این لنزها نوعی لنز تماسی با طراحی ویژه هستند که برخلاف لنزهای معمولی، به جای قرنیه روی بخش سفید چشم (صلبیه یا اسکلرا) قرار می‌گیرند. این لنزها به دلیل اندازه بزرگ‌تر و ساختار خاص خود، بین قرنیه و سطح لنز یک فضای پر از مایع ایجاد می‌کنند که برای افرادی با شرایط خاص چشمی بسیار مفید است. لنز اسکلرال معمولاً از مواد نفوذپذیر به گاز ساخته می‌شود تا اکسیژن کافی به قرنیه برسد و سلامت چشم حفظ شود.
کاربردهای آن
۱. قرنیه نامنظم: افرادی که به دلیل بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه، شکل قرنیه‌شان نامنظم است، می‌توانند از این لنزها استفاده کنند. این لنزها با ایجاد یک سطح صاف، دید واضح‌تری فراهم می‌کند.
۲. خشکی شدید چشم: این لنزها به دلیل حفظ رطوبت در فضای بین لنز و قرنیه، برای افرادی که از خشکی شدید چشم رنج می‌برند، مناسب هستند. این ویژگی به ویژه در موارد سندرم خشکی چشم یا بیماری‌هایی مانند سندرم شوگرن مفید است.
۳. بیماری‌های چشمی خاص: در مواردی مانند سندرم استیونز-جانسون، آسیب‌های شیمیایی به چشم، یا جراحی‌های چشمی پیچیده، این لنز نوع می‌تواند به عنوان یک راه‌حل درمانی استفاده شود.
۴. بهبود دید: برای افرادی که به دلیل ناهنجاری‌های قرنیه نمی‌توانند از لنزهای معمولی یا عینک استفاده کنند، این لنزها گزینه‌ای عالی برای بهبود دید است.
مزایای این نوع لنزها
ایجاد دید واضح و پایدار
محافظت از قرنیه و تسکین ناراحتی‌های چشمی
مناسب برای استفاده طولانی‌مدت
قابلیت تنظیم دقیق توسط متخصصان
این لنز ها باید توسط چشم‌پزشک یا اپتومتریست تجویز و تنظیم شوند. استفاده از آنها به مراقبت و نگهداری دقیق نیاز دارد، اما برای بسیاری از افراد، این لنزها راه‌حلی موثر برای بهبود کیفیت زندگی و بینایی هستند. قبل از خرید با یک مرکز معتبر مشورت کنید. یکی از مراکز معتبر، بینایی سنجی و عینک سازی منوچهری است. آدرس: شیراز، عفیف آباد، نبش کوچه ۷ ، شماره تماس ۰۷۱۳۶۲۶۶۶۳۱ .
بیماری قرنیه
قوز قرنیه یک بیماری پیشرونده چشمی است که در آن قرنیه (لایه شفاف جلوی چشم) نازک شده و به شکل مخروطی تغییر شکل می‌دهد. این تغییر شکل باعث می‌شود نور به درستی روی شبکیه متمرکز نشود و در نتیجه، بینایی فرد تار یا تحریف شده شود. این بیماری قرنیه معمولاً در نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی شروع می‌شود و ممکن است به مرور زمان بدتر شود. علت دقیق این بیماری ناشناخته است، اما عوامل ژنتیکی، مالش زیاد چشم و برخی بیماری‌های سیستمیک ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.
علائم این بیماری قرنیه
تاری یا تحریف دید
حساسیت به نور
تغییر مکرر نمره عینک یا لنز
دیدن هاله‌های نور در شب
درمان این بیماری قرنیه
در مراحل اولیه، با عینک یا لنزهای تماسی نرم قابل اصلاح است. با پیشرفت بیماری، لنزهای سخت یا لنز نوع اسکلرال تجویز می‌شوند. این لنزها با ایجاد یک سطح صاف روی قرنیه، دید واضح‌تری فراهم می‌کنند. در موارد پیشرفته‌تر، قوز قرنیه و عمل لیزیک است و ممکن است از روش‌های درمانی مانند کراس‌لینکینگ قرنیه (Corneal Cross-Linking) برای تقویت قرنیه و جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده شود. در موارد بسیار شدید، پیوند قرنیه ممکن است لازم باشد.
عمل لیزیک
لیزیک (Laser-Assisted In Situ Keratomileusis) یک جراحی رایج برای اصلاح عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. در این روش، با استفاده از لیزر، شکل قرنیه تغییر داده می‌شود تا نور به درستی روی شبکیه متمرکز شود و بینایی بهبود یابد. لیزیک به دلیل دقت بالا و دوره بهبودی کوتاه، یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی چشم است.
مراحل این عمل
۱. ایجاد فلپ قرنیه‌ای
در این مرحله، یک لایه نازک از سطح قرنیه (به نام فلپ) ایجاد می‌شود. این کار معمولاً با استفاده از یک لیزر فمتوسکند (Femtosecond Laser) یا یک تیغه مکانیکی بسیار دقیق به نام میکروکراتوم انجام می‌گیرد.
لیزر فمتوسکند با دقت بالا و بدون تماس فیزیکی، فلپ را ایجاد می‌کند. این روش ایمن‌تر و دقیق‌تر است.
فلپ ایجاد‌شده به آرامی به یک طرف تا می‌خورد تا لایه زیرین قرنیه (استروما) برای مرحله بعدی آماده شود.
۲. استفاده از لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه
پس از ایجاد فلپ، از لیزر اگزایمر (Excimer Laser) برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌شود. این لیزر با دقت بسیار بالا و بدون ایجاد حرارت، بافت قرنیه را برمی‌دارد.
لیزر اگزایمر بر اساس اندازه‌گیری‌های دقیق پیش از عمل (مانند نقشه قرنیه یا توپوگرافی قرنیه) برنامه‌ریزی می‌شود تا عیوب انکساری چشم را اصلاح کند.
برای مثال:
در نزدیک‌بینی، قرنیه را صاف‌تر می‌کند تا قدرت تمرکز آن کاهش یابد.
در دوربینی، قرنیه را شیب‌دارتر می‌کند تا قدرت تمرکز آن افزایش یابد.
در آستیگماتیسم، قرنیه را به شکل منظم‌تری درمی‌آورد.
۳. قرار دادن فلپ به جای اولیه
پس از اتمام کار لیزر اگزایمر، فلپ قرنیه‌ای به آرامی به جای اولیه خود بازگردانده می‌شود.
فلپ بدون نیاز به بخیه، به دلیل خاصیت چسبندگی طبیعی قرنیه، در جای خود ثابت می‌ماند.
این مرحله بسیار مهم است، زیرا قرارگیری صحیح فلپ باعث بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض پس از عمل می‌شود.
مزایای این عمل
بهبود سریع بینایی (معمولاً در عرض ۲۴ ساعت)
کاهش یا حذف نیاز به عینک یا لنز تماسی
درد کم و دوره بهبودی کوتاه
نتایج پایدار و قابل پیش‌بینی
محدودیت‌ها و خطرات عمل لیزیک
این عمل برای همه مناسب نیست، به‌ویژه افرادی با قرنیه نازک.
ممکن است عوارضی مانند خشکی چشم، دیدن هاله‌های نور یا عفونت ایجاد شود.
در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی تکمیلی باشد.
افراد مبتلا به قوز قرنیه معمولاً کاندیدهای مناسبی برای عمل لیزیک نیستند، زیرا این جراحی می‌تواند قرنیه را ضعیف‌تر کرده و بیماری را تشدید کند. در عوض، روش‌هایی مانند کراس‌لینکینگ برای این افراد توصیه می‌شود. با این حال، در موارد خفیف این بیماری قرنیه تحت نظر پزشک، ممکن است از روش‌های خاصی مانند PRK (Photorefractive Keratectomy) استفاده شود.
در نهایت، انتخاب روش درمانی مناسب برای بیماری قرنیه یا اصلاح عیوب انکساری باید پس از معاینه دقیق توسط چشم‌پزشک و در نظر گرفتن شرایط فردی انجام شود.