با پیشرفت علم پزشکی، امروزه امید برای زندگی طولانی و سالمندی در بین جامعه بیشتر شده است. با این حال، هنوز بسیاری از بیماری ها و مشکلات جسمانی و ذهنی مرتبط با سالمندی وجود دارند که میتواند کیفیت زندگی سالمندان را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله، به بررسی بیماری های رایج سالمندی و راه های جلوگیری از آنها می پردازیم.
بیماری های رایج سالمندی شامل بیماری هایی هستند که با پیری و سالمندی همراه هستند. وقتی سالمند به این بیماری ها دچار شود نیازمند مراقبت بیشتری است که برخی از خانواده ها خود از سالمند مراقبت میکنند و برخی از پرستار سالمند در منزل بهره میگیرند. در هر دو صورت داشتن اطلاعات درباره این بیماری ها از طرف خانواده سالمند بسیار مهم است. در اینجا به برخی از بیماری های رایج سالمندی و راه های پیشگیری از آنها پرداخته خواهد شد:
بیماری آرتروز
بیماری آرتروز یکی از بیماری های مربوط به استخوان و مفاصل است که با پیری شدیدتر می شود. از علائم بیماری آرتروز می توان به درد مفاصل، افت کیفیت زندگی و کاهش توانایی جسمانی اشاره کرد. روش های جلوگیری از بیماری آرتروز عبارتند از:
– فعالیت جسمانی منظم و مناسب و یا انجام تمرینات فیزیوتراپی در منزل با شدت و مدت زمانی که پزشک توصیه کرده است
– رعایت وزن بهینه و کاهش وزن اضافی
– رعایت رژیم غذایی سالم و کافی شامل میوهها و سبزیجات
– استفاده از وسایل پشتیبانی مانند چوبک، کفشهای مناسب و…
– استفاده از مکملهای غذایی موثر برای سلامتی استخوان و مفاصل مانند کلسیم، ویتامین D و گلوکوزامین
بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون از جمله بیماری های نورولوژیکی است که بیشتر در سنین پیری اتفاق می افتد و باعث اختلال در حرکت و کنترل عضلانی شده است. برای جلوگیری از بیماری پارکینسون می توان به این روش ها عمل کرد:
– فعالیت های بدنی منظم و مناسب
– رعایت رژیم غذایی مناسب که شامل میوه ها، سبزیجات و غلات می باشد
– جلوگیری از مصرف الکل و سیگار
– مصرف مکمل های غذایی موثر برای سلامتی مغز مانند ویتامین E، روغن ماهی و مکملهای متعددی که شامل آنتی اکسیدانها و گیاهان دارویی است.
بیماری عروق قلبی
بیماری عروق قلبی در سالمندان بیش از دیگران رخ می دهد. یکی از عوامل خطر بیماری عروق قلبی، چربی بالای خون است. برای جلوگیری از بیماری عروق قلبی، می توان به این روش ها عمل کرد:
– رعایت یک رژیم غذایی سالم و کم چرب
– ورزش منظم و فعالیت های ورزشی متنوع
– داروهای مورد نیاز به موقع مصرف شود.
بیماری دیابت
بیماری دیابت نوع ۲ بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می شود و با افزایش سن به خطر ابتلا به بیماری دیابت قرار می گیرند. رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مداوم، کاهش وزن و مصرف داروهای مورد نیاز توسط پزشک متخصص بهترین راهکارهای جلوگیری و کنترل بیماری دیابت هستند.
بیماری سرطان
بیماری سرطان از خطرناک ترین بیماری هایی است که برای سالمندان اتفاق می افتد. احتمال مبتلا شدن به سرطان در سالمندان با سابقه خانوادگی، سابقه مصرف تنباکو، نادرست خوردن، نداشتن فعالیت ورزشی و سایر عوامل زیست محیطی بیشتر میباشد. برای جلوگیری از بیماری سرطان میتوان به این روشها عمل کرد:
– رعایت یک رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف مواد شیمیایی و افزایش مصرف میوه و سبزیجات.
– مصرف مکملهای غذایی غنی از ویتامین C، E و سلنیوم.
– حفظ وزن سالم و رویایی، کاهش چاقی و رعایت فعالیت ورزشی منظم.
– برای شناسایی بیماریهای سرطانی، باید سالیانه برای آزمایشهای سرطان و مراقبتهای پیشگیرانه به پزشک مراجعه کرد.
بیماری آلزایمر
آلزایمر یکی از بیماریهای مزمن و ناشی از تخریب تدریجی و خودکار مغز است. این بیماری از پیری شدیدتر رخ میدهد و به صورت قطعی با سن متقدم همراه است. در آلزایمر، سلولهای عصبی مغز به تدریج تخریب میشوند و این باعث ایجاد اختلالات شدید در حافظه، تفکر و کنترل حرکتی بیمار میشود. علائم آلزایمر شامل فراموشی، سردرد، گیجی، عدم تمرکز، دشواری در برقراری ارتباط با دیگران، دستوپاگیری، ناراحتیهای شخصیتی و تغییر در رفتار بیمار میباشد. تاکنون علت دقیق بروز آلزایمر شناخته نشده است، اما برخی عوامل مانند ژنتیک، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، سابقه سرقفلی و نارسایی گردش خون در مغز میتواند باعث افزایش خطر بروز آلزایمر شود. برای جلوگیری از آلزایمر، میتوان به این روشها عمل کرد:
– افزایش فعالیت ذهنی و شناختی با حل معماها، بازیهای حافظه، خواندن و نوشتن
– تغذیه سالم و مناسب با مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین E و گیاهانی مانند زردچوبه و رزماری
– ورزش منظم و فعالیتهای ورزشی متنوع
– مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان بیماریهای مزمن مانند فشار خون بالا و دیابت
بیماری افسردگی
افسردگی یکی از مشکلات روحی شایع است که میتواند بر تمامی اعضای بدن تاثیر بگذارد. افسردگی علائمی نظیر ناراحتی، افسردگی، بیاشتهایی، خواب درست نشدن، افزایش وزن یا کاهش وزن، خستگی، افزایش تحریک پذیری، عدم تمرکز و افزایش مشکلات جسمی نظیر درد بدن را به دنبال دارد. افسردگی ممکن است به دلیل علل مختلفی همچون مشکلات خانوادگی، فشارهای روانی، فقدان عزیزان، بیماری های بدنی و … رخ دهد. به طور کلی، بهمنظور جلوگیری از افسردگی یا درمان افسردگی سالمندان، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
– مصرف مواد غذایی حاوی امگا ۳، موجود در ماهیهای چرب، قرار دادن سبزیجات و میوهها در رژیم غذایی و مصرف شیرینیها و نوشیدنیهای شیرین بهمقدار کم، میتواند در کاهش خطر افسردگی مؤثر باشد.
– فعالیتهای ورزشی مثل پیادهرفتن، دویدن و شنا کردن، باعث تحریک مغز به تولید هورمونهای خوشحالی میشوند که میتواند به کاهش احساس افسردگی کمک کند.
– برای جلوگیری از افسردگی، باید بیماریهای بدنی مانند بیماری های عصبی، قلبی، کلیوی و سایر بیماریهای مزمن درمان شوند.
– انجام مشاوره روانشناسی و درمان از طریق داروهای روانشناختی و رواندرمانی میتواند در کاهش افسردگی مؤثر باشد.
– کنترل و مدیریت استرس، به کاهش افسردگی کمک میکند. میتوانید با روشهایی مثل مدیتیشن، یوگا، یا مطالعه کتاب، به مدیریت استرس خود بپردازید.
– وقت گذرانی با خانواده و دوستان، شرکت در فعالیتهایی مثل موسیقی، تئاتر، ورزش و سایر فعالیتهای خلاقانه، به کاهش افسردگی و افزایش خلقیت کمک میکند.
در پایان
به طور خلاصه، بیماری های رایج سالمندی شامل بیماری های قلبی عروقی، دیابت، افسردگی، آلزایمر، سرطان، بیماری های مفصلی و شنوایی هستند. جلوگیری از این بیماری ها نیازمند یک سبک زندگی سالم و فعال است که شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم، مراقبت از سلامتی روانی، استفاده از داروهای مورد نیاز، انجام آزمایشات پزشکی منظم و مراجعات به پزشک یا ویزیت سالمندان در منزل در صورت بروز علائم نامطلوب است. اگر به این نکات توجه شود، میتوان از بروز و پیشرفت بیماری های سالمندی جلوگیری کرد و به سلامتی بهتری دست یافت.