رژیم غذایی بر توسعه بیماری‌های قلبی را مورد بررسی قرار دهند. این مطالعات می‌توانند اطلاعات ارزشمندی برای راهبردهای پیشگیرانه ارائه دهند.
آیا باید مصرف لینولئیک اسید را افزایش دهم؟
مونیک ریچارد، متخصص تغذیه و مالک مرکز Nutrition-In-Sight، به خوانندگانی که قصد افزایش مصرف لینولئیک اسید دارند هشدار داد که این نشانگرها تحت تأثیر عوامل متعددی هستند و علم تغذیه پیچیده‌تر از آن است که فقط بر یک ماده تمرکز کنیم.
چرا تغذیه فقط درباره یک ماده جادویی نیست؟
ریچارد گفت: «علم تغذیه به‌ندرت درباره یک ماده مغذی به‌تنهایی صحبت می‌کند — زمینه مصرف اهمیت دارد. لینولئیک اسید یک اسید چرب ضروری امگا-۶ است، اما تأثیر آن بستگی به غذایی دارد که در آن یافت می‌شود.»
وی توصیه کرد که افراد باید تنوعی از چربی‌های اشباع‌نشده از جمله چربی‌های مونو و پلی‌اشباع‌نشده مصرف کنند و بیشتر بر غذاهای کامل تمرکز نمایند. این چربی‌ها می‌توانند به‌عنوان پایه‌ای برای بهبود طعم غذا، افزودن ادویه‌جات و ایجاد حس لطافت و رطوبت در غذا عمل کنند.
ریچارد افزود که التهاب مزمن خفیف ممکن است از منابع نامناسب لینولئیک اسید تشدید شود، بنابراین افرادی که دچار دیابت، بیماری قلبی یا سندرم متابولیک هستند، باید به الگوهای کلی رژیم غذایی، کیفیت مواد مصرفی و میزان آن‌ها توجه داشته باشند.
وی در پایان تأکید کرد: «تعادل بهینه بین اسیدهای چرب امگا-۶ و امگا-۳ موضوعی است که یک متخصص تغذیه بالینی می‌تواند در آن مشاوره ارائه دهد.»