چگونه بفهمیم که در یائسگی هستیم اگر علائم معمول را نداشته باشیم؟
اگر مطمئن نیستید که وارد دوران پیش‌یائسگی (پری‌منوپاز) شده‌اید یا نه، سعی کنید دوره‌های قاعدگی خود را پیگیری کنید یا با یک متخصص یائسگی مشورت نمایید. همچنین می‌توانید به دنبال علائم کمتر شناخته‌شده‌ای باشید، مانند گزگز اندام‌ها یا مه‌آلود بودن ذهن.
بسیاری از افراد ممکن است یائسگی را با علائم شایعی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و اختلالات خواب مرتبط بدانند.
اما صرف اینکه این علائم «شایع» هستند، لزوماً به این معنا نیست که شما هم آن‌ها را تجربه خواهید کرد. برخی افراد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند یا فقط علائم غیرشایع را تجربه کنند.
آمار مرتبط با یائسگی
شما زمانی وارد مرحله یائسگی می‌شوید که به مدت یک سال، پریود نداشته باشید. بازه زمانی منتهی به این نقطه که در آن تغییراتی در دوره‌های قاعدگی رخ می‌دهد، تحت عنوان پیش‌یائسگی یا پری‌منوپاز شناخته می‌شود.
در سطح جهانی، سن یائسگی معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سال است. میانگین سنی یائسگی ۵۱ سال گزارش شده است.
با این حال، تقریباً تا حدود ۱۱٪ از افراد ممکن است یائسگی زودرس (پیش از ۴۵ سالگی) یا دیرهنگام (پس از ۵۵ سالگی) را تجربه کنند. همچنین، در صورت انجام عمل هیسترکتومی (برداشتن رحم) یا اوفورکتومی (برداشتن تخمدان‌ها)، یائسگی به‌صورت جراحی ایجاد می‌شود.
از میان افرادی که یائسگی را تجربه می‌کنند، تخمین زده می‌شود که حدود ۸۵٪ آن‌ها علائم شایع را داشته باشند. اما این بدان معناست که تقریباً ۱۵٪ از افراد هیچ‌گونه علائمی تجربه نخواهند کرد.
در ادامه، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توانید بفهمید در حال ورود به یائسگی هستید، حتی اگر هیچ‌کدام از علائم شایع زیر را نداشته باشید:
- علائم وازوموتور (مانند گرگرفتگی)
- اختلالات خواب
- افسردگی، خشم، تحریک‌پذیری یا سایر تغییرات خلقی
- مشکلات اوروژنیتال (مربوط به دستگاه ادراری و واژن)
- علائم جنسی مانند کاهش میل جنسی (لیبیدو) و درد هنگام رابطه جنسی
دوره‌های قاعدگی خود را پیگیری کنید
حتی اگر هیچ‌کدام از علائم بالا را تجربه نمی‌کنید، تغییرات در دوره‌های قاعدگی یکی از واضح‌ترین نشانه‌های ورود به یائسگی محسوب می‌شود.
این موضوع به‌ویژه زمانی صادق است که شما دارای رحم باشید و سابقه انجام عمل ابلیشن (سوزاندن دیواره رحم برای کاهش خونریزی قاعدگی) نداشته باشید.
برخی از تغییرات احتمالی در قاعدگی عبارت‌اند از:
- ممکن است فاصله بین دوره‌های قاعدگی کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شود
- شدت خونریزی ممکن است بیشتر یا کمتر شود
- ممکن است لکه‌بینی بین دو قاعدگی داشته باشید
- دوره‌های قاعدگی ممکن است بسیار کوتاه (چند روز) یا بسیار طولانی (بیش از یک هفته) باشند
سطح هورمون‌های خود را بررسی کنید
می‌توانید از تست‌های هورمونی خانگی استفاده کنید یا با پزشک خود درباره انجام آزمایش سطح هورمون‌ها مشورت نمایید.
برخی از هورمون‌ها در دوران یائسگی دچار نوسان می‌شوند، که این موضوع می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید آیا وارد این مرحله شده‌اید یا در آستانه آن قرار دارید. پزشک معمولاً به بررسی موارد زیر می‌پردازد:
- کاهش سطح استروژن، پروژسترون و اینهیبین (هورمونی که در تخمدان‌ها ترشح می‌شود)
- افزایش سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون محرک تیروئید (TSH)
اگرچه تست‌های خانگی می‌توانند ایده‌ای کلی درباره سطح هورمون‌ها ارائه دهند، اما ۱۰۰٪ دقیق نیستند. همچنین، هیچ سطح یا بازه‌ای از هورمون‌ها وجود ندارد که بتوان با اطمینان گفت شخص وارد پیش‌یائسگی شده است.
به‌طور کلی، صرفاً با تکیه بر یک آزمایش هورمونی نمی‌توان با قطعیت مشخص کرد که فرد در دوران پیش‌یائسگی قرار دارد یا خیر، چرا که سطح هورمون‌ها در هر فرد متفاوت بوده و به‌صورت نوسانی تغییر می‌کنند.
به همین دلیل است که متخصصان سلامت، برای بررسی دقیق‌تر، سطح هورمون‌ها را در چند نوبت و حداقل با فاصله زمانی چهار هفته‌ای اندازه‌گیری می‌کنند.
علائم کمتر شایعی که ممکن است با یائسگی مرتبط باشند
حتی اگر هیچ‌یک از علائم شایع یائسگی را نداشته‌اید، شاید برخی از علائم کمتر شناخته‌شده را تجربه کرده باشید. سعی کنید به گذشته فکر کنید و به یاد بیاورید که آیا نشانه‌های زیر را تجربه کرده‌اید یا نه.
علائم فیزیکی کمتر شایع یائسگی شامل موارد زیر هستند:
- خشکی چشم‌ها
- تغییرات پوستی، مانند آکنه، خشکی یا خارش
- نازک شدن موی سر و افزایش موهای صورت
- گزگز یا سوزن‌سوزن شدن اندام‌ها
علائم روانی و احساسی کمتر شایع در دوران یائسگی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مه‌آلود بودن ذهن یا کند شدن فرآیندهای فکری
- سردرد
تعداد کمتری از افراد ممکن است این علائم را در دوران یائسگی تجربه کنند، اما پیگیری آن‌ها در صورت مشکوک بودن می‌تواند اهمیت داشته باشد.
در این صورت می‌توانید اطلاعات جمع‌آوری‌شده را با یک متخصص یائسگی یا پزشک خود در میان بگذارید، تا راهنمایی بیشتری دریافت نمایید.
دریافت حمایت در دوران یائسگی
می‌توانید با یک متخصص دارای گواهی رسمی در حوزه یائسگی (که به آن Menopause Society Certified Practitioner نیز گفته می‌شود) ارتباط برقرار کنید تا در این مرحله از زندگی، راهنمایی بیشتری دریافت نمایید.
همچنین می‌توانید از ابزار جستجوی رسمی انجمن یائسگی (The Menopause Society) برای پیدا کردن چنین متخصصانی استفاده کنید.
اگرچه یائسگی دوره‌ای از تغییرات زیستی و احتمالاً همراه با عدم‌قطعیت است، اما یافتن یک متخصص که بتواند به شما در درک علائم یا حتی نبود علائم کمک کند، ممکن است برای شناخت بهتر تغییرات بدن‌تان بسیار مفید باشد.
اگر در آینده علائمی ظاهر شدند، یا اگر هم‌اکنون علائم غیرمعمولی را تجربه می‌کنید، یک متخصص یائسگی می‌تواند گزینه‌های درمانی مناسبی را پیشنهاد دهد.
جمع‌بندی
یائسگی در حدود ۸۵٪ از افراد باعث بروز علائمی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و تغییرات خلقی می‌شود. اما حدود ۱۵٪ از افراد ممکن است هیچ‌کدام از این علائم را تجربه نکنند.
برای پی بردن به اینکه آیا در دوران یائسگی هستید یا خیر، حتی در صورت نداشتن علائم شایع، ابتدا سعی کنید دوره‌های قاعدگی خود را پیگیری کنید. هرگونه بی‌نظمی می‌تواند نشانه‌ای از ورود به دوران پیش‌یائسگی باشد.
پیش‌یائسگی همچنین می‌تواند با علائم کمتر شناخته‌شده‌ای همراه باشد که کمتر درباره آن‌ها صحبت می‌شود، از جمله خشکی چشم، گزگز اندام‌ها و مه‌آلود بودن ذهن.
برای انجام آزمایش‌های هورمونی و دریافت راهنمایی‌های بیشتر، با پزشک خود یا یک متخصص یائسگی مشورت نمایید.