افرادی که در بدو تولد بهعنوان مؤنث تعیین شدهاند (AFAB) و افرادی که استروژن مصرف میکنند، نسبت به افرادی که در بدو تولد بهعنوان مذکر تعیین شدهاند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به میگرن قرار دارند. همچنین، این دسته از افراد معمولاً حملات میگرنی شدیدتر و طولانیتری را تجربه میکنند.
میگرن یکی از شایعترین اختلالات نورولوژیکی (عصبی) است. این بیماری با درد شدید (معمولاً در یک طرف سر)، حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا و تغییرات بینایی مشخص میشود. تصور میشود که این علائم ناشی از تغییر در جریان خون و سیگنالدهی عصبی در مغز باشند.
میگرن بیشتر در افراد بین سنین ۲۰ تا ۵۰ سال رخ میدهد، اما میتواند در هر سنی نیز اتفاق بیفتد. مطالعات نشان میدهند که زنان سه تا چهار برابر بیشتر از مردان تشخیص میگرن دریافت میکنند و همچنین احتمال بیشتری دارد که دچار حملاتی شوند که طولانیتر، ناتوانکنندهتر، با زمان بهبودی طولانیتر و با دفعات تکرار بیشتر همراه است.
هورمونها و عوامل دیگر میتوانند موجب این تفاوتها شوند.
شایان توجه است که زبانی که برای ارائه آمار و دادهها در این مقاله بهکار رفته، دوگانه (باینری) است و بین اصطلاحات “زن” و “مرد” یا “مؤنث” و “مذکر” نوسان دارد.
اگرچه ما معمولاً از چنین زبان دوگانهای پرهیز میکنیم، اما در گزارشهای علمی و نتایج پژوهشی، دقت و مشخصبودن اهمیت زیادی دارد.
مطالعات و نظرسنجیهای مورد اشاره در این مقاله، دادهای در مورد یا شامل افرادی که ترنسجندر (ترانس)، غیر دودویی (نانباینری)، ناسازگار با جنسیت، جندرکوئیر، آجنسی (بدون جنسیت) یا بدون هویت جنسی مشخص بودهاند، ارائه نکردهاند.
هورمونها
علاوه بر نقش مهمی که استروژن و پروژسترون در چرخه قاعدگی و بارداری ایفا میکنند، این هورمونها میتوانند روی مواد شیمیایی مغز که با سردرد در ارتباطاند نیز تأثیر بگذارند. تغییرات در این هورمونها در طول زندگی فرد میتوانند بر فراوانی بروز میگرن تأثیرگذار باشند.
قاعدگی و یائسگی
در افرادی که قاعدگی دارند، کاهش طبیعی سطح استروژن که پیش از شروع عادت ماهانه رخ میدهد، میتواند محرک شروع میگرن باشد. همچنین زمانی که فرد بهسمت یائسگی پیش میرود، سطح هورمونها ممکن است دچار نوسان شود و گاهی باعث افزایش حملات میگرنی گردد.
در دوران یائسگی، زمانی که قاعدگی پایان مییابد، برخی هورمونها کاهش مییابند و دفعات حملات میگرنی ممکن است کمتر شود.
h3: قرصهای ضدبارداری و بارداری
داروهای ضدبارداری هورمونی، مانند قرصهای خوراکی که از ترکیب استروژن و پروژسترون ساخته شدهاند، میتوانند در برخی افراد باعث کاهش یا افزایش میگرن شوند. بهعلاوه، زنانی که دچار میگرن همراه با اورا (aura) هستند، باید در مورد انتخاب روش پیشگیری از بارداری با پزشک مشورت کنند، چرا که این وضعیت میتواند خطر سکته مغزی ایسکمیک (ischemic stroke) را افزایش دهد.
در دوران بارداری، میگرن کمتر شایع است. همچنین لازم است توجه داشت که بسیاری از درمانهای میگرن در دوران بارداری ایمن نیستند. برای مثال، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای افراد باردار مناسب نیستند.
زنان باردار میتوانند بهصورت ایمن از داروهای ضدتهوع، بلاککنندههای عصبی، و روشهای غیر تهاجمی نورومدولاسیون (تنظیم فعالیت عصبی) استفاده کنند.
درمان جایگزینی با استروژن
افرادی که در دوران یائسگی از درمان جایگزینی با استروژن استفاده میکنند، ممکن است با افزایش خطر بروز میگرن مواجه شوند. طبق یک مرور نظاممند در سال ۲۰۲۱، استفاده از هورمونتراپی جایگزین پس از یائسگی با تشدید میگرن در ارتباط بوده است.
هورمونتراپی تطبیق جنسیتی
طبق گفته بنیاد آمریکایی میگرن (American Migraine Foundation)، اطلاعات زیادی در مورد تأثیر هورمونتراپی تطبیق جنسیت بر میگرن در دست نیست. اما فردی که تحت چنین درمانهایی قرار دارد ممکن است با خطر افزایش یافته میگرن روبرو شود، مشابه کسانی که از درمان جایگزین با استروژن استفاده میکنند.
این بنیاد همچنین بر اهمیت مشورت با پزشک در مورد تداخل احتمالی بین داروهای میگرن و هورمونتراپی تطبیق جنسیتی تأکید میکند.
عوامل دیگر
میگرن ممکن است تحت تأثیر عوامل بسیاری قرار گیرد که به هورمونها مرتبط نیستند.
عوامل محیطی
عواملی در محیط اطراف که ممکن است موجب شروع حمله میگرنی شوند، شامل موارد زیر هستند:
- استرس
- نور شدید
- سر و صدای زیاد
- بوهای تند
- تغییرات آبوهوایی
- تغییرات خواب
- برخی خوراکیها مانند کافئین، الکل و شکلات
سطوح بالای استرس بهویژه یک محرک قوی برای میگرن محسوب میشود.
مشاغل
افرادی که شیفتهای کاری دارند و کسانی که در مشاغل فیزیکی مشغولاند، در مقایسه با افراد دارای مشاغل دیگر، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به میگرن قرار دارند.
کار در شیفت شب با بسیاری از پیامدهای منفی دیگر نیز مرتبط است، از جمله چاقی، فشار خون بالا، دیابت و دیگر بیماریها. میگرن یکی از پیامدهای شیفت شب است که احتمال بیشتری دارد در زنان رخ دهد تا مردان.
چشمانداز
شاخهای نسبتاً نوپا از پزشکی تحت عنوان «پزشکی جنسیتی» (gender medicine) بر چگونگی تأثیر عوامل مربوط به جنس و هویت جنسیتی بر سلامت تمرکز دارد.
پرداختن به تفاوتهای جنسی در میگرن
یکی از اهداف پزشکی جنسیتی، افزایش بودجه پژوهشی، تلاش برای شمول بیشتر گروهها و طراحی مطالعات پژوهشی بهگونهای است که بتواند دانش بیشتری درباره عوامل مؤثر در سلامت زنان بهدست آورد.
مطالعه میگرن از این منظر، بهمعنای بررسی دادههای ژنتیکی، اجتماعی و محیطی خواهد بود تا راهکارهایی برای پیشگیری، تشخیص و درمان میگرن بهطور خاص در زنان ارائه شود.
آینده درمان میگرن
4نوآوری در تصویربرداری مغزی و استفاده از هوش مصنوعی میتواند به تشخیصهای دقیقتر مغز کمک کند. همچنین، با افزایش دانش در مورد ژنتیک میگرن، این امکان وجود دارد که درمانهایی هدفمندتر ارائه شوند که بر اساس ساختار ژنتیکی هر فرد عمل کنند.
جمعبندی
میگرن در افرادی که در بدو تولد مؤنث تعیین شدهاند و کسانی که استروژن مصرف میکنند، بسیار شایعتر از افرادی است که در بدو تولد مذکر تعیین شدهاند. کارشناسان معتقدند که این احتمال بالاتر، عمدتاً بهدلیل عوامل هورمونی است. پژوهشها همچنین نشان میدهند که عوامل محیطی و استرسزا احتمال بیشتری دارند که در زنان موجب بروز میگرن شوند تا در مردان.
پیشرفتها در زمینه تشخیص و درمان، همراه با ظهور پزشکی جنسیتی، به متخصصان کمک کرده است تا بهتر بفهمند که میگرن چگونه بر زنان تأثیر میگذارد و چگونه میتوان به آنها کمک کرد تا تسکین یابند.
https://www.healthline.com/health/migraine/migraine-women-vs-men