ممکن است بارها شنیده باشید که تبخال تناسلی و زگیل تناسلی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی هستند، اما آیا می‌دانید این دو چه تفاوت‌هایی دارند و کدام یک برای سلامتی‌تان خطرناک‌تر است؟ این مقاله با هدف روشن کردن ویژگی‌ها، علائم و خطرات هر یک نگارش شده تا با آگاهی بیشتر، بتوانید از خود و شریک زندگیتان محافظت کنید و در صورت نیاز، به‌موقع اقدام کنید.
تبخال تناسلی؛ یک نوع عفونت ویروسی
تبخال تناسلی یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. این ویروس در دو نوع اصلی وجود دارد: HSV-1 که بیشتر با تبخال دهانی مرتبط است و HSV-2 که معمولا عامل تبخال تناسلی محسوب می‌شود. شما می‌توانید این ویروس را از طریق تماس مستقیم پوست با پوست، به‌ویژه در طی روابط جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی، دریافت کنید. باید توجه داشته باشید که حتی اگر فرد مبتلا علائمی نداشته باشد، باز هم قادر به انتقال ویروس است.
علائم این بیماری معمولا ۲ تا ۱۲ روز پس از تماس ظاهر شده و شامل تاول‌های کوچک و دردناک پر از مایع در ناحیه تناسلی، مقعد یا حتی اطراف دهان می‌شوند. این تاول‌ها پس از ترکیدن به زخم‌های باز تبدیل می‌شوند که ممکن است با تب، سردرد، درد عضلانی و تورم غدد لنفاوی همراه باشند. هرچند ویروس هرپس قابل ریشه‌کنی نیست، اما شما می‌توانید با داروهای ضدویروس قرص تبخال تناسلی، شدت علائم و دفعات عود را کاهش دهید. اگر مشکوک به ابتلا هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
زگیل تناسلی؛ بیماری مقاربتی
زگیل تناسلی یک بیماری مقاربتی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف HPV وجود دارد که برخی از آنها (مانند تیپ‌های ۶ و ۱۱) مسئول ایجاد زگیل‌های تناسلی و برخی دیگر (مانند تیپ‌های ۱۶ و ۱۸) با خطر سرطان مرتبط هستند. این ویروس را ممکن است از طریق تماس پوست با پوست در روابط جنسی، حتی با وجود استفاده از کاندوم، دریافت کنید، زیرا کاندوم تمام نواحی را پوشش نمی‌دهد.
زگیل‌ها به‌صورت برجستگی‌های کوچک، نرم و گوشتی در ناحیه تناسلی، مقعد یا حتی داخل واژن و دهانه رحم ظاهر می‌شوند. این ضایعات ممکن است به‌صورت تکی یا خوشه‌ای (شبیه گل‌کلم) باشند و معمولا بدون درد هستند، اما گاهی با خارش یا سوزش همراه می‌شوند.
زمان ظهور علائم متغیر است و ممکن است چند هفته، چند ماه یا حتی سال‌ها پس از تماس با ویروس رخ دهد. اگرچه ویروس HPV قابل‌درمان نیست، اما شما می‌توانید زگیل‌ها را با روش‌هایی مانند کرایوتراپی (انجماد با نیتروژن مایع)، لیزر، جراحی یا داروهای موضعی یا حتی قرص‌های مصرفی مانند کپسول نواکسا کنترل کنید. تشخیص زودهنگام و مشورت با پزشک متخصص می‌تواند از پیشرفت احتمالی بیماری جلوگیری کند.
تفاوت‌های کلیدی بین تبخال تناسلی و زگیل تناسلی
تبخال تناسلی توسط ویروس HSV ایجاد می‌شود، در حالی که زگیل تناسلی نتیجه عفونت با ویروس HPV است؛ این دو ویروس از نظر ساختار و رفتار کاملاً متفاوت‌اند. از نظر ظاهری، تبخال به‌صورت تاول‌های دردناک و پر از مایع ظاهر می‌شود که پس از ترکیدن زخم می‌شوند، اما زگیل‌ها برجستگی‌های گوشتی و معمولا بدون دردی هستند که بافتی نرم دارند.
تبخال تناسلی اغلب با علائم عمومی مانند تب، خستگی و تورم غدد لنفاوی همراه است، در حالی که زگیل تناسلی چنین علائمی ندارد و بیشتر به‌صورت موضعی بروز می‌کند. از نظر زمان ظهور، علائم تبخال معمولا طی چند روز پس از تماس ظاهر می‌شوند، اما زگیل‌ها ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها نهفته بمانند.
برای درمان، شما می‌توانید از داروهای ضدویروسی برای کاهش علائم تبخال استفاده کنید، اما درمانی برای از بین بردن ویروس HSV وجود ندارد؛ در مقابل، زگیل تناسلی با روش‌های فیزیکی قابل برداشتن است و واکسن HPV (مانند گارداسیل) از ابتلا به برخی تیپ‌های آن پیشگیری می‌کند. در نهایت، انتقال تبخال حتی از طریق بوسیدن یا تماس ساده با ترشحات امکان‌پذیر است، اما زگیل تناسلی عمدتا از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
تبخال تناسلی خطرناک است یا زگیل تناسلی؟
برای پاسخ به این سوال که تبخال تناسلی یا زگیل تناسلی خطرناک‌تر است، باید خطرات هر یک را به‌دقت بررسی کنید. تبخال تناسلی برای اکثر افراد یک بیماری آزاردهنده است که با عود مکرر همراه می‌شود، اما به‌ندرت تهدیدی جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند. با این حال، اگر شما یک زن باردار باشید و در زمان زایمان ویروس فعال باشد، خطر انتقال آن به نوزاد وجود دارد که عوارض شدیدی مانند عفونت مغزی یا حتی مرگ را به دنبال خواهد داشت.
از سوی دیگر، زگیل تناسلی به‌دلیل ارتباط برخی تیپ‌های HPV (مانند ۱۶ و ۱۸) با سرطان‌هایی نظیر سرطان دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی و گلو، در طولانی‌مدت خطرناک‌تر تلقی می‌شود. اگرچه زگیل‌ها به‌خودی‌خود خطر جانی ندارند، اما وجود ویروس HPV در بدن شما در صورت درمان نشدن، ممکن است به مشکلات جدی منجر شود. به‌طور کلی، تبخال تناسلی در کوتاه‌مدت عوارض بیشتری دارد، اما زگیل تناسلی به‌دلیل پتانسیل ایجاد سرطان، تهدید بزرگ‌تری در آینده محسوب می‌شود. برای ارزیابی دقیق‌تر، باید وضعیت سلامتی خود را با پزشک در میان بگذارید.
پیشگیری و مراقبت؛ انتخاب آگاهانه برای سلامتی شما
شما می‌توانید با اقدامات پیشگیرانه از ابتلا به تبخال تناسلی و زگیل تناسلی جلوگیری کنید یا خطرات آنها را کاهش دهید. برای اجتناب از تبخال تناسلی، از تماس جنسی در زمان بروز علائم خودداری کنید، شریک جنسی خود را از وضعیتتان آگاه سازید و بهداشت شخصی را رعایت کنید؛ استفاده از کاندوم خطر انتقال را کم می‌کند، اما به‌طور کامل مانع آن نمی‌شود.
برای زگیل تناسلی، دریافت واکسن HPV (گارداسیل یا سرواریکس) را در سنین توصیه‌شده (۱۱ تا ۲۶ سال) در نظر بگیرید، زیرا این واکسن از شما در برابر تیپ‌های پرخطر HPV محافظت می‌کند؛ همچنین، روابط جنسی ایمن را رعایت کنید و اگر زن هستید، معاینات منظم مانند تست پاپ‌اسمیر را انجام دهید تا تغییرات غیرطبیعی در دهانه رحم به‌موقع تشخیص داده شود. در صورت مشاهده هرگونه ضایعه یا علامت غیرعادی، بدون تاخیر به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، از عوارض احتمالی جلوگیری کنید. آگاهی و مراقبت مداوم، کلید حفظ سلامتی شماست.