دوستی تعریف میکرد که با درد شدید به بیمارستان مراجعه کرده است؛ اما آنجا آنقدر بیماران بدتر از خود را دیده که درد خویش را فراموش نموده است. شبیه به این مورد را در نمونه ای از جلسات گروه درمانی، شاهد هستیم. امروزه این جلسات، جزو موثرترین شیوههای مشاوره و روان درمانی، معرفی شده اند و نیازمند مهارت و تخصص کافی مشاور میباشند. گروه ظرفیتهایی دارد که افراد را علاوه بر مراجع، در مقام یاریرسان و تسهیلگر، نیز قرار میدهد. در کتابها و داستانهای روان درمانی یالوم و سایر پیشگامان گروه درمانی، با تاثیرات معجزه آسای این شیوه مشاوره آشنا خواهید شد.
منظور از جلسات گروه درمانی چیست؟
گروه درمانی استفاده از ظرفیت گروه، به عنوان یک سیستم، برای کمک به اعضا است تا رشد کنند، تغییر نمایند، تعدیل شوند، بهبود پیدا کنند و در صورت نیاز، درمان شوند. این جلسات توسط فردی که رهبر گروه نامیده میشود، اداره میگردند. نقش رهبر گروه و اعضا براساس نوع گروه، متفاوت میباشد. برای افزایش تاثیر گروه درمانی، سیستم گروه باید از عناصر مرتبط و هدف دار تشکیل شده باشند، همچنین مرزی برای عناصر متصور شود و دارای نقش مشخص باشند. در نمونه ای از جلسات گروه درمانی، این سیستم برای کمک به اعضا طراحی شده است.
بررسی نمونه ای از جلسات گروه درمانی
در نمونه ای از جلسات گروه درمانی، فرآیند مشاوره و درمان برای رسیدن به هدف گروه، به گونهای طی می شود که اعضا احساس رضایت داشته باشند. میزان دستاورد هر یک از افراد، به میزان مشارکت ایشان و پیروی از قوانین گروه و تجربه و تبحر رهبر گروه، بستگی دارد. رهبر گروه که تسهیلگر نیز نامیده میشود، باید بر فرآیند گروه نظارت داشته باشد و فضای ایمن برای اعضا، ایجاد نماید. هر یک از افراد باید درمورد قوانین، هدف و نوع گروه، توجیه شوند.
علاوه براین رهبر باید نقش هر یک از اعضا را بداند تا جلسه را به بهترین نحو مدیریت کند؛ به عنوان مثال ممکن است فردی به عنوان عضو ساکت در جمع شناخته شود، برای مشارکت او باید با حساسیت و توجه عمل کرد. نمونه ای از جلسات گروه درمانی، گروه به عنوان یک جامعه کوچک، افراد را با گشتالتهای ناتمام خویش، هیجانات تجربه نشده، پیامدهای رفتار و… مواجهه میکند؛ گاهی این مواجهه بسیار دردناک است؛ لذا اعضا باید برای همدلی و بازخورد توانمند شوند.
در یک نمونه گروه درمانی اعتیاد چه اتفاقی می افتد؟
یکی از موضوعاتی که در گروه درمانی مطرح میشود، اعتیاد است. برای اینکه بدانیم در یک نمونه گروه درمانی اعتیاد چه اتفاقی میافتد، باید مراحل گروه درمانی اعتیاد را بررسی کنیم:
مرحله اول؛ آشنایی و کاوش
ابتدا اعضای گروه با یکدیگر آشنا میشوند؛ سپس ترسها، تردیدها، امیدها و آرزوهای خود را بیان میکنند. فرآیند ترک اعتیاد با ترسها و نگرانیهایی همراه میباشد و در عین حال افراد امید و انگیزهای برای پایان دادن به آن دارند. کاوش هیجانات مثبت و منفی در این مرحله که ممکن است چند جلسه طول بکشد، میتواند بسیار امید آفرین باشد.
مرحله دوم؛ انتقال
در این مرحله، اعضا شروع به ارتباط با یکدیگر میکنند؛ اما ترسها و اضطرابهایی در برقراری ارتباط وجود دارد که نباید راحت از کنار آنها بگذرید. ممکن است در این مرحله شاهد مقاومتهایی بین اعضا باشیم. در گروه درمانی اعتیاد، پیوسته باید برای افراد امید و انگیزه خلق نمود تا بتوانند در برابر وسوسههای مصرف مقاومت کنند.
مرحله سوم؛ کار
در مرحله سوم، برقراری ارتباط راحتتر شده است، هر یک از اعضا مشکلات خود را مطرح و به یکدیگر کمک میکنند. اینجا ساختار کمتر و کار رهبر راحتتر است. در نهایت، اعضا باید برای جدایی و تعمیم آموختههای خود در زندگی واقعی، آماده شوند. با بررسی نمونه ای از جلسات گروه درمانی اعتیاد متوجه خواهید شد که این رویکرد شما را برای یک شروع دوباره پرقدرت آماده میکند.
جلسات گروه درمانی چه ظرفیت هایی دارند؟
نمونه ای از جلسات گروه درمانی، دارای ظرفیتهای بالقوه بسیاری برای کمک به اعضا است که بسته به توانمندی و آمادگی خویش و مهارت رهبر، میتوانند از آن بهرهمند شوند. از جمله این ظرفیتها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
انتقال اطلاعات
جلسات گروه درمانی ظرفیتی را برای افراد ایجاد میکند تا اطلاعات زیادی را کسب نمایند. تبادل اطلاعات بین اعضای گروه یا یکدیگر و اعضا با رهبر یا رهبران، فرصت ویژهای برای رشد و یادگیری فراهم میآورد.
رشد مهارتهای اجتماعی
در نمونه ای از جلسات گروه درمانی به عنوان بخش کوچکی از جامعه، فرصت تمرین و یادگیری برای اعضا، وجود دارد. برقراری ارتباط با افراد گروه به عنوان بخشی از جامعه، مهارتهای ارتباطی و اجتماعی شما را تقویت میکند.
تزکیه روحی
یکی دیگر از ظرفیتهای مهم جلسات گروهی، فرصتی برای به اشتراکگذاری احساسات و هیجانات است. تجربه هیجانات در موقعیت مشاورهای و درمانی گروه، امکان پالایش روانی و تعدیل هیجانات را فراهم میآورد.
احساس تنها نبودن
از مهمترین ظرفیتهای درمانی گروه، احساس تنها نبودن است. در نمونه ای از جلسات گروه درمانی مشکل محور و همگن، افرادی را میبینید که با مشکلات شبیه مشکلات شما، دست و پنجه نرم مینمایند. حالا دیگر فکر نمیکنید از بد روزگار سنگی فقط در زندگی شما افتاده است. علاوه براین امکان یادگیری از تجارب دیگران نیز فراهم میباشد.
انواع جلسات گروه درمانی
عوامل متعددی در تعیین نوع گروه در جلسات گروه درمانی موثر میباشد که در ادامه به آنها اشاره میشود:
- گروه همگن: در گروه همگن، اعضا از نظر موضوعاتی همچون جنسیت، سن، مشکل، فرهنگ و… مشترکات بسیاری دارند. هر نمونه ای از جلسات گروه درمانی همگن، بیشتر هدف درمانی دارند.
- گروه ناهمگن: در گروههای ناهمگن، اعضا با یکدیگر متفاوت میباشند. در هر صورت رهبر گروه باید معیار ورود و خروج برای گروه تعیین کند.
- گروه باز: درگروههای باز، هرکسی در هر زمانی، میتواند وارد یا خارج شود.
- گروه بسته: در گروه بسته محدودیتها و معیارهایی برای ورود و خروج وجود دارد که بر اساس هدف گروه، توسط رهبر، تعیین میشوند.
قوانین جلسات گروه درمانی
در نمونه ای از جلسات گروه درمانی قوانین زیر باید رعایت شود:
- رازداری اعضا و رهبر
- شرکت منظم و به موقع
- احساس تعلق نسبت به گروه
- مشارکت در برنامهها و فعالیتها
- ارائه فید بک و بازخورد در جلسات
- صداقت و بیان افکار و احساسات واقعی
- حفظ احترام و عدم توهین به رهبر و اعضا
تاثیر جلسات گروه درمانی
از جمله تاثیرات نمونه ای از جلسات گروه درمانی، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- ظرفیتهایی را برای افزایش خودآگاهی در افراد به وجود میآورد.
- افراد احساس میکنند یک شبکه ایمنی گسترده دارند.
- فرصتی برای آزمون و خطا در حضور یک فرد متخصص فراهم است.
- اعضا از پیامدهای رفتار خود آگاه میشوند.
- اطمینان از اینکه تنها نیستیم.
- امکان یادگیری مهارتهای جدید را برای افراد فراهم میآورد.
نتیجهگیری؛ چگونه در جلسات گروه درمانی شرکت کنیم؟
با بررسی نمونه ای از جلسات گروه درمانی و تاثیرات آن دریافتیم که جلسات گروه درمانی با افراد ناشناخته و رهبران غیرمتخصص، میتواند با نتایج منفی همراه باشد. در مراکز مشاوره حرفهای، جلسات گروه درمانی با افراد متخصص و کارآزموده و با تجربه، برگزار میشود. این جلسات فرصت بینظیری برای رشد شخصی و حل مسائل و چالشهای خانوادگی و ارتباطی و کاری میباشد. بنابراین توصیه ما به شما مراجعه به مراکز معتبر در سراسر کشور است.
برچسب ها : سلامت روان,خدمات مشاوره,مقاله گروه درمانی,مقاله روانشناسی