مدیریت علائم این بیماری مزمن چشمی ممکن است در ابتدا دشوار به نظر برسد، اما با اقدامات ساده‌ای می‌توانید کنترل بیشتری بر وضعیت خود داشته باشید و احساس بهتری پیدا کنید.
راهکارهایی که باید برای کنترل بیماری چشمی تیروئیدی در نظر بگیرید
اگرچه درمان قطعی برای بیماری چشمی تیروئیدی (TED) وجود ندارد، اما درمان‌های مؤثر و تغییرات سبک زندگی می‌توانند به کاهش علائمی مانند دوبینی، درد چشم و خشکی و تحریک‌پذیری چشمان کمک کنند. این اقدامات نه تنها می‌توانند التهاب را کاهش دهند و پیشرفت بیماری را کند کنند، بلکه به حفظ بینایی و ارتقای کیفیت زندگی فرد نیز کمک می‌نمایند1.
در ادامه راهبردهایی معرفی می‌شوند که باید آن‌ها را در مسیر مدیریت این بیماری مزمن مورد توجه قرار دهید. هر یک از این موارد می‌تواند به بهبود روند درمان کمک کند و احساس کنترل بیشتری به بیمار بدهد.
1. ترک سیگار
اگر سیگار می‌کشید، ترک این عادت باید اولین اقدامی باشد که در فهرست کارهای شما قرار می‌گیرد. دکتر الیسون کومبز، مدیر جراحی پلاستیک اکولوفاسیال، ترمیمی و اربیتال در بیمارستان Manhattan Eye, Ear & Throat در نیویورک توضیح می‌دهد: «سیگار کشیدن تنها عامل خطر قابل‌تغییر در این بیماری است که بیماران می‌توانند بر آن کنترل داشته باشند».
سیگار کشیدن باعث ایجاد وضعیت ایسکمیک در بافت می‌شود، به این معنا که جریان خون به اندازه کافی در بافت وجود ندارد و اکسیژن‌رسانی کاهش می‌یابد. این وضعیت باعث می‌شود بیماری چشمی تیروئیدی شدیدتر بروز کند و درمان آن دشوارتر شود.
2. پایبندی به برنامه درمانی
اگر داروی تیروئید برایتان تجویز شده است، آن را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. حفظ سطح هورمون‌های تیروئید در محدوده‌ای خاص به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند و از نوسانات شدید جلوگیری می‌نماید.
درمان‌های مکمل مانند استروئیدها نیز می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند، حتی اگر مسیر پیشرفت بیماری را تغییر ندهند. به گفته دکتر کومبز، استروئیدها می‌توانند به صورت قطره چشمی، قرص‌های خوراکی با دوز بالا یا تزریق داخل وریدی تجویز شوند.
3. تغذیه سالم
رعایت یک رژیم غذایی ضدالتهابی مانند رژیم مدیترانه‌ای در مدیریت بیماری چشمی تیروئیدی بسیار مفید است. این نوع رژیم بر مصرف غذاهای کامل و پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده مانند شیرینی‌های صنعتی، غذاهای سرخ‌کرده، گوشت‌های فرآوری‌شده و نوشابه تمرکز دارد، چراکه این موارد می‌توانند موجب افزایش التهاب در بدن شوند.
دکتر کومبز می‌گوید بیمارانی که با دقت زیاد از رژیم غذایی ضدالتهابی پیروی می‌کنند، معمولاً با شدت کمتری از بیماری مواجه هستند. همچنین این رژیم می‌تواند به کاهش سطح کلسترول که با TED مرتبط است نیز کمک کند، و حذف الکل از رژیم غذایی نیز توصیه می‌شود.
4. بررسی سطح سلنیوم
اگرچه ممکن است تاکنون به این ماده معدنی توجه نکرده باشید، اما سلنیوم نقش مهمی در ساخت هورمون‌های تیروئیدی دارد و می‌تواند بر شدت بیماری تأثیر بگذارد. مطالعات نشان داده‌اند که سطح پایین سلنیوم می‌تواند با افزایش شدت بیماری چشمی تیروئیدی ارتباط داشته باشد.
به همین دلیل، دکتر کومبز برای بیماران مبتلا به TED خفیف تا متوسط مصرف مکمل سلنیوم را توصیه می‌کند. پیش از مصرف هر نوع مکمل، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا از تناسب آن با برنامه درمانی‌تان اطمینان حاصل نمایید3.
5. مدیریت استرس
اگرچه هنوز مشخص نیست که استرس عاطفی می‌تواند آغازگر بیماری تیروئیدی باشد یا خیر، اما بدون تردید استرس می‌تواند علائم را تشدید کند. از سوی دیگر، TED می‌تواند خطر ابتلا به اضطراب و افسردگی را نیز افزایش دهد و از این رو ضروری است که راهکارهایی برای مقابله با استرس در پیش گرفته شود.
دکتر کومبز توصیه می‌کند که با یک متخصص سلامت روان مشورت کرده و به طور منظم در فعالیت‌های آرام‌بخش مانند مدیتیشن یا یوگا شرکت کنید. این روش‌ها علاوه بر کاهش استرس، به تنظیم عملکرد سیستم عصبی و هورمونی نیز کمک می‌کنند4.
6. استفاده از عینک آفتابی
اگر علائم شدید TED مانند بیرون‌زدگی چشم یا ناتوانی در بسته شدن کامل پلک‌ها دارید، استفاده از عینک آفتابی بسیار ضروری است. به گفته دکتر کومبز: «در فضای بیرونی باید از عینک آفتابی استفاده کنید، زیرا اگر پلک‌ها به طور کامل بسته نشوند، چشم‌ها نمی‌توانند در برابر عوامل خارجی محافظت شوند».
حتی اگر علائم شما خفیف است، استفاده از عینک آفتابی توصیه می‌شود، چراکه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های پوستی و چشمی را کاهش دهد. عینک آفتابی همچنین از خشکی و تحریک چشم در برابر نور آفتاب و باد محافظت می‌کند.
7. انتخاب دقیق تیم پزشکی
دکتر کومبز تأکید می‌کند که «دفاع از حقوق خود بسیار حیاتی است و انتخاب تیم درمانی چندتخصصی که با آن احساس راحتی دارید، اهمیت زیادی دارد». شما احتمالاً به همکاری متخصصانی نظیر نوروافتالمولوژیست، اندوکرینولوژیست، متخصص تغذیه و روان‌درمانگر نیاز خواهید داشت.
او می‌افزاید: «من به بیمارانم می‌گویم من تنها بخشی از راه‌حل هستم، نه کل آن. باید از تمام گزینه‌های درمانی بهره ببریم، چون این بیماری پیچیده است و مدیریت آن نیز چالش‌برانگیز است». انتخاب پزشکانی که به آن‌ها اعتماد دارید باعث می‌شود راحت‌تر در مورد تغییرات علائم یا نگرانی‌های دیگر با آن‌ها مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
مدیریت بیماری مزمنی مانند بیماری چشمی تیروئیدی، به‌ویژه در مراحل اولیه تشخیص، می‌تواند طاقت‌فرسا به نظر برسد. اما با داشتن برنامه‌ای منسجم و آگاهانه، می‌توان تا حد زیادی علائم را کاهش داد و زندگی باکیفیت‌تری داشت.
عادت‌هایی مانند تغذیه سالم، پیروی از برنامه درمانی، و همکاری با تیم درمانی متخصص می‌توانند نقش بسیار مؤثری در کنترل بهتر TED ایفا کنند. اتخاذ این اقدامات به شما کمک می‌کند تا احساس کنترل بیشتری بر بیماری داشته باشید و بهتر با چالش‌های آن روبه‌رو شوید.