پریتونیت سلی (سل صفاقی) چیست؟

علائم سل بستگی به این دارد که این بیماری کدام قسمت از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، عفونت سل ریوی ممکن است باعث سرفه شدید و درد قفسه سینه شود.

علائم سل صفاقی ممکن است شامل ترکیبی از پریتونیت و علائم کلی سل باشد.

علائم پریتونیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد شدید شکم
• تورم شکم
• حساسیت معده
• ضربان قلب سریع
• ناتوانی در دفع ادرار یا دفعات کمتر از حد معمول
• از دست دادن اشتها
• اسهال

این علائم ممکن است در ابتدا ظریف باشند، اما به پیشرفت تمایل دارند.

سایر علائم مشاهده شده در همه انواع سل عبارتند از:

• خستگی
• ضعف
• تب
• لرز
• عرق شبانه
• کاهش وزن ناخواسته

صفاق پوششی در شکم است که اندام های مهم دستگاه گوارش را می پوشاند و از آن محافظت می کند. اینها شامل کبد، کلیه ها و معده شما می شود. به این ترتیب، پریتونیت سلی شکل گوارشی سل شکمی است.

در حالی که سل اغلب ریوی است (در ریه های شما)، می تواند به سایر اندام های بدن شما حمله کند. در برخی موارد، عفونت سل ممکن است در ریه های شما شروع شود و سپس به سایر اندام ها سرایت کند.

باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس باعث تمام عفونت های سل می شود. مانند سایر عفونت های باکتریایی، انتقال زمانی اتفاق می افتد که قطرات هوا حاوی باکتری را تنفس می کنید.

هر فردی که مبتلا به عفونت سل باشد یا در تماس نزدیک با فرد مبتلا به این نوع عفونت باشد ممکن است در معرض خطر پریتونیت سل باشد. عوامل خطر عمومی برای سل عبارتند از:

• زیر بودن ۵ ساله
• یک بزرگسال مسن بودن
• سابقه عفونت سل که به طور کامل درمان نشده است
• سابقه اختلال مصرف مواد یا الکل
• داشتن شرایط از قبل موجود، مانند HIV، دیابت، یا سرطان، که سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونت ها دشوارتر می کند.
• مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که سیستم ایمنی شما را تضعیف می کنند
• زندگی در منطقه ای که عفونت سل شایع است

عوامل خطر خاص تر برای اشکال GI مرتبط با سل ممکن است شامل شرایط از قبل موجود باشد که سیستم GI را درگیر می کند. اینها شامل سیروز کبدی، بیماری کلیوی مرحله نهایی یا HIV است.

وجود دارد سه نوع پریتونیت سلی:

• مرطوب: این رایج ترین نوع فرعی باعث آسیت، تجمع مایع آزاد در شکم شما می شود.
• فیبروتیک: این زیرگروه با توده های شکمی و ضخیم شدن امنتوم، لایه ای از چربی در صفاق مشخص می شود.
• خشک: این زیرگروه کمتر رایج با بافت اسکار روی روده و غدد لنفاوی نامنظم مشخص می شود.

شما همچنین ممکن است ترکیبی از انواع را داشته باشید.

متخصصان سل صفاقی را از جمله موارد می دانند چالش برانگیزترین انواع سل در خارج از ریه (خارج ریوی) برای تشخیص.

پزشک ممکن است علائم مشکوک سل صفاقی را با آزمایش‌های تصویربرداری شکمی تأیید کند. این می تواند شامل اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری اولتراسوند باشد. چنین آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند سایر علل احتمالی پریتونیت مانند زخم یا پانکراتیت را نیز رد کنند.

آزمایش تصویربرداری ممکن است التهاب یا آسیب به صفاق را نشان دهد. پزشک همچنین ممکن است تجمع مایع در شکم شما را ببیند که ممکن است باعث نفخ یا اتساع شدید و همچنین هرگونه نشانه ای از توده شود.

پزشکان نیز اغلب جمع آوری می کنند نمونه ای از مایع آسیتی برای آنالیز آزمایشگاهی متخصصان مراقبت های بهداشتی از آنالیز مایع آسیتی برای بررسی وجود باکتری سل، سلول های ایمنی که نشان دهنده عفونت هستند یا سطوح بالای آنزیم هایی مانند لاکتات دهیدروژناز استفاده می کنند.

علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایش‌های خون، ادرار و پوست را برای تأیید این عفونت تجویز کند، در حالی که اطلاعات مهم دیگری در مورد سلامت کلی شما به دست می‌آورد، که در مجموع ممکن است بر توصیه‌های درمانی تأثیر بگذارد.

پزشکان آنتی بیوتیک ها را برای درمان سل صفاقی تجویز می کنند، همانطور که معمولاً با سایر اشکال فعال سل انجام می دهند. با این حال، ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک داخل وریدی داشته باشید که در بیمارستان تجویز شود.

داروهای سل ممکن است در برخی افراد باعث مسمومیت کبدی شوند. این می تواند منجر به عوارض جانبی جدی در افراد مبتلا به بیماری کبدی شود و ممکن است نیاز به تغییر رویکرد درمانی داشته باشد.

اگر پریتونیت سلی منجر به آسیب اعضای بدن شما شود، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. اگر سل صفاقی به شدت به اندام شما آسیب برساند، برداشتن صفاق با جراحی نیز ممکن است ضروری باشد.

عوارض احتمالی سل صفاقی عبارتند از:

• سوراخ شدن روده
• انسداد روده
• فیستول
• آبسه ها
• خون ریزی

پریتونیت سلی می تواند به صفاق، که از اندام های داخلی دستگاه گوارش شما محافظت می کند، آسیب برساند. در صورت عدم درمان، سل ممکن است بر این اندام ها نیز تأثیر بگذارد. اینها شامل، اما نه محدود به، کبد، کلیه ها و روده شما هستند.

پریتونیت سلی شدید که منجر به آسیب اندام می شود می تواند منجر به مرگ شود. این امر تشخیص و درمان زود هنگام را مهم می کند.

افراد مبتلا به سل صفاقی احتمال بیشتری برای مرگ دارند. این ممکن است به این دلیل باشد که تشخیص سریع این بیماری بسیار چالش برانگیز است. تحقیقات قدیمی‌تر نشان می‌دهد که میزان مرگ و میر ۱۵-۳۱٪ پایین است.

هنگامی که متخصصان مراقبت های بهداشتی سل را زود تشخیص داده و درمان می کنند، افرادی که با این بیماری زندگی می کنند دیدگاه مثبت تری دارند. کارشناسان میزان مرگ و میر افراد مبتلا به سل درمان نشده را بیش از ۵۰ درصد تخمین می زنند.

احتمال مرگ در اثر پریتونیت در افراد مسن بالاتر است.

اگر شما یا یکی از نزدیکانتان اخیراً تشخیص پریتونیت سل دریافت کرده اید، اطلاعات زیر را با پزشک در میان بگذارید:

آیا پریتونیت سلی قابل درمان است؟

سل صفاقی با آنتی بیوتیک قابل درمان است. در صورت عدم درمان، عفونت ممکن است منجر به عوارض تهدید کننده زندگی، مانند آسیب اندام های داخلی شود.

مدت زمان درمان سل صفاقی چقدر است؟

همه انواع سل نیاز به درمان طولانی مدت دارند. اشکال صفاقی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بسته به شدت و پاسخ بدن شما به درمان های ضد سل، ممکن است نیاز به ۶-۱۲ ماه برای درمان سل صفاقی داشته باشید.

سل صفاقی چقدر نادر است؟

به طور کلی، پریتونیت سلی نادر است .

با این حال، کارشناسان تخمین می زنند که سل صفاقی حدود ۵% از تمام موارد سل خارج ریوی، بر اساس داده های گزارش شده قبلی. پریتونیت سلی ششمین رایج ترین شکل سل خارج ریوی است.

آیا می توانم هم سل ریوی و هم سل صفاقی داشته باشم؟

ممکن است هم سل ریوی و هم سل صفاقی داشته باشید. در چنین مواردی، عفونت ممکن است از ریه ها به صفاق و سایر قسمت های بدن شما سرایت کند. به آن سل منتشر یا سل میلیاری (یک زیرگروه رایج سل منتشر) نیز می گویند.

در حالی که به اندازه سل ریوی شایع نیست، سل صفاقی در صورت عدم درمان جدی و احتمالاً تهدید کننده زندگی است.

در صورت مشاهده علائم احتمالی این وضعیت، مانند درد شدید شکم و تورم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر عوامل خطر خاصی برای پریتونیت سل دارید، مانند سابقه سل، می توانید با پزشک مشورت کنید.