بنزوات سدیم: موارد مصرف، خطرات

بنزوات سدیم به عنوان یک ماده نگهدارنده که در غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده برای افزایش عمر مفید استفاده می شود، شناخته شده است، اگرچه چندین کاربرد دیگر نیز دارد.

این یک پودر کریستالی و بی بو است که از ترکیب اسید بنزوئیک و هیدروکسید سدیم ساخته شده است. بنزوئیک اسید به تنهایی یک نگهدارنده خوب است و ترکیب آن با هیدروکسید سدیم به حل شدن آن در محصولات کمک می کند.۱).

بنزوات سدیم به طور طبیعی وجود ندارد، اما اسید بنزوئیک در بسیاری از گیاهان از جمله دارچین، میخک، گوجه فرنگی، توت، آلو، سیب و زغال اخته یافت می شود.۲).

علاوه بر این، برخی از باکتری ها هنگام تخمیر محصولات لبنی مانند ماست، اسید بنزوئیک تولید می کنند.۱، ۳).

بنزوات سدیم یک ترکیب ساخته دست بشر است. این ماده بیشتر به عنوان نگهدارنده مواد غذایی شناخته می شود، اگرچه چندین کاربرد دیگر نیز دارد.

علاوه بر استفاده از آن در غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده، بنزوات سدیم به برخی داروها، لوازم آرایشی، محصولات مراقبت شخصی و محصولات صنعتی نیز اضافه می شود.

در اینجا نگاهی دقیق تر به بسیاری از عملکردهای آن داریم.

غذاها و نوشیدنی ها

بنزوات سدیم اولین نگهدارنده ای است که FDA در غذاها مجاز دانسته و هنوز هم یک افزودنی غذایی پرکاربرد است. به طور کلی به عنوان ایمن (GRAS) طبقه بندی می شود، به این معنی که کارشناسان آن را در صورت استفاده به عنوان مورد نظر بی خطر می دانند.۱، ۴).

این ماده در سطح بین المللی به عنوان یک افزودنی غذایی تایید شده است و شماره شناسایی آن ۲۱۱ است. به عنوان مثال، در محصولات غذایی اروپایی به عنوان E211 ذکر شده است.۵).

بنزوات سدیم از رشد باکتری های بالقوه مضر، کپک ها و سایر میکروب ها در مواد غذایی جلوگیری می کند و در نتیجه از فساد آن جلوگیری می کند. به ویژه در غذاهای اسیدی موثر است (۶).

بنابراین، معمولا در غذاهایی مانند نوشابه، آب لیموی بطری، ترشی، ژله، سس سالاد، سس سویا و سایر چاشنی ها استفاده می شود.

داروها

بنزوات سدیم به عنوان یک نگهدارنده در برخی از داروهای بدون نسخه و نسخه ای، به ویژه در داروهای مایع مانند شربت سرفه استفاده می شود.

علاوه بر این، می‌تواند روان‌کننده‌ای در تولید قرص باشد و قرص‌ها را شفاف و صاف می‌کند و به تجزیه سریع آن‌ها پس از قورت دادن کمک می‌کند.۱).

در نهایت، ممکن است مقادیر بیشتری از بنزوات سدیم برای درمان سطوح بالای آمونیاک خون تجویز شود. آمونیاک محصول جانبی تجزیه پروتئین است و سطح خون ممکن است در برخی شرایط پزشکی به طور خطرناکی بالا رود.۲).

استفاده های دیگر

بنزوات سدیم معمولاً به عنوان یک نگهدارنده در لوازم آرایشی و بهداشتی و اقلام مراقبت شخصی مانند محصولات مو، دستمال مرطوب کودک، خمیر دندان و دهانشویه استفاده می شود.۲).

مصارف صنعتی نیز دارد. یکی از بزرگترین کاربردهای آن برای جلوگیری از خوردگی است، مانند خنک کننده های موتورهای اتومبیل (۲، ۷).

علاوه بر این، ممکن است به عنوان یک تثبیت کننده در پردازش عکس و برای بهبود استحکام برخی از انواع پلاستیک استفاده شود.۲).

بنزوات سدیم یک ماده شیمیایی همه کاره با عملکردهای نگهدارنده، دارویی و دیگر است. در برخی از غذاهای بسته بندی شده، نوشیدنی ها، داروها، لوازم آرایشی و بهداشتی و همچنین محصولات مراقبت شخصی و صنعتی استفاده می شود.

برخی از افراد عموماً از تمام افزودنی های شیمیایی از جمله بنزوات سدیم چشم پوشی می کنند. مطالعات اولیه سوالاتی را در مورد ایمنی آن ایجاد می کند، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

به یک عامل سرطان بالقوه تبدیل می شود

یک نگرانی بزرگ در مورد استفاده از بنزوات سدیم، توانایی آن در تبدیل به بنزن، یک سرطان‌زای شناخته شده است.

بنزن می تواند در نوشابه و سایر نوشیدنی های حاوی بنزوات سدیم و ویتامین C (اسید اسکوربیک) تشکیل شود.۸).

قابل توجه است که نوشیدنی های رژیمی بیشتر مستعد تشکیل بنزن هستند، زیرا قند موجود در نوشابه های معمولی و نوشیدنی های میوه ای ممکن است تشکیل آن را کاهش دهد.۹).

عوامل دیگر، از جمله قرار گرفتن در معرض گرما و نور، و همچنین دوره های نگهداری طولانی تر، می توانند سطح بنزن را افزایش دهند.۹).

در سال ۲۰۰۵، ۱۰ مورد از ۲۰۰ نوشابه‌های گازدار و سایر نوشیدنی‌های میوه‌ای که توسط FDA مورد آزمایش قرار گرفتند، حاوی بیش از ۵ قسمت در میلیارد (ppb) بنزن بودند – که این حد برای آب آشامیدنی سالم تعیین‌شده توسط آژانس حفاظت از محیط‌زیست ایالات متحده (EPA) است.۸).

به ویژه، نوشابه های رژیمی با طعم میوه و نوشیدنی های آبمیوه بیش از ۵ppb بنزن بود. از آن زمان، این ده نوشیدنی یا فرموله شده اند تا سطح قابل قبولی داشته باشند یا بنزوات سدیم به طور کامل حذف شده اند.

FDA تجزیه و تحلیل محصولات اخیر را منتشر نکرده است، اما بیان کرده است که سطوح پایین بنزن موجود در نوشیدنی ها خطری برای سلامتی ندارد.۸).

با این حال، مطالعات بلندمدت برای ارزیابی رابطه بین مصرف منظم سطوح پایین بنزن و خطر ابتلا به سرطان وجود ندارد.۹).

سایر نگرانی های بالقوه سلامت

مطالعات اولیه سایر خطرات احتمالی بنزوات سدیم را ارزیابی کرده اند که عبارتند از:

• التهاب: مطالعات حیوانی نشان می دهد که بنزوات سدیم می تواند مسیرهای التهابی را در بدن به نسبت مستقیم با مقدار مصرف شده فعال کند. این شامل التهاب است که باعث توسعه سرطان می شود (۱۰).
• اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD): مطالعه ای بر روی دانشجویان دانشگاه ADHD را با مصرف بیشتر بنزوات سدیم در نوشیدنی ها مرتبط دانست. همچنین در برخی مطالعات، این افزودنی با ADHD در کودکان مرتبط است.۱۱، ۱۲).
• کنترل اشتها: در یک مطالعه لوله آزمایشی روی سلول‌های چربی موش، قرار گرفتن در معرض بنزوات سدیم باعث کاهش ترشح لپتین، یک هورمون سرکوب‌کننده اشتها شد. این کاهش ۴۹ تا ۷۰ درصد بود، به نسبت مستقیم با قرار گرفتن در معرض (۱۳).
• استرس اکسیداتیو: مطالعات لوله آزمایش نشان می دهد که هر چه غلظت بنزوات سدیم بیشتر باشد، رادیکال های آزاد بیشتری ایجاد می شود. رادیکال های آزاد می توانند به سلول های شما آسیب رسانده و خطر بیماری مزمن را افزایش دهند.۱۴).
• آلرژی: درصد کمی از افراد ممکن است پس از مصرف مواد غذایی یا استفاده از محصولات مراقبت شخصی حاوی بنزوات سدیم، واکنش‌های آلرژیک مانند خارش و تورم را تجربه کنند.۶، ۱۵، ۱۶).

برای تأیید این یافته های اولیه، به تحقیقات بیشتری، به ویژه در افراد، نیاز است.

مطالعات نشان می دهد که بنزوات سدیم ممکن است خطر التهاب، استرس اکسیداتیو، چاقی، ADHD و آلرژی را افزایش دهد. همچنین ممکن است به بنزن، یک سرطان‌زای بالقوه تبدیل شود، اما سطوح پایین موجود در نوشیدنی‌ها بی‌خطر تلقی می‌شوند.

در دوزهای بزرگتر، بنزوات سدیم ممکن است به درمان برخی شرایط پزشکی کمک کند.

این ماده شیمیایی سطوح بالای آمونیاک مواد زائد در خون را کاهش می دهد، مانند افراد مبتلا به بیماری کبدی یا اختلالات چرخه اوره ارثی – شرایطی که دفع آمونیاک از طریق ادرار را محدود می کند.۱۷، ۱۸).

علاوه بر این، دانشمندان راه‌هایی را شناسایی کرده‌اند که از طریق آن بنزوات سدیم ممکن است اثرات دارویی داشته باشد، مانند اتصال به ترکیبات ناخواسته یا تأثیر بر فعالیت آنزیم‌های خاصی که باعث افزایش یا کاهش سطوح سایر ترکیبات می‌شود.۱۹، ۲۰).

سایر کاربردهای دارویی بالقوه بنزوات سدیم که در حال تحقیق هستند عبارتند از:

• روان‌گسیختگی: در یک مطالعه شش هفته ای بر روی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، ۱۰۰۰ میلی گرم بنزوات سدیم در روز در کنار درمان دارویی استاندارد علائم را تا ۲۱ درصد در مقایسه با دارونما کاهش داد. یک مطالعه مشابه نیز فایده ای را نشان داد (۲۱، ۲۲).
• مولتیپل اسکلروزیس (MS): مطالعات حیوانی و لوله آزمایش نشان می دهد که بنزوات سدیم ممکن است پیشرفت ام اس را کند کند. این ممکن است شامل تحریک تولید میلین، پوشش عصبی محافظ آسیب دیده در ام اس باشد.۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶).
• افسردگی: در یک مطالعه موردی شش هفته‌ای، مردی مبتلا به افسردگی شدید که روزانه ۵۰۰ میلی‌گرم بنزوات سدیم دریافت می‌کرد، ۶۴ درصد علائم را بهبود می‌بخشد و اسکن‌های MRI بهبود ساختار مغز مرتبط با افسردگی را نشان می‌دهند.۲۷).
• بیماری ادرار شربت افرا: این بیماری ارثی از تجزیه اسیدهای آمینه خاصی جلوگیری می کند و ادرار را بوی شربت می دهد. یک مطالعه روی یک کودک نوپا نشان داد که بنزوات سدیم داخل وریدی (IV) برای کمک به مرحله بحرانی بیماری (۲۸).
• اختلال هراس: هنگامی که یک زن مبتلا به اختلال هراس – که با اضطراب، درد شکم، تنگی قفسه سینه و تپش قلب مشخص می شود – روزانه ۵۰۰ میلی گرم بنزوات سدیم مصرف می کرد، علائم هراس او ۶۱ درصد در عرض ۶ هفته کاهش یافت.۱۹).

علیرغم مزایای بالقوه، بنزوات سدیم می تواند عوارض جانبی از جمله تهوع، استفراغ و درد شکم داشته باشد.۲، ۱۸).

علاوه بر این، دوزهای دارویی بنزوات سدیم ممکن است بدن شما را از اسید آمینه کارنیتین که نقش مهمی در تولید انرژی ایفا می کند، تخلیه کند. این ممکن است مصرف مکمل کارنیتین را ضروری کند (۲۹، ۳۰).

به این دلایل، بنزوات سدیم فقط به عنوان یک داروی تجویزی در دوزهای دقیق کنترل شده و با نظارت مداوم تجویز می شود.

داروی بنزوات سدیم را می توان برای درمان سطوح بالای آمونیاک خون استفاده کرد. همچنین برای استفاده بالقوه در شرایط دیگر، از جمله اسکیزوفرنی و مولتیپل اسکلروزیس، مورد مطالعه قرار گرفته است.

FDA اجازه می دهد تا غلظت ۰.۱٪ بنزوات سدیم بر حسب وزن در غذاها و نوشیدنی ها وجود داشته باشد. در صورت استفاده، باید در لیست مواد تشکیل دهنده (۳۱).

بدن شما بنزوات سدیم را جمع نمی کند. در عوض، شما آن را در عرض ۲۴ ساعت در ادرار خود متابولیزه و دفع می کنید – که به ایمنی آن کمک می کند.۳۱).

WHO میزان مصرف روزانه قابل قبول (ADI) بنزوات سدیم را ۰-۲.۲۷ میلی گرم در هر پوند (۰-۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) وزن بدن تعیین کرده است. افراد معمولاً از طریق یک رژیم غذایی معمولی از ADI تجاوز نمی کنند (۲، ۳۲، ۳۳).

با این حال، برخی از افراد ممکن است حساسیت بیشتری به این افزودنی داشته باشند. اگر مشکوک به آلرژی به بنزوات سدیم هستید برای انجام آزمایش های مناسب با پزشک مشورت کنید.۲).

در مورد بنزوات سدیم در محصولات مراقبت شخصی، گروه کاری محیط زیست افزودنی را در سطح خطر ۳ در مقیاس ۰ تا ۱۰ رتبه بندی می کند – به این معنی که خطر کلی استفاده از آن نسبتاً کم است.۳۴).

FDA مقدار بنزوات سدیم را که می توان به غذا و نوشیدنی اضافه کرد محدود می کند. بر اساس قرار گرفتن در معرض معمول، بعید است که سمیت را تجربه کنید.

بنزوات سدیم بی خطر تلقی می شود و افراد معمولاً از ADI 0-2.27 میلی گرم در هر پوند (۰-۵ میلی گرم در کیلوگرم) وزن بدن تجاوز نمی کنند، اگرچه برخی از افراد ممکن است حساس تر باشند.

این افزودنی با افزایش خطر مشکلات سلامتی مانند التهاب، ADHD و چاقی مرتبط است، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

به یاد داشته باشید که برخی از افزودنی‌ها با تکمیل مطالعات جدید، تأییدیه عموماً به‌عنوان ایمن (GRAS) خود را از دست می‌دهند، بنابراین مهم است که به ارزیابی ایمنی آن‌ها ادامه دهید و تنوع فردی را که چگونه ماده افزودنی تحمل می‌کند، تشخیص دهید.

صرف نظر از این، همیشه عاقلانه است که مصرف غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانید و محصولات مراقبت شخصی را با افزودنی های کمتر ساخته شده توسط انسان و مواد طبیعی بیشتر انتخاب کنید.