پروپیلن گلیکول در غذا: آیا این افزودنی بی خطر است؟

پروپیلن گلیکول چیست؟

پروپیلن گلیکول یک افزودنی غذایی مصنوعی است که به همان گروه شیمیایی الکل تعلق دارد.

این مایع بی رنگ، بی بو و کمی شربتی است که کمی غلیظتر از آب است. عملا هیچ طعمی ندارد ( ۱ ).

علاوه بر این، می تواند برخی از مواد را بهتر از آب حل کند و همچنین در حفظ رطوبت نیز خوب است. این آن را به عنوان یک افزودنی غذایی بسیار مفید می کند، بنابراین می توان آن را در طیف گسترده ای از غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده یافت ( ۲ ).

نام های دیگری که با آن شناخته می شود عبارتند از ( ۲ ):

• ۱،۲-پروپاندیول
• ۱،۲-دی هیدروکسی پروپان
• متیل اتیل گلیکول
• تری متیل گلیکول

گاهی اوقات پروپیلن گلیکول با اتیلن گلیکول اشتباه گرفته می شود، زیرا هر دو به دلیل نقطه ذوب پایین در ضد یخ استفاده شده اند. با این حال، اینها یک ماده نیستند.

اتیلن گلیکول برای انسان بسیار سمی است و در محصولات غذایی استفاده نمی شود.

پروپیلن گلیکول یک مایع مصنوعی، بی رنگ، بی بو و بی مزه است که به همان کلاس شیمیایی الکل تعلق دارد. نباید آن را با ماده سمی اتیلن گلیکول اشتباه گرفت.

کجا و چگونه استفاده می شود؟

پروپیلن گلیکول معمولاً به عنوان یک افزودنی برای کمک به پردازش غذاها و بهبود بافت، طعم، ظاهر و ماندگاری آنها استفاده می شود.

در غذاها، پروپیلن گلیکول ممکن است به روش های زیر استفاده شود ( ۳ ، ۴ ، ۵ ):

• عامل ضد جوش: از چسبیدن اجزای غذا به یکدیگر
  و تشکیل توده ها مانند سوپ های خشک یا پنیر رنده شده کمک می کند.
• آنتی اکسیدان: عمر مفید مواد غذایی را با محافظت از آنها در برابر
  فساد ناشی از اکسیژن افزایش می دهد.
• حامل: سایر افزودنی های غذایی یا مواد مغذی مورد استفاده در
  فرآوری مانند رنگ ها، طعم دهنده ها یا آنتی اکسیدان ها را حل می کند.
• تقویت کننده خمیر: نشاسته و گلوتن خمیر را اصلاح می کند تا پایدارتر شود
  .
• امولسیفایر: از جدا شدن مواد غذایی مانند روغن و
  سرکه در سس سالاد جلوگیری می کند.
• نگهدارنده رطوبت: به غذاها کمک می کند تا سطح رطوبت ثابتی داشته باشند و
  از خشک شدن آنها جلوگیری می کند. به عنوان مثال می توان به مارشمالو، تکه های نارگیل و آجیل اشاره کرد.
• کمک پردازش: برای افزایش جذابیت یا استفاده از یک غذا، به عنوان
  مثال، برای شفاف کردن مایع استفاده می شود.
• تثبیت کننده و غلیظ کننده: می توان از آن برای نگه داشتن اجزای غذا در کنار هم یا غلیظ کردن آنها
  در حین و پس از فرآوری استفاده کرد.
• بافت ساز: می تواند ظاهر یا حس دهان یک غذا را تغییر دهد.

پروپیلن گلیکول معمولا در بسیاری از غذاهای بسته بندی شده مانند مخلوط نوشیدنی ها، سس ها، سوپ های خشک، مخلوط کیک، نوشابه ها، ذرت بو داده، رنگ های غذایی، فست فودها، نان و محصولات لبنی یافت می شود (۶ ) .

همچنین در داروهای تزریقی، مانند لورازپام، و در برخی از کرم ها و پمادهایی که روی پوست استفاده می شود، مانند کورتیکواستروئیدها استفاده می شود ( ۲ ، ۷ ).

به دلیل خواص شیمیایی آن، در طیف گسترده ای از محصولات بهداشتی و آرایشی نیز یافت می شود. علاوه بر این، در محصولات صنعتی مانند رنگ، ضد یخ، دود مصنوعی و سیگارهای الکترونیکی استفاده می شود ( ۲ ، ۶ ).

پروپیلن گلیکول معمولا به عنوان یک افزودنی غذایی استفاده می شود. این به حفظ رطوبت و همچنین حل کردن
رنگ ها و طعم ها کمک می کند.
همچنین در برخی داروها، محصولات آرایشی و بهداشتی، ضد یخ و سایر محصولات صنعتی استفاده می شود .

آیا پروپیلن گلیکول موجود در غذا خطرناک است؟

پروپیلن گلیکول “به طور کلی به عنوان ایمن شناخته می شود” (GRAS) توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ( ۸ ).

در ایالات متحده می توان از آن به عنوان افزودنی مستقیم و غیرمستقیم غذایی استفاده کرد. در اروپا، فقط مجاز به استفاده در غذا به عنوان حلال رنگ‌ها، امولسیفایرها، آنتی اکسیدان‌ها و آنزیم‌ها می‌باشد و حداکثر ۰.۴۵ گرم در هر پوند (۱ گرم/کیلوگرم) در محصول نهایی غذایی مجاز است (۹ ) .

سازمان بهداشت جهانی حداکثر مصرف ۱۱.۴ میلی گرم پروپیلن گلیکول به ازای هر پوند از وزن بدن (۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم) در روز را توصیه می کند. قرار گرفتن در معرض پروپیلن گلیکول از طریق غذاها در ایالات متحده ۱۵ میلی گرم در هر پوند (۳۴ میلی گرم بر کیلوگرم) در روز است ( ۹ ).

در مقایسه، یک نفر که علائم مسمومیت را داشت، روزانه ۲۱۳ گرم پروپیلن گلیکول دریافت می کرد. برای یک بزرگسال ۱۲۰ پوندی (۶۰ کیلوگرمی)، این بیش از ۱۰۰ برابر چیزی است که در رژیم غذایی متوسط ​​یافت می شود ( ۹ ).

تنها یک مورد مستند از سمیت ناشی از غذا وجود دارد.

مردی مقادیر بسیار زیادی ویسکی دارچین حاوی پروپیلن گلیکول نوشید و بیهوش شد. در حالی که علائم او نیز به دلیل الکل بود، برخی را می توان به پروپیلن گلیکول نسبت داد ( ۱۰ ).

به طور کلی، به غیر از افراد مبتلا به آلرژی و یک مورد مصرف بیش از حد، هیچ مورد دیگری از اثرات منفی یا سمی پروپیلن گلیکول در غذاها گزارش نشده است.

با این حال، از آنجایی که میزان مصرف فعلی بالاتر از سطح توصیه شده تخمین زده می شود، ممکن است عاقلانه باشد که منابع غذایی را تا جایی که می توانید کاهش دهید، به خصوص که منابع اولیه غذاهای بسیار فرآوری شده هستند.

پروپیلن گلیکول توسط مقامات آمریکایی و اروپایی به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود.
تنها یک مورد ثبت شده از سمیت ناشی از مصرف بیش از حد الکل وجود دارد . توصیه می شود مصرف را به ۱۱.۴ میلی گرم در هر پوند (۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم) از وزن بدن در روز محدود کنید.

اثرات پروپیلن گلیکول بر سلامتی

اطلاعات متناقض زیادی در مورد خطرات پروپیلن گلیکول وجود دارد.

برخی از وب سایت ها بیان می کنند که بی خطر است، در حالی که برخی دیگر ادعا می کنند که باعث حملات قلبی، نارسایی کلیه و کبد و مشکلات مغزی می شود.

پروپیلن گلیکول چقدر سمی است؟

سمیت پروپیلن گلیکول بسیار کم است. مشخص نشده است که باعث سرطان، آسیب به ژن ها یا تداخل در باروری یا تولید مثل شود. علاوه بر این، هیچ مورد مرگ و میر گزارش شده ای وجود ندارد ( ۱ ، ۹ ).

در موش‌ها، متوسط ​​دوز کشنده ۹ گرم در هر پوند (۲۰ گرم بر کیلوگرم) است. این را با شکر مقایسه کنید که دارای دوز کشنده ۱۳.۵ گرم در هر پوند (۲۹.۷ گرم بر کیلوگرم) یا نمک است که در موش ها فقط ۱.۴ گرم در هر پوند (۳ گرم بر کیلوگرم) است (۱۱ ، ۱۲ ، ۱۳ ) .

پس از مصرف غذای حاوی پروپیلن گلیکول، حدود ۴۵ درصد آن بدون تغییر از طریق کلیه ها دفع می شود. بقیه در بدن به اسید لاکتیک تجزیه می شود ( ۱ ، ۱۴ ).

هنگامی که در مقادیر سمی مصرف شود، تجمع اسید لاکتیک می تواند منجر به اسیدوز و نارسایی کلیه شود. اسیدوز زمانی اتفاق می افتد که بدن نتواند به اندازه کافی از شر اسید خلاص شود. شروع به انباشته شدن در خون می کند که در عملکرد صحیح اختلال ایجاد می کند ( ۱۰ ).

علامت اصلی مسمومیت، افسردگی سیستم عصبی مرکزی است. علائم شامل کاهش سرعت تنفس، کاهش ضربان قلب و از دست دادن هوشیاری است ( ۱۴ ).

موارد مسمومیت ممکن است با همودیالیز برای حذف ماده از خون یا با خارج کردن دارو یا ماده حاوی پروپیلن گلیکول درمان شود ( ۱۵ ).

با این حال، سمیت بسیار نادر است. بیشتر موارد ناشی از استفاده از دوزهای بسیار بالای داروهای حاوی پروپیلن گلیکول یا شرایط غیرعادی بود، مانند مردی که بیمار بود و محتویات کیسه یخ را نوشید ( ۱۶ ، ۱۷ ).

پروپیلن گلیکول سمیت بسیار کمی دارد . مسمومیت به ندرت اتفاق می افتد و معمولاً به دلیل دوزهای بالای داروهای حاوی آن است.

خطرات برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا کبدی

در بزرگسالان با عملکرد طبیعی کبد و کلیه، پروپیلن گلیکول به سرعت تجزیه شده و از خون خارج می شود.

از سوی دیگر، در افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا کبدی، این فرآیند ممکن است کارآمد نباشد. این می تواند منجر به تجمع پروپیلن گلیکول و اسید لاکتیک در جریان خون شود که باعث ایجاد علائم سمیت می شود ( ۹ ، ۱۵ ).

علاوه بر این، از آنجایی که حداکثر دوز برای پروپیلن گلیکول مورد استفاده در داروها وجود ندارد، در برخی شرایط امکان دریافت دوزهای بسیار بالا وجود دارد ( ۹ ).

یک زن مبتلا به آسیب کلیه به دلیل تنفس کوتاه و تورم گلو با لورازپام تحت درمان قرار گرفت. او ۴۰ برابر سطح توصیه شده پروپیلن گلیکول را طی ۷۲ ساعت دریافت کرد که منجر به اسیدوز و سایر علائم سمیت شد ( ۱۸ ).

بیماران بدحال اغلب دارای اختلال در عملکرد کلیه یا کبد هستند و همچنین ممکن است در اثر درمان های دارویی طولانی مدت یا با دوز بالا خطر بیشتری داشته باشند.

به عنوان مثال، در یک مطالعه، ۱۹٪ از بیماران بحرانی تحت درمان با داروی لورازپام مشاهده شد که دارای علائم سمیت پروپیلن گلیکول بودند ( ۱۹ ).

برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی و کبدی، در صورت نیاز ممکن است از داروهای جایگزین بدون پروپیلن گلیکول استفاده شود. شواهدی وجود ندارد که مقادیر رژیم غذایی باعث نگرانی باشد.

افراد مبتلا به آسیب کلیه یا کبد نمی توانند به اندازه افراد سالم پروپیلن گلیکول یا اسید لاکتیک را از خون پاک کنند. هنگام دریافت دوزهای بسیار بالای آن در داروها، خطر ابتلا به سمیت در آنها افزایش می یابد.

خطرات برای نوزادان و زنان باردار

زنان باردار، کودکان و نوزادان زیر چهار سال دارای سطوح کمتری از آنزیمی به نام الکل دهیدروژناز هستند. این آنزیم برای تجزیه پروپیلن گلیکول ضروری است ( ۱ ، ۹ ، ۲۰ ).

بنابراین، اگر این گروه ها در معرض مقادیر زیادی از طریق دارو قرار گیرند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به سمیت باشند.

نوزادان در معرض خطر خاصی هستند. آنها تا سه برابر بیشتر طول می کشند تا پروپیلن گلیکول را از بدن خود حذف کنند و ممکن است به ویژه به اثرات روی سیستم عصبی مرکزی حساس باشند ( ۹ ، ۲۰ ، ۲۱ ).

گزارش های موردی از نوزادان نارس وجود دارد که دوزهای زیادی از ویتامین های حاوی پروپیلن گلیکول تزریق شده است که منجر به تشنج می شود ( ۲۲ ، ۲۳ ).

با این حال، مطالعه دیگری نشان داد که دوزهای حداکثر ۱۵.۴ میلی گرم در هر پوند (۳۴ میلی گرم بر کیلوگرم) پروپیلن گلیکول در طی ۲۴ ساعت توسط نوزادان جوان قابل تحمل است ( ۲۴ ).

در حالی که این جمعیت ها ممکن است در صورت قرار گرفتن در معرض بسیار زیاد از دارو در معرض خطر مسمومیت باشند، هیچ تحقیقی وجود ندارد که نشان دهد مقادیر موجود در رژیم غذایی مضر است.

کودکان خردسال و نوزادان قادر به پردازش پروپیلن گلیکول به اندازه بزرگسالان نیستند.
بنابراین، آنها در معرض خطر تجمع آن در بدن و بروز علائم سمیت زمانی هستند که در معرض دوزهای بالای داروها قرار گیرند.

خطر حمله قلبی

برخی از وب سایت ها ادعا می کنند که پروپیلن گلیکول خطر بیماری قلبی و حملات قلبی را افزایش می دهد.

درست است که وقتی پروپیلن گلیکول در مقادیر زیاد یا خیلی سریع تزریق می شود، افت فشار خون و مشکلات ریتم قلب ممکن است رخ دهد ( ۲۰ ).

مطالعات حیوانی همچنین نشان می دهد که دوزهای بسیار بالای پروپیلن گلیکول می تواند به سرعت ضربان قلب را کاهش دهد، باعث کاهش فشار خون و حتی باعث توقف قلب شود ( ۲۵ ، ۲۶ ).

در یک گزارش، یک کودک ۸ ماهه پس از درمان با کرم سولفادیازین نقره که حاوی پروپیلن گلیکول بود، دچار از دست دادن عملکرد قلب و متعاقبا آسیب مغزی شد. این کرم برای درمان سوختگی هایی که ۷۸ درصد از بدن او را پوشانده بود استفاده می شد ( ۲۷ ).

در این مورد، کودک ۴.۱ گرم در هر پوند (۹ گرم بر کیلوگرم) پروپیلن گلیکول دریافت کرد که دوز بسیار بالایی است.

در مورد دیگری، به یک کودک ۱۵ ماهه دوز خوراکی ویتامین C محلول در پروپیلن گلیکول داده شد. او علائم مسمومیت، از جمله عدم پاسخگویی و ریتم نامنظم قلب را بروز داد، اما پس از قطع محلول ویتامین بهبود یافت ( ۲۸ ).

در حالی که این گزارش‌ها ممکن است نگران‌کننده باشند، توجه به این نکته مهم است که در هر دو مورد، سمیت به دلیل دوز بالای دارو در یک گروه سنی آسیب‌پذیر رخ داده است.

مقدار پروپیلن گلیکول موجود در یک رژیم غذایی معمولی با هیچ مشکل قلبی در کودکان یا بزرگسالان مرتبط نیست.

در جمعیت های آسیب پذیر، دوزهای بالای پروپیلن گلیکول از داروها می تواند باعث مشکلاتی در فشار خون و ضربان قلب شود. با این حال، هیچ ارتباطی بین مشکلات قلبی و میزان پروپیلن گلیکول موجود در رژیم غذایی وجود ندارد.

علائم عصبی

گزارش هایی مبنی بر ایجاد علائم مرتبط با مغز توسط پروپیلن گلیکول وجود دارد.

در یک مورد، یک زن مبتلا به صرع به دلیل مسمومیت با پروپیلن گلیکول از منبعی ناشناخته دچار تشنج و بی حسی مکرر شد ( ۲۹ ).

تشنج همچنین در نوزادانی که از داروهای تزریقی دچار مسمومیت شده بودند، مشاهده شده است ( ۲۲ ).

علاوه بر این، به ۱۶ بیمار یک کلینیک نورولوژی ۴۰۲ میلی گرم پروپیلن گلیکول در هر پوند (۸۸۷ میلی گرم بر کیلوگرم) سه بار در روز به مدت سه روز داده شد. یکی از آنها دچار علائم عصبی شدید نامشخص شد ( ۳۰ ).

مقادیر بسیار بالایی از پروپیلن گلیکول در هر دو این مطالعات استفاده شد، اما مطالعه دیگری اثرات آن را در دوزهای کوچکتر نشان داد.

دانشمندان مشاهده کردند که ۲ تا ۱۵ میلی لیتر پروپیلن گلیکول باعث تهوع، سرگیجه و احساسات عجیب و غریب می شود. این علائم در عرض ۶ ساعت ناپدید شدند ( ۳۱ ).

در حالی که این علائم ممکن است ترسناک به نظر برسند، باید تأکید کرد که بسیاری از داروها و مواد مختلف می توانند علائم مشابهی را در صورت مصرف یا در مقادیری که باعث مسمومیت می شوند ایجاد کنند.

هیچ گزارشی از تغییرات عصبی ناشی از پروپیلن گلیکول در غذاها گزارش نشده است.

در سطوح سمی، پروپیلن گلیکول باعث تشنج و علائم عصبی شدید می شود. مواردی از حالت تهوع، سرگیجه و احساسات عجیب و غریب نیز وجود داشته است.

پوست و واکنش های آلرژیک

انجمن درماتیت تماسی آمریکا پروپیلن گلیکول را به عنوان آلرژن سال ۲۰۱۸ معرفی کرده است ( ۳۲ ).

در واقع، تخمین زده می شود که بین ۰.۸ تا ۳.۵ درصد از افراد به پروپیلن گلیکول حساسیت پوستی دارند ( ۳۲ ).

شایع ترین واکنش پوستی یا درماتیت، ایجاد بثورات روی صورت یا در یک الگوی پراکنده عمومی در بدن است ( ۳۲ ).

درماتیت سیستمیک پس از خوردن غذاها و مصرف داروها و داروهای داخل وریدی حاوی پروپیلن گلیکول گزارش شده است ( ۳۳ ، ۳۴ ، ۳۵ ).

یک مطالعه روی ۳۸ فرد حساس که از طریق دهان پروپیلن گلیکول داده شد، نشان داد که ۱۵ نفر از آنها در عرض ۳ تا ۱۶ ساعت دچار جوش شدند ( ۳۱ ).

علاوه بر این، پروپیلن گلیکول می تواند باعث درماتیت تماسی تحریک کننده شود. در این مورد، هنگامی که پوست آنها با محصولات حاوی آن مانند شامپو یا مرطوب کننده تماس پیدا می کند، ممکن است راش در افراد حساس ایجاد شود ( ۶ ).

افرادی که قبلاً بیماری های پوستی یا پوست حساس دارند در معرض خطر حساسیت تماسی به این افزودنی هستند ( ۶ ).

برای افراد مبتلا به درماتیت آلرژیک، بهتر است از تمام منابع پروپیلن گلیکول خودداری کنند. برای درماتیت تماسی، از محصولات حاوی آن که در تماس با پوست هستند خودداری کنید.

بین ۰.۸ تا ۳.۵ درصد افراد به پروپیلن گلیکول حساسیت دارند. علائم شایع شامل بثورات پوستی روی صورت یا بدن است.

چگونه می توانید از آن اجتناب کنید؟

در حالی که پروپیلن گلیکول به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، اگر آلرژی دارید یا می خواهید مصرف خود را کاهش دهید، همچنان ممکن است از مصرف آن اجتناب کنید.

در بسیاری از محصولات غذایی مختلف یافت می شود و با بررسی لیست مواد تشکیل دهنده قابل شناسایی است. نام هایی که ممکن است در زیر آنها ذکر شود عبارتند از:

• پروپیلن گلیکول
• پروپیلن گلیکول مونو و دی استر
• E1520 یا ۱۵۲۰

غذاهای رایج عبارتند از نوشابه، ماریناد و سس، مخلوط کیک، فراستینگ، ذرت بو داده، رنگ خوراکی، فست فودها، نان و محصولات لبنی ( ۶ ، ۳۵ ).

متأسفانه، اگر پروپیلن گلیکول به عنوان یک حامل یا حلال برای افزودنی دیگری مانند طعم یا رنگ به جای یک ماده مستقیم استفاده شود، ممکن است در برچسب مواد غذایی ذکر نشود (۳۶ ) .

با این حال، اکثر غذاهای حاوی آن، غذاهای ناسالم بسیار فرآوری شده هستند. با مصرف یک رژیم غذایی تازه، سالم و کامل، می توانید بدون دردسر زیاد از بسیاری از منابع اجتناب کنید.

شما همچنین می توانید برچسب محصولات آرایشی و بهداشتی را بررسی کنید، اگرچه اجتناب از آن ممکن است دشوار باشد. چندین وب سایت مفید وجود دارد که می تواند به شما در شناسایی محصولات حاوی آن کمک کند.

اگر به پروپیلن گلیکول آلرژی دارید، مهم است که قبل از مصرف برخی داروها به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. معمولاً می توان یک جایگزین پیدا کرد.

برای جلوگیری از پروپیلن گلیکول در غذاها، برچسب ها را بخوانید و آن را به عنوان یک ماده یا به عنوان افزودنی شماره E1520 جستجو کنید
 از منابع آنلاین برای کمک به شناسایی محصولات بهداشتی حاوی آن استفاده کنید. در مورد داروها، از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.

خلاصه

پروپیلن گلیکول یک ماده شیمیایی مفید است که در طیف گسترده ای از محصولات در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و تولید یافت می شود.

در حالی که مواردی از سمیت ناشی از دوزهای بسیار بالای دارو وجود دارد، به طور کلی یک ماده با سمیت بسیار کم در نظر گرفته می شود.

درصد کمی از افراد به پروپیلن گلیکول آلرژی دارند و ممکن است لازم باشد از محصولات حاوی آن اجتناب کنند.

با این حال، برای اکثر مردم، مقادیری که به طور منظم در محصولات غذایی یافت می شود، بی خطر در نظر گرفته می شود.

به خاطر داشته باشید که بیشتر غذاهای حاوی پروپیلن گلیکول، غذاهای ناسالم بسیار فرآوری شده هستند. یک رژیم غذایی تازه و کامل به طور طبیعی حاوی مقادیر کمتری از این افزودنی خواهد بود.