رتینوپاتی دیابتی

اگر درمان نشود، می تواند بدتر شود و در موارد شدید باعث از دست دادن بینایی یا از دست دادن کامل بینایی (اختلال شدید بینایی) شود. کنترل خوب قند خون (گلوکز) و فشار خون، پیشرفت رتینوپاتی را کند می کند. درمان با لیزر، قبل از اینکه رتینوپاتی شدید شود، اغلب می تواند از از دست دادن بینایی جلوگیری کند.

رتینوپاتی دیابتی چیست؟

اصطلاح رتینوپاتی اختلالات مختلف شبکیه را پوشش می دهد که می تواند بینایی را تحت تأثیر قرار دهد. رتینوپاتی معمولاً به دلیل آسیب به عروق خونی ریز شبکیه است.

رتینوپاتی معمولاً به دلیل دیابت ایجاد می شود، اما گاهی اوقات توسط بیماری های دیگری مانند فشار خون بسیار بالا (فشار خون بالا) ایجاد می شود.

توجه داشته باشید: افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر مشکلات چشمی از جمله آب مروارید و گلوکوم هستند.

نمای جانبی ساختار چشم

رتینوپاتی دیابتی چگونه ایجاد می شود؟

در طی چندین سال، سطح بالای قند خون (گلوکز) می تواند رگ های خونی ریز شبکیه را ضعیف کرده و به آنها آسیب برساند. این می تواند منجر به مشکلات مختلفی شود که عبارتند از:

• تورم‌های کوچک رگ‌های خونی (میکروآنوریسم).
• نشت های کوچک مایع از رگ های خونی آسیب دیده (تراشه).
• خونریزی های کوچک از رگ های خونی آسیب دیده (خونریزی).
• رگ های خونی ممکن است فقط مسدود شوند. این می تواند جریان خون و اکسیژن را به بخش های کوچک شبکیه قطع کند.
• رگ های خونی غیر طبیعی جدید ممکن است از رگ های خونی آسیب دیده رشد کنند. به این رتینوپاتی پرولیفراتیو می گویند. این عروق جدید ظریف هستند و می توانند به راحتی خونریزی کنند.

نشت مایعات، خونریزی و انسداد عروق خونی ممکن است به سلول های شبکیه آسیب برساند. در برخی موارد شدید، رگ های خونی آسیب دیده به مرکز ژله مانند چشم (زجاجیه) خونریزی می کنند. این همچنین می‌تواند با مسدود کردن پرتوهای نوری که به شبکیه می‌روند، بینایی را تحت تأثیر قرار دهد.

رتینوپاتی دیابتی چه علائمی ایجاد می کند؟

اکثر افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی به دلیل رتینوپاتی خود هیچ علامت یا کاهش بینایی ندارند. با این حال، بدون درمان، رتینوپاتی دیابتی می تواند به تدریج بدتر شود و منجر به از دست دادن بینایی یا حتی از دست دادن کامل بینایی (اختلال شدید بینایی) شود. رتینوپاتی دیابتی شایع ترین علت اختلال شدید بینایی در افراد در سن کار در بریتانیا است.

علائم اولیه ای که ممکن است رخ دهد شامل تاری دید، دیدن فلوترها و فلاش ها یا حتی از دست دادن ناگهانی بینایی است.

قسمت های مختلف شبکیه می تواند تحت تاثیر قرار گیرد.

• ماکولا قسمت کوچکی از شبکیه است که تقریباً در مرکز در پشت چشم قرار دارد. ماکولا جایی است که بینایی خود را متمرکز می کنید. بنابراین، هنگامی که یک شی را می خوانید یا به آن نگاه می کنید، نور روی ماکولا متمرکز می شود. مرکز و مهمترین قسمت ماکولا فووآ نام دارد.
• قسمت بیرونی شبکیه برای دید محیطی استفاده می شود.

رتینوپاتی می تواند ماکولا، قسمت بیرونی (محیطی) شبکیه یا هر دو را تحت تاثیر قرار دهد. اگر لکه زرد تحت تأثیر قرار گیرد بسیار جدی تر است.

رتینوپاتی معمولاً به تدریج ایجاد می شود و در طی چند سال بدتر می شود:

• رتینوپاتی پس زمینه بینایی شما را تغییر نمی دهد. با این کار مقداری نشت مایع و خونریزی های کوچک (میکروآنوریسم) در قسمت های مختلف شبکیه مشاهده می شود. یک پزشک یا اپتومتریست هنگام معاینه پشت چشم می تواند این نقاط را به صورت نقاط و لکه های ریز روی شبکیه ببیند.
• رتینوپاتی پیش پرولیفراتیو گسترده تر از رتینوپاتی پس زمینه است. علائمی از محدود شدن جریان خون وجود دارد، اما هنوز رگ های خونی جدید در حال رشد نیستند (به زیر مراجعه کنید).
• ماکولوپاتی اصطلاحی برای آسیب به ماکولا است.
• رتینوپاتی پرولیفراتیو زمانی رخ می دهد که رگ های خونی آسیب دیده در شبکیه، مواد شیمیایی به نام فاکتورهای رشد را تولید کنند. اینها می توانند باعث رشد (تکثیر) عروق خونی جدید از رگ های خونی آسیب دیده شوند. این تلاشی برای ترمیم آسیب است. با این حال، این رگ های خونی جدید طبیعی نیستند. آنها ظریف هستند و به راحتی می توانند خونریزی کنند و دید شما را مختل می کنند. در این نوع رتینوپاتی، بدون لیزر درمانی، بینایی احتمالاً به شدت تحت تأثیر قرار می گیرد.

اگر رتینوپاتی پرولیفراتیو شدید شود، بسیاری از رگ‌های خونی غیرطبیعی رشد می‌کنند. آنها ممکن است کانال های زهکشی را در چشم شما مسدود کنند و باعث افزایش فشار در چشم (آب سیاه) شوند یا همراه با رشد فیبر ممکن است باعث جدا شدن شبکیه از پشت چشم شوند.

اثرات رتینوپاتی ممکن است در هر چشم متفاوت باشد. همچنین، اگر علاوه بر دیابت، فشار خون بالا (فشار خون) نیز دارید، می تواند رتینوپاتی را بدتر کند یا سریعتر پیشرفت کند.

چه کسانی به رتینوپاتی دیابتی مبتلا می شوند؟

رتینوپاتی یکی از عوارض شایع دیابت است. در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ شایع تر است.

عوامل خطر رتینوپاتی دیابتی عبارتند از:

• مدت زمان ابتلا به دیابت هر چه مدت طولانی تری دیابت داشته باشید، خطر ابتلا به رتینوپاتی بیشتر می شود. اگر کمتر از پنج سال دیابت داشته باشید، غیرمعمول است. با این حال، حدود ۹ نفر از هر ۱۰ نفری که بیش از ۳۰ سال دیابت داشته اند، می توانند تحت تاثیر قرار گیرند.
• کنترل ضعیف قند خون (گلوکز). مطالعات نشان داده است که افرادی که کنترل ضعیفی بر دیابت خود دارند، بیشتر در معرض ابتلا به همه عوارض، از جمله رتینوپاتی هستند. با این حال، یک مطالعه بزرگ نشان داده است که حتی نسبتی از افرادی که سطح گلوکز را به خوبی کنترل می کنند، همچنان در آینده به رتینوپاتی دیابتی مبتلا می شوند.
• فشار خون بالا (فشار خون بالا). اگر فشار خون شما به خوبی کنترل نشود، خطر ابتلا به رتینوپاتی را افزایش می دهد.
• بیماری کلیوی (نفروپاتی). ابتلا به بیماری کلیوی در نتیجه دیابت با بدتر شدن رتینوپاتی مرتبط است.
• بارداری. باردار بودن ممکن است رتینوپاتی را بدتر کند، به خصوص اگر قند خون شما به خوبی کنترل نشده باشد.
• سایر عوامل خطر عبارتند از سیگار کشیدن، چاقی و داشتن سطح کلسترول بالا.

آیا می توان از رتینوپاتی دیابتی پیشگیری کرد؟

احتمال کمتری دارد که به رتینوپاتی مبتلا شوید یا اگر رتینوپاتی خفیف (پس زمینه) دارید، احتمال پیشرفت به رتینوپاتی جدی‌تر کمتر است، اگر:

• سطح قند خون (گلوکز) شما به خوبی کنترل می شود. درمان برای کنترل گلوکز خون در جزوه های دیگر در مورد دیابت بحث شده است. به طور خلاصه، این شامل یک رژیم غذایی سالم، کاهش وزن در صورت اضافه وزن، ورزش منظم و مصرف دارو در صورت نیاز است.
• فشار خون و سطح کلسترول شما به خوبی کنترل می شود.

برخی از مطالعات همچنین نشان می دهد که سیگار کشیدن ممکن است رتینوپاتی را بدتر کند. بنابراین، به شما توصیه می شود در صورت سیگار کشیدن، سیگار را ترک کنید.

بررسی چشم برای رتینوپاتی دیابتی

درمان در بیشتر موارد می تواند از از دست دادن بینایی جلوگیری کند. بنابراین، اگر دیابت دارید، ضروری است که قبل از اینکه بینایی شما به شدت آسیب ببیند، معاینات چشمی را برای تشخیص رتینوپاتی انجام دهید. شما باید حداقل سالی یک بار معاینه چشم انجام دهید.

آزمایش غربالگری سالانه باید شامل موارد زیر باشد:

• بینایی خود را آزمایش کنید
• گرفتن عکس دیجیتال از شبکیه چشم (برای مقایسه با معاینات قبلی).

برای بررسی صحیح چشم‌ها، قطره‌هایی در چشم‌هایتان می‌ریزند تا مردمک تا حد ممکن باز شود. این قطره می تواند دید شما را تا شش ساعت تار کند. این می تواند بر توانایی شما در رانندگی تأثیر بگذارد، بنابراین نباید به سمت یا از مکانی که در آن آزمایش انجام می شود رانندگی کنید.

آزمایش دیگری که گاهی اوقات در بیمارستان چشم انجام می شود، در صورت مشکوک شدن به رتینوپاتی، آنژیوگرافی فلورسین است. این شامل تزریق یک رنگ مخصوص به یکی از وریدهای بازوی شما است. سپس این رنگ به رگ های خونی چشم شما می رود. دوربینی با فیلتر مخصوص برای نشان دادن رگ‌های خونی متورم، نشتی یا غیرطبیعی استفاده می‌شود.

اگر مشخص شود که رتینوپاتی یا رتینوپاتی خفیف (پس زمینه ای) ندارید، و بینایی شما تحت تأثیر قرار نگرفته است، احتمالاً تا ۱۲ ماه دیگر برای غربالگری دوباره دعوت می شوید. رتینوپاتی ممکن است به اشکال جدی تر پیشرفت نکند، به خصوص اگر دیابت و فشار خون شما به خوبی کنترل شود. در صورت مشاهده تغییرات شدیدتر، ممکن است برای معاینه دقیق چشم و درمان در صورت لزوم به متخصص چشم ارجاع داده شوید.

حتی اگر بررسی شما نشان دهد که رتینوپاتی ندارید، باز هم باید مراقب دیابت خود باشید و یک سبک زندگی سالم برای کاهش خطر ابتلا به رتینوپاتی در آینده داشته باشید.

توجه داشته باشید: اگر قبل از معاینه معمولی متوجه تغییری در بینایی خود شدید، ترتیبی دهید که زودتر یک معاینه چشم انجام دهید.

درمان رتینوپاتی دیابتی چیست؟

اگر رتینوپاتی دیابتی خفیف دارید، معمولاً به هیچ درمانی غیر از کنترل سایر عوامل خطر (به عنوان مثال، فشار خون، قند خون (گلوکز) و سطح کلسترول) نیاز ندارید.

لیزر درمانی

درمان لیزر عمدتاً در صورتی استفاده می‌شود که عروق جدید در حال رشد هستند (رتینوپاتی پرولیفراتیو)، یا اگر هر نوع رتینوپاتی روی ماکولا تأثیر بگذارد. لیزر نور بسیار روشنی است که بسیار متمرکز است، بنابراین هر چیزی را که روی آن متمرکز شده است، می سوزاند. سوختگی می تواند نشت رگ های خونی را ببندد و از رشد بیشتر عروق جدید جلوگیری کند. سوختگی ها آنقدر ریز و دقیق هستند که می توانند یک رگ خونی غیر طبیعی کوچک را درمان کنند. ممکن است برای درمان رتینوپاتی به صدها سوختگی نیاز باشد.

انواع مختلفی از لیزر وجود دارد. نوع انتخاب شده ممکن است به وضعیت واقعی چشم شما بستگی داشته باشد. معمولاً نیاز به چندین جلسه درمانی است.

درمان معمولاً برای جلوگیری از بدتر شدن رتینوپاتی خوب عمل می کند و بنابراین اغلب از از دست دادن بینایی جلوگیری می کند. با این حال، لیزر نمی تواند بینایی از دست رفته را بازیابی کند.

ممکن است بعد از لیزر درمانی متوجه شوید که بینایی شما تار یا تار می شود. این به طور معمول طی چند روز بعد بهبود می یابد.

سایر درمان ها

در صورت خونریزی در مرکز ژله مانند چشم (زجاجیه) یا ایجاد شبکیه جدا شده ممکن است به عمل های مختلف چشم نیاز باشد. اینها پیامدهای احتمالی رتینوپاتی شدید هستند. اگر لیزر درمانی شما موفقیت آمیز نبود، گاهی اوقات ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.