کاهش چشمگیر در عود سرطان با ورزش منظم و برنامه‌ریزی‌شده
مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد افرادی که در برنامه تمرینی هدایت‌شده شرکت کردند، با کاهش ۲۸ درصدی در خطر بازگشت سرطان روده بزرگ و ۳۷ درصد کاهش در خطر مرگ مواجه شدند. این یافته‌ها بیانگر نقش کلیدی ورزش هدفمند و مستمر در بهبود نتایج درمانی بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ است.
این تحقیق که در مجله معتبر پزشکی New England Journal of Medicine منتشر شده است، اولین کارآزمایی بالینی در سطح بین‌المللی است که به‌طور قطعی اثبات می‌کند ورزش می‌تواند از عود مجدد سرطان جلوگیری کند. نتایج این مطالعه قدرت توصیه‌های قبلی در خصوص فعالیت بدنی منظم را تقویت می‌کند.
ورزش ساختاریافته چگونه نتایج درمانی را بهبود می‌بخشد؟
بر اساس این مطالعه، بازماندگان سرطان روده بزرگ که برنامه ورزشی منظم با همراهی مربی داشتند، به‌طور قابل توجهی احتمال بازگشت سرطان را کاهش دادند. این موضوع همچنین شامل کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان نیز می‌شود که اثرات درمانی طولانی‌مدتی را نشان می‌دهد.
iStock
مهم‌ترین پیامد این مطالعه آن است که ورزش منظم با راهنمایی فرد متخصص، نه تنها باعث بهبود عملکرد فیزیکی می‌شود بلکه بقای کلی بیماران را نیز افزایش می‌دهد. چنین نتایجی نشان‌دهنده اهمیت ادغام ورزش در پروتکل‌های درمانی سرطان هستند.
پاسخ قطعی به پرسش رایج بیماران: «چه کار دیگری می‌توانم انجام دهم؟»
دکتر کریستوفر بوث، نویسنده اصلی مطالعه و مدیر مؤسسه تحقیقات سرطان دانشگاه کوئینز در کانادا، اعلام کرد که این یافته‌ها پاسخ شفافی به بیماران می‌دهد که می‌پرسند چگونه می‌توانند شانس بهبودی خود را افزایش دهند. او افزود که داشتن برنامه تمرینی با مربی اختصاصی نه تنها باعث کاهش خطر عود می‌شود، بلکه موجب احساس بهتر و افزایش طول عمر نیز می‌گردد.
این نکته اهمیت مشارکت فعال بیماران در روند مراقبت پس از درمان را نشان می‌دهد و حاکی از آن است که مراقبت‌های حمایتی مانند ورزش می‌تواند به اندازه داروها حیاتی باشد. توجه به این موضوع می‌تواند تغییر اساسی در نحوه برخورد با سرطان ایجاد کند.
بازگشت مجدد سرطان در یک‌سوم بازماندگان با ریسک بالا
مطابق با آمار انجمن سرطان آمریکا، سرطان روده بزرگ پس از سرطان‌های پوستی، سومین سرطان رایج در مردان و زنان ایالات متحده است. اغلب این موارد در بخش کولون از روده بزرگ تشخیص داده می‌شوند که نیازمند درمان‌های تهاجمی هستند.
تقریباً یک‌سوم بیماران با سرطان کولون با ریسک بالا، پس از جراحی و شیمی‌درمانی دچار عود بیماری می‌شوند که درمان مجدد آن پیچیده‌تر و دشوارتر است. بنابراین اقدامات پیشگیرانه پس از درمان، نقش کلیدی در جلوگیری از این چرخه دارند.
تأثیر تمرین با برنامه اختصاصی در کاهش عود سرطان
در این کارآزمایی بالینی، ۸۸۹ فرد که بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۳ تحت جراحی و شیمی‌درمانی برای سرطان کولون مرحله ۲ با ریسک بالا و مرحله ۳ قرار گرفته بودند، شرکت کردند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان ۶۱ سال بود، بیش از نیمی از آن‌ها زن بودند و ۹۰ درصد آن‌ها به سرطان مرحله ۳ مبتلا بودند.
نیمی از شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی به گروهی اختصاص یافتند که در برنامه تمرینی ساختاریافته سه‌ساله با شدت متوسط مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا یا استفاده از دستگاه‌های هوازی شرکت کردند؛ درحالی‌که نیمه دیگر فقط بروشورهای آموزشی درباره تغذیه سالم و فعالیت بدنی دریافت کردند.
تمرینات اختصاصی چگونه طراحی شدند؟
در برنامه تمرینی هدایت‌شده، شرکت‌کنندگان با یک مربی همکاری داشتند. طی شش ماه نخست، جلسات آموزشی دو بار در ماه برگزار شد و بر اساس ترجیحات هر فرد در نوع فعالیت هوازی، نسخه تمرینی شخصی‌سازی‌شده برای او تهیه شد.
پس از گذشت شش ماه، جلسات به‌صورت ماهانه ادامه یافت و در صورت نیاز جلسات اضافی برای حمایت بیشتر در نظر گرفته شد. هدف اصلی این برنامه ایجاد و حفظ عادت ورزش در زندگی روزمره بود.
اثر چشمگیر بر بقا و کاهش مرگ‌ومیر
در پایان پنج سال، نرخ بقاء بدون بیماری در گروه ورزش ساختاریافته ۸۰ درصد بود، در حالی‌که این رقم در گروه مراقبت استاندارد ۷۴ درصد بود. این اختلاف ۲۸ درصدی نشان‌دهنده تأثیر مستقیم ورزش بر پیشگیری از بازگشت یا ایجاد مجدد سرطان است.
پس از گذشت هشت سال، نرخ بقاء کلی در گروه ورزش ۹۰ درصد گزارش شد، در حالی‌که در گروه مراقبت استاندارد ۸۳ درصد بود که معادل کاهش ۳۷ درصدی در خطر مرگ برای گروه ورزش است. این اعداد نشان می‌دهند که اثرات مثبت ورزش حتی پس از پایان برنامه تمرینی نیز ادامه می‌یابد.
برنامه‌ریزی منسجم؛ کلید استمرار ورزش
دکتر ی. نانسی یو، استاد جراحی روده بزرگ و راست‌روده در مرکز سرطان MD Anderson در تگزاس، با اشاره به اثرات عمیق این برنامه گفت که ورزش منظم نه‌تنها بقای بیماران را افزایش می‌دهد بلکه کیفیت زندگی آن‌ها را نیز ارتقا می‌بخشد. بهبود عملکرد فیزیولوژیک بدن از مهم‌ترین مزایای ورزش محسوب می‌شود.
در گروه ورزش ساختاریافته، ۱۹ درصد افراد از عوارضی مانند کشیدگی عضلات یا شکستگی استخوان شکایت داشتند، در حالی‌که این میزان در گروه دیگر فقط ۱۲ درصد بود. این مسئله نشان می‌دهد که هرچند عوارضی ممکن است رخ دهد، اما منافع ورزش بسیار بیشتر از خطرات آن است.
ورزش؛ هم‌تراز یا حتی برتر از برخی داروهای شیمی‌درمانی
دکتر جان مارشال، مشاور ارشد پزشکی در ائتلاف سرطان روده و مدیر مرکز تحقیقاتی Ruesch در دانشگاه جورج‌تاون، اظهار کرد که تأثیر ورزش با داروهایی مانند اکسالی‌پلاتین برابر یا حتی بیشتر است. این داروها پرهزینه و دارای عوارض جانبی شدید هستند.
به‌گفته وی، این مطالعه نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند همان تأثیر شیمی‌درمانی را داشته باشد یا حتی مؤثرتر باشد. این یافته‌ها به‌وضوح ارزش توصیه به ورزش را تأیید کرده و اندازه تأثیر آن را به‌صورت کمی بیان می‌کند.
دلایل علمی تأثیر ورزش در مبارزه با سرطان
نویسندگان مطالعه بر این باورند که ورزش از طریق اثر بر متابولیسم، کاهش التهاب و تقویت عملکرد ایمنی بدن می‌تواند در کنترل سرطان مؤثر باشد، هرچند این مکانیسم‌ها به‌طور مستقیم در این تحقیق بررسی نشده‌اند. این دلایل علمی می‌تواند پایه‌گذار مطالعات بیشتری برای درک دقیق‌تر نقش ورزش در درمان سرطان باشد.
دکتر مارشال در پایان به نکته مهمی اشاره کرد: «باید از بیمه‌ها بخواهیم که هزینه مربی‌های شخصی را هم تحت پوشش قرار دهند؛ آن‌ها هزینه شیمی‌درمانی را می‌پردازند، اما برای مربی ورزش که ممکن است نتایجی حتی بهتر داشته باشد، این کار را نمی‌کنند.» این جمله نشان‌دهنده لزوم تغییر سیاست‌های بهداشتی به نفع سلامت بیماران است.