از روزهای دور و گم‌شده در تاریخ که ابوعلی‌سینا به مداوای بیماران می‌پرداخت تا امروز که به‌روزترین امکانات در درمان بیماری‌ها دخیل‌اند، علم پزشکی نقشی مؤثر در زندگی انسان داشته است. به نوعی می‌توان بقای انسان را متأثر از این علم حیاتی و عبور از برهه‌های دشوار همه‌گیری بیماری‌ها را مدیون آن دانست. پیشرفت علم و تکنولوژی در دنیای امروزی توانسته علم پزشکی را نیز دستخوش تغییرات گسترده‌ای کند؛ به نحوی که تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها در دستان متخصصین با تجربه‌ای است که سال‌ها در این حوزه تلاش کرده‌اند، در حالی که تا چند دهه گذشته نیز بسیاری از افراد در اثر ساده‌ترین بیماری‌ها جان می‌باختند. یکی از شاخه‌های پرکاربرد علم پزشکی که تأثیر به سزایی بر حفظ جان بیماران دارد، تخصص قلب و عروق است. در این مقاله به معرفی متخصص قلب می‌پردازیم و شما را با نشانه‌های بیماری‌های قلبی و زمان مراجعه به دکتر قلب آشنا می‌کنیم. همراه ما باشید.
دکتر قلب کیست و چه وظایفی دارد؟
از آنجایی که همه ما قلب را به عنوان حیاتی‌ترین ارگان در بدن می‌شناسیم، بدیهی است که طب مربوط به تشخیص و درمان بیماری‌های آن نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین علوم شناخته شود. متخصص قلب و عروق یا دکتر قلب، کسی است که طی سال‌ها تحصیل و مطالعه، دانش مربوط به تشخیص و درمان بیماری‌های سیستم گردش خون را به دست آورده است. دکتر قلب می‌تواند با اتکا بر دانش و تجربه خود، بیماری‌های مرتبط با قلب و عروق را تشخیص دهد و با روش‌های مختلف آنها را درمان کند. متخصص قلب و عروق پس از گذراندن دوره ۷ ساله پزشکی عمومی، برای آزمون تخصص اقدام می‌کند و د صورت قبولی، وارد دوره رزیدنتی قلب و عروق خواهد شد. در ادامه نیز گرایش‌هایی برای تحصیل در دوره فوق تخصص وجود دارند که به صورت کاملا اختصاصی به موارد مختلف در قلب و عروق می‌پردازند.
وظایف متخصص قلب
دکتر قلب وظایفی دارد که بد نیست با آنها آشنا شوید:
- متخصص قلب باید پیش از هرچیز از ابزارها و روش‌های تشخیصی مناسب برای تشخیص درست بیماری استفاده کند. عموما پیش از اطمینان کامل، تشخیصی داده نمی‌شود تا نگرانی در بیمار ایجاد نکند. امروزه تست‌های مختلف مبتنی بر اصول فیزیولوژیک و با کمک دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌شوند که می‌توانند به تشخیص درست کمک کنند. انتخاب بهترین موارد از جانب پزشک، یکی از وظایف دکتر قلب است. پس از آن دکتر قلب و عروق باید با توجه به نتایج، تشخیص خود را اعلام کند.
- دکتر قلب و عروق باید پرونده‌ای را برای بیمار تنظیم کند که تمام اطلاعات مرتبط با وضعیت سلامت و بیماری‌های قلبی در آن ثبت شده باشند. به این ترتیب در صورت مراجعه به متخصص دیگر، شرح کاملی از وضعیت قلبی و عروقی در اختیار پزشک قرار می‌گیرد. تمام آزمایشات و تست‌ها به همراه نتایج معاینات فیزیکی و تشخیص پزشک در پرونده ثبت می‌شوند.
- دکتر قلب باید از بهترین روش‌های درمانی که نتیجه بهتری خواهند داشت برای درمان بیماران استفاده کند. گاهی ممکن است در میانه راه، پزشک تصمیم به تغییر روش درمان بگیرد. در این حالت بیمار باید با او همکاری لازم را داشته باشد؛ چرا که قطعا علم پزشکی بهتر از احساسات شخصی بر درمان بیمار مؤثر است. با این حال هیچ کاری بدون رضایت بیمار انجام نخواهد شد.
- دکتر قلب و عروق علاوه بر داشتن مهارت کافی، در صورت نیاز باید از همکاران خود برای درمان بیماران مشورت بگیرد و گاهی نیز آنها را به افراد ماهرتر ارجاع دهد. در علم پزشکی اولویت، درمان بیمار است.
- متخصص قلب عموما تلاش می‌کند که بیمار را به کمک روش‌های غیرتهاجمی یا کم‌تهاجمی درمان کند. با این حال ممکن است گاهی تنها راه یا بهترین راه درمان، عمل جراحی باشد. در این صورت دکتر قلب و عروق با مشورت همکاران خود، این مسئله را تایید می‌کند.
تفاوت متخصص قلب و عروق با جراح قلب
اشتباهی که در بسیاری از موارد رخ می‌دهد، عدم درک درست تفاوت میان متخصص قلب و جراح قلب است. باید بدانید که این دو کاملا از یکدیگر جدا بوده و دو رشته متفاوت از علم پزشکی هستند. اگر چه مشترکاتی میان آنها وجود دارد، اما اساس کارشان با یکدیگر فرق می‌کند. متخصص قلب و عروق در طول دوران تحصیل و کارورزی، مهارت لازم برای تشخیص بیماری‌ها با استفاده از ابزارهای مختلف تشخیصی را پیدا می‌کند. او همچنین می‌تواند با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی مثل تجویز دارو یا توصیه برای تغییر سبک زندگی، بیماری های قلبی و عروقی را درمان کند. این در حالی است که جراح قلب مطابق آنچه که انتظار می‌رود، روش‌های درمانی مبتنی بر جراحی قلب را آموزش دیده است؛ بنابراین دو رشته تخصص قلب و عروق و جراحی قلب از یکدیگر مجزا هستند. دکتر قلب و عروق ممکن است در آخرین سطح از بیماری‌های قلبی که درمان دارویی جوابگو نیست، کار را به دست جراح بسپارد تا با تکنیک‌های جراحی بیمار را درمان کند.
آشنایی با بیماری های قلبی
بیماری های قلبی انواع مختلفی دارند که هر یک از آنها به نسبت‌های مختلف در میان جمعیت دیده می‌شوند. شناخت آنها می‌تواند به درک نشانه‌ها کمک کند. به طور کلی بیماری های قلبی را می‌توان در دسته‌بندی زیر قرار داد:
- آریتمی‌ها: اختلالاتی در ریتم طبیعی قلب هستند که می‌توانند عملکرد قلب را با مشکل مواجه کنند.
- آترواسکروز: از جمله بیماری های قلبی رایجی است که سخت شدن دیواره شریان‌ها به دلایل گوناگون را شامل می‌شود.
- کاردیومیوپاتی: بروز مشکلاتی در دیواره ماهیچه‌ای قلب است که سفت شدن یا ضعیف شدن آن را باعث می‌شود.
- نقایص مادرزادی قلب: همان طور که از نام آنها پیداست، بیماری های قلبی هستند که از بدو تولد وجود دارند.
- بیماری‌های ایسکمیک قلبی: این بیماری‌ها در اثر انسداد عروق کرونری قلب ایجاد می‌شوند و می‌توانند مسائلی چون سکته قلبی را سبب شوند.
- عفونت‌های قلبی: این عفونت‌ها ممکن است منشا باکتریایی، ویروسی یا انگلی داشته باشند.
علائم و نشانه‌های بیماری‌های قلب و عروق
بیماری های قلبی که در قسمت قبل به آنها اشاره کردیم، علائم و نشانه‌هایی دارند که در صورت مشاهده آنها باید به دکتر قلب مراجه کنید. نکته مهم این است که علائم بیماری‌های قلبی به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شوند. حتی اگر کوچک‌ترین نشانه‌ای از بیماری قلبی دارید، حتما به متخصص مراجعه کنید؛ چرا که هر یک روز تاخیر در برخی بیماری‌های حاد می‌تواند بیماری را به درجات بالا و غیرقابل درمان برساند. ار جمله نشانه‌های بیماری قلبی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آریتمی قلب اغلب با نشانه‌هایی مثل تپش قلب یا ضربان نامنظم، سبکی سر، نبض آهسته، درد قفسه سینه، سرگیجه و غش کردن ظاهر می‌شوند.
- آترواسکلروز با نشانه‌هایی مثل ضعف، سردی و بی‌حسی اندم‌ها و همچنین درد غیرمعمول و غیرقابل‌توضیح بروز می‌یابد.
- نقایص مادرزادی قلبی ممکن است در بدو تولد تشخیص داده شوند یا تا آخر عمر پنهان بمانند. برخی از بیماری‌های مادرزادی قلبی با خستگی و انرژی کم، پوست آبی رنگ، تنگی نفس، ریتم نامنظم قلب و تورم اندام‌ها تشخیص داده می‌شوند.
- بیماری‌های ایسکمیک یا بیماری‌های عروق کرونر نیز غالبا با درد قفسه سینه و تنگی نفس همراه‌اند. در صورتی که احساس فشار در قفسه سینه و حالت تهوع دارید، به دکتر قلب مراجعه کنید.
- عفونت‌های قلبی می‌توانند علاوه بر درد قفسه سینه و تنگی نفس، با تب و لرز و بثورات پوستی نیز همراه باشند.
به طور کلی دردهایی که در ناحیه قفسه سینه احساس می‌شوند می‌توانند دلیلی برای مراجعه به دکتر قلب باشند. در صورت بروز چنین مواردی حتما به متخصص قلب مراجعه کنید. فشار خون از دیگر نشانه‌های مشکلات قلبی است که باید به آن پرداخته شود. در صورت ابتلا به فشار خون، حتما پیگیر بیماری های قلبی باشید.
درخواست نوبت از بهترین متخصصین قلب
برای آن که از دکتر قلب نوبت بگیرید، برای تشخیص و درمان به او مراجعه کنید، باید به کلینیک‌ها و درمانگاه‌های خصوصی یا بیمارستان‌ها مراجعه کنید. دسترسی به متخصصین عموما در درمانگاه‌ها راحت‌تر از بیمارستان‌های شلوغ است؛ اما در هر صورت پروسه دریافت نوبت، فرایند آزاردهنده و وقت‌گیری است که هیچ کس آن را دوست ندارد. میهن پزشک شرایطی را فراهم کرده که بتوانید در هر جا که هستید، به راحت‌ترین روش، پزشکان را مورد بررسی قرار دهید و در نهایت، از پزشک مورد نظرتان نوبت بگیرید.
میهن پزشک با این ایده‌ای که برای نخستین بار به حقیقت رساند، توانست بسیاری از مشکلات این حوزه را حل کند. حالا شما می‌توانید به آسانی صفحه مربوط به هر پزشک و نظرات مراجعین را بررسی کنید و با توجه به آنها، در هر زمان و هر مکانی نوبت دکتر را رزرو کنید. دیگر نیازی به مراجعه حضوری و ایستادن در صف‌های طولانی ندارید و این، بزرگ‌ترین خدمت میهن پزشک به جامعه است. از این وبسایت می‌توانید برای هر پزشکی و در هر شهر و استانی کمک بگیرید. فرقی نمی‌کند به دنبال بهترین دکتر قلب باشید یا برای آندوسکوپی یا کولونوسکوپی به پزشک مراجعه کنید؛ در هر حالتی این وبسایت به شما کمک خواهد کرد.
سخن پایانی
زندگی پر استرس و سبک زندگی ناسالم سبب شده تا مشکلات قلبی به صدر لیست دلایل مرگ‌ومیر برسند و عاملی تهدیدکننده برای حیات محسوب شوند. این روزها بیماری‌های قلبی را نمی‌توان چندان مرتبط با سن و سال دانست و حتی سالم‌ترین افراد هم به ناگهان درگیر این مشکلات می‌شوند. چنانچه مشکلاتی نظیر فشار خون و درد در قفسه سینه دارید، حتما از طریق وبسایت میهن پزشک نوبت بگیرید؛ اما در صورت عدم مشاهده چنین نشانه‌هایی هم چکاپ سالانه وضعیت قلبی در بررسی شرایط و پیشگیری بسیار مؤثر است. فراموش نکنید که میهن پزشک برای درخواست نوبت آندوسکوپی، کولونوسکوپی و سایر تست‌های تشخیصی نیز مناسب است.