دو مکمل ممکن است به کند شدن روند پیشرفت بیماری گلوکوم کمک کنند، بر اساس یافته‌های یک مطالعه جدید.
گلوکوم نوعی بیماری چشمی است که می‌تواند به عصب بینایی آسیب وارد کرده و منجر به نابینایی شود.
مطالعات گذشته نشان داده‌اند که راه‌های مختلفی برای کاهش ریسک ابتلا به گلوکوم وجود دارد؛ از جمله رعایت رژیم غذایی سالم و غنی از مواد مغذی خاص.
مطالعه‌ای جدید کشف کرده است که مصرف مکمل‌های ویتامین‌های گروه B و کولین ممکن است روند پیشرفت گلوکوم را کند کند. این یافته‌ها از طریق مدل آزمایشی موش‌ها به دست آمده است.
حدود ۸۰ میلیون نفر در سراسر جهان با بیماری گلوکوم زندگی می‌کنند — گلوکوم یک اصطلاح کلی برای گروهی از بیماری‌های چشمی است که می‌توانند به عصب بینایی آسیب رسانده و منجر به نابینایی شوند.
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای گلوکوم وجود ندارد. داروها، جراحی و درمان‌های لیزری در حال حاضر برای درمان و کند کردن پیشرفت این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مطالعات گذشته نشان داده‌اند که افراد می‌توانند از طریق اقداماتی چون عدم استعمال دخانیات، ورزش منظم، استفاده از عینک آفتابی، کاهش مصرف کافئین، کنترل فشار خون و رعایت رژیم غذایی سالم، ریسک ابتلا به گلوکوم را کاهش دهند.
پژوهشگران همچنین قبلاً برخی از مواد مغذی خاص را شناسایی کرده‌اند که ممکن است از چشم در برابر گلوکوم محافظت کنند؛ از جمله اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین B3، ویتامین A، ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند لوتئین و زآگزانتین.
اکنون، مطالعه‌ای جدید که اخیراً در مجله Cell Reports Medicine منتشر شده، به این بدنه علمی می‌افزاید. این مطالعه گزارش می‌دهد که مصرف مکمل‌های ویتامین‌های گروه B و ماده مغذی ضروری کولین ممکن است روند پیشرفت گلوکوم را، از طریق مدل موشی، کند کند.
تمرکز بر اسید آمینه‌ای به نام هموسیستئین
در این مطالعه، پژوهشگران بر یک اسید آمینه که به طور طبیعی در بدن وجود دارد به نام هموسیستئین تمرکز کردند. هموسیستئین نقش کلیدی در سنتز پروتئین ایفا می‌کند.
با این حال، مطالعات پیشین نشان داده‌اند که افزایش بیش از حد سطح هموسیستئین در بدن — وضعیتی که به آن هیپرهموسیستئینمی گفته می‌شود — می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی شود؛ از جمله بیماری‌های قلبی-عروقی، افت شناختی، و افزایش ریسک سکته مغزی.
سطوح بالای هموسیستئین همچنین می‌تواند نشانه‌ای از کمبود ویتامین B در بدن باشد، زیرا ویتامین‌های گروه B نقش اصلی را در تجزیه و متابولیسم هموسیستئین ایفا می‌کنند.
مطالعات گذشته، سطح بالای هموسیستئین را با بروز و پیشرفت بیماری گلوکوم مرتبط دانسته‌اند.
اما در مطالعه حاضر، پژوهشگران دریافتند که وقتی موش‌های مبتلا به گلوکوم مقادیر بالاتری از هموسیستئین دریافت کردند، وضعیت بیماری آن‌ها بدتر نشد. همچنین مشخص شد که افزایش سطح هموسیستئین در خون با سرعت پیشرفت بیماری ارتباطی نداشت.
جیمز تریبل، پژوهشگر و دانشیار در دپارتمان علوم اعصاب بالینی در مؤسسه کارولینسکای سوئد و نویسنده اصلی این مطالعه، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت:
«نتیجه‌گیری ما این است که هموسیستئین در فرآیند بیماری تنها یک همراه است، نه عامل اصلی.»
او افزود:
«تغییر در سطح هموسیستئین ممکن است نشان‌دهنده آن باشد که شبکیه توانایی خود را برای استفاده از ویتامین‌های خاص که برای حفظ متابولیسم سالم ضروری هستند، از دست داده است. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم بررسی کنیم که آیا مصرف مکمل این ویتامین‌ها می‌تواند از شبکیه محافظت کند یا نه.»
ویتامین‌های گروه B + کولین به کند شدن پیشرفت گلوکوم کمک می‌کنند
پژوهشگران سپس به مدل موشی گلوکوم مکمل‌های ویتامین B — از جمله ویتامین B6، ویتامین B9 (فولات)، و ویتامین B12 — به همراه ماده مغذی ضروری کولین دادند.
دانشمندان دریافتند که در موش‌هایی که گلوکوم در آن‌ها آهسته پیشرفت می‌کرد، آسیب به عصب بینایی به طور کامل متوقف شد. و در موش‌هایی که نوع تهاجمی‌تر گلوکوم داشتند، این مکمل‌ها به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کردند.
پژوهشگران خاطرنشان کردند که در تمامی آزمایش‌ها با مدل موشی گلوکوم، فشار چشم درمان نشد. معمولاً گلوکوم با افزایش فشار داخل چشمی (IOP) مرتبط است. یکی از درمان‌های اولیه گلوکوم، کاهش IOP از طریق دارو، لیزر یا جراحی است.
دانشمندان معتقدند این یافته نشان می‌دهد که اثر مکمل‌های ویتامینی ممکن است از مسیر متفاوتی نسبت به کاهش فشار چشم عمل کند.
بر اساس گزارش‌ها، پژوهشگران اکنون در حال آغاز یک کارآزمایی بالینی برای بررسی این یافته‌ها بر روی انسان‌ها هستند.
آیا ویتامین‌ها می‌توانند به حفظ بینایی کمک کنند؟
سایت Medical News Today با دکتر دیوید آی. گفن (OD, FAAO)، مدیر خدمات بینایی‌سنجی و اصلاح بینایی در مرکز Gordon Schanzlin New Vision در لا‌هویای کالیفرنیا، درباره این مطالعه گفتگو کرد.
گفن اظهار داشت:
«هر روش جدیدی برای کاهش آسیب ناشی از گلوکوم، افزوده‌ای خوشایند به توانایی ما برای حفظ بینایی است.»
او ادامه داد:
«این مطالعه می‌تواند انقلابی باشد، چرا که یکی از نخستین مطالعاتی است که نشان می‌دهد مصرف مکمل می‌تواند در کنترل گلوکوم مؤثر باشد. با توجه به اینکه جمعیت ما در حال پیر شدن است، ما شاهد افزایش شدید بیماران مبتلا به گلوکوم در مطب خود هستیم.»
وی افزود:
«از آنجا که گلوکوم یک بیماری پیشرونده است و درمان قطعی ندارد، هر درمان جدیدی گامی مهم و مثبت به حساب می‌آید. ما می‌دانیم که داروهای گلوکوم با گذر زمان ممکن است اثربخشی خود را از دست بدهند. بنابراین، ما نیاز داریم به یافتن راه‌های تازه برای کنترل این بیماری ادامه دهیم و در نهایت آن را درمان کنیم. این درمان ممکن است راه جدیدی برای کنترل بیماری گلوکوم ارائه دهد.»
گفن همچنین گفت:
«در آینده دوست دارم شاهد مطالعات بلندمدت‌تری روی بیماران مبتلا به گلوکوم باشم. همچنین علاقمندم که پژوهش‌هایی بر روی درمان‌های مشابه با استفاده از دیگر مکمل‌ها انجام شود.»
هر کشفی که به کند شدن روند گلوکوم کمک کند، مثبت است
سایت MNT همچنین با دکتر بنیامین برت، چشم‌پزشک دارای بورد تخصصی در مرکز پزشکی MemorialCare Orange Coast در Fountain Valley، کالیفرنیا، درباره این پژوهش گفتگو کرد.
دکتر برت اظهار داشت که هر زمان که کشفی صورت گیرد که بتواند روند آسیب بیماری‌هایی مانند گلوکوم را کند یا از آن پیشگیری کند، اتفاقی مثبت و ارزشمند است.
او افزود:
«مطالعات تغذیه‌ای دیگری نیز در گذشته انجام شده که نتایج مثبتی نشان داده‌اند، بنابراین هر چیزی که بتوانیم به اقدامات روزمره‌مان اضافه کنیم، از اهمیت و علاقه زیادی برخوردار است.»
وی ادامه داد:
«در حال حاضر، تنها درمان‌هایی که به طور خاص برای گلوکوم داریم شامل قطره‌های چشمی و جراحی برای کاهش فشار چشم است. اما ما به‌تدریج بیشتر درک می‌کنیم که عوامل دیگری نیز وجود دارند که در واقع می‌توانند باعث پیشرفت گلوکوم شوند. بنابراین ادامه بررسی علل زمینه‌ای این آسیب‌ها بسیار حیاتی است تا بتوانیم درمان‌های جدیدی توسعه دهیم و همچنین از بروز این بیماری جلوگیری کنیم.»
— دکتر بنیامین برت
او افزود:
«این مطالعه به‌طور خاص هموسیستئین را به عنوان یکی از اجزای متابولیک شناسایی کرده که باعث برخی از آسیب‌ها می‌شود — موردی که پیش‌تر مطرح شده بود اما به‌طور مستقیم درمان نشده بود. و با توجه به اینکه مکمل‌های ویتامینی در این مطالعه برخی اثرات پیشگیرانه از خود نشان داده‌اند، این موضوع بسیار هیجان‌انگیز است و نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر در درمان گلوکوم است.»