اگرچه بهطور کلی میوهها در مقایسه با منابع غذایی دیگر، مانند گوشت، تخممرغ یا حبوبات، میزان نسبتاً کمی از پروتئین دارند، اما برخی میوهها نسبت به دیگران محتوای پروتئینی بیشتری دارند. در واقع، مقدار پروتئین در میوهها بهندرت از ۱٪ وزن کل آنها فراتر میرود، اما با این حال میوههایی مانند گواوا، آووکادو، جکفروت، پشنفروت (میوه گل ساعتی) و توتسیاه از جمله میوههایی هستند که میتوانند سهم قابلتوجهی از نیاز روزانه به پروتئین را تأمین کنند.
نیاز بدن به پروتئین بسته به عواملی مانند سن، جنسیت، وزن بدن و سطح فعالیت بدنی متفاوت است. با این حال، برای بیشتر افراد فعال، مقدار توصیهشده مصرف روزانه پروتئین بین ۱.۲ تا ۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (یا ۰.۵۴ تا ۰.۹ گرم به ازای هر پوند) است. این مقدار برای حفظ توده عضلانی، بازسازی بافتها و پشتیبانی از عملکردهای متابولیک حیاتی بدن ضروری است.
۱. گواوا
گواوا میوهای استوایی و خوشطعم با طعمی شیرین و کمی تند که بهویژه در مناطق گرمسیری رشد میکند. این میوه از جمله میوههایی است که بالاترین مقدار پروتئین را دارد؛ بهطوری که در هر یک پیمانه از آن (تقریباً ۱۶۵ گرم)، حدود ۴.۲۱ گرم پروتئین وجود دارد.
گواوا همچنین سرشار از ویتامین C است؛ بهطوری که همین مقدار از آن حاوی ۳۷۶ میلیگرم ویتامین C است که بیش از ۴۰۰٪ نیاز روزانهی بدن را تأمین میکند. این ویتامین علاوه بر تقویت عملکرد سیستم ایمنی، در ساخت کلاژن (پروتئین ساختاری اصلی در پوست، استخوانها و رگهای خونی) نیز نقش دارد. همچنین ویتامین C یک آنتیاکسیدان قوی است که از سلولها در برابر آسیبهای اکسیداتیو محافظت میکند؛ آسیبهایی که در صورت تداوم، میتوانند زمینهساز بیماریهایی مانند سرطان و بیماریهای قلبی شوند.
برای افزایش جذب پروتئین، میتوانید گواوا را برش داده و به ماست یونانی اضافه کنید یا آن را همراه با مغزها مانند بادام و گردو به عنوان یک میانوعده سالم مصرف نمایید.
۲. آووکادو
برخلاف اکثر میوهها، آووکادو طعم شیرین ندارد و بیشتر در غذاهای شور و ترکیبات غذایی استفاده میشود. یک آووکادوی متوسط با وزن حدود ۲۰۱ گرم حاوی ۴.۰۱ گرم پروتئین است.
علاوه بر پروتئین، آووکادو منبع غنی از فیبر، ویتامینهای E و C، منیزیم و فولات است. ویتامین E یک آنتیاکسیدان محلول در چربی است که به محافظت از غشای سلولی کمک میکند، و فولات برای تقسیم سلولی و رشد جنینی حیاتی است.
برای بهرهگیری از مزایای آووکادو، میتوان آن را به صورت ورقهای روی سالادها، سوپها یا غذاهای حاوی غلات مانند کینوا اضافه کرد. همچنین میتوانید آن را له کرده و به عنوان بخش پروتئینی در ساندویچها استفاده نمایید.
۳. جکفروت
جکفروت یا «میوهی جک» یکی از بزرگترین میوههای گرمسیری دنیاست و محتوای پروتئینی نسبتاً بالایی دارد؛ در هر یک پیمانه از آن حدود ۲.۸۴ گرم پروتئین وجود دارد.
این میوه همچنین منبعی غنی از ویتامینهای گروه B، ویتامین C، منیزیم، پتاسیم و آنتیاکسیدانهای کاروتنوئیدی است. کاروتنوئیدها رنگدانههایی طبیعی هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل میشوند و خاصیت ضدالتهابی دارند.
جکفروت رسیده طعمی شیرین شبیه به آناناس دارد و برای تهیه اسموتیهای پروتئینی مناسب است. در حالیکه نوع نارس آن طعمی ملایمتر دارد و میتوان از آن در غذاهایی مانند تاکو، سوپ یا خورشهای گیاهی استفاده کرد.
۴. پشنفروت (میوه گل ساعتی)
پشنفروت یکی از میوههای استوایی با طعمی قوی، شیرین و ترش است. در هر ۱۰۰ گرم از این میوه حدود ۲.۲ گرم پروتئین وجود دارد.
پشنفروت همچنین منبع خوبی از آنتیاکسیدانهاست، از جمله ویتامین C، کاروتنوئیدها و ترکیبات پلیفنلی. این آنتیاکسیدانها میتوانند به کاهش التهاب، جلوگیری از آسیب سلولی، و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.
این میوه را میتوان بهصورت خام مصرف کرد یا به آبمیوه و اسموتی افزود. برای کاهش ترشی زیاد آن، ترکیب با میوههای دیگر یا ماست توصیه میشود.
۵. توتسیاه
در یک پیمانه (حدود ۱۴۰ گرم) از توتسیاه حدود ۲ گرم پروتئین وجود دارد. این میوه همچنین سرشار از فیبر، ویتامینهای C و K و منگنز است.
فیبر موجود در توتسیاه نه تنها موجب تنظیم حرکات روده و پیشگیری از یبوست میشود، بلکه به رشد باکتریهای مفید روده و حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک میکند. افزایش مصرف فیبر همچنین میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سرطان کولون و دیورتیکولیت را کاهش دهد.
میتوانید توتسیاه را بهتنهایی مصرف کنید یا آن را به ماست یونانی، اسموتیها یا دسرهای سالم اضافه نمایید.
۶. رزبری
رزبری نیز یکی از میوههای مغذی است که در هر پیمانه حدود ۱.۴۸ گرم پروتئین دارد. این میوه همچنین منبعی از کلسیم، پتاسیم و ویتامین C است.
کلسیم برای استحکام استخوانها، انقباض ماهیچهها و عملکرد اعصاب ضروری است. پتاسیم نیز به تنظیم تعادل مایعات، کاهش فشار خون و عملکرد قلب کمک میکند.
رزبری را میتوان تازه مصرف کرد یا به ترکیبهایی مانند جو دوسر پختهشده یا سالادهای سبز افزود. رزبری یخزده نیز انتخاب خوبی برای تهیه اسموتیهای مغذی است.
۷. زردآلو
در هر پیمانه از زردآلوی تازه حدود ۲.۳۱ گرم پروتئین وجود دارد. اما نوع خشکشده آن حتی بیشتر است و در هر پیمانه ۴.۴۱ گرم پروتئین دارد.
زردآلو منبعی غنی از بتاکاروتن، ویتامینها و مواد معدنی است. بتاکاروتنها در بدن به ویتامین A تبدیل میشوند و مطالعات نشان دادهاند که سطوح بالای این آنتیاکسیدان در خون میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها از جمله سرطان پستان را کاهش دهد.
زردآلوهای تازه طعمی شیرین و بافتی لطیف دارند، در حالیکه نوع خشکشده آنها سفتتر و پرکالریتر هستند و ممکن است حاوی قند افزوده نیز باشند.
۸. انار
دانههای انار که به آنها «آریل» گفته میشود، در هر پیمانه حدود ۲.۹ گرم پروتئین دارند. همچنین انار منبعی سرشار از فیبر، آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی است.
مصرف منظم انار و آب انار میتواند به بهبود عملکرد مغز، کاهش خطر بیماریهای قلبی و بهبود ریکاوری پس از ورزش کمک کند.
از دانههای انار میتوان بهعنوان تزیین روی سالاد، ماست، اسموتی، یا انواع کاسههای غلات استفاده کرد. همچنین میتوان آن را بهتنهایی بهعنوان یک میانوعده خوشمزه و ترد مصرف کرد.
۹. کیوی
کیوی، میوهای بیضیشکل و کوچک با طعمی خاص است که در هر پیمانه آن تقریباً ۲ گرم پروتئین وجود دارد.
این میوه حاوی فولات، ویتامینهای C، E و K است و همچنین فیبر فراوانی دارد. کیوی بهویژه برای افرادی که از یبوست مزمن رنج میبرند مفید است؛ زیرا در مطالعات نشان داده شده که مصرف آن میتواند مدفوع را نرمتر کرده و حرکات روده را تنظیم کند.
برای استفاده از کیوی، میتوان آن را به ترکیباتی مانند جو دوسر شبانه، سالاد میوه، یا همراه با پنیر و مغزها مصرف کرد.
۱۰. گیلاس
اگرچه گیلاس نسبت به سایر میوههای این فهرست پروتئین کمتری دارد، اما همچنان در هر پیمانه حدود ۱.۶۳ گرم پروتئین ارائه میدهد.
گیلاس حاوی آنتیاکسیدانها، پتاسیم و ویتامین C است و مصرف آن میتواند خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد، از آسیبهای سلولی جلوگیری کند و به تنظیم قند خون کمک کند.
گیلاس را میتوان در دستورهایی مانند پودینگ چیا، سالاد، یا همراه با ماست یونانی و مغزها مصرف کرد.
نکاتی برای مصرف بیشتر میوههای پروتئینی
میوهها میتوانند طعمی شیرین و دلپذیر به وعدههای غذایی غنی از پروتئین بدهند یا در کنار غذاهای پرپروتئین استفاده شوند. برخی راههای ساده برای افزودن این میوهها به رژیم غذایی عبارتند از:
- افزودن رزبری یخزده و گیلاس به اسموتی با پودر پروتئین وانیلی بدون شکر
- ترکیب زردآلوی خشکشده، توتسیاه و گیلاس تازه با پنیر چدار و مغزهای ترکیبی
- مخلوط کردن گواوا و کیوی برشخورده با ماست یونانی
- تهیه «یخبستنی ماستی» با ماست یونانی، دانههای انار و تکههای شکلات تلخ
- افزودن دانههای انار به سالاد سبز همراه با مرغ کبابی، نخود، تخم آفتابگردان و پنیر بز
- استفاده از جکفروت کنسروی در غذاهای گیاهی مانند خورش کاری
چه میوهها را بهصورت تازه یا یخزده مصرف کنید، و چه بهصورت خشک، همیشه انتخابی سالم، خوشمزه و مغذی هستند. نوع خشکشده مانند زردآلوی خشک نیز بهدلیل ماندگاری بیشتر، گزینهای مناسب برای میانوعدههای سفر یا محل کار محسوب میشود. البته بهتر است از انواع بدون شکر افزوده استفاده شود.
جمعبندی سریع
با اینکه بیشتر میوهها منبع اصلی پروتئین محسوب نمیشوند، برخی از آنها مقادیر بیشتری از این درشتمغذی مهم را در خود جای دادهاند. گواوا، آووکادو، جکفروت، پشنفروت و توتسیاه از جمله میوههایی هستند که میتوانند در تقویت مصرف پروتئین روزانه نقش داشته باشند. برای دریافت بهتر پروتئین، این میوهها را با ماست یونانی، پنیر یا مغزها ترکیب کنید تا هم از طعم آنها لذت ببرید و هم از فواید تغذیهایشان بهرهمند شوید.