گلوبولین ها چیستند

گلوبولین ها گروهی از پروتئین ها در خون هستند. آنها توسط کبد و سیستم ایمنی تولید می شوند. آلبومین بیش از نیمی از کل پروتئین خون را تشکیل می دهد و گلوبولین ها بقیه را تشکیل می دهند. گلوبولین ها چندین عملکرد مختلف دارند. این گروه شامل ایمونوگلوبولین ها، آنزیم ها، پروتئین های حامل و مکمل می باشد.

چهار گروه گلوبولین وجود دارد. الکتروفورز پروتئین سرم آزمایشی است که برای تشخیص یکی از دیگری و تعیین سطح هر یک در جریان خون استفاده می شود.

گلوبولین های آلفا ۱

• عمدتا آلفا-۱ آنتی تریپسین.

گلوبولین های آلفا ۲

• ماکروگلوبولین آلفا ۲.
• هاپتوگلوبین

بتا گلوبولین ها

• ترانسفرین
• اجزای مکمل C3، C4، C5.

گاما گلوبولین ها

بیشتر ایمونوگلوبولین ها (آنتی بادی ها)^[۱]:

• IgG: اکثر اجزای ایمونوگلوبولین. بسیاری از آنتی بادی ها برای باکتری ها و ویروس ها IgG هستند.
• IgE: در پاسخ آلرژیک نقش دارد. باعث ترشح هیستامین می شود. همچنین در برابر انگل ها محافظت می کند.
• IgM: بزرگترین آنتی بادی و اولین نوع تولید شده در پاسخ به عفونت.
• IgD: به مقدار بسیار کم در خون وجود دارد. عملکرد خیلی خوب درک نشده است.
• IgA: در غشاهای مخاطی، خون، بزاق و اشک یافت می شود. از سطوح بدن که در معرض مواد خارجی هستند محافظت کنید.

آزمایشات و اهمیت بالینی آنها

سطح گلوبولین

پروتئین کل به طور معمول به عنوان بخشی از LFT ها انجام می شود. کم کردن آلبومین از پروتئین سرم سطح کل گلوبولین را ترک می کند.

• کاهش سطح گلوبولین تام:
  • سوء تغذیه (به دلیل کاهش سنتز).
  • نقص ایمنی مادرزادی (به دلیل کاهش سنتز).
  • سندرم نفروتیک (به دلیل از دست دادن پروتئین از طریق کلیه ها).
  • افزایش سطح آلبومین باعث کاهش کسر گلوبولین می شود – به عنوان مثال، کم آبی حاد.
• افزایش سطح گلوبولین تام:

نسبت گلوبولین نیز ممکن است استفاده شود، که نسبت آلبومین به گلوبولین است و معمولاً بین ۱.۷-۲.۲ است، یعنی به طور معمول حدود دو برابر گلوبولین آلبومین وجود دارد.

الکتروفورز پروتئین سرم (SPEP)

الکتروفورز پروتئین های سرم را تقسیم می کند تا مشخص شود که آیا هر گروهی از پروتئین در سطوح غیر طبیعی وجود دارد یا خیر.^[۲]. سرم در معرض جریان الکتریکی قرار می گیرد که باعث می شود پروتئین های مختلف به صورت نواری مهاجرت کنند. بنابراین گلوبولین ها را به بخش های آلفا-۱، آلفا-۲، بتا و گاما تقسیم می کند. نسبت به تست های کمی ایمونوگلوبولین (در زیر) حساس تر است.

ناهنجاری های آلفا-۱ معمولاً به دلیل تغییرات آلفا-۱ آنتی تریپسین است^[۳].

ناهنجاری های آلفا-۲ عمدتاً شامل ماکروگلوبولین آلفا-۲ و هاپتوگلوبین می شوند.

• ماکروگلوبولین آلفا-۲ در سندرم نفروتیک افزایش می یابد.
• سطح هاپتوگلوبین در استرس، عفونت، التهاب و نکروز بافت افزایش می یابد. سطوح با واکنش های همولیتیک کاهش می یابد.

بخش بتا بیشتر از ترانسفرین تشکیل شده است^[۳]. این در کمبود شدید آهن افزایش می یابد.

در جایی که کسر گاما افزایش می‌یابد، می‌توان بیشتر مشخص کرد که آیا این افزایش یک ایمونوگلوبولین منفرد شبیه سنبله است (افزایش مونوکلونال) یا افزایش مبتنی بر وسیع‌تر (افزایش چند کلونال). سپس افزایش های مونوکلونال با ایمونوالکتروفورز یا الکتروفورز ایمونوفیکساسیون بیشتر ارزیابی می شود (به زیر مراجعه کنید). سنبله های مونوکلونال به احتمال زیاد علت بدخیم دارند که مولتیپل میلوما شایع ترین آنهاست. با این حال، شایع ترین علت افزایش مونوکلونال، گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) است که معمولاً یک وضعیت خوش خیم است. ایمونوگلوبولین های غیر طبیعی که به صورت مونوکلونال بیش از حد تولید می شوند به عنوان پارپروتئین نیز شناخته می شوند.

برای تشخیص میلوما یا ماکروگلوبولینمی والدنستروم، الکتروفورز ادرار نیز برای جستجوی نوارهای ایمونوگلوبولین مونوکلونال در ادرار انجام می‌شود. یافته های پروتئین بنس جونز حاکی از میلوما یا ماکروگلوبولینمی والدنستروم است.

SPEP را می توان بیشتر برای نظارت بر پاسخ به درمان در میلوما استفاده کرد.

ایمونوالکتروفورز یا الکتروفورز ایمونوفیکساسیون

ایمونوالکتروفورز یا الکتروفورز ایمونوفیکساسیون معمولاً زمانی انجام می شود که SPEP وجود افزایش سطح گاماگلوبولین را پیدا کرده باشد تا ماهیت ناهنجاری را بیشتر مشخص کند. نوع گاماگلوبولین را مشخص می کند. این معمولا در تشخیص میلوما استفاده می شود.

سطح کمی ایمونوگلوبولین

اینها سطوح سه گروه عمده ایمونوگلوبولین (IgG، IgM و IgA) را آزمایش می کنند.

علل سطوح پایین ایمونوگلوبولین (هیپوگاماگلوبولینمی)

علل افزایش سطح ایمونوگلوبولین
الکتروفورز مشخص می شود اگر این افزایش های پلی کلونال یا مونوکلونال باشد. شایع ترین افزایش سطح ایمونوگلوبولین پلی کلونال است و به دلیل فعالیت سیستم ایمنی ناشی از عفونت یا بیماری های خود ایمنی است.

• افزایش پلی کلونال در سطح ایمونوگلوبولین:
• افزایش مونوکلونال در یک کلاس از سطح ایمونوگلوبولین:

تست های IgE مخصوص آلرژن

آزمایش خون می تواند انجام شود که مقدار آنتی بادی های IgE را که در پاسخ به آلرژن های خاص تولید شده اند اندازه گیری می کند. اینها معمولاً با روش‌های تست رادیوآلرگوجاذب (RAST) یا روش‌های سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA) انجام می‌شوند. تست‌های آلرژی خونی گران‌تر و حساس‌تر از تست پوستی هستند، اما می‌توانند در شرایط خاصی مفید باشند – برای مثال، زمانی که خطر آنافیلاکسی یا بثورات پوستی شدید وجود دارد، یا زمانی که بیمار نیاز به ادامه مصرف آنتی‌هیستامین دارد. صدها آلرژن مختلف را می توان از این طریق آزمایش کرد.

تست های معمولی که در عمل عمومی انجام می شود

دلایل رایجی که پزشکان عمومی ممکن است آزمایش های ایمونوگلوبولین یا SPEP را درخواست کنند عبارتند از:

• به استثنای میلوما زمانی که سایر آزمایشات خون مانند FBC یا ESR غیرطبیعی هستند.
• تست های سرولوژی برای آلرژی
• بررسی نقص ایمنی در بیماران مبتلا به عفونت های مکرر.
• بررسی پاسخ به واکسیناسیون، مانند هپاتیت B یا سرخجه.
• بررسی مصونیت نسبت به عفونت ها، مانند آبله مرغان در زنان باردار.
• غربالگری بیماری سلیاک
• به دنبال بیماری های خودایمنی.
• تعیین علت سطوح غیر طبیعی پروتئین موجود در LFT. (اغلب افزایش کسر گلوبولین یک افزایش پلی کلونال به دلیل عفونت یا التهاب است.)

بررسی علت افزایش سطح گلوبولین

افزایش سطح گلوبولین ممکن است یک یافته تصادفی نسبتاً رایج باشد. کار برای تعیین علت شامل شرح حال، معاینه و بررسی های بیشتر است تا مشخص شود کدام یک از شرایط ذکر شده در بالا ممکن است باعث ناهنجاری شود. این کار شامل موارد زیر خواهد بود:

تاریخ

• درد استخوان (میلوما).
• تعریق شبانه (اختلالات لنفوپرولیفراتیو).
• کاهش وزن (سرطان).
• تنگی نفس، خستگی (کم خونی).
• خونریزی غیر قابل توضیح (اختلالات لنفوپرولیفراتیو).
• علائم سندرم تونل کارپ (آمیلوئیدوز).
• تب (عفونت).
• درد مفاصل (بیماری های بافت همبند).
• بیماران مبتلا به MGUS طبق تعریف بدون علامت هستند.

معاینه

• دما (عفونت، سپسیس).
• آرتروپاتی (اختلالات بافت همبند).
• لنفادنوپاتی، هپاتواسپلنومگالی (اختلالات لنفوپرولیفراتیو).
• کم خونی (اختلالات لنفوپرولیفراتیو).
• علائم نارسایی قلبی (آمیلوئیدوز).
• ماکروگلوسیا (آمیلوئیدوز).
• علائم سندرم تونل کارپ (آمیلوئیدوز).

تحقیقات

• FBC (کم خونی، لنفوسیتوز، لنفوپنی، ترومبوسیتوپنی).
• ESR (در میلوما، سپسیس، سرطان ها ایجاد می شود).
• عملکرد کلیه (اختلال عملکرد کلیه).
• کلسیم (هیپرکلسمی در میلوما).
• LFTs (بیماری های کبدی).
• الکتروفورز پروتئین سرم (افزایش مونوکلونال در مقابل پلی کلونال) و الکتروفورز ایمونوفیکساسیون (تعریف کلاس ایمونوگلوبولین در افزایش مونوکلونال).
• الکتروفورز ادرار (پروتئین بنس جونز).
• در صورت وجود درد استخوان، اشعه ایکس.
• تحقیقات بیشتر به نتایج فوق بستگی دارد و در صورت لزوم در مراقبت های ثانویه انجام می شود.