کمبود ویتامین ب ۱۲ باعث افزایش وزن و چاقی می شود؟

ویتامین ب ۱۲ یا کوبالامین یک ویتامین محلول در آب است که بدن نمی تواند آن را بسازد، بنابراین باید آن را از رژیم غذایی یا مکمل های غذایی دریافت کرد.

ویتامین ب ۱۲چندین نقش مهم دارد؛ از جمله، برای ساخت DNA و تولید گلبول های قرمز خون و همچنین تولید انرژی نیاز است. همچنین بر روحیه، حافظه، عملکرد صحیح مغز و سیستم عصبی تأثیر دارد. بنابراین، کمبود این ماده مغذی مهم می تواند اثرات منفی مهمی بر سلامتی داشته باشد.

مطالعات نشان داده اند بین سطوح پایین ب ۱۲ با چاقی، فشار خون، دیابت و سندرم متابولیک در جمعیتهای مختلف ارتباط وجود دارد. کمبود ب ۱۲ممکن است با پروفایل لیپیدی نامطلوب و بیماری های قلبی عروقی همراه باشد. در مطالعات آزمایشگاهی، سطح ۱۲ پایین باعث افزایش تجمع چربی در سلولهای چربی و دیس لیپیدمی در موش ها می شود.

با این حال، نقش مستقل ب ۱۲ در متابولیسم لیپیدها، به عنوان عامل خطر اصلی اختلالات قلبی و متابولیکی، بطور کامل کشف نشده است. اما شواهد آزمایشگاهی به مکانیسم‌های احتمالی اپی ژنتیک از جمله متیلاسیون DNA ،تغییرات میکرو RNA و هیستون اشاره کردند.

کمبود ویتامین ب 12 باعث افزایش وزن و چاقی می شود؟

حتی بتازگی برخی مطالعات پیشنهاد کرده اند که افزایش وزن ناخواسته به لیست عوارض جانبی احتمالی کمبود ویتامین ب ۱۲ باید اضافه شود.

علائم کمبود ویتامین ب ۱۲

 ویتامین ب ۱۲ برای جذب به سیستم گوارشی سالم و فاکتور داخلی که پروتئینی است که در معده ساخته می شود و به ویتامین B12 متصل شود، نیاز دارد.

زنان بالغ روزانه به ۲.۴ میکروگرم ویتامین ب ۱۲ نیاز دارند. این نیاز در دوران بارداری  ۲.۶ و شیردهی به ۲.۸ میکروگرم در روز افزایش می یابد. مردان بزرگسال با مصرف ۲.۴ میکروگرم ویتامین در روز نیازشان برآورده می شود.

بیشتر بخوانید
5 مزیت نیاسین (ویتامین B3) که ممکن است ندانید

ویتامین ب ۱۲ اضافی می تواند در کبد ذخیره شود و فقط مقدار کمی روزانه از طریق ادرار، عرق یا مدفوع دفع می شود. به همین دلایل ممکن اشت یک سال یا بیشتر طول بکشد تا کمبود ویتامین ب ۱۲ رخ دهد.

کمبود ب ۱۲ عوارض نامطلوبی دارد از جمله

خستگی مزمن

تنگی نفس

تپش قلب

سوزن سوزن شدن یا بی حسی اندام ها

از دست دادن تمرکز

تضعیف حافظه

عدم آگاهی نسبت به زمان و مکان

تغییرات خلق و خو

بیخوابی

کم خونی

چه کسانی مستعد کمبود ویتامین ب ۱۲ هستند؟

افرادی که بیشتر در معرض خطر کمبود هستند شامل افراد مسن تر و همچنین کسانی که سیگار می کشند، یا الکل زیادی مصرف می کنند یا رژیم گیاهخواری یا وگان دنبال می کنند.

افراد مسن یا کسانی که تحت عمل جراحی معده قرار گرفته اند، اسید معده کمتری دارند که این منجر به کاهش جذب ب ۱۲ از پروتئین حیوانی و غذاهای غنی شده در روده شود.

جراحی روده و معده، نارسایی لوزالمعده، رشد بیش از حد باکتریهای روده کوچک(SIBO) ، عفونت انگلی و برخی اختلالات خودایمنی از دیگر عوامل خطر محسوب می شوند.

علاوه بر این، برخی از داروها، از جمله متفورمین، مهار کننده های پمپ پروتون و آنتی اسیدها نیز ممکن است توانایی بدن را برای جذب ویتامین ب ۱۲ از رژیم غذایی کاهش دهند.

همچنین افرادی که HIV مثبت دارند و افراد مبتلا به برخی از اختلالات گوارشی، به ویژه بیماری کرون و بیماری سلیاک.

آیا کمبود ویتامین ب ۱۲ بر وزن تأثیر دارد؟

علی رغم واکنش های بیشماری که ویتامین ب ۱۲ در آن دخیل است، شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد این ویتامین می تواند بر افزایش یا کاهش وزن تأثیر بگذارد. بیشتر شواهد موجود در مورد این ادعا از چند مطالعه مشاهده ای حاصل می شود.

بیشتر بخوانید
افزایش ویتامین دی یا هیپرویتامینوز D: علل، علائم، تشخیص

به عنوان مثال، یک مطالعه نشان می دهد که ویتامین ب ۱۲ در افراد اضافه وزن یا چاق، کمتر از افرادی است که شاخص توده بدنی (BMI) در محدوده طبیعی دارند.

تحقیق دیگری مشاهده کرده است افرادی که مکمل های ویتامین ب ۱۲ مصرف می کردند، در طی ۱۰ سال ۱.۲-۷.۷ کیلوگرم کمتر نسبت به افرادی که این ویتامین دریافت نکرده اند، اضافه وزن می گیرند.

در یک مطالعه مقطعی  دیگر روی ۳۰۱ نفر در سال جاری که در اردن انجام شد، دیده شد؛ سطح پایین تر ویتامین ب ۱۲ با BMI بالاتر ارتباط دارد.

در مطالعه ای برای تعیین رابطه بین وضعیت ویتامین ب۱۲ شدت چاقی و سندرم متابولیک، تحقیقی روی ۲۵۶ کودک چاق انجام شد. یافته ها حاکی از آن بود که کاهش سطح ویتامین ب۱۲ با افزایش شاخص توده بدنی همراه است.

در بررسی رابطه بین سطح ویتامین ب۱۲ با میزان اضافه وزن و چاقی و مقاومت به انسولین، روی ۳۸۴ زن نشان داد؛ اضافه وزن و چاقی از عوامل خطر کمبود ویتامین ب ۱۲ در زنان است. لذا زنان باید به طور مرتب آزمایش ویتامین ب ۱۲ انجام دهند.

در مطالعه ای دیگر روی ۹۰۷۵ شرکت کننده از بزرگسالان آمریکا، ویتامین ب ۱۲ بالاتر با چاقی رابطه معکوس داشت.

اما مطالعات متناقض با این یافته ها نیز وجود دارد چرا که به نظر می رسد کمبود ویتامین B12 باعث از بین رفتن اشتها در برخی افراد می شود که منجر به کاهش وزن می شود تا افزایش وزن.

در یک بررسی جامع روی ۱۹ مطالعه مشاهده ای با ۷۰۵۵ شرکت کننده در این زمینه اگرچه کیفیت مطالعات بالا نبود و نتیجه گیری قطعی نداد اما بطورکلی افراد با شاخص توده بدنی بالاتر سطح ب ۱۲ خون پایین تری داشتند.

بیشتر بخوانید
9 علامت و نشانه کمبود ویتامین B6 ( ب۶ )

 با این وجود، مطالعات مشاهده ای نمی تواند اثبات کند که آیا سطح پایین ویتامین B12 باعث افزایش وزن می شود یا نه، در واقع توانایی تشخیص رابطه علت و معلولی ندارند.

همانطور که گفته شد، شواهد فعلی بسیار ضعیف هستند و نمی توان گفت کمبود ویتامین ب ۱۲ بر روی وزن خواه افزایش یا کاهش، تأثیر جدی یا ویژه ای دارد.

اما ویتامین ب ۱۲ به بدن کمک می کند تا چربی و پروتئین را به انرژی تبدیل کرده و به متابولیسم کربوهیدرات ها کمک کند. کمبود ب ۱۲ می تواند به چندین بیماری به ویژه کم خونی مگالوبلاستیک منجر شود، که به دلیل کم بودن تعداد گلبول های قرمز خون ایجاد می شود. شایع ترین علامت آنمی مگالوبلاستیک نیز خستگی است.

ادعاها مبنی بر اینکه ب ۱۲ می تواند باعث افزایش انرژی و کاهش وزن شود، شاید ناشی از این تصور است که تاثیری که تجویز ب ۱۲ بر روی افراد مبتلا به کم خونی مگالوبلاستیک می‌گذارد، در افراد با سطح طبیعی ویتامین ب ۱۲ نیز همانگونه خواهد بود.

منابع ویتامین ب ۱۲

ویتامین ب ۱۲ تنها در غذاهای حیوانی یا غذاهای غنی شده با این ویتامین یافت می شود، مانند:

گوشت و مرغ: به خصوص گوشت ارگان ها و گوشت قرمز مانند گوشت گاو

ماهی و غذاهای دریایی: به ویژه صدف، ساردین، ​​ماهی تن، ماهی قزل آلا و ماهی آزاد

لبنیات: شامل شیر، پنیر و ماست

تخم مرغ: به خصوص زرده تخم مرغ

غذاهای غنی شده: غلات صبحانه، مخمر و همچنین برخی از گوشت ها یا شیرهای گیاهی

بیشتر بخوانید
چرا ویتامین ها و مکمل باعث نفخ می شوند و چگونه آن را برطرف کنید

مکمل ها نیز که روش دیگری برای تأمین نیازهای روزانه است، به طور گسترده در داروخانه ها موجود می باشند. این مکمل ها به ویژه برای افرادی که فاکتور داخلی کمی دارند مفید هستند. علاوه بر این، به کسانی که نمی توانند غذاهای حیوانی کافی دریافت کنند کمک می کند تا نیاز خود را به ویتامین ب ۱۲ تأمین کنند.

خلاصه

ویتامین ب ۱۲ یک ویتامین محلول در آب است که بدن برای فرآیندهای مختلف از جمله تولید انرژی و حفظ سلامت مغز و سیستم عصبی به آن نیاز دارد.

منابع ویتامین ب ۱۲ شامل غذاهای حیوانی، غذاهای غنی شده با ویتامین ب ۱۲ و مکمل ها است. افرادی که کمبود ویتامین ب ۱۲ دارند، احتمالاً طیف وسیعی از علائم را تجربه می کنند، اگرچه بعید به نظر می رسد یکی از این موارد افزایش یا کاهش وزن باشد.

همانطور که هر پزشک یا متخصص تغذیه می گوید، هیچ درمانی جادویی برای کاهش وزن وجود ندارد. کسانی که به دنبال اتخاذ یک سبک زندگی سالم هستند یا می خواهند وزن کم کنند، باید مراقب مکمل هایی باشند که ادعا می کنند به کاهش وزن شما کمک می کنند.

با این حال برای کسانی که کمبود ب ۱۲ تشخیص داده شده دارند، تجویز ب ۱۲ ممکن است سطح انرژی را بهبود بخشد که این به نوبه خود می تواند باعث افزایش فعالیت بدنی و کمک به مدیریت وزن شود.

۴.۷/۵ - (۱۲ امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

6 دیدگاه دربارهٔ «کمبود ویتامین ب ۱۲ باعث افزایش وزن و چاقی می شود؟;

  1. اگه بیش از اندازه مصرف بشه آره می‌تونه بکشه چون تو‌کبد ذخیره میشه و پلاکت و… می‌بره بالا

    پاسخ

متخصص تغذیه و رژیم درمانی (PhD). ارائه دهنده رژیم های تخصصی آنلاین با خدمات ویژه