روش‌های مختلفی برای از بین بردن موهای زائد بدن یا صورت وجود دارد که می‌توانید از میان آن‌ها انتخاب کنید. تکنیک‌هایی مانند اصلاح با تیغ، اپیلاسیون و لیزر، هرکدام درجات متفاوتی از راحتی و ماندگاری در نتایج ارائه می‌دهند.
با این حال، اگر دچار پسوریازیس هستید، یک عامل مهم دیگر نیز باید در نظر گرفته شود: اینکه روش انتخابی چگونه ممکن است بر پوست شما تأثیر بگذارد و آیا احتمال دارد باعث شعله‌ورشدن بیماری شود یا خیر. تحریک و آسیب به پوست می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در فعال‌سازی واکنش التهابی ناشی از پسوریازیس ایفا کند.
«یکی از عواملی که باعث فعال‌سازی پسوریازیس می‌شود، تروما یا آسیب به پوست است؛ یعنی هر چیزی که باعث التهاب شود.» این را دکتر استیفن پی. استون، متخصص پوست در مرکز پزشکی دانشگاه جنوبی ایلینوی در اسپرینگ‌فیلد می‌گوید. ضایعات پسوریازیس اغلب پس از آسیب‌هایی نظیر بریدگی یا سوختگی ظاهر می‌شوند، فرآیندی که به آن پدیده کُبنر (Koebner) گفته می‌شود و به همین دلیل افراد مبتلا به پسوریازیس باید از آسیب پوستی اجتناب کنند.[1]
دکتر نیلام واشی، متخصص پوست در مؤسسه درماتولوژی بوستون، توضیح می‌دهد: «مسئله در مورد حذف مو این است که باعث آسیب به پوست می‌شود.» چه اصلاح با تیغ باشد، چه اپیلاسیون یا روش‌های دیگر، همه این روش‌ها به درجاتی از تحریک یا آسیب پوستی منجر می‌شوند.
با این وجود، اینکه پسوریازیس شعله‌ور شود یا نه، و شدت آن چقدر باشد، می‌تواند در افراد مختلف تفاوت داشته باشد. دکتر روزالین جورج، متخصص پوست و صاحب مرکز درماتولوژی ویلمینگتون در کارولینای شمالی، می‌گوید: «همه‌چیز بستگی به فرد دارد. بعضی‌ها مشکلی با اصلاح یا اپیلاسیون ندارند.»
میزان کنترل بیماری نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر میزان تحریک و شعله‌ور شدن آن است. اگر قصد دارید موهای زائد را از بین ببرید، اطمینان حاصل کنید که روش انتخابی شما تا حد امکان ملایم باشد؛ توصیه‌ای که دکتر واشی بر آن تأکید دارد.
پیش از آن‌که شروع کنید
با متخصص پوست خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که پسوریازیس شما به اندازه کافی تحت کنترل است تا بتوانید اقدام به حذف مو کنید و همچنین مشخص شود که کدام روش‌ها برای شما مناسب‌تر هستند. پیش از استفاده از هر روشی برای حذف مو، حتماً بررسی کنید که ناحیه مدنظر فاقد پلاک، پوسته‌پوسته شدن، قرمزی یا سایر علائم التهاب یا تحریک باشد.[2]
دکتر لارنس گرین، استاد بالینی پوست در دانشکده پزشکی و علوم سلامت دانشگاه جورج واشینگتن در واشینگتن، دی‌سی، می‌گوید: «مهم‌ترین نکته این است که سعی کنید در ناحیه‌ای که می‌خواهید موهایش را بردارید، پسوریازیس نداشته باشید.» وی خاطرنشان می‌کند که شعله‌ور شدن پسوریازیس ممکن است تکرار شود، اما می‌توانید با کمک پزشک خود آن را کنترل نمایید.
اگر در حال تجربه یک دوره شعله‌وری هستید، تا پایان آن صبر کنید و سپس اقدام به حذف مو در آن ناحیه کنید. دکتر واشی می‌گوید: «اگر فردی در حال شعله‌وری باشد، احتمال بروز پدیده کُبنر بیشتر است.» او اشاره می‌کند که درمان می‌تواند طی یک تا دو هفته پوست را آرام کند.
اصلاح با تیغ در افراد مبتلا به پسوریازیس
اصلاح با تیغ یکی از رایج‌ترین روش‌های حذف مو است که شامل بریدن موها از سطح پوست با استفاده از تیغ می‌باشد. برخلاف روش‌هایی مانند اپیلاسیون یا لیزر، این شیوه معمولاً دردناک نیست (مگر در صورت بریدگی)، اما در مقابل، موها نسبتاً سریع دوباره رشد می‌کنند و ممکن است مجبور باشید هر چند روز یک‌بار یا حتی روزانه اصلاح انجام دهید.
برای افراد مبتلا به پسوریازیس، مهم‌ترین نکته منفی در مورد اصلاح مکرر این است که ممکن است باعث تحریک پوست و افزایش احتمال شعله‌وری شود. برای کاهش این خطر، نکات زیر را رعایت کنید:
- ابتدا دوش بگیرید
چه صورت، پا یا زیر بغل را اصلاح می‌کنید، ابتدا اجازه دهید پوست و موها با آب اشباع شوند، که این کار اصلاح را آسان‌تر می‌کند؛ توصیه‌ای از دکتر استون. - از تیغ تیز با تیغه‌های چندگانه استفاده کنید
تیغه‌ها را مرتب تعویض کنید، از تیغ‌های قدیمی استفاده نکنید، و از تیغ‌هایی با چند تیغه استفاده نمایید؛ زیرا این تیغ‌ها فشار کمتری بر پوست وارد می‌کنند. این نکته‌ای است که دکتر واشی بر آن تأکید دارد. - در جهت رشد مو اصلاح کنید
در صورت استفاده از تیغ، حتماً در همان جهتی که مو رشد می‌کند اصلاح کنید، نه خلاف جهت آن، تا از تحریک پوست جلوگیری شود. دکتر گرین می‌گوید این توصیه برای همه افرادی که پوست حساس دارند مفید است، نه فقط بیماران پسوریازیس. - هرگز پوست خشک را اصلاح نکنید
همیشه از کرم یا فوم اصلاح استفاده کنید تا از پوست محافظت شود؛ توصیه‌ای از دکتر جورج. - پس از اصلاح، پوست را مرطوب کنید
مرطوب نگه‌داشتن پوست، قرمزی و خارش را کاهش می‌دهد و به ترمیم آن کمک می‌کند.[3]
سایر روش‌های حذف مو
برخی دیگر از روش‌های رایج برای حذف موهای زائد عبارت‌اند از:[4]
- اپیلاسیون (واکس)
واکس داغ یا سرد روی پوست اعمال شده و سپس به‌سرعت جدا می‌شود تا موها را بیرون بکشد. نتایج این روش ممکن است چند هفته یا بیشتر باقی بماند و می‌توان آن را برای نواحی حساس مانند بالای لب یا ناحیه بیکینی استفاده کرد.
اما جداکردن واکس ممکن است دردناک و تحریک‌کننده باشد، که می‌تواند برای برخی افراد مبتلا به پسوریازیس مشکل‌ساز باشد. همچنین، اگر واکس بیش از حد داغ باشد، ممکن است پوست را بسوزاند.
- موبرهای شیمیایی (دپیلاتور)
این روش شامل استفاده از کرم، لوسیون یا ژل مخصوصی است که موهای ناخواسته را حل می‌کند. برخی افراد به دلیل سادگی و راحتی این روش را ترجیح می‌دهند: کافی است محصول را روی پوست بزنید، مدت مشخصی صبر کنید و سپس آن را با آب بشویید.
دکتر استون هشدار می‌دهد: «موبرها به‌قدری تحریک‌کننده هستند که ممکن است مشکل‌ساز شوند. ما آن‌ها را برای افراد مبتلا به پسوریازیس توصیه نمی‌کنیم.»
- لیزر موهای زائد
این روش با استفاده از پرتو نور فولیکول مو را از بین می‌برد تا دیگر رشد نکند. با اینکه دستگاه‌های خانگی در دسترس هستند، آکادمی پوست آمریکا توصیه می‌کند که این روش برای بهترین نتیجه توسط متخصص پوست آموزش‌دیده انجام شود.[4] اگر بیماری پوستی مانند پسوریازیس دارید، بسیار مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا این روش برای شما مناسب است یا نه.
یکی از معایب این روش آن است که ممکن است به شش جلسه یا بیشتر نیاز باشد، اما در اغلب موارد، نتایج آن دائمی است — البته به‌جز موهای صورت در زنان. همچنین، لیزر برای موهای بلوند، سفید، خاکستری یا قرمز کمتر مؤثر است و باید ناحیه درمان‌شده را پوشانده و از آفتاب دور نگه‌دارید تا پوست کاملاً بهبود یابد.
- الکترولیز
در این روش، جریان الکتریکی به فولیکول‌های مو فرستاده می‌شود تا آن‌ها را تخریب کرده و مانع از رشد مو شود. ممکن است نیاز به جلسات متعددی باشد و زمان‌بر است، اما می‌توان به حذف دائمی مو دست یافت. این روش همچنین برای افرادی با موهای روشن مؤثر است.
مانند لیزر، دستگاه‌های خانگی وجود دارند، اما آکادمی پوست آمریکا هشدار می‌دهد که این روش باید توسط متخصص پوست دارای بورد تخصصی یا الکترولوژیست حرفه‌ای انجام شود.
همچنین باید از خطرات این روش آگاه باشید: پروب‌هایی که استریل نشده‌اند می‌توانند باعث عفونت‌های پوستی یا خونی شوند، و الکترولیز انجام‌شده توسط فرد بی‌تجربه ممکن است منجر به سوختگی و ایجاد اسکار شود. برخی افراد نیز حین انجام این روش احساس درد یا ناراحتی را گزارش کرده‌اند.
دکتر جورج می‌گوید: «من این روش را فقط برای نواحی خیلی کوچک مانند بالای لب یا چانه پیشنهاد می‌کنم.» او اضافه می‌کند: «فکر می‌کنم لیزر برای بیماران پسوریازیس بهتر است، چون تماس مکانیکی کمتری با پوست دارد.»
جمع‌بندی
روش‌های متعددی برای حذف موهای زائد وجود دارد، از جمله اصلاح با تیغ، اپیلاسیون و لیزر — اما هر روش، خطراتی دارد که افراد مبتلا به پسوریازیس باید به آن توجه داشته باشند.
در حالی که تروما یا آسیب به پوست ناشی از حذف مو می‌تواند باعث شعله‌وری پسوریازیس شود، میزان خطر شخصی شما به وضعیت فردی‌تان و چگونگی مدیریت بیماری نیز بستگی دارد.
پیش از حذف موهای زائد، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که بیماری‌تان به اندازه کافی پایدار است و درباره روش‌هایی که ممکن است برای شما مناسب‌تر باشند صحبت کنید. برخی افراد مبتلا به پسوریازیس بدون مشکل از روش‌های حذف مو استفاده می‌کنند.