نیاسینامید: فواید، خطرات و موارد دیگر برای پوست

همه چیز درباره نیاسینامید (Niacinamide)

نیاسینامید یا نیکوتین‌آمید، یکی از انواع ویتامین B3 است. اگرچه هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما مصرف نیاسینامید می‌تواند به کاهش التهاب، بهبود خاصیت کشسانی پوست و موارد دیگر کمک کند.

پیشگیری از کمبود ویتامین B3 بسیار مهم است، چرا که کمبود آن می‌تواند به بروز اختلالاتی در پوست، کلیه‌ها و مغز منجر شود. اما نقش نیاسینامید فقط به پیشگیری از کمبود ویتامین محدود نمی‌شود، بلکه این ترکیب برای سلامت عمومی پوست نیز اهمیت زیادی دارد.

در ادامه با مزایای احتمالی نیاسینامید، نکاتی درباره انتخاب محصولات حاوی آن و سایر اطلاعات علمی بیشتر آشنا می‌شویم.

مزایای نیاسینامید چیست؟

به طور کلی، نیاسینامید به ساخت پروتئین در پوست کمک کرده و رطوبت پوست را حفظ می‌کند تا از آسیب جلوگیری شود. البته برای درک دقیق‌تر فواید این ماده، تحقیقات بیشتری لازم است.

افزایش خاصیت کشسانی پوست

نیاسینامید با افزایش فاصله میان مولکول‌های کراتین عمل می‌کند. کراتین نوعی پروتئین ساختاری است که موجب استحکام و سلامت پوست می‌شود. با گشادتر کردن فضای بین مولکول‌های کراتین، پوست انعطاف‌پذیرتر و نرم‌تر می‌شود. این ویژگی به بهبود خاصیت کشسانی یا الاستیسیته پوست کمک می‌کند و می‌تواند نشانه‌های پیری زودرس را کاهش دهد.

تقویت سد دفاعی پوست

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که نیاسینامید ممکن است به تقویت سد لیپیدی پوست کمک کند. این سد که بیشتر از سرامیدها تشکیل شده، وظیفه دارد رطوبت را در پوست حفظ کرده و از نفوذ عوامل آسیب‌زا مانند آلودگی، باکتری‌ها و سموم محیطی جلوگیری کند. عملکرد بهتر این سد دفاعی باعث کاهش خشکی و تحریک‌پذیری پوست می‌شود.

کاهش التهاب

یکی از ویژگی‌های مهم نیاسینامید، خاصیت ضدالتهابی آن است. این ویژگی باعث می‌شود که نیاسینامید بتواند قرمزی، تغییر رنگ و تحریکات پوستی را کاهش دهد. چنین اثری به‌ویژه در بیماری‌های التهابی پوستی مانند پسوریازیس، درماتیت آتوپیک و درماتیت تماسی مفید است. کاهش التهاب همچنین باعث می‌شود پوست آرام‌تر و یکنواخت‌تر به نظر برسد.

تنظیم ترشح چربی پوست

نیاسینامید می‌تواند به تنظیم میزان ترشح سبوم (چربی طبیعی پوست) توسط غدد چربی کمک کند. این خاصیت به‌ویژه برای افراد دارای پوست چرب مفید است. با تنظیم سبوم، احتمال بروز آکنه و جوش کاهش می‌یابد. البته هنوز به داده‌های بیشتری برای تایید قطعی این اثر نیاز است.

بازسازی سلول‌های آسیب‌دیده پوست

نیاسینامید در بازسازی سلول‌های پوستی که بر اثر اشعه فرابنفش (UV) آسیب دیده‌اند نیز نقش دارد. با این حال، استفاده از نیاسینامید جایگزین محافظت فیزیکی از پوست در برابر نور خورشید نمی‌شود. همچنان لازم است از کرم ضد آفتاب، لباس‌های پوشاننده و کلاه استفاده کنید.

بهبود ظاهر پوست

نیاسینامید می‌تواند در درمان هیپرپیگمانتاسیون یا اختلالات رنگدانه‌ای پوست مفید باشد. این ماده به کاهش لکه‌های تیره، یکنواخت کردن رنگ پوست و کاهش خطوط ریز و چین‌وچروک‌ها کمک می‌کند. این خواص، نیاسینامید را به گزینه‌ای مناسب برای مراقبت‌های ضدپیری پوست تبدیل کرده است.

محافظت در برابر استرس اکسیداتیو

نیاسینامید به بازسازی سلول‌های پوستی کمک کرده و آن‌ها را در برابر تنش‌های محیطی مانند نور خورشید، آلودگی هوا و سموم محافظت می‌کند. استرس اکسیداتیو یکی از دلایل اصلی پیری زودرس و آسیب‌های سلولی است که می‌تواند منجر به ایجاد چین‌وچروک، لک و حتی سرطان پوست شود.

درمان آکنه

برخی شواهد حاکی از آن است که نیاسینامید ممکن است در مدیریت آکنه مؤثر باشد. البته همچنان به تحقیقات بیشتری برای بررسی دقیق‌تر این کاربرد نیاز است. برخی از محصولات دیگر ممکن است برای درمان آکنه شدید مناسب‌تر باشند، اما نیاسینامید گزینه‌ای ملایم و با اثرات جانبی کم برای بسیاری از افراد است.

کدام بهتر است؟ مصرف خوراکی یا استفاده موضعی از نیاسینامید؟

داشتن رژیم غذایی متعادل بهترین راه برای دریافت ریزمغذی‌هایی مانند ویتامین B3 است. مکمل‌های غذایی فقط باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.

از نظر سلامت عمومی پوست، ممکن است برخی از فواید نیاسینامید را از طریق غذاهایی که می‌خورید دریافت کنید. غذاهایی که ویتامین B3 دارند عبارت‌اند از:

• ماهی
• گوشت
• تخم مرغ
• آرد گندم

اما نمی‌توان با قطعیت گفت که ویتامین موجود در غذاها به‌طور مستقیم بر سلامت پوست تأثیر می‌گذارد. تنها راهی که بتوان اطمینان حاصل کرد نیاسینامید دقیقاً روی پوست اثر می‌گذارد، استفاده موضعی از آن است.

قبل از وارد کردن محصولات حاوی نیاسینامید به برنامه مراقبت پوستی‌تان، بهتر است با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید.

بهترین نوع محصول نیاسینامید کدام است؟

بسیاری از محصولات موضعی حاوی نیاسینامید به صورت سرم عرضه می‌شوند. سرم‌ها به‌عنوان درمان‌های مکمل شناخته می‌شوند که بر مسائل خاص پوست تمرکز دارند و در کنار مراحل روتین مانند پاک‌سازی، تونر و مرطوب‌کننده استفاده می‌شوند.

برخی از پاک‌کننده‌ها و کرم‌ها نیز ممکن است حاوی نیاسینامید باشند.

باید برچسب هر محصول را با دقت بخوانید و تمام دستورالعمل‌ها را دنبال کنید.

غلظت نیاسینامید در محصولات مختلف متفاوت است، اما اکثر فرمول‌ها دارای ۵٪ یا کمتر هستند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که نیاسینامید با غلظت ۵٪ می‌تواند در کاهش چین‌وچروک و خطوط ریز مؤثر باشد.

اگر پوست حساسی دارید، بهتر است با غلظت پایین‌تر شروع کنید تا از بروز تحریکات پوستی جلوگیری شود.

ممکن است نیاسینامید روی برچسب محصولات با نام‌هایی مانند «نیاسین» یا «نیکوتین‌آمید» نوشته شده باشد.

آیا نیاسینامید عوارض جانبی دارد؟

استفاده موضعی از نیاسینامید به‌طور کلی ایمن محسوب می‌شود.

افرادی که دارای حساسیت‌های پوستی هستند ممکن است بیشتر دچار واکنش‌های آلرژیک شوند، چرا که نیاسینامید می‌تواند باعث ترشح هیستامین در بدن شود.

برای پیشگیری از واکنش‌های احتمالی، تست پچ را قبل از استفاده کامل انجام دهید:

1. مقدار کمی از محصول (در اندازه یک سکه کوچک) را روی بخش داخلی ساعد خود بزنید.
2. ۴۸ تا ۹۶ ساعت صبر کنید.
3. اگر در این مدت دچار قرمزی، تغییر رنگ، خارش یا تورم در آن ناحیه شدید، محل را شسته و از ادامه مصرف خودداری کنید.
4. اگر هیچ نشانه‌ای از واکنش آلرژیک مشاهده نکردید، استفاده از محصول در سایر قسمت‌های بدن نیز ایمن خواهد بود.

چه نتایجی می‌توان انتظار داشت؟

همانند سایر محصولات مراقبت از پوست، نباید انتظار داشته باشید که بلافاصله نتایج قابل توجهی مشاهده کنید.

بیشتر مطالعات موجود، اثر نیاسینامید را در بازه زمانی ۴ تا ۱۲ هفته بررسی کرده‌اند. اما هیچ جدول زمانی دقیقی برای مشاهده نتایج وجود ندارد.

اگر پس از چند ماه تغییری در پوست مشاهده نکردید، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید. او می‌تواند وضعیت پوست شما را بررسی کرده، برنامه مراقبتی مناسب توصیه کرده و در صورت نیاز، رژیم غذایی شما را نیز برای بهبود سلامت پوست اصلاح کند.

آیا نیاسینامید همان نیاسین است؟

با وجود شباهت در نام، نیاسینامید با نیاسین یکسان نیست. نیاسینامید شکل محلول در آب نیاسین یا ویتامین B3 است. این دو ترکیب در بدن عملکردهای متفاوتی دارند و از لحاظ شیمیایی نیز با هم تفاوت‌هایی دارند.

جمع‌بندی

نیاسینامید موضعی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت کلی پوست داشته باشد. این ماده به کاهش التهاب و لک‌های پوستی، صاف کردن خطوط ریز و چین‌وچروک‌ها، تقویت سد دفاعی پوست و محافظت در برابر عوامل محیطی کمک می‌کند.

اگرچه هنوز به پژوهش‌های بیشتری برای اثبات کامل فواید آن نیاز است، نیاسینامید می‌تواند در درمان بیماری‌هایی مانند درماتیت، پسوریازیس و آکنه مفید واقع شود.

استفاده از مکمل‌های نیاسینامید تنها باید با توصیه پزشک انجام شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مزایای احتمالی این ترکیب، با پزشک خود مشورت کنید.

منبع