هیپوناترمی (علل، علائم و درمان)

غلظت سدیم سرم توسط یک مکانیسم هموستاتیک که شامل تشنگی، ترشح هورمون ضد ادرار (ADH که وازوپرسین نیز نامیده می شود)، سیستم بازخورد رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون و کنترل کلیوی سدیم حفظ می شود.

هیپوناترمی نشان دهنده بیش از حد نسبی آب نسبت به سدیم است و به عنوان سدیم سرم کمتر از ۱۳۶ میلی مول در لیتر تعریف می شود. سطح کمتر از mmol/L 120 شدید در نظر گرفته می شود.

نتایج با ارزش کاذب کم سدیم می‌تواند با سطوح بسیار بالای لیپیدها یا پروتئین‌های در گردش که در آن غلظت سدیم در فاز آب طبیعی است (اسمولالیته پلاسما نرمال) رخ دهد. این همچنین می تواند در هیپرگلیسمی شدید رخ دهد زیرا سطوح بالای گلوکز آب داخل سلولی را به فضای خارج سلولی می کشد.

همهگیرشناسی

• هیپوناترمی شایع ترین ناهنجاری الکترولیتی است که در عمل بالینی با آن مواجه می شود.
• بروز دقیق هیپوناترمی خفیف مدیریت شده در جامعه غیرممکن است، زیرا به ندرت گزارش شده است.
• هیپوناترمی با چندین پیامد بالینی ضعیف همراه است و اغلب به دلیل ارزیابی و بررسی ناکافی به صورت غیربهینه مدیریت می شود.^[۱] .
• هیچ تمایل جنسی وجود ندارد.
• نوزادان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر هستند، زیرا احتمال کمتری دارد که بتوانند تشنگی خود را ابراز کنند و به طور مستقل مصرف مایعات خود را کنترل کنند.
• علاوه بر این، نوزادان مبتلا به اسهال که به جای مایع جایگزین الکترولیت به آنها آب لوله کشی داده می شود و به دلایل اقتصادی به آنها شیر خشک شیر خشک داده می شود، در معرض خطر هستند.

علائم هیپوناترمی

• این به شدت بستگی دارد و نه تنها با سطح مطلق سدیم سرم بلکه با میزان سقوط نیز تعیین می شود.
• هیپوناترمی اگر خفیف تا متوسط ​​و همچنین مزمن باشد (بیش از ۴۸ ساعت طول بکشد) اغلب بدون علامت است.
• هیپوناترمی خفیف مزمن ممکن است بدون علامت باشد، در حالی که کاهش ناگهانی به ۱۲۵ میلی مول در لیتر از مقادیر طبیعی می تواند منجر به تشنج شود (معمولاً از مایعات داخل وریدی نامناسب).

تصویر بالینی می تواند گیج کننده باشد، زیرا هیپوناترمی خفیف در صورت کاهش ناگهانی سطح سدیم می تواند علائم قابل توجهی ایجاد کند، در حالی که هیپوناترمی شدید مزمن می تواند به دلیل سازگاری مغزی علامتی نداشته باشد.^[۲] .

با این حال، علائم زیر ممکن است رخ دهد:

• خفیف – بی اشتهایی، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، بی حالی.
• متوسط ​​- تغییر شخصیت، گرفتگی عضلات و ضعف، گیجی، آتاکسی.
• شدید – خواب آلودگی.

نشانه ها

اینها دوباره بسیار متغیر هستند و به سطح و سرعت سقوط سدیم سرم بستگی دارند. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• علائم عصبی:
  • کاهش سطح هوشیاری.
  • اختلال شناختی (به عنوان مثال، از دست دادن حافظه کوتاه مدت، سردرگمی، سردرگمی، افسردگی).
  • تشنج کانونی یا عمومی.
  • فتق ساقه مغز – در هیپوناترمی حاد شدید دیده می شود. علائم عبارتند از کما. مردمک ثابت، یک طرفه و متسع؛ decorticate یا decerebrate posturing; ایست تنفسی.
• علائم هیپوولمی – خشکی غشاهای مخاطی، تاکی کاردی، کاهش تورور پوست.
• علائم هیپرولمی – رال های ریوی، گالوپ S3 (صدای سوم قلب)، اتساع ورید ژوگولار، ادم محیطی، آسیت.

اتیولوژی^[۳]

علل هیپوناترمی واقعی را می توان بر اساس تأثیر آنها بر حجم مایع خارج سلولی به سه گروه تقسیم کرد. اینها را می توان بر اساس غلظت سدیم در ادرار تقسیم کرد.

توسط کاربر: جیمز بدفورد، کاربر: Stannered، دامنه عمومی، از طریق Wikimedia Commons

سندرم ترشح نامناسب ADH (SIADH)

ترشح نامناسب ADH از هیپوفیز خلفی یا از منبع نابجا علیرغم اسمولالیته پایین سرم.

ویژگی های اصلی تشخیصی

• هیپوناترمی
• هیپواسمولالیته پلاسما متناسب با هیپوناترمی.
• افزایش نامناسب اسمولاریته ادرار (> 100 mOsmol/kg) معمولاً > اسمولاریته پلاسما.
• ادرار مداوم [Na+] > 30 میلی مول در لیتر با مصرف معمولی نمک.
• اوولمی.
• عملکرد طبیعی تیروئید و آدرنال.

ویژگی های اضافی شامل سطح ADH بالا و سطح اسید اوریک خون پایین است.

علل (غیر جامع)

• عصبی: تومور، تروما، عفونت، سندرم گیلن باره، مولتیپل اسکلروزیس، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، خونریزی داخل جمجمه، ترومبوز سینوسی، ایدز، پورفیری.
• ریوی: سرطان سلول کوچک ریه، مزوتلیوما، پنومونی، فیبروز کیستیک، آسم، سل، تهویه با فشار مثبت.
• سایر بدخیمی ها: سرطان های اوروفارنکس، معده، لوزالمعده، لوسمی، لنفوم، تیموما و دستگاه تناسلی ادراری.
• داروها: رایج‌ترین آنها دیورتیک‌های تیازیدی، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، مهارکننده‌های پمپ پروتون، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و دیورتیک‌های حلقه هستند.
• متفرقه: ایدیوپاتیک، ارثی، درد، پس از عمل، استرس، ورزش استقامتی و دوندگان ماراتن، هرپس زوستر.

تحقیقات^[۴]

• معاینه بالینی باید بر وضعیت مایع، از جمله فشار خون (BP)، نقص وضعیتی، ضربان قلب، ادم محیطی و پر شدن ورید مرکزی، و همچنین معاینه قفسه سینه و قلب متمرکز شود.
• ارزیابی بالینی باید علل بالقوه را شناسایی کند، شدت هیپوناترمی را مشخص کند و مشخص کند که آیا بیمار هیپوولمی، اوولمیک یا هیپرولمی است.
• سدیم سرم. قبل از شروع سایر تحقیقات برای هیپوناترمی، در نظر بگیرید که آیا نمونه با گرفتن در نزدیکی محل انفوزیون دچار رقت شده است یا اینکه آیا احتمال خطای آزمایشگاهی وجود دارد. در صورت لزوم، آزمایش را تکرار کنید.
• پتاسیم سرم. اگر مطرح شد، بیماری آدیسون را در نظر بگیرید.
• SIADH باید با نتایج جفت نمونه‌های سرم و ادرار تأیید شود: هیپواسمولالیته سرم <275 mOsm/kg و اسمولالیته ادرار > 100 mOsm/kg و سدیم ≥۳۰ mmol/L در غیاب هیپوولمی، هیپرولمی، آدرنال است. یا اختلال عملکرد تیروئید و استفاده از دیورتیک ها.
• سطح سدیم ادرار. اگر این بیش از ۲۰ میلی مول در لیتر باشد، باید علت کلیوی را جستجو کرد.
• هورمون محرک تیروئید سرم و سطح تیروکسین آزاد. برای جلوگیری از کم کاری تیروئید باید این موارد بررسی شوند.
• سطوح سرمی کورتیزول تصادفی یا آزمایش تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH).. در بیماران مشکوک به سرکوب آدرنال (مثلاً بیمارانی که اخیراً استروئیدهای خوراکی مصرف کرده اند) باید هر یک از اینها را در نظر گرفت.
• تصویربرداری. این ممکن است در برخی شرایط بالینی کمک کننده باشد. برای مثال، ممکن است در موارد مشکوک به نارسایی احتقانی قلب، CXR یا سی تی اسکن مغز در بیماران مبتلا به گیجی یا تغییر هوشیاری لازم باشد.

علائم هیپوناترمی و مدیریت آن^[۱]

اخیراً یک الگوریتم مبتنی بر توصیه‌های پذیرفته‌شده، نظر کارشناسان و دستورالعمل‌های اجماع منتشر شده برای بزرگسالان ایجاد شده است: