پتاسیم یک ماده معدنی است که در غذاهایی که می خورید یافت می شود. همچنین یک الکترولیت است. الکترولیت ها تکانه های الکتریکی را در سراسر بدن هدایت می کنند. آنها به طیف وسیعی از عملکردهای ضروری بدن کمک می کنند، از جمله:
- فشار خون
- تعادل آب معمولی
- انقباضات عضلانی
- تکانه های عصبی
- هضم
- ریتم قلب
- تعادل pH (اسیدیته و قلیاییت)
بدن شما به طور طبیعی پتاسیم تولید نمی کند. بنابراین، مصرف متعادل غذاها و نوشیدنی های غنی از پتاسیم بسیار مهم است.
مصرف کم پتاسیم می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. با این حال، مصرف بیش از حد می تواند باعث مشکلات سلامتی موقت یا طولانی مدت شود.
کلیه های سالم سطوح طبیعی پتاسیم را در بدن حفظ می کنند زیرا مقادیر اضافی آن را از طریق ادرار دفع می کنند.
رایج ترین منبع پتاسیم از غذا است. منابع غنی از پتاسیم عبارتند از:
- میوه هایی مانند زردآلو، موز، کیوی، پرتقال و آناناس
- سبزیجات، مانند سبزیجات برگ دار، هویج و سیب زمینی
- گوشت لخم – گوشت کمچربی
- غلات کامل
- لوبیا و آجیل
اکثر مردم با خوردن یک رژیم غذایی متعادل، پتاسیم کافی دریافت می کنند. برای سطوح پایین پتاسیم، پزشک ممکن است این ماده معدنی را به شکل مکمل تجویز کند. اگر کمبود شدید دارید، ممکن است نیاز به درمان داخل وریدی (IV) داشته باشید.
برخی شرایط می توانند باعث کمبود پتاسیم یا هیپوکالمی شوند. این شامل:
- بیماری کلیوی
- استفاده بیش از حد از دیورتیک ها
- تعریق بیش از حد، اسهال و استفراغ
- کمبود منیزیم
- استفاده از آنتی بیوتیک ها مانند کاربنی سیلین و پنی سیلین
علائم هیپوکالمی بسته به شدت کمبود شما متفاوت است.
کاهش موقت پتاسیم ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. به عنوان مثال، اگر در اثر تمرینات سخت زیاد عرق می کنید، ممکن است سطح پتاسیم شما پس از خوردن غذا یا نوشیدن الکترولیت ها قبل از اینکه آسیبی وارد شود، عادی شود.
با این حال، کمبود شدید می تواند تهدید کننده زندگی باشد. علائم کمبود پتاسیم عبارتند از:
- خستگی مفرط
- اسپاسم عضلانی، ضعف یا گرفتگی
- ضربان قلب نامنظم
- یبوست، حالت تهوع یا استفراغ
هیپوکالمی معمولا با آزمایش خون تشخیص داده می شود. پزشک شما همچنین ممکن است یک نوار قلب و آزمایش گاز خون شریانی را برای اندازه گیری سطح pH در بدن شما تجویز کند.
پتاسیم بیش از حد می تواند باعث هیپرکالمی شود. این در افرادی که رژیم غذایی متعادلی دارند نادر است. عوامل خطر برای مصرف بیش از حد عبارتند از:
- مصرف بیش از حد مکمل های پتاسیم
- بیماری کلیوی
- ورزش طولانی مدت
- مصرف کوکائین
- دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم
- شیمی درمانی
- دیابت
- سوختگی شدید
بارزترین علامت مصرف بیش از حد پتاسیم، ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی) است. موارد شدید می تواند منجر به مرگ شود.
افراد مبتلا به موارد خفیف پتاسیم بالا به ندرت علائم قابل توجهی دارند. در صورت داشتن هر گونه فاکتور خطر، پزشک باید آزمایش خون گهگاهی را تجویز کند.
درمان های مختلفی برای سطوح نامتعادل پتاسیم وجود دارد که بستگی به این دارد که سطح شما خیلی بالا یا خیلی پایین باشد.
هیپوکالمی (کم)
مکمل های پتاسیم معمولا اولین اقدام برای سطوح بسیار پایین هستند. در صورتی که کلیه های شما در وضعیت خوبی قرار داشته باشند، مکمل ها بیشتر موثر هستند.
هیپوکالمی شدید ممکن است نیاز به درمان IV داشته باشد، به خصوص اگر ضربان قلب غیر طبیعی را تجربه می کنید.
دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم می توانند بدن را از شر سدیم اضافی خلاص کنند. این به عادی سازی سطح الکترولیت کمک می کند. اما برخی از دیورتیک ها و مکمل های پتاسیم می توانند برای دستگاه گوارش مضر باشند.
برای کمک به پیشگیری از مشکلات گوارشی، از پزشک بخواهید که قرص های دارای پوشش مومی را به شما بدهد. فقط افراد دارای عملکرد طبیعی کلیه می توانند از دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم استفاده کنند.
هیپرکالمی (بالا)
موارد خفیف هیپرکالمی را می توان با داروهای تجویزی که باعث افزایش دفع پتاسیم می شود، درمان کرد. روش های دیگر شامل دیورتیک ها یا انما هستند.
موارد شدید ممکن است به درمان های پیچیده تری نیاز داشته باشد. دیالیز کلیه می تواند پتاسیم را حذف کند. این درمان برای موارد نارسایی کلیه ارجح است.
برای افرادی که کلیه های سالم دارند، پزشک ممکن است انسولین و گلوکز را توصیه کند. اینها به انتقال پتاسیم از خون به سلول ها برای حذف کمک می کنند.
استنشاق آلبوترول همچنین می تواند سطوح بالای خطرناک را کاهش دهد. کلسیم گلوکونات ممکن است به طور موقت برای تثبیت قلب و کاهش خطر عوارض جدی قلبی ناشی از هیپرکالمی استفاده شود.