دلایل بروز سفید شدن مو
معمولاً افراد تا میانسالی دچار سفیدی مو نمی‌شوند. اما موهای سفید ممکن است زودتر از موعد، مثلاً در دهه بیست‌سالگی، ظاهر شوند و دلایلی مانند ژنتیک، استرس یا برخی شرایط خاص پزشکی در این امر دخیل هستند. رنگ مو به‌وسیله رنگ‌دانه‌ای به نام ملانین تعیین می‌شود. با افزایش سن، بدن مقدار کمتری از ملانین تولید می‌کند که این امر به بروز موهای سفید منجر می‌شود.
سفید شدن مو سفید شدن مو چیزی نیست که از آن شرمنده باشید. این فرایند بخشی طبیعی از روند پیری است و برخی افراد زودتر از دیگران دچار آن می‌شوند. ممکن است برایتان سؤال پیش آمده باشد که چرا برخی افراد زودتر از موعد به سفید شدن مو مبتلا می‌شوند.
استرس
افرادی که موی سفید دارند، احتمال بیشتری دارد که رویدادهای پراسترس را تجربه یا گزارش کنند. در یک مطالعه حیوانی، استرس باعث شد که موش‌ها سلول‌های بنیادی خود را که سلول‌های ملانوسیت جدید (سلول‌های تولیدکننده ملانین) تولید می‌کنند، از دست بدهند. البته برای تأیید این ارتباط میان استرس و ملانوسیت‌ها در انسان، به مطالعات بیشتری نیاز است.
برای کاهش خطر بروز موی سفید در دهه بیست‌سالگی، می‌توانید از فعالیت‌هایی برای کاهش استرس استفاده کنید، از جمله:
- از عزیزان مورد اعتماد خود کمک بگیرید، اگر به کمک نیاز دارید
- رژیم غذایی متعادلی شامل سبزیجات، میوه‌های تازه، غلات کامل، لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی، و پروتئین‌های کم‌چرب مصرف کنید
- به فعالیت‌ها و سرگرمی‌هایی که دوست دارید بپردازید؛ مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی یا تماشای فیلم
- به‌طور منظم ورزش کنید
- با افرادی وقت بگذرانید که به شما احساس امنیت می‌دهند
- افکار منفی را هدایت کرده یا به مسیر مثبت تغییر دهید
- جایی که نیاز است برای خودتان حد و مرز تعیین کنید
- از تمرین‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا یا تای‌چی استفاده کنید
شرایط پزشکی
برخی از بیماری‌ها ممکن است موجب سفید شدن مو یا قابل‌توجه‌تر شدن آن شوند. برای نمونه، افراد مبتلا به آلوپسی آره‌آتا (ریزش مو) ممکن است نواحی‌ای از موی خاکستری به‌صورت لکه‌ای مشاهده کنند. همچنین، بیماری ویتیلیگو که باعث از بین رفتن رنگ‌دانه‌های پوست در نواحی خاصی می‌شود، می‌تواند باعث بروز موهای خاکستری یا سفید گردد.
کمبود ویتامین‌ها یا مواد معدنی
سطوح پایین از ویتامین‌ها و مواد معدنی خاصی ممکن است موجب سفید شدن زودرس موها در دهه بیست‌سالگی شود. این مواد شامل موارد زیر هستند:
- کلسیم
- مس
- فریتین (شکل ذخیره آهن در بدن)
- فولات
- آهن
- سلنیوم
- ویتامین B12
- روی (زینک)
همچنین، کمبود پروتئین نیز ممکن است باعث شود مو رنگ‌دانه خود را از دست بدهد. رژیم‌های گیاه‌خواری ممکن است خطر سفید شدن زودهنگام مو را افزایش دهند.
اطمینان از این‌که رژیم غذایی شما به میزان کافی این مواد مغذی را در بر دارد، ممکن است سرعت روند سفید شدن موها را کاهش دهد. مصرف مکمل‌های B کمپلکس ممکن است موهای سفید را تیره‌تر کند، اما برای اثبات این اثر به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.
آیا سفید شدن مو در دهه بیست‌سالگی ارثی است؟
ژنتیک نقش کلیدی در بروز سفید شدن مو در دهه بیست‌سالگی دارد. برخی از ژن‌ها و ویژگی‌های موروثی عامل اصلی سفیدی زودهنگام موها هستند. به‌طور کلی، اگر والدین شما پیش از ۳۰ سالگی موی سفید پیدا کرده‌اند، احتمال این‌که شما نیز دچار این وضعیت شوید، سه تا پنج برابر بیشتر است.
اگر عامل سفید شدن مو در دهه بیست‌سالگی صرفاً ژنتیک باشد، می‌توانید آن را به‌عنوان بخشی از ویژگی‌های طبیعی خود بپذیرید. البته در صورتی که به رنگ مو حساسیت ندارید، می‌توانید رنگ موی خود را نیز تغییر دهید.
چه کسانی دچار سفید شدن زودرس مو می‌شوند؟
برخی افراد بیشتر از دیگران ممکن است در دهه بیست‌سالگی موی سفید را مشاهده کنند. ساختار مو در میان نژادها و قومیت‌های مختلف متفاوت است. بر اساس تعاریف علمی، سفید شدن زودهنگام موها به شرح زیر در نظر گرفته می‌شود:
- پیش از ۲۰ سالگی در افراد سفیدپوست
- پیش از ۲۵ سالگی در افراد آسیایی
- پیش از ۳۰ سالگی در افراد سیاه‌پوست
خاکستری شدن زودهنگام مو به یک اندازه بر زنان و مردان تأثیر می‌گذارد. معمولاً مو در زنان ابتدا در ناحیه پیشانی سفید می‌شود، در حالی که در مردان این تغییر ابتدا در کناره‌های سر اتفاق می‌افتد.
عوامل خطر برای سفید شدن مو در دهه بیست‌سالگی
برخی عوامل مستقیماً باعث سفید شدن زودرس مو نمی‌شوند، اما ممکن است با آسیب رساندن به فولیکول‌های مو، این فرایند را تسریع کنند.
سیگار کشیدن
موهای سفید زودهنگام در میان افرادی که سیگار می‌کشند، بیشتر دیده می‌شود. نیکوتین ممکن است در فولیکول‌های مو تجمع پیدا کند و باعث آسیب به رنگ‌دانه‌های مو شود و در نتیجه بر رنگ مو تأثیر بگذارد.
قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش (UV)
اشعه فرابنفش خورشید منبع رایجی از استرس اکسیداتیو است؛ یعنی حالتی که در آن تعادل میان رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها بر هم می‌خورد. رادیکال‌های آزاد اتم‌های ناپایداری هستند که می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند.
قرار گرفتن در معرض UV ممکن است باعث آسیب به ملانین موجود در فولیکول‌های مو شود. ملانین به‌طور طبیعی از سلول‌ها در برابر آسیب ناشی از UV محافظت می‌کند؛ بنابراین، کاهش میزان ملانین ممکن است باعث شود مو بیشتر در معرض آسیب ناشی از نور خورشید قرار گیرد.
مواد شیمیایی و حرارت
آسیب ناشی از مواد شیمیایی و وسایل حرارتی می‌تواند خطر سفید شدن زودهنگام مو را افزایش دهد. مواد شیمیایی موجود در رنگ مو ممکن است به ساختار مو آسیب وارد کنند. همچنین، حرارت ناشی از ابزارهایی مانند سشوار و اتوهای مو نیز باعث آسیب به مو می‌شود.
جمع‌بندی
داشتن موهای سفید بخشی طبیعی از روند پیری است و نباید از آن شرمنده بود. برخی افراد در دهه بیست‌سالگی با این تغییر مواجه می‌شوند. ژنتیک یکی از عوامل اصلی در شروع سفید شدن زودرس موهاست. سایر عوامل خطر شامل استرس، بیماری‌های خاص و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی است.
علاوه بر این، عواملی مانند سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض اشعه UV، مواد شیمیایی رنگ مو و حرارت ابزارهای حالت‌دهنده می‌توانند باعث آسیب عمومی به فولیکول‌های مو شوند و در نتیجه، روند سفید شدن را تسریع کنند.