ممکن است بتوانید علائم خفیف پسوریازیس را در خانه با استفاده از مکمل‌ها، مرطوب‌کننده‌ها یا سایر درمان‌های خانگی مدیریت کنید.
با این حال، باید توجه داشت که هر فردی واکنش متفاوتی به درمان‌ها نشان می‌دهد، بنابراین بسیار مهم است که راهکاری را پیدا کنید که متناسب با بدن و علائم خاص شما باشد. این مسئله به دلیل تفاوت در ژنتیک، سبک زندگی، و شدت بیماری در افراد مختلف اهمیت زیادی دارد.
اگرچه تاکنون درمان قطعی برای پسوریازیس وجود ندارد، ولی روش‌های درمانی متعددی برای کاهش علائم آن در دسترس هستند.
پزشک ممکن است داروهای موضعی، سیستمیک یا فتوتراپی را برای شما تجویز کند و همچنین برخی داروهای بدون نسخه نیز برای موارد خفیف پسوریازیس مناسب هستند. این درمان‌ها عمدتاً با هدف مهار پاسخ التهابی سیستم ایمنی و کند کردن رشد سلول‌های پوستی طراحی شده‌اند.
در کنار درمان‌های پزشکی، روش‌های درمانی خانگی برای پسوریازیس نیز وجود دارد.
مهم است که این درمان‌های خانگی جایگزین درمان‌های تجویز‌شده توسط پزشک نباشند، بلکه باید به‌عنوان مکملی برای بهبود بیشتر استفاده شوند. استفاده از این درمان‌های کمکی می‌تواند اثرگذاری درمان دارویی را افزایش داده و به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند.
همیشه پیش از آغاز هر نوع درمان جدید برای پسوریازیس—even اگر بدون نسخه هم در دسترس باشد—با پزشک خود مشورت کنید.
زیرا برخی مکمل‌ها یا درمان‌های خانگی ممکن است با داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند یا برای شرایط خاص بدنی‌تان مناسب نباشند. این توصیه به‌ویژه برای افرادی با بیماری‌های مزمن یا زمینه‌ای، اهمیت مضاعف دارد.
۱. مصرف مکمل‌های غذایی
مکمل‌های غذایی ممکن است به تسکین علائم پسوریازیس از درون بدن کمک کنند.
بر اساس گزارش بنیاد ملی پسوریازیس، برخی مکمل‌ها می‌توانند علائم خفیف آرتریت پسوریاتیک را نیز کاهش دهند.
مکمل‌هایی که ممکن است مفید باشند عبارتند از:
- روغن ماهی
- ویتامین D
- گلوکزامین
- کندرویتین
- متیل‌سولفونیل‌متان (MSM)
- اس-آدنوزیل‌متیونین (SAMe)
این ترکیبات می‌توانند از طریق کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت مفاصل و پوست در کنترل بیماری مؤثر باشند. روغن ماهی به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا-۳ خاصیت ضدالتهابی دارد و ویتامین D نیز در تنظیم رشد سلول‌های پوستی نقش مهمی ایفا می‌کند.
قبل از مصرف هرگونه مکمل، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که با سایر شرایط پزشکی یا داروهایی که مصرف می‌کنید تداخلی ندارند.
زیرا برخی مکمل‌ها می‌توانند با داروهای تجویزی تداخل داشته و حتی تأثیر معکوس ایجاد کنند یا باعث تشدید علائم بیماری‌های دیگر شوند.
۲. جلوگیری از خشکی پوست
برای حفظ رطوبت هوا در خانه یا محل کار، از دستگاه بخور استفاده کنید.
این اقدام می‌تواند از خشک‌شدن پوست پیشگیری کند و یکی از محرک‌های اصلی علائم پسوریازیس را کاهش دهد.
استفاده از مرطوب‌کننده‌های مخصوص پوست حساس، می‌تواند پوست را نرم و مرطوب نگه دارد.
سعی کنید به‌جای لوسیون‌های سبک، از کرم‌ها یا پمادهای سنگین‌تر استفاده کنید و پس از دوش گرفتن یا شست‌وشوی دست‌ها حتماً از مرطوب‌کننده استفاده کنید تا رطوبت پوست حفظ شود. این کار به‌ویژه برای نواحی‌ای که بیشتر درگیر پسوریازیس هستند، مانند آرنج، زانو و پوست سر بسیار مؤثر است.
۳. استفاده از آلوئه‌ورا
برخی شواهد نشان می‌دهد که آلوئه‌ورا می‌تواند شدت علائم پسوریازیس را کاهش دهد.
بر اساس یک مرور علمی در سال ۲۰۲۳، شاخص شدت بیماری پسوریازیس (PASI) در افرادی که به مدت ۸ هفته از آلوئه‌ورا استفاده کردند به‌طور میانگین ۷.۷ واحد کاهش یافت.
با این حال، برای تأیید کامل اثربخشی آلوئه‌ورا در بهبود علائم پسوریازیس، تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است.
آلوئه‌ورا به‌دلیل دارا بودن ترکیبات ضدالتهابی و ترمیم‌کننده مانند آلوئین می‌تواند به کاهش قرمزی، خارش و پوسته‌پوسته شدن کمک کند، ولی نباید به‌تنهایی به‌عنوان درمان اصلی استفاده شود.
۴. پرهیز از محصولات معطر
اکثر صابون‌ها و عطرها دارای ترکیبات معطر هستند که ممکن است پوست را تحریک کنند.
تا حد امکان از این محصولات پرهیز کنید یا گزینه‌هایی را انتخاب کنید که دارای برچسب «مناسب برای پوست حساس» باشند.
نشان تأیید
بنیاد ملی پسوریازیس، نشان تأییدی برای محصولات غیرتحریک‌کننده و ایمن برای افراد مبتلا به پسوریازیس ارائه می‌دهد.
اگر به‌دنبال محصولی جدید و سازگار با پوست خود هستید، پایگاه داده این بنیاد می‌تواند به شما در محدود کردن گزینه‌ها کمک کند. این محصولات تحت بررسی‌های تخصصی قرار گرفته‌اند تا کمترین میزان تحریک را داشته باشند.
۵. تغذیه سالم
رژیم غذایی می‌تواند نقش مؤثری در مدیریت پسوریازیس ایفا کند.
غذاهایی که ممکن است مفید باشند شامل موارد زیر هستند:
- ماهی‌های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ مانند سالمون
- میوه‌ها
- سبزیجات
مواد غذایی که بهتر است از آن‌ها پرهیز شود عبارتند از:
- گوشت قرمز فرآوری‌شده
- غذاهای دارای قند افزوده
- غذاهای دارای چربی اشباع بالا
این توصیه‌های غذایی به دلیل اثرات ضدالتهابی ترکیبات مفید موجود در غذاهای طبیعی و نیز نقش برخی مواد مضر در افزایش التهاب سیستم ایمنی ارائه شده‌اند.
پیشنهاداتی برای غذاهای سالم
این دستورهای غذایی شامل ماهی، میوه و سبزیجات هستند:
- سالمون و سبزیجات کبابی با کینوا در یک تابه
- کاسه‌های سالمون تند
- بیبیمباپ گیاهی با توفو و کیمچی
- سالاد میوه با کفیر
مصرف منظم این غذاها می‌تواند به بهبود وضعیت التهابی بدن و تقویت عملکرد ایمنی کمک کند.
۶. کاهش استرس
استرس یکی از محرک‌های شناخته‌شده پسوریازیس است.
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که استرس می‌تواند باعث فعال شدن یا تشدید پاسخ ایمنی بدن شده و در نتیجه علائم پسوریازیس را بدتر کند.
برای کاهش استرس می‌توانید از تکنیک‌هایی مانند مراقبه (مدیتیشن)، یوگا، تنفس عمیق، یا ورزش‌های سبک استفاده کنید.
اختصاص‌دادن زمانی برای فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند پیاده‌روی در طبیعت، گوش‌دادن به موسیقی ملایم یا مطالعه نیز می‌تواند به بهبود وضعیت روحی کمک کند. همچنین تمرین ذهن‌آگاهی (mindfulness) و مراجعه به روان‌درمانگر یا مشاور نیز در کنترل استرس مؤثر است.
پیش گرفتن سبک زندگی آرام و مدیریت اضطراب‌های روزمره می‌تواند موجب کاهش شدت حملات بیماری شود.
به‌ویژه در بیماران مبتلا به پسوریازیس مزمن یا پسوریازیس پلاکی، دیده شده که استرس مکرر می‌تواند هم شدت و هم دفعات شعله‌ورشدن بیماری را افزایش دهد.
۷. پرهیز از مصرف الکل
الکل یکی از عوامل محرک شایع در پسوریازیس است.
مطالعات نشان داده‌اند که نوشیدن الکل می‌تواند باعث افزایش التهاب سیستم ایمنی و نیز تداخل با عملکرد داروهای درمانی شود.
همچنین، مصرف الکل ممکن است اثربخشی برخی داروهای بیولوژیک یا سیستمیک مورد استفاده در درمان پسوریازیس را کاهش دهد.
به همین دلیل، بسیاری از متخصصان پوست به بیماران خود توصیه می‌کنند که یا از نوشیدن الکل پرهیز کنند یا مصرف آن را به‌شدت کاهش دهند.
قطع مصرف الکل می‌تواند باعث کاهش دفعات شعله‌ورشدن بیماری و بهبود کلی وضعیت پوست شود.
همچنین احتمال بروز عوارض کبدی ناشی از ترکیب دارو و الکل نیز کاهش می‌یابد، به‌ویژه در بیمارانی که داروهای سیستمیک مانند متوترکسات مصرف می‌کنند.
۸. استفاده از حمام گرم با نمک اپسوم، جو دوسر کلوئیدی یا روغن
حمام گرم به تنهایی می‌تواند به تسکین خارش و التهاب کمک کند.
اما افزودن برخی مواد به آب حمام مانند نمک اپسوم، جو دوسر کلوئیدی یا روغن‌های ملایم (مثل روغن نارگیل یا زیتون) می‌تواند اثرات آرام‌بخش بیشتری داشته باشد.
این مواد به نرم‌شدن پلاک‌های پوستی و کاهش خارش کمک می‌کنند.
برای مثال، جو دوسر کلوئیدی دارای خواص ضدالتهابی طبیعی است که می‌تواند تحریک پوست را کاهش دهد و لایه‌های مرده را راحت‌تر از سطح پوست جدا کند.
پس از حمام، بلافاصله از یک مرطوب‌کننده غلیظ استفاده کنید تا رطوبت جذب‌شده در پوست حفظ شود.
این کار به جلوگیری از خشکی مجدد پوست و تکرار علائم کمک می‌کند. مرطوب‌کننده‌های حاوی وازلین یا لانولین انتخاب مناسبی هستند.
۹. اجتناب از مصرف دخانیات
سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد و در افرادی که از قبل به آن مبتلا هستند، علائم را شدیدتر کند.
نیکوتین و سایر ترکیبات موجود در دخانیات باعث افزایش التهاب و اختلال در عملکرد سلول‌های ایمنی می‌شوند.
برای مثال، سیگار کشیدن به‌طور خاص با انواع شدیدتر پسوریازیس مانند پسوریازیس پالموپلانتار (کف دست و پا) مرتبط است.
همچنین، ترک سیگار می‌تواند پاسخ بدن به درمان‌های دارویی را بهبود ببخشد و از بروز عوارض بعدی پیشگیری کند.
بنابراین ترک دخانیات یکی از مهم‌ترین اقدامات سبک زندگی برای کنترل موفق پسوریازیس است.
پزشک می‌تواند برای ترک سیگار برنامه‌ای درمانی شامل دارو، مشاوره یا روش‌های جایگزین نیکوتین به شما ارائه دهد.
۱۰. دریافت نور طبیعی خورشید
نور خورشید منبع طبیعی ویتامین D است و می‌تواند برای بسیاری از افراد مبتلا به پسوریازیس مفید باشد.
اشعه فرابنفش B (UVB) موجود در نور خورشید می‌تواند رشد بیش‌ازحد سلول‌های پوستی را کند کرده و التهابات پوستی را کاهش دهد.
اما باید با احتیاط از نور آفتاب استفاده کرد.
قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض نور خورشید می‌تواند باعث آفتاب‌سوختگی شده و علائم پسوریازیس را بدتر کند، به‌ویژه در پوست‌های حساس. همیشه باید زمان قرارگیری در آفتاب را محدود و کنترل‌شده نگه داشت.
پیشنهاد می‌شود که روزانه فقط چند دقیقه در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید و از ضدآفتاب در سایر نقاط بدن استفاده کنید.
همچنین قبل از شروع نوردرمانی طبیعی یا مصنوعی با پزشک مشورت نمایید.
۱۱. استفاده از زردچوبه
زردچوبه، به‌دلیل دارا بودن ترکیب فعال کورکومین، دارای خواص ضدالتهابی قوی است.
تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که مصرف مکمل زردچوبه یا استفاده موضعی از آن ممکن است در کاهش علائم پسوریازیس مؤثر باشد.
کورکومین می‌تواند با مهار مسیرهای التهابی مانند NF-κB و COX-2، پاسخ‌های ایمنی ناهنجار را تنظیم کند.
این مسیرها نقش کلیدی در افزایش التهاب در بیماری‌های خودایمنی از جمله پسوریازیس دارند.
می‌توانید زردچوبه را به‌عنوان مکمل خوراکی یا افزودنی در غذا استفاده کنید.
ولی قبل از شروع مصرف مکمل‌های زردچوبه با پزشک مشورت نمایید تا از ایمن‌بودن آن برای شرایط خاص بدنی‌تان مطمئن شوید، چراکه ممکن است با داروهای ضدانعقاد یا داروهای کبدی تداخل داشته باشد.
۱۲. اجتناب از محرک‌ها
شناختن محرک‌های شخصی و اجتناب از آن‌ها می‌تواند در پیشگیری از شعله‌ورشدن پسوریازیس بسیار مؤثر باشد.
محرک‌ها در افراد مختلف متفاوت هستند، ولی شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
- استرس
- آسیب پوستی (پدیده کوب‌نر)
- داروهای خاص مانند بتابلوکرها، لیتیوم و داروهای ضد مالاریا
- عفونت‌ها، به‌ویژه گلودرد استرپتوکوکی
- سرما و خشکی هوا
یادداشت‌برداری از علائم روزانه و شناسایی شرایطی که با بدترشدن بیماری مرتبط است، می‌تواند در تعیین محرک‌ها به شما کمک کند.
این آگاهی می‌تواند به شما کمک کند سبک زندگی خود را اصلاح کرده و از بروز حملات جدید پیشگیری نمایید.
نتیجه‌گیری
اگرچه پسوریازیس یک بیماری مزمن و خودایمنی است که هنوز درمان قطعی ندارد، اما روش‌های متعددی برای مدیریت آن در خانه وجود دارد.
تغییر در رژیم غذایی، پرهیز از الکل و دخانیات، کاهش استرس، مرطوب‌نگه‌داشتن پوست، و مصرف مکمل‌ها یا داروهای طبیعی مانند آلوئه‌ورا و زردچوبه می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.
با این حال، مهم است که بدانید هر فردی ممکن است به درمان‌های متفاوتی پاسخ دهد، و آنچه برای یک نفر مؤثر است، برای فرد دیگر نتیجه ندهد.
بنابراین، همواره باید درمان خانگی را تحت‌نظر پزشک انجام دهید و از خوددرمانی پرهیز کنید.
ترکیب درمان‌های خانگی با درمان‌های تجویز‌شده و داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پسوریازیس را به‌طور قابل‌توجهی بهبود ببخشد.
در نهایت، هدف مدیریت مؤثر بیماری و کاهش میزان شعله‌ورشدن علائم است، نه فقط درمان موقت ظاهر پوست.