شکلات تلخ حاوی ترکیبی است که می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند
دریافت فواید سلامتی از خوردن شکلات ممکن است غیرواقعی به نظر برسد، اما برخی مطالعات علمی نشان می‌دهد که مصرف روزانه شکلات تلخ می‌تواند واقعاً به کاهش فشار خون کمک کند.¹ این یافته ممکن است باعث شگفتی برخی شود، چرا که شکلات معمولاً به عنوان یک خوراکی شیرین و خوشمزه تلقی می‌شود و کمتر کسی آن را به عنوان یک ماده مؤثر بر سلامت قلبی-عروقی می‌شناسد.
شکلات تلخ حاوی ترکیباتی به نام فلاوانول‌هاست که به طور طبیعی در کاکائو وجود دارند و تأثیرات مفیدی بر عملکرد عروق دارند. این ترکیبات گیاهی خاص دارای خواص آنتی‌اکسیدانی هستند و می‌توانند در تنظیم تنش و اتساع عروق نقش مؤثری ایفا کنند.
تحقیق‌ها چه می‌گویند؟
بر اساس شواهد علمی، فلاوانول‌ها – که ترکیبات طبیعی موجود در کاکائو هستند – می‌توانند به کاهش فشار خون در بزرگسالان کمک کنند.² از آنجا که شکلات تلخ منبعی غنی از فلاوانول‌هاست، مصرف روزانه آن به مدت حداقل ۲ تا ۴ هفته با کاهش جزئی اما قابل‌توجه در فشار خون مرتبط دانسته شده است.¹
در بررسی‌ها، به‌طور میانگین فشار خون سیستولیک (عدد بالا) حدود ۲ تا ۴ میلی‌متر جیوه کاهش یافته و فشار دیاستولیک (عدد پایین) بین ۱ تا ۲ میلی‌متر جیوه پایین آمده است.²¹ این اثرات به ویژه در افرادی که دارای فشار خون بالا یا در آستانه فشار بالا هستند، محسوس‌تر از افرادی با فشار خون طبیعی بوده است.²
Marilena Ghezzo / 500px/ Getty Images
هرچند این اعداد ممکن است اندک به نظر برسند، ولی حتی کاهش جزئی در فشار خون می‌تواند در طول زمان خطر بیماری‌های قلبی و سکته را به شکل قابل‌توجهی کاهش دهد.
شکلات تلخ چگونه بر فشار خون اثر می‌گذارد؟
برای درک بهتر اینکه چرا شکلات تلخ ممکن است چنین اثری داشته باشد، لازم است ابتدا کمی درباره عملکرد فشار خون بدانیم.
فشار خون بالا یا «پرفشاری خون» زمانی رخ می‌دهد که نیروی وارده از سوی خون بر دیواره شریان‌ها بیش از حد طبیعی باشد. در بلندمدت، این فشار اضافه می‌تواند به عروق آسیب وارد کند و خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی، مشکلات کلیوی و دیگر بیماری‌ها را افزایش دهد.
شکلات تلخ از طریق بهبود عملکرد عروق خونی به کنترل فشار خون کمک می‌کند. فلاوانول‌های موجود در کاکائو – به ویژه نوعی به نام اپی‌کاتچین – به لایه درونی عروق خونی کمک می‌کنند تا نیتریک‌اکسید بیشتری تولید کنند.² نیتریک‌اکسید موجب اتساع و شل‌شدن عروق می‌شود که نتیجه آن کاهش مقاومت عروقی و کاهش فشار داخل رگ‌هاست.
چه مقدار شکلات باید بخوریم؟
اگر قصد دارید برای حمایت از فشار خون سالم، شکلات تلخ را وارد رژیم غذایی خود کنید، نوع و مقدار مصرفی آن اهمیت فراوان دارد.
- به میزان کاکائو دقت کنید: برای دریافت اثرات مفید، باید از شکلاتی استفاده کنید که حداقل ۷۰٪ کاکائو داشته باشد. درصد بالاتر کاکائو به معنای فلاوانول بیشتر و شکر کمتر است.
- مقدار مناسب مصرف روزانه: مطالعات درباره مقدار دقیق متغیر هستند، اما به‌طور کلی، مصرف روزانه ۶ تا ۲۵ گرم شکلات تلخ با کاکائوی بالا برای دریافت این اثرات کافی است.³ برای مقایسه، یک شکلات متوسط مانند هِرشی حدود ۴۵ گرم وزن دارد، بنابراین حتی یک یا دو قطعه کوچک شکلات تلخ می‌تواند کافی باشد.
- همه شکلات‌ها مثل هم نیستند: شکلات شیری و شکلات سفید فاقد مقدار کافی کاکائو هستند تا این فواید را ارائه دهند و معمولاً شکر بیشتری نیز دارند.
بر این اساس، اگر می‌خواهید اثر درمانی بالقوه شکلات تلخ را تجربه کنید، باید انتخاب دقیق و مصرف حساب‌شده داشته باشید.
نکات ایمنی و ملاحظات مهم
مصرف متعادل شکلات تلخ برای اکثر افراد بی‌خطر است و به‌واسطه داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها ممکن است مزایای سلامتی دیگری نیز ارائه دهد.
با این حال، نکاتی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد:⁴
- حساسیت به کافئین: شکلات تلخ مقدار کمی کافئین دارد. هرچند این مقدار معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، ولی افرادی که به کافئین حساس هستند، ممکن است بخواهند در مصرف آن به‌ویژه در ساعات پایانی روز محتاط باشند.
- میگرن و رفلاکس: برخی از افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند میگرن، رفلاکس اسیدی یا اختلالات خودایمنی ممکن است دریابند که شکلات موجب تشدید علائم آن‌ها می‌شود.
- میزان شکر موجود: اگرچه شکلات تلخ معمولاً نسبت به شکلات شیری شکر کمتری دارد، اما زیاده‌روی در مصرف آن همچنان می‌تواند منجر به دریافت بیش‌ازحد قند شود. کنترل اندازه وعده‌ها و انتخاب برندهایی با شکر افزوده کمتر توصیه می‌شود.
همیشه اگر دچار بیماری خاصی هستید یا دارویی مصرف می‌کنید، پیش از اعمال هرگونه تغییر منظم در رژیم غذایی، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است.
این اطلاعات چه معنایی برای شما دارد؟
اگر در تلاش برای حفظ فشار خون سالم هستید، افزودن مقدار کمی شکلات تلخ به برنامه روزانه‌تان می‌تواند مفید باشد. بهتر است شکلاتی را انتخاب کنید که حداقل ۷۰٪ کاکائو داشته باشد و در مصرف آن به اندازه و تعادل توجه کنید.
توجه داشته باشید که این یک راهکار تکمیلی برای حمایت از سلامت قلبی است و جایگزین درمان‌های اصلی یا اصلاح سبک زندگی نمی‌شود، بلکه می‌تواند همراهی لذت‌بخش و خوش‌طعم در مسیر سلامت باشد.