خارش کف دست اغلب ناشی از بیماریهای پوستی رایج است، اما میتواند نشانهای از یک مشکل اساسیتر و جدیتر باشد.
بر اساس خرافات، تصور میشد که خارش کف دست چپ و راست نمادی از این است که شخص قرار است مقداری پول ببخشد یا دریافت کند.
با این حال، دلایل پزشکی قانونی وجود دارد که باعث می شود کف دست فرد شروع به خارش کند.
در این مقاله به شش دلیل احتمالی خارش کف دست می پردازیم:
- اگزمای دست
- واکنش های آلرژیک
- دیابت
- واکنش به دارو
- سیروز
- اختلالات عصبی
در این مقاله همچنین راههایی برای تسکین احساس خارش و جلوگیری از بازگشت آن بحث شده است.
علل
خارش بدون توجه به جایی که رخ می دهد می تواند آزار دهنده باشد. این می تواند به ویژه روی دست ها تحریک کننده باشد، زیرا می تواند در کارهای روزانه اختلال ایجاد کند.
شرایط زیر برخی از شایعترین علل خارش کف دست هستند.
۱. اگزمای دست
با توجه به انجمن ملی اگزما، تخمین زده می شود ۱۰ درصد از مردم ایالات متحده اگزمای دست دارند.
این بیماری غیر واگیر می تواند باعث خارش کف دست، قرمزی پوست، ترک خوردن، خشکی و گاهی تاول شود.
یک نوع فرعی از اگزمای دست به نام اگزمای دیسیدروتیک وجود دارد که باعث میشود فرد تاولهای کوچک و خارشدار مخصوصاً روی دستها و گاهی اوقات پاها داشته باشد.
افرادی که بیشتر به اگزمای دست مبتلا می شوند شامل افرادی هستند که در مشاغل خاصی کار می کنند که دست ها در معرض رطوبت بیش از حد یا مواد شیمیایی خشن هستند.
مشاغل در معرض خطر اگزمای دست عبارتند از:
- پذیرایی
- تمیز کردن
- آرایشگری
- مراقبت های بهداشتی
- مکانیک
افرادی که سابقه خانوادگی اگزمای دست دارند نیز در معرض خطر بیشتری برای این بیماری هستند.
۲. واکنش های آلرژیک
گاهی اوقات خارش کف دست ها نتیجه تماس مکرر با یک محرک یا ماده شیمیایی است که در نهایت منجر به واکنش آلرژیک می شود. به این درماتیت تماسی می گویند.
ممکن است یک واکنش آلرژیک ظاهر شود ۴۸ تا ۹۶ ساعت پس از تماس با یک آلرژن
آلرژن ها یا محرک های رایج عبارتند از:
- فلزات، مانند انگشتر و سایر جواهرات
- عطرها
- دستکش لاتکس
- صابون ها
- ضد عفونی کننده ها
- مواد ضد عفونی کننده یا ضد باکتری
- گرد و غبار و خاک
- آب با کلر بالا
ممکن است قبل از ایجاد واکنش آلرژیک، تماس مکرر لازم باشد. این به این دلیل است که پس از چند بار، بدن شروع به ترشح هیستامین های خارش می کند که پوست را تحریک می کند.
۳. دیابت
هنگامی که فردی مبتلا به دیابت است، سطح بیش از حد قند خون می تواند باعث خشکی پوست شود که همچنین احساس خارش می کند.
این خارش پوست ممکن است با یا بدون برجستگی های قرمز یا گوشتی روی کف دست ها و سایر نواحی بدن ظاهر شود.
۴. واکنش به دارو
گاهی اوقات خارش کف دستها میتواند در نتیجه چیزی باشد که فرد خورده است، نه چیزی که دستهایش با آن تماس داشته است.
هنگامی که یک فرد واکنش آلرژیک خفیف به یک داروی جدید نشان می دهد، واکنش های هیستامین در بدن می تواند باعث خارش شود.
بهویژه کف دستها ممکن است در این موارد خارش داشته باشند، زیرا هیستامینها تمایل دارند تعداد بیشتری در دستها و پاها جمع شوند.
فرد باید قبل از قطع یک داروی تجویزی با پزشک خود صحبت کند مگر اینکه علائم شدید باشند.
۵. سیروز
یک اختلال خود ایمنی به نام کلانژیت صفراوی اولیه یا سیروز صفراوی اولیه (PBC) می تواند باعث خارش و لکه های کف دست شود.
PBC بر مجاری صفراوی که کبد را به معده متصل می کنند، تأثیر می گذارد. صفرایی که بین این دو عضو حرکت می کند در کبد تجمع می یابد و باعث آسیب و زخم می شود.
علاوه بر خارش کف دست، فرد مبتلا به این اختلال ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کند:
- کف دست های لکه دار
- حالت تهوع
- درد استخوان
- اسهال
- ادرار تیره
- زردی
PBC است بیشتر رایج در زنان هیچ علت شناخته شده ای وجود ندارد.
یک فرد مبتلا به PBC می تواند از داروی نسخه ای به نام کلستیرامین (Questran) برای کاهش علائم خارش استفاده کند.
۶. اختلالات عصبی
گاهی اوقات آسیب عصبی به دست ها، ناشی از بیماری هایی مانند دیابت می تواند باعث خارش کف دست شود.
سایر اختلالات اعصاب دست می توانند اثرات مشابهی داشته باشند، از جمله سندرم تونل کارپال.
در سندرم تونل کارپال، فشار روی عصب میانی دست باعث بی حسی، ضعف، خارش و درد در دست می شود. خارش یا ناراحتی معمولاً از کف دست شروع می شود و بیشتر در شب رخ می دهد.
اگر مشکوک به سندرم تونل کارپال باشد، فرد باید به پزشک خود مراجعه کند. پزشک ممکن است اجتناب از فعالیت های تکراری یا پوشیدن مچ بند را توصیه کند. در موارد شدید، جراحی گزینه ای برای کاهش فشار روی اعصاب میانی است.
دیابت و خارش
مردم اغلب اثرات دیابت را با خارش کف دست و پا مرتبط می دانند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۰ نشان داد که خارش یک علامت شایع در افراد مبتلا به دیابت است. دور و بر ۱۱.۳ درصد از بین افرادی که در این مطالعه مبتلا به دیابت بودند، خارش پوست را گزارش کردند، اما تنها ۲.۹ درصد از نمونه بدون دیابت همین را توصیه کردند.
دیابت از راه های مختلفی می تواند باعث خارش پوست شود:
- نوروپاتی دیابتی، نوعی آسیب عصبی است که افراد مبتلا به دیابت ممکن است تجربه کنند، می تواند منجر به آسیب فیبرهای عصبی در دست ها و پاها شود. قبل از اینکه این آسیب رخ دهد، بدن مواد شیمیایی التهابی به نام سیتوکین ها را آزاد می کند که باعث خارش می شود.
- عوارض دیابت شامل نارسایی کبد و کلیه است و هر دوی آنها ممکن است به عنوان یک علامت باعث خارش پوست شوند.
- یک فرد ممکن است واکنش آلرژیک به یک داروی جدید دیابت را تجربه کند که منجر به افزایش خارش شود.
اگر فرد مبتلا به دیابت دچار خارش پوست شود، باید در اسرع وقت به دنبال درمان باشد. پوست تحریک شده و خارش دار بیشتر مستعد عفونت است و دیابت توانایی فرد را برای مبارزه با عفونت در صورت بروز کاهش می دهد.
درمان
مرطوب نگه داشتن پوست دست ها به خصوص بعد از شستن آن ها بسیار مهم است.
درمان ها بر اساس علت زمینه ای خارش کف دست متفاوت است. برخی از درمان های توصیه شده عبارتند از:
پارچه خنک و مرطوب
قرار دادن یک پارچه خنک و مرطوب روی کف دست ها برای ۵ تا ۱۰ دقیقه می تواند احساس خارش را تسکین دهد. کیسه یخ نیز ممکن است موثر باشد.
استروئیدهای موضعی
کورتیکواستروئیدها می توانند خارش و قرمزی کف دست ها را در هنگام شعله ور شدن کاهش دهند. آنها را می توان بدون نسخه خریداری کرد یا با نسخه تهیه کرد.
از استفاده منظم از کرم های استروئیدی خودداری کنید زیرا می توانند باعث نازک شدن پوست شوند.
اغلب مرطوب کنید
مرطوب کردن اغلب می تواند به کاهش خارش کمک کند. نگه داشتن مرطوب کننده در یخچال می تواند این درمان را حتی موثرتر کند.
هنگامی که خارش ناشی از اگزما باشد، مرطوب کردن پوست ممکن است بعد از شستن یا زمانی که دستها احساس خشکی خاصی میکنند، بسیار مهم باشد.
درمان با اشعه ماوراء بنفش
یک فرد مبتلا به اگزمای دست یا سوزش شدید ممکن است به درمان های اشعه ماوراء بنفش پاسخ دهد. قرار دادن دست ها زیر نور خاصی که اشعه ماوراء بنفش-A ساطع می کند ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
جلوگیری
پوشیدن دستکش به محافظت از دست ها در برابر مواد شیمیایی و شوینده ها کمک می کند.
اگر فردی به بیماری هایی مانند درماتیت تماسی یا اگزمای دست مبتلا باشد، اجتناب از محرک های شناخته شده این بیماری ممکن است به جلوگیری از تشدید آن کمک کند.
اگر علت خارش ناشناخته باشد، ممکن است قبل از استفاده از لوسیون ها یا کرم های جدید روی دست، آزمایش پچ انجام شود. محصول را روی ناحیه کوچکی از پوست بمالید و بگذارید یک شب بماند تا مطمئن شوید که واکنشی ایجاد نمی کند.
اقدامات دیگری که می تواند از خارش کف دست جلوگیری کند عبارتند از:
- اجتناب از دستکش های ساخته شده از پارچه های مصنوعی. دستکش های نخی باید روی پوست ملایم تر باشند.
- شستن دست ها با آب ولرم. از آب خیلی گرم یا سرد خودداری کنید.
- استفاده از صابون ها یا پاک کننده های بدون عطر برای شستن دست ها.
- استفاده از مرطوب کننده بلافاصله پس از خشک شدن دست ها. آنهایی که محتویات روغن بیشتری دارند، بیشتر در معرض رطوبت هستند.
- استفاده از مرطوب کننده توصیه شده توسط انجمن ملی اگزما
- پوشیدن دستکش محافظ هنگام انجام کارهای خانگی یا کار با مواد شیمیایی یا شوینده. یک فرد می تواند دستکش های نخی را در داخل دستکش های لاتکس بپوشد تا از تحریک لاتکس جلوگیری کند.
- از ضدعفونیکنندههای دست مبتنی بر ژل خودداری کنید زیرا این مواد اغلب حاوی غلظت بالایی از الکل خشککننده هستند.
چشم انداز
مرطوب نگه داشتن پوست و اجتناب از عوامل تحریک کننده می تواند به بسیاری از علل خارش کف دست کمک کند.
اگر فردی خارش کف دست خود را همراه با علائمی مانند مشکل تنفسی تجربه کرد، باید فورا به پزشک مراجعه کند. این می تواند نشان دهنده یک واکنش پوستی باشد که منجر به آنافیلاکسی یا مشکل در تنفس می شود.
اگر علت خارش کف دست مشخص نباشد، فرد باید برای یافتن علت آن با پزشک خود مشورت کند. سپس پزشک می تواند بهترین روش درمانی را توصیه کند.
کلمات مرتبط
- علت خارش کف دست