مدفوع شل، اجابت مزاج غیرطبیعی آبکی است که می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. که بسیار رایج است و معمولاً با هیچ خطر جدی برای سلامتی همراه نیست.
مدفوع شل اغلب بعد از غذا خوردن اتفاق می افتد، اما ممکن است در سایر اوقات روز نیز اتفاق بیفتد. هنگامی که مدفوع شل به طور متوالی در چند نوبت در طول روز رخ می دهد، این به عنوان اسهال توصیف می شود.
با این حال، مدفوع شل می تواند به صورت مزمن رخ دهد و ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. این مقاله به تشریح علل بالقوه و درمان های مدفوع شل می پردازد.
حقایق سریع در مورد مدفوع شل:
- مدفوع شل اصطلاحی است که برای توصیف مدفوع آبکی‌تر و نرم‌تر از حد معمول استفاده میشود.
- اسهال گاه به گاه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.
- مدفوع شل می تواند طیف وسیعی از علل مختلف داشته باشد، اما بیشتر موارد نسبتا بی ضرر هستند.
علل مدفوع شل
اکثر مردم گاهی اوقات مدفوع شل را تجربه می کنند. این حملات اسهال می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
1. مواد غذایی
برخی غذاها، نوشیدنی ها یا مکمل ها می توانند احتمال بروز مدفوع شل یا اسهال را افزایش دهند.
گاهی اوقات، بدن ممکن است در هضم انواع خاصی از قندها مانند الکل قند و لاکتوز دچار مشکل شود.
الکل های قندی در طیف وسیعی از میوه ها، سبزیجات و طعم دهنده های مصنوعی یافت می شوند. روده کوچک نمی تواند مقادیر زیادی از الکل های قند را به خوبی هضم کند، که می تواند باعث اسهال شود.
رژیم های غذایی سرشار از لاکتوز، قندی که در لبنیات یافت می شود، نیز می تواند باعث شل شدن مدفوع شود. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است به دنبال مصرف هر نوع فرآورده‌های حاوی شیر دچار اسهال شوند.
مدفوع شل همچنین می تواند ناشی از رژیم های غذایی حاوی مقادیر زیاد مواد زیر باشد:
- الکل
- غذاهای تند
- قهوه
- منیزیم
2. عفونت یا مسمومیت غذایی
ویروس ها، باکتری ها یا انگل ها می توانند باعث التهاب در معده و روده شوند. این می تواند باعث شل شدن مدفوع و اسهال، همراه با سایر علائم از جمله:
- درد شکم
- استفراغ
- حالت تهوع
علل مدفوع شل مزمن
شرایط مزمنی که می توانند باعث اسهال شوند عبارتند از:
3. سندرم روده تحریک پذیر
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری مزمن است که بر سیستم گوارشی تأثیر می گذارد. اسهال و مدفوع شل یکی از علائم شایع IBS است. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شکم
- نفخ شکم
- یبوست
- گاز
- سوء هاضمه
4. کولیت اولسراتیو
کولیت اولسراتیو (UC) یک بیماری مزمن است که باعث التهاب در روده بزرگ و راست روده می شود. افراد مبتلا به UC اغلب مدفوع شل و اسهال را تجربه می کنند. سایر علائم UC عبارتند از:
- درد شکم
- حرکات مکرر روده
- خستگی
- اشتها و کاهش وزن
- زخمهای دهان
- درد مفاصل
- تحریک پوست
- سوزش چشم
5. بیماری کرون
بیماری کرون یک بیماری طولانی مدت است که در آن پوشش داخلی دستگاه گوارش ملتهب می شود. می تواند باعث اسهال و مدفوع شل شود. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شکم
- خون در مواد مدفوع
- اشتها و کاهش وزن
- خستگی
6. بیماری سلیاک
بیماری سلیاک یک بیماری شایع است که در آن مصرف گلوتن باعث التهاب روده کوچک می شود. افرادی که گلوتن مصرف کرده اند ممکن است مدفوع شل و اسهال را تجربه کنند. علائم دیگر عبارتند از:
- درد شکم
- نفخ شکم
- گاز
- یبوست
- سوء هاضمه
- تحریک پوست
- خستگی
- کاهش وزن
7. سوء جذب اسید صفراوی
چندین اختلال در کبد و کیسه صفرا می تواند عملکرد صفرا را مختل کند و از تجزیه مناسب چربی ها در روده جلوگیری کند. به عنوان مثال، این می تواند در افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا یا سیروز کبدی رخ دهد. سوء جذب اسید صفراوی می تواند باعث اسهال یا مدفوع شل شود.
8. تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)
تیروئید پرکار جایی است که غده تیروئید هورمون های زیادی تولید می کند که در عملکرد طبیعی آن اختلال ایجاد می کند. این می تواند باعث مدفوع شل یا اسهال شود. علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بی ثباتی خلق و خو
- تنظیم ضعیف خواب
- تورم در اطراف گردن
- دمای بدن نامنظم
- تحریک پذیری
- کاهش وزن
- لرزیدن
9. پانکراتیت مزمن
پانکراتیت مزمن وضعیتی است که در آن التهاب در پانکراس رخ می دهد. می تواند تجزیه مناسب چربی ها، نشاسته ها و پروتئین ها را مختل کند. این می تواند باعث مدفوع شل یا اسهال شود.
علائم دیگر عبارتند از:
- درد شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
10. فیبروز کیستیک
فیبروز کیستیک یک بیماری طولانی مدت است که در آن مخاط در ریه ها و سیستم گوارشی ایجاد می شود. این می تواند در هضم اختلال ایجاد کند و باعث مدفوع شل یا اسهال شود. علائم دیگر عبارتند از:
- عفونت های مکرر قفسه سینه
- تنگی نفس
- مشکل در افزایش وزن
- سرفه مداوم
11. سندرم دامپینگ (تخلیه سریع معده)
سندرم دامپینگ وضعیتی است که در آن غذا خیلی سریع از معده به روده حرکت می کند. اغلب پس از جراحی کاهش وزن رخ می دهد. می تواند باعث شل شدن مدفوع و اسهال شود. علائم دیگر عبارتند از:
- درد شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- ضربان قلب غیر طبیعی
درمانهای خانگی
موارد نادر مدفوع شل معمولاً نیازی به درمان پزشکی ندارند. با این حال، موارد متعدد مدفوع شل می تواند باعث کم آبی و سوء تغذیه شود. برخی از داروهای خانگی که ممکن است به پیشگیری یا کاهش اسهال کمک کنند عبارتند از:
- تغییر رژیم غذایی برای جلوگیری از غذاها که باعث شل شدن مدفوع می شوند
- مصرف غذاهای پر فیبر
- مصرف داروهای ضد اسهال مانند ایمودیوم Imodium برای خرید بدون نسخه یا خرید در دسترس است.
- هیدراته ماندن
- مصرف پروبیوتیک ها طیف وسیعی از پروبیوتیک ها در دسترس است.
با کمک این درمان های خانگی، اسهال ناشی از روندهای غذایی، عفونت ها یا مسمومیت های غذایی باید پس از چند روز به حالت عادی برگردد.
مدفوع شل یا اسهال که پس از 1 هفته بهبود نمی یابد باید فورا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد. این می تواند نشانه یک وضعیت پزشکی جدی تر باشد و ممکن است بدون درمان بدتر شود.
برخی از بیماری ها ممکن است با داروهای تجویزی یا آنتی بیوتیک ها درمان شوند، اما شرایط جدی تر مانند پانکراتیت ممکن است نیاز به درمان بیمارستانی داشته باشد. در برخی موارد، هیچ درمانی در دسترس برای بیماری زمینه ای وجود ندارد، اما علائم را می توان مدیریت کرد.
این شرایط شامل بیماری کرون، فیبروز کیستیک، بیماری سلیاک و IBS است. علائم اغلب با استفاده از ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و دارو مدیریت می شوند.
خلاصه
در بیشتر موارد، اسهال اغلب در عرض چند روز بدون درمان یا با کمک برخی درمانهای خانگی برطرف میشود.
مهم است که بین مدفوع شل که به ندرت رخ می دهد و مدفوع مزمن تمایز قائل شویم. تجربه مدفوع شل که بیش از 1 هفته ادامه دارد ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای جدی تری باشد که به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد.
سلام آقای دکتر من چند وقتی هست که مدفوع شل دارم یعنی قبلا هم شل بود ولی نه در این حد واین که. هر ازگاهی یک دل پیچه میگیرم و اسهال خفیفی تا نرم دستشویی و کاملا تخلیه بشه دل پیچم خوب نمیشه این دل پیچه و اسهال و از بچگی داشتم بخاطر همین هم همیشه استرس میگیرم که نکنه یه جایی که میرم این اتفاق برام بیفته ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام آقای دکتر من الان چند وقتی هست مدفوعم شل شده بعضی موقع ها اینطوری میشم بعد از ۲هفته اینا خوب میشم
شکمم خیلی کم کم درد می‌کنه بعضی موقع
زیاد دستشویی نمیرم ولی الان خیلی وقته اینطوری هستم چیکار کنم
سلام 🌿
از طرف من، دکتر فرزاد روشن‌ضمیر، متخصص تغذیه و مدیر سایت آردایت، پاسخ شما رو با دقت و توجه کامل می‌دم 👨⚕️👇
دوست عزیز،
ممنونم که سوالتون رو مطرح کردید.
با توجه به توضیحاتی که دادید، یعنی مدفوع شل به‌صورت دوره‌ای، همراه با درد خفیف گاه‌به‌گاه در ناحیه شکم، و بدون اسهال شدید یا افزایش دفعات دفع، چند نکته قابل بررسی هست که براتون توضیح می‌دم:
💩 مدفوع شل دوره‌ای یعنی چی؟
شل شدن مدفوع اگر گه‌گاهی اتفاق بیفته و بعد از یکی دو هفته به حالت عادی برگرده، معمولاً نشون‌دهنده‌ی یک اختلال عملکردی ملایم در دستگاه گوارش هست، نه یک بیماری جدی. عواملی مثل تغذیه، استرس، تغییرات هورمونی، یا عفونت‌های ویروسی خفیف می‌تونن باعث چنین حالتی بشن.
🧠 چه عواملی ممکنه باعث این مشکل بشن؟
بر اساس مقاله‌ای که در سایت آردایت منتشر شده، دلایل زیادی برای شل شدن مدفوع وجود داره، از جمله:
🔸 مصرف بیش‌ازحد قهوه یا نوشیدنی‌های محرک
🔸 استرس یا اضطراب مزمن
🔸 تغییرات در رژیم غذایی (مثل مصرف زیاد میوه، سبزی یا فیبر به‌طور ناگهانی)
🔸 حساسیت‌های غذایی (مثل حساسیت به لاکتوز یا گلوتن)
🔸 عفونت‌های خفیف ویروسی یا باکتریایی
🔸 سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
🔸 اختلالات هورمونی یا تیروئیدی
در مورد شما که اشاره کردید “بعضی وقت‌ها اینطوری میشم و بعد خوب میشه”، این احتمال وجود داره که بدن شما نسبت به برخی مواد غذایی یا شرایط روحی واکنش نشون می‌ده، و دستگاه گوارشتون برای مدتی دچار بی‌نظمی عملکردی میشه.
🧪 چه اقداماتی مفیده؟
برای اینکه مشکل‌تون بهتر بشه و کمتر عود کنه، پیشنهاد میکنم این موارد رو رعایت کنید:
🥣 الگوی غذایی‌تون رو بررسی کنید
ببینید آیا در روزهای قبل از شروع این حالت، تغییری در غذای‌تون بوده؟ مثلاً مصرف زیاد لبنیات، فست‌فود، نوشابه یا شیرینی‌جات؟
اگر بله، بهتره اون مواد رو فعلاً حذف یا محدود کنید و ببینید آیا بهتر می‌شید.
🍵 آب کافی بنوشید
اما نه زیاد از حد، چون مصرف آب زیاد در کنار مصرف زیاد فیبر می‌تونه خودش باعث شل شدن مدفوع بشه.
🧘♂️ استرس‌تون رو کنترل کنید
استرس یکی از عوامل مهم اختلال عملکرد روده هست. اگر اضطراب دارید، حتی اگه خفیف باشه، سعی کنید با ورزش، تنفس عمیق یا مدیتیشن کنترلش کنید.
📒 دفترچه یادداشت غذایی داشته باشید
هر چیزی که می‌خورید و وضعیت مدفوع‌تون رو یادداشت کنید. این کار به شما و حتی پزشک کمک می‌کنه که عامل احتمالی رو پیدا کنید.
🥛 مصرف لبنیات رو آزمایش کنید
چند روز لبنیات رو حذف کنید و ببینید آیا تغییری می‌کنه؟ بعضی‌ها دچار عدم تحمل لاکتوز هستن و خودشون خبر ندارن.
💊 نیازی به دارو نیست، مگر با نظر پزشک
فعلاً چون علائم شدید نیست، نیازی به دارو نیست. اما اگه ادامه پیدا کنه، آزمایشاتی مثل مدفوع، عملکرد تیروئید، یا بررسی وجود انگل ممکنه نیاز بشه.
🚨 چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگه یکی از موارد زیر اتفاق افتاد، حتماً سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
⚠️ کاهش وزن بدون دلیل
⚠️ خون در مدفوع
⚠️ تب
⚠️ اسهال مزمن بیش از ۲ هفته
⚠️ تهوع و استفراغ مکرر
✅ جمع‌بندی:
احتمالاً مشکل شما به دلیل تغییرات تغذیه‌ای یا سبک زندگی یا استرس هست و با تنظیم تغذیه و آرام‌سازی روان، برطرف میشه. اما اگر ادامه‌دار شد یا شدیدتر شد، حتماً بررسی‌های بیشتر انجام بدید 🩺
براتون آرزوی سلامتی دارم 🌟
با احترام
دکتر فرزاد روشن‌ضمیر
متخصص تغذیه و مدیر سایت آردایت | rdiet.ir
سلام ممنون از پاسخگویی شما
بنده حدود یک ساله که مدفوعم شل هست اول با انگل شروع شد با خارش شدید وکه حدود یکی دو ماه ادامه داشت ولی به علت خجالت و مشاغل کاری به دکتر مراجعه نکردم و با خوردن داروهای گیاهی خوب شد از اون به بعد مدفوعم شل هست
یک مشکل دیگه که دارم مشکل رفلاکس معده هست که وقتی صبحانه میخورم بعد از یکی دو ساعت سردرد ناشی از رفلاکس میگیرم چای شیرین را از برنامه غذاییم حذف کردم حتی بعضی روزها غذاهای که دوست ندارم و میلی به خوردنش ندارم می‌خوردم بالا می آوردم داروهای معده هم مصرف کردم معده کمی بهتر شد ولی روده هام نه
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام دوست عزیز 🌿
با توجه به توضیحاتی که ارائه دادید، به نظر می‌رسد که مشکلات گوارشی شما شامل دو بخش اصلی هستند:
۱. شل بودن مزمن مدفوع پس از ابتلا به انگل
با توجه به سابقه‌ی ابتلا به انگل و درمان با داروهای گیاهی، احتمال دارد که عفونت به‌طور کامل برطرف نشده باشد یا عوارضی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) پس از عفونت باقی مانده باشد. برخی از انگل‌ها، مانند ژیاردیا، می‌توانند باعث اسهال مزمن شوند و حتی پس از درمان، علائم گوارشی ادامه یابند.
همچنین، ممکن است عدم تحمل غذایی یا حساسیت به برخی مواد غذایی مانند لاکتوز یا گلوتن باعث ادامه‌ی علائم شده باشد.
۲. رفلاکس معده و سردرد پس از صبحانه
رفلاکس معده می‌تواند باعث تحریک عصب واگ شود که این تحریک ممکن است منجر به سردرد شود. همچنین، برخی غذاها مانند چای شیرین، غذاهای چرب یا تند می‌توانند علائم رفلاکس را تشدید کنند.
توصیه‌های من به عنوان دکتر روشن‌ضمیر:
✅ اقدامات تشخیصی:
آزمایش مدفوع: برای بررسی وجود انگل‌های باقی‌مانده یا سایر عوامل عفونی.
آزمایش عدم تحمل غذایی: برای بررسی حساسیت به لاکتوز، گلوتن یا سایر مواد غذایی.
آندوسکوپی یا کولونوسکوپی: در صورت تداوم علائم برای بررسی دقیق‌تر وضعیت دستگاه گوارش.
✅ توصیه‌های تغذیه‌ای و سبک زندگی:
رژیم غذایی مناسب: از مصرف غذاهای چرب، تند، قهوه، الکل و نوشیدنی‌های گازدار پرهیز کنید.
وعده‌های غذایی کوچک و مکرر: برای کاهش فشار بر معده و جلوگیری از رفلاکس.
عدم دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا: حداقل ۲-۳ ساعت پس از غذا خوردن دراز نکشید.
مصرف پروبیوتیک‌ها: برای بهبود تعادل فلور روده و کاهش علائم گوارشی.
مدیریت استرس: از طریق تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن یا یوگا.
در صورت تمایل، می‌توانید برای دریافت رژیم غذایی شخصی‌سازی‌شده و مشاوره‌ی تخصصی‌تر با من در تماس باشید. امیدوارم هر چه زودتر بهبودی کامل حاصل شود 🌟
با احترام،
دکتر فرزاد روشن‌ضمیر
متخصص تغذیه و مدیر سایت آردایت
سلام آقای دکتر شکم من شل است و سرگیجه و کوفتگی و حالت تهوع دارم چه کنم.
سلام وقت بخیر
بنده تقریبا الان وارد ماه ۷ شدم و مدفوعم شل هست رفلکس معده دارم و دفعم با سوزش شدید مقعد همراه هست هر کاری هم که به ذهنم رسید به بهم گفتن انجام دادن از داروهای گاهی گرفته تا داروهای شیمیایی و خوردن غذا های سفت و….. ولی مشکلم حل نشده و اشتهام هم خوبه و به محض احساس دستشویی داشتن اگر نرم دستشویی نمی تونم خودمو نگه دارم و بی اختیار دفع انجام میشه…. میشه آقای دکتر راهنمایی بفرمایید
مشکلات شما (اسهال مزمن حدود ۷ ماه، سوزش مقعد، فوریت در دفع و رفلاکس معده) می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل گوارشی و موضعی باشد. ابتدا باید علل زمینه‌ای اسهال مزمن—از جمله سندرم روده تحریک‌پذیر (نوع اسهالی)، عدم تحمل غذایی (لاکتوز، فروکتوز یا رعایت ناکافی FODMAP)، عفونت‌های پنهان، بیماری التهابی روده یا سندرم صفراوی—به‌طور جامع بررسی شود. در کنار آن، برای کنترل سوزش و التهاب ناحیه مقعدی، مراقبت‌های پوستی (کرمهای محافظتی، نشستن در لگن آب گرم) و در صورت لزوم استفاده موضعی از کرمهای ضدالتهاب پیشنهاد میشود. اصلاحات غذایی (افزایش مصرف فیبر محلول مثل پسیلیوم، پرهیز از محرک‌های گوارشی، نظم در وعده‌ها)، پروبیوتیک‌ها و—در موارد خاص—درمان دارویی (بیسموت، کلسیم‌کربنات، لوپرامید یا آنتی‌اسید/مهارکننده‌های پمپ پروتون برای رفلاکس) می‌توانند کمک‌کننده باشند. در نهایت، آزمایش‌های پایه شامل شمارش سلول‌های التهابی در مدفوع و بررسی تیروئید، آنزیم‌های کبدی و کالپروتکتین مدفوع، در کنار کولونوسکوپی در صورت لزوم، برای رد بیماریهای جدی ضروری است.
۱. علل بالقوه اسهال مزمن
۱.۱. سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS-D)
معمولاً همراه با درد شکمی و تغییر در اجابت مزاج
استرس و اضطراب می‌تواند شدت آن را تشدید کند
۱.۲. عدم تحمل مواد غذایی
لاکتوز، فروکتوز یا سوربیتول در برخی افراد باعث اسهال میشود
آزمایش تنفّس هیدروژن برای لاکتوز یا فروکتوز توصیه میشود
۱.۳. عفونت‌های مزمن یا پنهان
عفونت‌های انگلی یا باکتریایی در موارد نادر اسهال طولانی‌مدت ایجاد می‌کنند
نمونه‌برداری مکرر مدفوع برای ارگانیسم‌های پاتوژن
۱.۴. بیماری التهابی روده (IBD)
بیشتر با درد شکم، خونریزی مختصر یا کاهش وزن همراه است
کالپروتکتین مدفوع می‌تواند کمک‌کننده باشد
۱.۵. سندرم جذبی صفرا (BAD)
عدم بازجذب مناسب اسیدهای صفراوی در ایلئوم باعث تحریک حرکت روده میشود
پاسخ به بایسموت یا کلسیم‌کربنات در برخی بیماران دیده میشود
۲. ارزیابی و آزمایش‌های ضروری
آزمایش‌های پایه خون: CBC، الکترولیت‌ها، عملکرد تیروئید و کبد
کالپروتکتین مدفوع: برای افتراق IBD از IBS
آزمایش تنفّس هیدروژن: برای عدم تحمل لاکتوز/فروکتوز
کشت مدفوع و نمونه‌برداری انگل‌شناسی: در صورت شک به عفونت
در صورت لزوم کولونوسکوپی: برای رد پولیپ یا بیماریهای جدی‌تر
۳. اصلاحات غذایی
افزایش فیبر محلول: ۵–۱۰ گرم پسیلیوم (اسگلومبرگ) روزانه؛ به تدریج تا ۲۰–۲۵ گرم
کاهش محرک‌ها: کافئین، الکل، غذاهای چرب و ادویه‌دار
رعایت الگوی FODMAP پایین: حذف موقت غذاهای پُرفرکتان، گالاکتان و پلی‌اول
وعده‌های منظم: جلوگیری از پرخوری یا گرسنگی طولانی
هیدراسیون کافی: جبران مایعات از دست‌رفته
۴. درمان دارویی
آنتی‌اسیدها / مهارکننده‌های پمپ پروتون: برای کنترل رفلاکس معده
لُپرامید (Imodium): برای کاهش حرکات روده و فوریت دفع
بیسموت ساب‌سالیسیلات: ضدالتهاب روده و کمک به کنترل اسهال
پروبیوتیک‌ها: لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم
در موارد سندرم صفراوی: کلسیم‌کربنات یا کولِستیرامین
۵. مراقبت ناحیه مقعد
نشستن در لگن آب گرم (Sitz bath): ۱۰–۱۵ دقیقه، ۲–۳ بار در روز
استفاده از کرمهای محافظ (زینک اکساید یا وازلین): جلوگیری از سوختگی بیشتر
در صورت درد شدید: کرمهای لیدوکائین موضعی
۶. پیگیری و مراجعه
در صورت عدم پاسخ به درمانهای فوق ظرف ۴–۶ هفته: ارجاع به متخصص گوارش
در صورت علائم هشداردهنده (خون در مدفوع، کاهش وزن بیش از ۵٪، تب مداوم): مراجعه فوری
نظارت منظم: ارزیابی بهبود علائم و آثار جانبی دارو
نکته پایانی:
ادامه اسهال مزمن می‌تواند کیفیت زندگی و جذب مواد مغذی را مختل کند. با ترکیب اصلاحات غذایی، مراقبت‌های موضعی و دارویی و انجام آزمایش‌های مناسب، غالب بیماران بهبود قابل‌ملاحظه‌ای خواهند یافت. با این حال، اگر پس از ۴–۶ هفته تغییر محسوس نداشتید یا علائم جدی‌تری بروز کرد، بررسی‌های تخصصی‌تر ضروری است.
سلام:
جناب دکتر وقتی که
مدفع شل می شود
فشار خون بالا می رود.
دهان خشک می شود
علت ودرمان چیست؟
صبح ها بمدت یکساعت
چندین بار دستشویی می روم
تا آب صاف تخلیه می شود.
با سلام،
با توجه به توضیحاتی که ارائه دادید و با استناد به مقاله «دلایل شل شدن مدفوع چیست؟» در سایت آردایت و همچنین منابع معتبر بین‌المللی (مانند Mayo Clinic و National Kidney Foundation)، موارد زیر را می‌توان در پاسخ به سوال شما بیان کرد:
۱. بررسی وضعیت و علل احتمالی
الف) از دست دادن آب و الکترولیت‌ها:
مدفوع شل معمولاً باعث از دست رفتن سریع آب و الکترولیت‌های بدن میشود. این کاهش آب بدن موجب خشکی دهان میشود و کلیه‌ها در پاسخ به کاهش حجم خون تلاش می‌کنند تا از طریق دفع آب اضافی، تعادل را برقرار کنند. این فرآیند در نهایت باعث دفع مکرر ادرار (به ویژه در ساعات صبحگاهی) میشود.
RDIET.IR
ب) افزایش فشار خون:
گرچه به‌طور معمول از دست دادن آب به کاهش فشار خون منجر میشود، اما در برخی موارد به دلیل تحریک سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (که یک پاسخ جبرانی بدن به کاهش حجم پلاسمایی است) و همچنین استرس ناشی از وضعیت گوارشی، ممکن است فشار خون به‌طور موقت افزایش یابد. این واکنش بدنی به منظور حفظ گردش خون و اطمینان از رساندن کافی اکسیژن به اندام‌های حیاتی رخ می‌دهد.
RDIET.IR
(منبع‌های معتبر مانند Mayo Clinic و National Kidney Foundation نیز به این نکته اشاره دارند.)
۲. راهکارهای پیشنهادی برای درمان و مدیریت وضعیت
الف) تأمین مایعات و الکترولیت‌ها:
مصرف محلول‌های اورال ریهیدریشن (ORS): استفاده از محلول‌های آماده یا تهیه شده در منزل با افزودن نمک و شکر به آب، به جبران آب و الکترولیت‌های از دست رفته کمک میکند.
نوشیدنی‌های الکترولیتی: مانند آب نارگیل یا نوشیدنی‌های ورزشی که حاوی الکترولیت‌های ضروری هستند.
ب) تنظیم رژیم غذایی:
اجتناب از غذاهای تند، چرب، قندی و نوشیدنی‌های محرک (مانند قهوه و الکل) که ممکن است باعث تحریک بیشتر روده و تشدید اسهال شوند.
مصرف غذاهای سبک و قابل هضم مانند برنج سفید، سیب‌سس و نان تست (الگوی رژیم BRAT) تا زمانی که سیستم گوارشی بهبود یابد.
ج) کاهش استرس:
به‌کارگیری تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی و یوگا که می‌تواند علاوه بر کاهش اضطراب ناشی از علائم گوارشی، به تنظیم فشار خون نیز کمک کند.
د) مصرف داروهای مناسب (تحت نظر پزشک):
در صورت عدم وجود علائم حاد عفونی (مانند تب یا خون در مدفوع)، داروهای ضد اسهال (مثلاً لوپرامید) و ضد اسپاسم (مانند Buscopan) ممکن است به تسکین علائم کمک کنند.
لازم است خوددرمانی صورت نگیرد و در صورت ادامه یا تشدید علائم، حتماً با پزشک معالج مشورت شود.
۳. توصیه نهایی
اگر علائم شما (افزایش فشار خون، خشکی دهان و دفع مکرر ادرار همراه با مدفوع شل) به مدت چند روز ادامه پیدا کرد یا با نشانه‌های هشداردهنده دیگری مانند درد شدید شکمی، تغییرات قابل توجه در سطح هوشیاری یا علائم قلبی همراه شد، مراجعه به پزشک متخصص (گوارش و قلب) جهت بررسی دقیق‌تر و انجام آزمایش‌های لازم بسیار توصیه میشود.
با رعایت توصیه‌های فوق و نظارت دقیق بر وضعیت خود، احتمالاً می‌توانید تا حد زیادی از تشدید علائم جلوگیری کنید. در نهایت، مدیریت صحیح وضعیت آب و الکترولیت‌های بدن نقش کلیدی در کنترل این علائم دارد.
با آرزوی سلامتی،
دکتر فرازد روشن ضمیر
متخصص تغذیه و رژیم درمانی
مدیر سایت آردایت
سلام:
جناب دکتر مدتی است
مدفوع شل شده فشار خون
بالا می رود. علت چیست ؟
راهکار چیست؟
درود،
من دکتر فرازد روشن ضمیر هستم، متخصص تغذیه و مدیر سایت آردایت. با بررسی مقاله «دلایل شل شدن مدفوع چیست؟» منتشر شده در سایت آردایت و همچنین مطالعه منابع معتبر بین‌المللی، موارد زیر را در پاسخ به سوال شما ارائه میدهم:
بررسی وضعیت
در مواردی که مدفوع شل شده و به همراه افزایش فشار خون مشاهده میشود، چند نکته مهم وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرند. ابتدا باید دلایل احتمالی شل شدن مدفوع و سپس ارتباط آن با افزایش فشار خون را بررسی کرد.
۱. دلایل شل شدن مدفوع
مطابق مقاله آردایت، از جمله عوامل رایج مدفوع شل عبارتند از:
تغییرات غذایی: مصرف بیش از حد مواد قندی، الکل، قهوه، مواد غذایی تند و مکمل‌هایی مانند منیزیم که می‌توانند عملکرد روده را تحریک کنند.
عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی: ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها که سبب التهاب و اسهال می‌شوند.
بیماریهای مزمن: از جمله سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، بیماری سلیاک، سوء جذب اسید صفراوی و حتی تیروئید پرکار که همگی می‌توانند به ایجاد مدفوع شل منجر شوند.
۲. ارتباط مدفوع شل با افزایش فشار خون
گرچه در ظاهر ارتباط مستقیمی بین شل شدن مدفوع و افزایش فشار خون وجود ندارد، اما چند نکته قابل توجه است:
استرس و اضطراب:
تجربه اسهال یا مدفوع شل می‌تواند باعث اضطراب و نگرانی شود. استرس، به نوبه خود، از طریق افزایش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک، موجب افزایش فشار خون میشود. (منبع: Mayo Clinic)
RDIET.IR
کم‌آبی بدن:
اسهال مکرر منجر به از دست دادن آب و الکترولیت‌ها میشود. کم‌آبی می‌تواند باعث کاهش حجم پلاسمایی و به دنبال آن فعال شدن سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون شود که در نهایت باعث افزایش فشار خون میشود. (منبع: National Kidney Foundation)
تداخل دارویی:
در برخی موارد، داروهایی که برای کنترل اسهال مصرف می‌شوند (مانند داروهای ضد اسپاسم) یا داروهای مصرفی به‌دلیل مشکلات گوارشی ممکن است اثراتی بر فشار خون داشته باشند.
۳. راهکارهای پیشنهادی
با توجه به مطالب فوق، توصیه‌های زیر می‌تواند هم در بهبود مدفوع شل و هم در کنترل فشار خون مؤثر باشد:
حفظ هیدراتاسیون و تعادل الکترولیتی:
مصرف محلول‌های اورال ریهیدریشن یا نوشیدنی‌های غنی از الکترولیت (مانند آب نارگیل) برای جبران از دست دادن آب.
توجه به مصرف مایعات کافی در طول روز.
رژیم غذایی سبک و قابل هضم:
رعایت رژیم‌های موقت مانند رژیم BRAT (موز، برنج، سیب‌سس، نان تست) تا زمانی که سیستم گوارشی بهبود یابد.
اجتناب از غذاهای تند، چرب و قندی که می‌توانند روده را تحریک کنند.
کاهش استرس:
استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی که هم به کاهش اضطراب و استرس و هم به کاهش فشار خون کمک میکند.
مصرف داروهای مناسب (تحت نظر پزشک):
در صورت عدم وجود نشانه‌های عفونت حاد (مانند تب بالا یا خون در مدفوع)، مصرف داروهای ضد اسهال (مانند لوپرامید) می‌تواند کمک‌کننده باشد.
داروهای ضد اسپاسم (مثلاً Buscopan) نیز در کاهش اسپاسم‌های روده‌ای و تسکین درد می‌توانند مفید باشند.
توجه به اینکه خوددرمانی با داروهای بدون نسخه در شرایط حاد یا ادامه‌دار توصیه نمی‌شود و حتماً نیاز به مشاوره تخصصی دارد.
پیگیری و مراجعه به پزشک:
در صورتی که علائم اسهال و افزایش فشار خون بیش از چند روز ادامه یافت یا همراه با نشانه‌های هشداردهنده (مانند تب، درد شدید شکمی یا کاهش شدید وزن) بود، حتماً به پزشک متخصص گوارش یا قلب مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های لازم، تشخیص دقیق‌تری داده شود.
جمع‌بندی
مدفوع شل ممکن است از دلایل مختلفی ناشی شود که در بیشتر موارد جدی نیستند؛ اما در صورتی که این مشکل همراه با افزایش فشار خون به‌نظر برسد، عوامل زیر را در نظر داشته باشید:
استرس و اضطراب ناشی از وضعیت گوارشی
کم‌آبی و از دست دادن الکترولیت‌ها
احتمال تداخل دارویی یا وجود بیماریهای زمینه‌ای مانند تیروئید پرکار
با رعایت نکات فوق از جمله تأمین مایعات، رژیم غذایی مناسب، کاهش استرس و مصرف داروهای مناسب (با نظارت پزشک)، می‌توانید تا حد زیادی از بروز علائم جدی‌تر جلوگیری نمایید. در نهایت، پیگیری و مشاوره تخصصی برای بررسی کامل وضعیت سلامتی شما توصیه میشود.
با آرزوی سلامتی،
دکتر فرازد روشن ضمیر
متخصص تغذیه و رژیم درمانی
مدیر سایت آردایت
سلام آقای دکتر چند روزی مدفوع من شل شده و اصلا اشتها ندارم و شکمم یکسره قور قور میکند اصلا چنین سابقه ای نداشتم امروز رفتم دکتر سرنگ وصل کرد هنوز مشخص نشده خود به خود. اینجور شده ممکن است مسموم شده باشم میشه خواهش کنم بگید چه دارویی تهیه کنم چیکار کنم وضع خوبی چندان ندارم نمی‌دونم چیکار کنم
سلام دوست عزیز،
من دکتر فرازد روشن ضمیر هستم، متخصص تغذیه و مدیر سایت آردایت. قبل از هر چیز لازم می‌دانم تأکید کنم که توصیه‌های ارائه‌شده صرفاً جهت راهنمایی عمومی است و جایگزین مشاوره حضوری با پزشک نمی‌شود.
با توجه به توضیحاتی که دادید (مدت چند روز شل شدن مدفوع، بی‌اشتهایی، شکم قور قور و احتمال مسمومیت غذایی) و بر مبنای مقاله “دلی شل شدن مدفوع چیست؟” که در سایت آردایت منتشر شده و همچنین منابع معتبر بین‌المللی، نکات زیر را پیشنهاد میکنم:
۱. تأمین مایعات و الکترولیت‌ها
هیدراتاسیون:
بسیار مهم است که از کم‌آبی جلوگیری کنید. توصیه میکنم به سرعت محلول‌های اورال ریهیدریشن (ORS) یا نوشیدنی‌هایی با الکترولیت تهیه کنید. اگر امکان مصرف محلول‌های آماده وجود ندارد، می‌توانید از آب، چای کم‌قند یا آب نارگیل بهره ببرید.
۲. رژیم غذایی سبک و قابل هضم
رژیم موقت:
تا زمانی که سیستم گوارشی شما آرام شود، توصیه میشود از مصرف غذاهای سنگین، چرب یا تند اجتناب کنید. رژیم BRAT (Banana- Rice- Applesauce- Toast) به عنوان یک الگوی غذایی سبک و قابل هضم می‌تواند مفید باشد.
تدریجی آغاز به غذا خوردن:
پس از گذشت ۱۲ تا ۲۴ ساعت، به مرور زمان و با وعده‌های کوچک شروع به مصرف غذاهای ساده مانند سوپ‌های سبک، برنج سفید، سیب پخته یا نان تست نمایید.
۳. مصرف داروهای ضد اسهال و ضد اسپاسم
داروی ضد اسهال (مثلاً لوپرامید):
اگر اسهال شما بدون علائم حاد عفونی (مانند تب بالا یا خون در مدفوع) است، داروهایی مانند لوپرامید ممکن است به کاهش دفعات دفع کمک کنند.
توجه: در صورت بروز تب، خونریزی یا تشدید علائم، از مصرف داروهای ضد اسهال خودسرانه خودداری کنید؛ زیرا ممکن است نشانه عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد که نیاز به درمان خاص دارد.
داروهای ضد اسپاسم (مانند هیوسکوپین – Buscopan):
مصرف این داروها می‌تواند به کاهش اسپاسم‌های روده‌ای و تسکین درد کمک کند.
۴. پیگیری و مشاوره تخصصی
بررسی دقیق وضعیت:
از آنجا که وضعیت شما از چند روز ادامه دارد و علائم به گونه‌ای شدید است که باعث نگرانی شده، توصیه میکنم در اولین فرصت با پزشک متخصص گوارش یا پزشک معالج خود مجدداً مشورت کنید. ممکن است نیاز به آزمایش‌های تکمیلی (مانند آزمایش خون، مدفوع یا سونوگرافی شکم) باشد.
توجه به علائم هشداردهنده:
در صورت بروز علائمی مانند تب شدید، خون در مدفوع، سردرد، نارسایی در هیدراتاسیون یا تشدید درد شکمی، فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید.
جمع‌بندی
در شرایطی که مدفوع شما برای چند روز شل شده و علائمی مانند بی‌اشتهایی و قور قور شکمی دارید، اقدامات زیر توصیه میشود:
تأمین مایعات و الکترولیت‌ها به منظور جلوگیری از کم‌آبی.
رژیم غذایی سبک و قابل هضم به مدت موقت.
مصرف داروهای ضد اسهال و ضد اسپاسم در صورت لزوم و تحت نظر پزشک.
پیگیری دقیق با پزشک جهت ارزیابی و انجام آزمایش‌های لازم.
امیدوارم با رعایت این توصیه‌ها هر چه زودتر حالتان بهتر شود. در صورت هرگونه نگرانی یا تداوم علائم، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
با آرزوی سلامتی،
دکتر فرازد روشن ضمیر
متخصص تغذیه و مدیر سایت آردایت
سلام یکی دوسال هست مدفوع شل دارم بادمعده دارم تب سنتی رفتم منع غذایی ولبنیات کرده سردی بدن دارم کم خونی دارم میشه راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر لطفا به متخصص گوارش مراجعه فرمایید طب سنتی سالهاس که درکل دنیا رد شده اش.
سلام یکی دو سال ست که مدفوع شل دارم صبح ها بطور دائم آب گرم همراه اوقاتی سرکه سیب زنجبیل عسل سیاه دانه وبعضی وقت سیر خام ناشتا مصرف می کنم روزی یک بار اول صبح دستشویی می رم چند روزی است طرف چپ پایین قلب احساس درد دارم تریاک مصرف دارم ودرد شکم را داخلی احساس نمی کنم انگار یکی از دنده هام بیشتر هست ضمنا رو همون طرف خیلی لم میدهم لطفا راهنمایی بفرمایید
سلام من فروردین ماه آنفولانزای خفیف گرفتم دو بار به دکتر رفتم با سرم ودارو خوب شدم ولی دچار شلی مدفوع شدم وتا الان ادامه دارد چیکار کنم؟
سلام من بهمن ماه گذشته یه انفولانزا خفیف گرفتم ۳ بار هم دکتر رفتم هر چند بار که میرفتم کلی قرص کپسول و یه سرم با چند امپولهای مختلف تزریق میکرد و بعد از چند وقت خوب شدم ولی از آن موقع دیگه مدفوع من شل هستش دکتر گوارش هم مراجعه کردم پس از ازمایش همه دورها که قرص کپسول و قطره همه مصرف کردم هیچ نتیجه ای نگرفتم نظر شما چیه
سلام من بهمن ماه گذشته یه انفولانزا خفیف گرفتم ۳ بار هم دکتر رفتم هر چند بار که میرفتم کلی قرص کپسول و یه سرم با چند امپولهای مختلف تزریق میکرد و بعد از چند وقت خوب شدم ولی از آن موقع دیگه مدفوع من شل هستش دکتر گوارش هم مراجعه کردم پس از ازمایش همه دورها که قرص کپسول و قطره همه مصرف کردم هیچ نتیجه ای نگرفتم
سللم من چند سالی هست که مدفو شل روان است ولی مشکل ندارم فقط معده ام گاز تولید میکند روزی یک بار تا دوبار دسشویی میروم ولی همیشه شل است
سلام من حدود دوهفته هست مدفوع شل شده چکار کنم
سلام.من حدود یک هفته هست مدفوع شل دارم همراه با نفغ زیاد ودرد کمی در زیر شکم .در ضمن حدود 30 سال هم هموریید دارم .علت چیست ؟
سلام حدود یه سالی هست که مدفوع شل دارم و روزی یکی دوبار دسشویی میرم مخصوصا اول صبح بعد بیداری اما درد یا مشکلی ندارم فقط قبلا زیاد گرسنه نمیشدم ووزنم کم نمیشد الان با وجود گرسنگی و مصرف مواد غذایی زیاد تر نصبت به قبل وزنم زیاد نمیشه کم هم شده مقداری .اما درد یا علائم خاصی ندارم
سلام خسته نباشید من قبلا زخم معده نای اثنعشرداشتم ۶ ماهه که مدفوع شل هست مشکلم چیه ممنون میشم
سلام وقت بخیر. در حد اطلاعات عمومی سعی شده در اینجا مطالبی ذکر بشه، مواردی که فرمودید نیاز به مراجعه به متخصص دارد
سلام تشکر
سلام حدود دو سال است دچارمدفوع شل هستم و گاهی درد شکم هم دارم
دلیل اش چه متوند باشد.
سلام وقت بخیر. در حد اطلاعات عمومی سعی شده در اینجا مطالبی ذکر بشه، مواردی که فرمودید نیاز به بررسی آزمایشات و مراجعه به متخصص دارد
سلام
چندماهی است مدفوع شل است و نفخ زیاد دارم
آزمایش دادم مشکلی نبود
سلام وقت بخیر من الان چند روز اینجوری شدام به خاطره مشکل معده رفتم دکتر دارو داد استفاده میکنم الان چند‌روز مدفوع شل هست ببخشید سیاه
من چندسالی هست مدفوع شل دارم ولی مشکل دیگه ای ندارم دلیلش چیه?
من هم گاهی اوقات اینجوری میشم خیلی نفخ دارم
سلام من يك روز خيلي شل هستم واي با درد معده يك روز يبوست دارم و كمي درد در ناحيه شكم و زير دل قبلا اندوسكوپي دادم گفتم اسيدم زياده و زخم مري دارم
سلام خسته نباشی چند سالی هست موفوع شل شده و زیاد باد تولید میکند ..و هم موفوع وهم باد از بوی بدی برخوردار هست ..راه درمان چیست ..ممنون
سلام خیلی عالی بود ممنونم از این همه اطلاعات
عالی بود
تشکر میکنم
خیلی خوب توضیح دادید
گرگان
سللم من چند سالی هست که مدفو شل روان است ولی مشکل ندارم فقط معده ام گاز تولید میکند روزی یک بار تا دوبار دسشویی میروم ولی همیشه شل است
ممنون