پارستزی
اگر تا به حال احساس کرده اید که پوست شما در حال خزیدن است، یا بی حسی یا خارش بی دلیل داشته اید، ممکن است پارستزی را تجربه کرده باشید.
تقریباً همه در مواردی پارستزی را تجربه کرده اند. یکی از رایجترین مواقعی که افراد احساس آشنای سوزن سوزن شدن را تجربه میکنند، زمانی است که دستها یا پاهایشان به خواب میرود. این احساس معمولاً به این دلیل رخ می دهد که شما ناخواسته به عصب فشار آورده اید. هنگامی که موقعیت خود را تغییر دهید تا فشار از روی عصب آسیب دیده برداشته شود، برطرف می شود. این نوع پارستزی موقتی است و معمولا بدون درمان برطرف می شود. اگر پارستزی ادامه یابد، ممکن است یک اختلال پزشکی زمینه ای داشته باشید که نیاز به درمان دارد.
علائم پارستزی چیست؟
پارستزی می تواند هر بخشی از بدن را درگیر کند، اما معمولاً موارد زیر را تحت تأثیر قرار می دهد:
- دست ها
- بازوها
- پاها
- پا
می تواند موقت یا مزمن باشد. علائم می تواند شامل احساسات زیر باشد:
- بی حسی
- ضعف
- مور مور
- سوزش
- سرد
پارستزی مزمن ممکن است باعث درد شدید شود. که ممکن است منجر به کلافگی اندام آسیب دیده شود. هنگامی که پارستزی در پاها و پاهای شما رخ می دهد، می تواند راه رفتن را دشوار کند.
اگر علائم پارستزی را دارید که ادامه دارد یا بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد، به پزشک مراجعه کنید. این می تواند نشانه این باشد که شما یک بیماری زمینه ای دارید که نیاز به درمان دارد.
چه چیزی باعث پارستزی می شود؟
همیشه نمی توان علت پارستزی را تعیین کرد. پارستزی موقت اغلب به دلیل فشار بر عصب یا دوره های کوتاه گردش خون ضعیف است. این ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که روی دست بخوابید یا به مدت طولانی با پاهای روی هم نشسته باشید. پارستزی مزمن ممکن است نشانه آسیب عصبی باشد. دو نوع آسیب عصبی عبارتند از رادیکولوپاتی و نوروپاتی.
رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی وضعیتی است که در آن ریشه های عصبی فشرده، تحریک شده یا ملتهب می شوند. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که:
- فتق دیسک که به عصب فشار می آورد
- باریک شدن کانالی که عصب را از نخاع به اندام شما منتقل می کند
- هر جرمی که عصب را هنگام خروج از ستون فقرات تحت فشار قرار دهد
رادیکولوپاتی که کمر شما را تحت تاثیر قرار می دهد رادیکولوپاتی کمری نامیده می شود. رادیکولوپاتی کمری می تواند باعث پارستزی در ساق یا پای شما شود. در موارد شدیدتر، فشردگی عصب سیاتیک ممکن است رخ دهد و ممکن است منجر به ضعف در پاهای شما شود. عصب سیاتیک یک عصب بزرگ است که از قسمت تحتانی نخاع شما شروع می شود.
رادیکولوپاتی دهانه رحم شامل اعصابی می شود که حس و قدرت بازوهای شما را فراهم می کنند. اگر رادیکولوپاتی دهانه رحم دارید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- گردن درد مزمن
- پارستزی اندام فوقانی
- ضعف بازو
- ضعف دست
نوروپاتی
نوروپاتی به دلیل آسیب مزمن عصبی رخ می دهد. شایع ترین علت نوروپاتی هیپرگلیسمی یا قند خون بالا است.
سایر علل احتمالی نوروپاتی عبارتند از:
- ضربه
- آسیب های حرکتی مکرر
- بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید
- بیماری های عصبی مانند ام اس
- بیماری های کلیوی
- بیماری های کبدی
- سکته
- تومورها در مغز یا اعصاب نزدیک
- اختلالات مغز استخوان یا بافت همبند
- کم کاری تیروئید
- کمبود ویتامین B-1، B-6، B-12، E یا نیاسین
- دریافت بیش از حد ویتامین D
- عفونت هایی مانند بیماری لایم، زونا یا HIV
- برخی داروها مانند داروهای شیمی درمانی
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند مواد شیمیایی یا فلزات سنگین
آسیب عصبی در نهایت می تواند منجر به بی حسی یا فلج دائمی شود.
چه کسانی در خطر پارستزی هستند؟
هر کسی ممکن است پارستزی موقت را تجربه کند. خطر ابتلا به رادیکولوپاتی با افزایش سن افزایش می یابد. همچنین ممکن است بیشتر مستعد آن باشید اگر:
- انجام حرکات تکراری که به طور مکرر اعصاب شما را فشرده می کند، مانند تایپ کردن، نواختن ساز، یا بازی کردن ورزشی مانند تنیس.
- زیاد بنوشید و از یک رژیم غذایی نامناسب استفاده کنید که منجر به کمبود ویتامین، به ویژه ویتامین B-12 و فولات می شود.
- دیابت نوع ۱ یا ۲ دارند
- یک وضعیت خود ایمنی دارند
- یک بیماری عصبی مانند ام اس دارند
پارستزی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر پارستزی مداوم و بدون علت واضح دارید به پزشک مراجعه کنید.
برای ارائه سابقه پزشکی خود آماده باشید. هر فعالیتی را که در آن شرکت میکنید و شامل حرکات تکراری است، ذکر کنید. همچنین باید داروهای بدون نسخه یا نسخه ای را که مصرف می کنید فهرست کنید.
پزشک شما شرایط سلامتی شناخته شده شما را در نظر می گیرد تا به آنها در تشخیص کمک کند. برای مثال، اگر دیابت دارید، پزشک شما می خواهد تعیین کند که آیا آسیب عصبی یا نوروپاتی دارید.
پزشک شما احتمالا یک معاینه فیزیکی کامل انجام خواهد داد. این احتمالاً شامل یک معاینه عصبی نیز می شود. آزمایش خون و سایر آزمایشهای آزمایشگاهی، مانند ضربه زدن به ستون فقرات، ممکن است به آنها در رد بیماریهای خاص کمک کند.
اگر پزشک مشکوک باشد که در گردن یا ستون فقرات شما مشکلی وجود دارد، ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا اسکن MRI را توصیه کند.
بسته به نتایج، ممکن است شما را به یک متخصص، مانند متخصص مغز و اعصاب، ارتوپد یا متخصص غدد ارجاع دهند.
درمان پارستزی چیست؟
درمان بستگی به علت پارستزی شما دارد. ممکن است در برخی موارد با از بین بردن علت، بیماری خود را درمان کنید. به عنوان مثال، اگر دچار آسیب حرکتی مکرر هستید، چند اصلاح سبک زندگی یا فیزیوتراپی ممکن است مشکل را حل کند.
اگر پارستزی شما به دلیل یک بیماری زمینه ای باشد، درمان آن بیماری به طور بالقوه می تواند علائم پارستزی را کاهش دهد.
شرایط فردی شما تعیین می کند که آیا علائم شما بهبود می یابد یا خیر. برخی از انواع آسیب عصبی برگشت ناپذیر هستند.
چشم انداز افراد مبتلا به پارستزی چیست؟
پارستزی موقت معمولا در عرض چند دقیقه برطرف می شود.
اگر آن احساسات عجیب و غریب از بین نرود یا خیلی اوقات عود کند، ممکن است دچار پارستزی مزمن شوید. اگر علائم شدید باشند، می تواند زندگی روزمره شما را پیچیده کند. به همین دلیل تلاش برای یافتن علت بسیار مهم است. در جستجوی نظر دوم یا در صورت لزوم به متخصص مراجعه نکنید.
شدت پارستزی مزمن و طول مدت آن تا حد زیادی به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان بیماری زمینه ای مشکل را حل می کند.
اگر درمان شما مؤثر نبود، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند برنامه درمانی شما را تنظیم کند.
چگونه می توان از پارستزی جلوگیری کرد؟
پارستزی همیشه قابل پیشگیری نیست. به عنوان مثال، اگر تمایل دارید روی بازوهای خود بخوابید، احتمالاً نمی توانید از این کار جلوگیری کنید. با این حال، می توانید اقداماتی را برای کاهش وقوع یا شدت پارستزی انجام دهید. به عنوان مثال، استفاده از آتل مچ دست در شب ممکن است فشردگی اعصاب دست شما را کاهش دهد و به رفع علائم پارستزی که در شب تجربه می کنید کمک کند.
نکات زیر را برای جلوگیری از پارستزی مزمن دنبال کنید:
- در صورت امکان از حرکات تکراری خودداری کنید.
- اگر نیاز به انجام حرکات تکراری دارید اغلب استراحت کنید.
- اگر مجبور هستید برای مدت طولانی بنشینید، هر چند وقت یکبار بلند شوید و حرکت کنید.
اگر دیابت یا هر بیماری مزمن دیگری دارید، نظارت دقیق و مدیریت بیماری به کاهش احتمال پارستزی کمک می کند.