ممکن است موجب بروز مشکلات گوارشی شود
با اینکه کفیر معمولاً به‌عنوان نوشیدنی‌ای برای بهبود عملکرد گوارش شناخته می‌شود، اما در برخی افراد می‌تواند باعث بروز مشکلات دستگاه گوارش شود. احتمال بروز این مشکلات بیشتر در صورت مصرف بیش از حد کفیر افزایش می‌یابد.²
کفیر ممکن است موجب بروز مشکلاتی مانند ناراحتی شکمی یا گرفتگی عضلات، نفخ، اسهال و گاز روده شود. این عوارض ناشی از تغییرات ناگهانی در میکروبیوم روده هستند که در اثر ورود پروبیوتیک‌ها به سیستم گوارشی ایجاد می‌شوند. همچنین باید توجه داشت که کفیر مقدار کمی لاکتوز دارد که می‌تواند در افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، موجب ناراحتی معده شود؛ اگرچه امروزه انواع بدون لاکتوز کفیر در دسترس هستند.
ممکن است سطح قند خون را افزایش دهد
اگر کفیر به‌صورت ساده و بدون شیرین‌کننده‌های افزودنی مصرف شود، می‌تواند به تنظیم سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند.⁴ اما برخی از محصولات کفیر حاوی مقادیر زیادی شکر افزوده هستند که می‌تواند باعث افزایش سریع قند خون شود.
افزایش سطح قند خون پس از مصرف نوشیدنی‌های شیرین مسئله‌ای رایج است، به‌ویژه در افرادی که دچار مقاومت به انسولین هستند. از این رو بسیار مهم است که قبل از خرید کفیر، برچسب مواد تشکیل‌دهنده آن را بررسی کنید تا از میزان قند افزوده آن مطلع شوید، به‌ویژه اگر دیابت دارید یا در معرض خطر ابتلا به آن هستید.
ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد
کفیر و سایر غذاهای پروبیوتیک (موادی که به رشد میکروارگانیسم‌های مفید در روده کمک می‌کنند) می‌توانند بر نحوه جذب یا عملکرد برخی داروها در بدن تأثیر بگذارند. تحقیقات نشان می‌دهد که پروبیوتیک‌ها ممکن است با داروهایی نظیر:⁵
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
- داروهای ضد قارچ
- برخی داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد سرطان
- رقیق‌کننده‌های خون یا داروهای قلبی
- داروهای کاهنده کلسترول
تداخل داشته باشند. این تداخل ممکن است منجر به کاهش یا افزایش اثربخشی دارو شده یا عوارض جانبی آن را تشدید کند. بنابراین اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید و قصد دارید مصرف کفیر را آغاز کنید، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
ممکن است خطر عفونت را در برخی افراد افزایش دهد
برخی مطالعات به ارتباط مصرف پروبیوتیک‌ها با افزایش خطر ابتلا به عفونت اشاره کرده‌اند. یکی از گزارش‌ها، موارد نادری از سپسیس (واکنش شدید و خطرناک بدن به عفونت) را به مصرف پروبیوتیک‌ها مرتبط دانسته است.² با این حال، تحقیقات دیگر نیز وجود دارد که نشان می‌دهد پروبیوتیک‌ها ممکن است به مقابله با برخی عفونت‌ها کمک کنند.⁶
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران سرطانی، مبتلایان به HIV، افراد دارای بیماری‌های خودایمنی یا کسانی که پیوند عضو دریافت کرده‌اند، بهتر است از مصرف کفیر خودداری کنند. در این افراد، خطر انتقال میکروارگانیسم‌های زنده موجود در کفیر به بدن و ایجاد عفونت وجود دارد، چرا که سیستم ایمنی آن‌ها قادر به کنترل رشد این میکروب‌ها نیست.
ممکن است حاوی الکل باشد
محصولات کفیر می‌توانند حاوی مقادیر کمی الکل باشند. این اتفاق به دلیل تخمیر صورت‌گرفته توسط مخمرهای موجود در دانه‌های کفیر است که در این فرایند مقدار اندکی الکل تولید می‌کنند (معمولاً کمتر از ۲٪).¹
در مقایسه، میزان الکل موجود در شراب معمولاً بین ۱۲ تا ۱۴ درصد است. هرچند میزان الکل کفیر بسیار پایین است، اما اگر نسبت به الکل حساسیت دارید یا مصرف آن را به دلایل شخصی یا مذهبی محدود کرده‌اید، ممکن است بخواهید از مصرف کفیر اجتناب کنید.
ممکن است موجب واکنش آلرژیک شود
کفیر از شیر تهیه می‌شود و برای افرادی که به فرآورده‌های لبنی حساسیت دارند، می‌تواند واکنش‌های آلرژیک شدید ایجاد کند.⁷ این واکنش‌ها ممکن است شامل تورم، کهیر، مشکلات تنفسی یا حتی آنافیلاکسی باشند. اگر دچار آلرژی به لبنیات هستید، هنوز می‌توانید از انواع غیر لبنی کفیر استفاده کنید که معمولاً از شیر نارگیل، شیر سویا یا شیر بادام تهیه می‌شوند.
ممکن است حاوی شیر خام باشد
برخی افراد کفیر را با شیر خام (غیر پاستوریزه) تهیه یا خریداری می‌کنند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدار می‌دهد که شیر غیر پاستوریزه ممکن است حاوی میکروب‌های مضر باشد و منجر به مسمومیت غذایی شود.⁸
علائم مسمومیت غذایی می‌تواند شامل درد شکم، اسهال، علائم شبه آنفلوآنزا مانند تب، بدن‌درد و سردرد، و استفراغ باشد. برای جلوگیری از این خطر، حتماً هنگام خرید کفیر، برچسب محصول را بخوانید و به‌دنبال واژه “پاستوریزه” باشید.
مقایسه کفیر و ماست
کفیر و ماست هر دو از فرآورده‌های لبنی تخمیری هستند. با این حال، کفیر حالت نوشیدنی دارد، در حالی که ماست باید با قاشق مصرف شود.⁹
همچنین کفیر معمولاً طعمی ترش‌تر از ماست دارد و بافت آن به‌دلیل فرایند تخمیر، می‌تواند اندکی گازدار و کف‌دار باشد. علاوه بر این، کفیر دارای طیف گسترده‌تری از میکروب‌های پروبیوتیک نسبت به ماست است، که آن را به نوشیدنی‌ای با خواص بالقوه بیشتر برای سلامت روده تبدیل می‌کند.
نظر متخصص
مصرف کفیر می‌تواند فواید متعددی برای سلامت داشته باشد، اما برخی افراد ممکن است نسبت به عوارض جانبی آن آسیب‌پذیرتر باشند.
چگونه کفیر را به‌گونه‌ای بنوشید که عوارض آن کاهش یابد
برای مصرف ایمن‌تر کفیر، می‌توانید روش‌های زیر را رعایت کنید:¹⁰ ¹¹
- در مصرف زیاده‌روی نکنید: مصرف بیش از حد کفیر می‌تواند منجر به بروز عوارض شود. اگرچه دستورالعمل رسمی وجود ندارد، متخصصان توصیه می‌کنند روزانه بیش از ۱ تا ۳ فنجان کفیر مصرف نکنید.¹² با این حال، ممکن است لازم باشد ابتدا با مقدار کمتری شروع کنید تا دستگاه گوارش فرصت تطبیق داشته باشد.
- با غذا مصرف کنید: نوشیدن کفیر همراه با وعده‌های غذایی می‌تواند به کاهش احتمال بروز مشکلات گوارشی کمک کند.
- شب‌ها مصرف نکنید: اگر نوشیدن کفیر پیش از خواب موجب اختلال در خواب شما می‌شود، بهتر است از مصرف آن در این زمان خودداری کنید.¹³
- برچسب‌ها را بررسی کنید: مطمئن شوید که محصول پاستوریزه است. همچنین میزان قند افزوده و وجود هرگونه آلرژن را بررسی کنید.
- به‌درستی نگهداری کنید: کفیر را در یخچال نگهداری کنید تا از تخمیر بیش از حد جلوگیری شود.
- با پزشک مشورت کنید: اگر بیماری خاصی دارید یا دارو مصرف می‌کنید، قبل از شروع مصرف کفیر حتماً با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.
چگونه از کفیر لذت ببرید
شما می‌توانید کفیر را به‌صورت مستقیم بنوشید یا آن را به موارد زیر اضافه کنید:
- اسموتی‌ها
- سس‌های سالاد
- اوت‌میل‌های شبانه
- بستنی یخی یا بستنی
این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا طعم کفیر را متنوع‌تر تجربه کنید و خواص آن را با سبک زندگی خود تطبیق دهید.
راه‌های دیگر برای تقویت سلامت روده
اگر نمی‌توانید کفیر را تحمل کنید، روش‌های جایگزینی برای بهبود سلامت روده وجود دارند، از جمله مصرف موارد زیر:¹⁴
- دوغ
- کامبوچا
- میسو
- کفیر غیرلبنی
- مکمل‌های پروبیوتیک (کپسول، پودر یا جویدنی)
- کلم ترش (ساورکراوت)
- تمپه
- ماست
این جایگزین‌ها نیز دارای باکتری‌های مفید هستند و می‌توانند به بهبود میکروبیوم روده کمک کنند.
جمع‌بندی
کفیر برای بیشتر افراد ایمن است، اما در برخی افراد ممکن است موجب بروز عوارضی نظیر مشکلات گوارشی، افزایش خطر ابتلا به عفونت و تداخل با برخی داروها شود.
بررسی دقیق برچسب محصول برای اطلاع از وجود قند افزوده، پاستوریزه بودن یا وجود آلرژن‌ها بسیار مهم است. اگر پس از مصرف کفیر دچار عوارض جدی شدید، حتماً با پزشک خود تماس بگیرید.