فشار خون بالا (هایپرتنشن) تقریباً نیمی از بزرگسالان ایالات متحده را تحت تأثیر قرار میدهد و اگر درمان نشود، میتواند منجر به مشکلات جدی مانند بیماری قلبی شود.¹ این وضعیت معمولاً با داروها و تغذیه سالم مدیریت میشود، اما برخی نوشیدنیها مانند چایها و آبمیوههای خاص نیز میتوانند بهطور طبیعی به کاهش فشار خون کمک کنند.²
در ادامه با شش نوشیدنی مفید برای کاهش فشار خون آشنا میشویم، که با شواهد علمی پشتیبانی میشوند و میتوانند بهعنوان بخشی از سبک زندگی سالم، نتایج چشمگیری به همراه داشته باشند.
۱. چای سبز یا چای سیاه
یک فنجان چای روزانه ممکن است به حفظ فشار خون در سطحی سالم کمک کند.³ یک فراتحلیل نشان داده است که نوشیدن چای سبز یا سیاه بهمدت بیش از سه ماه میتواند منجر به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شود.⁴
شایان توجه است که چای سبز ممکن است اثر قویتری در کاهش فشار خون نسبت به چای سیاه داشته باشد. ترکیبات پلیفنولی موجود در چای سبز به تنظیم انقباض عروق، کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد سلولهای اندوتلیال کمک میکنند.

Dmitry Alferov / Getty Images
فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست؟
فشار خون دیاستولیک (عدد پایینتر) نیروی جریان خون را هنگام استراحت قلب اندازهگیری میکند. فشار خون سیستولیک (عدد بالاتر) فشار را در زمانی اندازهگیری میکند که قلب خون را پمپاژ میکند.⁵
درک تفاوت میان این دو عدد برای پیگیری روند کنترل فشار خون و انتخاب درمانهای مناسب اهمیت دارد، چرا که هر کدام از این شاخصها منعکسکننده عملکرد متفاوتی از قلب و عروق هستند.
۲. آب چغندر
آب چغندر حاوی ترکیباتی به نام نیترات است که میتواند فشار خون را کاهش دهد.⁶ زمانی که غذا یا نوشیدنی غنی از نیترات مصرف میکنید، بدن این ترکیبات طبیعی را به نیتریک اکسید تبدیل میکند، که باعث گشاد شدن عروق خونی میشود.⁷
گشاد شدن عروق منجر به کاهش مقاومت عروق در برابر جریان خون میشود و قلب برای پمپاژ خون به نیروی کمتری نیاز دارد، که در نتیجه فشار خون کاهش مییابد.⁸ مطالعات نشان دادهاند که افراد مبتلا به فشار خون بالا که آب چغندر مصرف میکنند، میتوانند فشار خون سیستولیک خود را کاهش دهند.⁹
۳. آب گوجهفرنگی
نوشیدن منظم آب گوجهفرنگی ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند. پژوهشها نشان دادهاند افرادی که بهمدت یک سال روزانه آب گوجهفرنگی بدون نمک مصرف کردهاند، بهبود قابلتوجهی در سطح فشار خون خود داشتهاند.¹⁰
این افراد همچنین سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) خود را نیز کاهش دادهاند. هنگام انتخاب آب گوجهفرنگی، بهتر است انواعی را انتخاب کنید که با برچسب “کمسدیم” یا “بدون سدیم افزوده” مشخص شدهاند، زیرا نمک زیاد میتواند در طول زمان فشار خون را افزایش دهد.¹¹
۴. آب انار
مطالعات نشان میدهند که نوشیدن منظم آب انار میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.¹² در یک فراتحلیل مشخص شد که مصرف روزانه آب انار میتواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش دهد.¹³
انار سرشار از مواد مغذی مفید است، از جمله:¹⁴
- ویتامین C
- فولات
- آنتیاکسیدانها
برای جلوگیری از مصرف بیش از حد قند، انواعی از آب انار را انتخاب کنید که بدون شیرینکننده افزوده هستند، زیرا قند زیاد ممکن است اثرات مفید این نوشیدنی را خنثی کند.
۵. آب میوههای بِری
نوشیدن انواع مختلف آبمیوههای بری ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که مصرف میوههای بِری کامل میتواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش دهد.¹⁵
در یک مرور علمی، مشخص شد که نوشیدن آب آلبالو یا آب کرنبری ممکن است باعث کاهش فشار خون شود.¹⁶ همانند سایر آبمیوهها، بهتر است از انواع بدون قند افزوده استفاده کنید تا از دریافت قند اضافی که ممکن است تأثیر منفی بر فشار خون داشته باشد، جلوگیری شود.
۶. شیر بدون چربی (اسکیم)
مصرف لبنیات کمچرب مانند شیر بدون چربی میتواند از سلامت فشار خون حمایت کند. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف شیر کمچرب با کاهش فشار خون مرتبط است، هرچند محققان بهطور قطعی نتوانستهاند تأثیر مستقیم شیر بر کاهش فشار خون را تأیید کنند.¹⁷
نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد تا مشخص شود آیا شیر بدون چربی میتواند در افراد مبتلا به فشار خون بالا تأثیر کاهنده مشخصی داشته باشد یا خیر، اما پروتئینها و کلسیم موجود در آن میتوانند به تقویت دیوارههای عروق و بهبود عملکرد قلب کمک کنند.
آیا نوشیدن آب فشار خون را کاهش میدهد؟
هیدراته ماندن میتواند به شما در رسیدن به فشار خون سالم کمک کند. با این حال، نوشیدن آب معمولاً فشار خون را کاهش نمیدهد، مگر اینکه بدن شما دچار کمآبی شده باشد.¹⁸
هدف قرار دادن مصرف حدود هشت لیوان آب در روز میتواند به جلوگیری از کمآبی و حمایت از عملکرد قلب کمک کند، زیرا کمآبی میتواند باعث تنگ شدن عروق و افزایش فشار شود.
نوشیدنیهایی که باید از آنها پرهیز کرد
برخی نوشیدنیها ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند. اگر دچار فشار خون بالا هستید یا در معرض آن قرار دارید، بهتر است از نوشیدن یا مصرف بیش از حد نوشیدنیهای زیر خودداری کرده یا آنها را محدود کنید:
- الکل: مطالعات نشان میدهند که ارتباط قویای بین مصرف الکل و افزایش فشار خون وجود دارد.¹⁹ برای بسیاری از افراد، هر چه میزان مصرف الکل بیشتر باشد، فشار خون سیستولیک نیز بیشتر افزایش مییابد.²⁰ همچنین، الکل ممکن است در اثربخشی داروهای کنترل فشار خون اختلال ایجاد کند.²¹ توصیه میشود در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
- کافئین: نوشیدنیهای کافئیندار مانند قهوه میتوانند باعث افزایش فشار خون شوند.²² مطالعهای نشان داده است که مصرف منظم قهوه، نوشابه انرژیزا، چای یا نوشابههای گازدار ممکن است فشار خون را بهویژه در نوجوانان افزایش دهد.²³ ²⁴
- نوشابههای شیرین: نوشیدن منظم نوشابه ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.²⁵ مطالعات نشان دادهاند افرادی که بهطور منظم نوشابه مصرف میکنند، فشار خون بالاتری نسبت به کسانی که نوشابه نمینوشند، دارند. البته نوشابههای رژیمی یا بدون کالری ممکن است اثر مشابهی نداشته باشند.²⁶
توصیه پایانی از طرف Verywell
گنجاندن برخی نوشیدنیها در روتین روزانه میتواند به بهبود سطح فشار خون کمک کند. هرچند این نوشیدنیها جایگزین درمان پزشکی نیستند، اما در کنار تغییرات سبک زندگی میتوانند تأثیر مثبتی بر سلامت قلب و عروق داشته باشند.
— دکتر سهیب امتیاز، مدیر ارشد پزشکی
Dr. Sohaib Imtiaz
چگونه فشار خون را کاهش دهیم؟
خوشبختانه، راهکارهای متعددی برای کاهش فشار خون بالا وجود دارد. تغییرات زیر میتوانند نقش اساسی در مدیریت فشار خون ایفا کنند:
- کاهش نمک (سدیم): متخصصان مصرف روزانه حدود ۱۵۰۰ میلیگرم سدیم را توصیه میکنند. سعی کنید مصرف روزانه خود را به کمتر از ۲۳۰۰ میلیگرم محدود کنید.¹¹
- تغذیه گیاهپایه: مصرف میوهها، سبزیجات تازه، غلات کامل و حبوبات میتواند از سلامت قلب و فشار خون پشتیبانی کند.²⁷
- ورزش منظم: فعالیت فیزیکی روزانه به بهبود سلامت قلب و کاهش خطر هایپرتنشن کمک میکند.²⁸
- حفظ وزن سالم: افرادی که دچار اضافهوزن یا چاقی هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا قرار دارند.²⁹
- مدیریت استرس: استرس عاطفی میتواند بهصورت موقت و بلندمدت فشار خون را افزایش دهد. تکنیکهایی مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن میتوانند کمککننده باشند.³⁰
- پرهیز از مصرف دخانیات: سیگار کشیدن حتی در صورت مصرف داروهای کنترل فشار خون نیز باعث افزایش فشار خون میشود.³¹ ³²
جمعبندی
فشار خون بالا خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته را افزایش میدهد. برخی نوشیدنیها مانند چای، آب چغندر، آب گوجهفرنگی و شیر بدون چربی ممکن است در طول زمان به کاهش فشار خون کمک کنند.
برای حفظ سطح فشار خون سالم، بهترین کار این است که مصرف الکل، کافئین و نوشابههای شیرین را محدود کنید. گفتوگو با یک پزشک میتواند به شما کمک کند تا خطر خود را بهتر بشناسید و راههای مؤثری برای مدیریت آن پیدا کنید.