سونوگرافی سرطان پستان، که با نام سونوگرافی پستان نیز شناخته می‌شود، یک روش تصویربرداری پزشکی است که به متخصصان سلامت کمک می‌کند با دقت بیشتری به بافت‌های پستان نگاه کنند. این آزمایش معمولاً توسط تکنسین سونوگرافی یا رادیولوژیست انجام می‌شود و نقشی حیاتی در غربالگری و تشخیص دقیق‌تر دارد.
سونوگرافی سرطان پستان چیست و چه نکاتی باید درباره آن بدانید؟
در این روش، امواج صوتی و بازتاب آن‌ها برای تولید تصاویر دیجیتالی از داخل بدن استفاده می‌شوند، که به‌ویژه در شناسایی تغییراتی که ممکن است در ماموگرافی دیده نشوند، بسیار مؤثر هستند.
هدف از انجام سونوگرافی سرطان پستان
هدف اصلی سونوگرافی پستان بررسی هرگونه تغییر در بافت پستان است، به‌خصوص زمانی‌که یافته‌های ماموگرافی مبهم یا غیرعادی باشد. گاهی نیز زمانی که توده‌ای جدید یا در حال تغییر در پستان وجود دارد، انجام این آزمایش ضروری است.
علاوه‌بر‌این، در مواردی که بافت پستان متراکم باشد و ماموگرافی نتواند دقیق عمل کند، یا توده‌ای با لمس قابل تشخیص باشد اما در ماموگرافی دیده نشود، سونوگرافی ابزار تشخیصی مهمی تلقی می‌شود.
انواع سونوگرافی سرطان پستان
دو نوع اصلی سونوگرافی پستان وجود دارد: سونوگرافی تشخیصی و سونوگرافی هدایت‌شونده. سونوگرافی تشخیصی با ارائه تصاویر دقیق، مشخص می‌کند که آیا توده موجود مایع است یا جامد، که در تشخیص خوش‌خیم یا بدخیم‌بودن آن اهمیت دارد.
در نوع هدایت‌شونده، از سونوگرافی برای هدایت سوزن بیوپسی به ناحیه مشکوک در پستان یا غدد لنفاوی مجاور استفاده می‌شود، تا نمونه‌ای برای آزمایشات دقیق‌تر گرفته شود.
آمادگی قبل از سونوگرافی پستان
این روش غیرتهاجمی است و به آمادگی خاصی نیاز ندارد، اما آگاهی از روند آن می‌تواند استرس بیمار را کاهش دهد. معمولاً این آزمایش در کلینیک‌های سرپایی یا بخش‌های تصویربرداری بیمارستان انجام می‌شود.
بهتر است لباس راحت بپوشید، از کرم، لوسیون یا دئودورانت در ناحیه سینه استفاده نکنید و زیورآلات از گردن یا سینه خارج شود؛ همچنین همراه داشتن کارت شناسایی و اطلاعات بیمه‌ای (در صورت استفاده) توصیه می‌شود.
روند انجام سونوگرافی چگونه است؟
در حین انجام آزمایش، پزشک یا تکنسین پروب دستی سونوگرافی را روی پوست قرار می‌دهد و تصاویری زنده روی مانیتور نمایش داده می‌شود. برای این‌کار از ژل مخصوصی روی سینه یا پروب استفاده می‌شود تا تماس بهتر برقرار شود.
حرکات پروب ممکن است کمی سرد باشد اما معمولاً هیچ دردی در حین آزمایش احساس نمی‌شود. این فرایند معمولاً کوتاه و در حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
بعد از انجام آزمایش
پس از پایان سونوگرافی، ژل از روی پوست پاک می‌شود و فرد می‌تواند لباس خود را بپوشد و فعالیت‌های روزمره‌اش را از سر گیرد. اگر با خودرو آمده‌اید، می‌توانید به‌راحتی رانندگی کنید.
پزشک معالج به شما اطلاع می‌دهد که نتایج چه زمانی آماده می‌شود و از چه طریقی (تلفن، ایمیل، یا پورتال بیمار) در اختیارتان قرار می‌گیرد.
خطرات و نکات ایمنی
سونوگرافی پستان یکی از ایمن‌ترین روش‌های تصویربرداری است، چراکه بدون درد، غیرتهاجمی و بدون تابش اشعه است. خطر عفونت، خونریزی یا آسیب بافتی در این روش تقریباً وجود ندارد.
در مقایسه با روش‌هایی مثل ماموگرافی که از اشعه ایکس استفاده می‌کنند، سونوگرافی به‌ویژه برای زنان باردار یا افراد حساس انتخاب مناسبی است.
نتایج سونوگرافی چگونه تفسیر می‌شود؟
پس از انجام آزمایش، تصاویر توسط رادیولوژیست بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا ناحیه‌ای نگران‌کننده وجود دارد یا خیر. سیستم تفسیر نتایج سونوگرافی پستان با استاندارد BI-RADS انجام می‌شود.
BI-RADS یک سیستم طبقه‌بندی بین‌المللی برای ساده‌سازی و دقت در تفسیر نتایج است که در ماموگرافی نیز کاربرد دارد.
دسته‌بندی نتایج
نتایج سونوگرافی معمولاً در یکی از این دسته‌ها قرار می‌گیرند:
- منفی یا خوش‌خیم (یافته‌های طبیعی یا بدون نشانه‌ای از سرطان)
- احتمالاً خوش‌خیم
- غیرعادی
نتایج منفی یعنی بافت پستان طبیعی است و نشانه‌ای از سرطان یا توده غیرعادی دیده نشده است. نتایج خوش‌خیم نشان می‌دهد تغییراتی وجود دارد، اما جای نگرانی برای سرطان نیست.
تفسیر نتایج غیرعادی
نتایج غیرعادی ممکن است نشان‌دهنده شرایط زیر باشد:
- سرطان پستان
- کیست‌های حاوی مایع
- فیبروآدنوما (توده‌های خوش‌خیم)
- لیپوم‌ها (توده‌های چربی خوش‌خیم)
در صورت وجود یافته‌های غیرعادی، ممکن است پزشک آزمایش‌های تکمیلی مثل بیوپسی یا ماموگرافی را توصیه کند تا علت دقیق مشخص شود.
جمع‌بندی
سونوگرافی پستان یک آزمایش ساده و غیرتهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند بافت پستان را بررسی کرده و علائم سرطان یا دیگر اختلالات را تشخیص دهند. این آزمایش به‌خصوص برای افرادی که بافت پستان متراکم دارند، بسیار مفید است.
پس از انجام سونوگرافی، رادیولوژیست تصاویر را بررسی کرده و نتایج را به شما یا پزشکتان اطلاع می‌دهد. اگر نتایج غیرعادی باشند، آزمایش‌های تکمیلی برای تشخیص دقیق‌تر انجام خواهد شد.