زمان تزریق انسولین قبل یا بعد از غذا؟

درمان با انسولین نقشی حیاتی در مدیریت قند خون داشته و می تواند از ابتلا به عوارض دیابت جلوگیری کند. افراد بسته به سبک زندگی، رژیم غذایی و نحوه کنترل قند خون بین وعده های غذایی ممکن است به یک یا ترکیبی از انواع انسولین نیاز داشته باشند. برخی افراد قند خون خود را از طریق تزریق انسولین یا استفاده از یک پمپ انسولین مدیریت می کنند. در این مطلب باید ها و نباید هایی بیان شده اند تا بتوان با استفاده از تزریق انسولین، قند خون خود را به خوبی مدیریت کردو همچنین به این سوال پاسخ خواهیم داد که: زمان تزریق انسولین قبل و یا بعد از غذا است؟

محل تزریق انسولین را به صورت چرخشی تغییر دهید.

تزریق مداوم انسولین در یک بخش از بدن سبب بروز پدیده ای به نام لیپودیستروفی می شود. در این پدیده، چربی زیر پوست از بین رفته یا به صورت توده هایی ناهمگون تغییر شکل می دهد. در نتیجه این وضعیت، روند جذب انسولین مختل می شود. بیماران می توانند با تغییر محل تزریق انسولین به صورت دوره ای یا چرخشی از بروز لیپودیستروفی پیشگیری کنند. بهترین محل برای تزریق انسولین، ناحیه ای است که مقادیر چربی بیشتری دارد. از جمله این نواحی می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

-شکم

-ناحیه جلویی یا کناری ران

-ناحیه بالایی باسن

-ناحیه بالایی بازو ها

هر تزریق باید حداقل ۵ سانتی متر با محل تزریق قبلی فاصله داشته باشد. افراد باید از تزریق انسولین در هر گونه جای زخم یا خال خودداری کرده و همچنین بیش از حد به ناحیه ناف نزدیک نشوند. در هنگام تزریق انسولین وعده غذایی، بهتر است که برای هر وعده غذایی از یک ناحیه مشخص و ثابت استفاده کرد. برای مثال، بیماران می توانند هنگام صبحانه از شکم، هنگام ناهار از ران و قبل از شام از بازو برای تزریق انسولین استفاده کنند.

قبل از تزریق، پوست را تمیز کنید.

قبل از تزریق باید ناحیه مد نظر را با استفاده از الکل، پد الکلی و یا آب و صابون تمیز کرد. پس از شستشو و تمیز کردن محل تزریق، جهت خشک شدن پوست به مدت ۲۰ ثانیه صبر کرده و سپس تزریق را انجام دهید. این اقدامات از ابتلا به عفونت پیشگیری می کنند. همچنین، قبل از به کار گیری هر گونه سوزن باید دست های خود را به طور کامل با آب گرم و صابون شستشو داد.

 قند خون را به طور منظم سنجش کرده و مقدار آن را یادداشت کنید.

فرایند درمان با انسولین اقداماتی بسیار بیشتر از تزریق آن را در بر می گیرد. بیماران باید قند خون خود را به طور منظم با استفاده از یک دستگاه سنجش قند خون یا پایشگر مداوم قند خون بررسی کنند. نیاز مداوم به سنجش قند خون ممکن است همچون یک بار سنگین به نظر آید اما بخشی ضروری از برنامه مراقبتی دیابت است. اعداد قند خون می توانند بسته به سطح استرس، میزان ورزش، بیماری، تغییر در رژیم غذایی و حتی تغییرات هورمونی در طول ماه تغییر کنند. تغییرات بزرگ در این اعداد بیانگر نیاز به تنظیم مقدار مصرف انسولین هستند. افراد باید تمامی اعداد را یادداشت یا در تلفن همراه خود ذخیره کنند تا آن ها را در جلسه ملاقات با پزشک با خود به همراه ببرند. پزشک جهت تعیین مقدار انسولین مورد نیاز به این اطلاعات نیاز خواهد داشت.

 قبل از استفاده از انسولین، مقدار کربوهیدرات وعده غذایی را ارزیابی کنید.

افراد باید درباره مقدار مناسب تزریق انسولین در هر وعده غذایی، با پزشک خود مشورت کنند. این مقدار به عدد قند خون قبل از صرف غذا و میزان کربوهیدرات (مواد قندی) موجود در آن بستگی دارد. با گذشت زمان بیماران در زمینه محاسبه میزان کربوهیدرات مصرفی خود مهارت کسب می کنند. کارشناسان تغذیه می توانند یک برنامه غذایی مناسب برای فرد تنظیم کنند. علاوه بر این موارد، انواع مختلفی از برنامه های موبایل و محاسبه گر های اینترنتی وجود دارند که با استفاده از میزان مواد قندی مصرفی می توانند مقدار انسولین مورد نیاز را محاسبه کنند.

علائم افت قند خون (هایپوگلایسمی) را بشناسید.

هایپوگلایسمی یا همان افت قند خون، می تواند در موارد زیر اتفاق افتد:

-تزریق بیش از حد انسولین

-ورزش بیش از حد

-احساس استرس

بیماران باید علائم و نشانه های این پدیده را بدانند. موارد زیر از جمله نمونه های این علائم هستند:

-خستگی

-خمیازه کشیدن

-عدم توانایی تکلم یا تفکر به طور شفاف

-فقدان هماهنگی عضلانی

-تعریق

-رنگ پریدگی پوست

-تشنج

-از دست دادن هوشیاری

-اختلال بینایی همچون تاری دید

-احساس ضعف، لرزش یا سبکی سر

بیماران و دیگر اعضای خانواده باید نحوه مدیریت افت قند خون را فرا گیرند. برای مثال، در این مواقع می توان از قرص های گلوکوز، آب میوه، نوشابه یا آب نبات استفاده کرد. ورزش شدید می تواند قند خون را تا ساعت ها کاهش داده و افراد باید در این زمینه بسیار محتاط باشند.

خانواده و دوستان را از مصرف انسولین خود مطلع کنید.

آموزش دادن به دوستان، همکاران و اعضای خانواده درباره انسولین و عوارض احتمالی آن می تواند مفید باشد. با انجام این کار، در صورت مصرف بیش از حد انسولین و بروز افت قند خون اطرافیان از اقدامات لازم آگاهی داشته و آن ها را انجام خواهند داد. یکی از اقدامات مفید در این مواقع تزریق گلوکاگن است. بیماران می توانند از پزشک خود بخواهند تا مقادیری از گلوکاگن را جهت مقابله با این رویداد ها تجویز کند.

 انسولین را به صورت عمیق تزریق نکنید.

انسولین باید با استفاده از یک سوزن کوتاه به لایه چربی زیر پوست تزریق شود. به این نوع تزریق زیر جلدی گفته می شود. در صورتی که انسولین به صورت عمیق تزریق شود ممکن است در عضلات وارد شده و با سرعت بالا جذب شود. در این صورت، اثر انسولین دوام چندانی نداشته و تزریق آن می تواند بسیار دردناک باشد. مصرف وعده غذایی را نباید بیش از ۱۵ دقیقه پس از تزریق انسولین به تعویق انداخت.

انسولین های سریع الاثر با نام انسولین های وعده غذایی نیز شناخته می شوند. این موارد به گونه ای طراحی شده اند که با تزریق قبل از صرف وعده غذایی، قند خون را به طور موثری کنترل می کنند. همانطور که از نام آن ها پیداست، سرعت اثر بالایی داشته و در صورت به تاخیر افتادن مصرف وعده غذایی، امکان بروز هایپوگلایسمی وجود دارد.

در صورت عدم امکان صرف وعده غذایی پس از تزریق انسولین، حتما باید جهت پیشگیری از افت قند خون یک خوراکی قندی به همراه داشت. این خوراکی ها شامل موارد زیر می شوند:

– قرص های گلوکز

– آب میوه

– نوشابه غیر رژیمی

– کشمش

– آب نبات

در صورت تزریق مقدار نامناسب انسولین آرامش خود را حفظ کنید. محاسبه مقدار مصرف انسولین مخصوصا در صورت عدم آگاهی از مقدار کربوهیدرات وعده غذایی، می تواند دشوار باشد. در صورت تصور بر مصرف بیش از حد انسولین، مقداری مواد قندی ساده و با جذب سریع میل کنید. آب میوه و قرص گلوکز از مثال های این مواد هستند. در این مواقع بهتر است با پزشک خود نیز مشورت کرد. در صورتی که مقدار تزریق شده بسیار بیش تر (۲ یا ۳ برابر) از مقدار مناسب است، از یک دوست یا عضو خانواده بخواهید تا شما را به بیمارستان برساند. در این مواقع بیمار باید از نظر افت شدید قند خون تحت نظر قرار گیرد.

در صورت فراموشی تزریق انسولین یا تصور بر مصرف مقدار کم انسولین، قند خون خود را سنجش کنید. در صورتی که این مقدار بالا باشد باید مقداری انسولین کوتاه یا سریع الاثر مصرف کرد. در صورت عدم اطمینان از مقدار انسولین مصرفی خود بهتر از با پزشک یا دیگر اعضای تیم درمان تماس گرفت. در صورت بالا بودن قند خون پس از تزریق دوباره مقداری صبر کنید. تزریق زود هنگام می تواند افت خطرناک قند خون را در پی داشته باشد. زمانی که وعده تزریق بعدی فرا می رسد، ممکن است فرد در معرض خطر بیشتر افت قند خون قرار داشته باشد. در صورت تزریق نامناسب انسولین، قند خون باید تا ۲۴ ساعت آینده پایش شود. در این موارد، قبل از ملاقات پزشک افراد باید از هر گونه قطع مصرف یا تغییر در مقدار انسولین تزریقی خودداری کنند. انجام این اقدامات می تواند عوارض جانبی خطرناکی را به دنبال داشته باشد. در صورت ابتلا به دیابت نوع ۲، باید هر ۳ تا ۴ ماه جهت انجام آزمایش های دوره ای به پزشک خود یا متخصص غدد مراجعه کرد. در این ملاقات، پزشک می تواند انسولین مورد نیاز بیمار را محاسبه کرده و اقدامات لازم را در این زمینه به او آموزش دهد.

 نتیجه گیری

تا زمانی که افراد از تکنیک های مناسب آگاهی داشته و اعداد قند خون خود را یادداشت می کنند، تزریق انسولین آسان، ایمن و موثر خواهد بود. در صورت داشتن هر گونه سوال یا نگرانی باید آن ها را با اعضای تیم درمان در میان گذاشت. پزشکان، پرستاران، کارشناسان تغذیه و داروسازان از جمله این افراد هستند.

برچسب ها :
سرنگ انسولین,دیابت,قند خون بالا