رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

 در ادامه مقاله به طور کامل به مبحث تغذیه و رژیم غذایی در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان می‌پردازیم. در ابتدا به اثرات رژیم کتوژنیک در PCOS اشاره می کنیم.

رژیم غذایی خیلی کم کربوهیدرات یا کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

مطالعات نشان داده اند رژیم کتوژنیک؛ یعنی کاهش کربوهیدرات ها به کمتر از ۳۰ گرم در روز و افزایش چربی به ۷۵ درصد از کل کالری دریافتی، در سندرم تخمدان پلی کیستیک، می‌تواند باروری را افزایش دهد و باعث بهبود آکنه و کاهش وزن شود.

رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

عوامل بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

غذاهای پر کربوهیدرات

مصرف کالری بیش از حد (پرخوری)

رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

استرس

فعالیت بدنی نامناسب، چه زیاد، چه خیلی کم

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز (به عنوان مثال ، بیسفنول A )

داشتن مقدار بالای چربی بدن (اضافه وزن یا چاق بودن)

داشتن درصد کم چربی بدن به دلیل محدودیت شدید کالری

هر یک از این عوامل به نوعی در PCOS و تنبلی تخمدان نقش دارند. غذاهای پر کربوهیدرات ، مصرف کالری بیش از حد و عدم تحرک باعث افزایش انسولین و مقاومت به انسولین می شود.

بجز رژیم غذایی و تغذیه، استرس، ورزش بیش از حد و وزن بالا (درصد چربی بالا)، سطح کورتیزول را افزایش می‌دهد و مقاومت بیشتری به انسولین ایجاد می‌کند. که از عوامل مهم در تخمدان پلی کیستیک هستند.

مواد شیمیایی باعث اختلال در غدد درون ریز می‌شوند. این مواد شیمیایی می توانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند که منجر به سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود، بنابراین مهم است که از مصرف آنها خودداری شود.

با این حال، این مهم است که بدانیم که اجتناب از این  عوامل در سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است این اختلال را کاملاً برطرف نکند.

برای به دست آوردن بهترین نتیجه ، لازم است رژیم غذایی که از دلایل اصلی سندرم تخمدان پلی کیستیک اصلاح شود.

آیا رژیم اختصاصی برای سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود دارد؟

محققان پیشنهاد داده اند که برای زنان PCOS مصرف کربوهیدرات های پیچیده (سبوس دار) و اجتناب از قندهای ساده مفید است. این پیشنهاد در مطالعات در مورد تأثیر رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین بر روی زنان مبتلا به PCOS نشان داده شده است.

اثر رژیم کتوژنیک در تخمدان پلی کیستیک ( pco ) یا تنبلی تخمدان

در یک مطالعه، پنج زن دارای اضافه وزن به مدت ۲۴ هفته رژیم کتوژنیک (۲۰ گرم کربوهیدرات یا کمتر در روز) داشتند. نتایج حیرت انگیز بود.  میانگین کاهش وزن ۱۲٪ ، تستوسترون آزاد ۲۲٪ و انسولین ناشتا ۵۴٪ کاهش یافته بود. نکته جالب تر این که دو زن با وجود مشکلات ناباروری قبلی، باردار شدند.

در یک مطالعه خیلی جدید چهارده زن دارای وزن اضافه با تشخیص PCOS تحت رژیم غذایی مدیترانه ای کتوژنیک به مدت ۱۲ هفته قرار گرفتند.

تغییر در وزن بدن، شاخص توده بدنی، چربی و  توده بدون چربی، بافت چربی احشایی ، انسولین ، گلوکز ، HOMA-IR، کلسترول تام، LDL ،HDL، تری گلیسیرید، تستوسترون، LH ،FSH،DHEA، استرادیول، پروژسترون، SHBG) و رشد بیش از حد مو  بررسی شد.

پس از ۱۲ هفته ،رژیم کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک، باعث کاهش وزن قابل توجهی شد. همچنین کاهش در سطح گلوکز و انسولین همراه با بهبود حساسیت به انسولین مشاهده شد. کاهش قابل توجهی در چربی ، کلسترول و LDL، همراه با افزایش HDL مشاهده شد.

از نظر تأثیر رژیم کتوژنیک در تنبلی تخمدان بر هورمون ها، LH / FSH ، تستوسترون، LH و DHEAS خون کاهش یافت، استرادیول ، پروژسترون و SHBG افزایش یافته است.

رشد بیش از حد مو نیز کاهش یافت.

لذا رژیم کتوژنیک ممکن است در درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS مؤثر باشد.

این شواهد، مدارک اولیه را در اختیار ما قرار می دهد که رژیم کتوژنیک ممکن است در درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS مؤثر باشد. با این حال ، این یافته تعجب آور نیست.

نشان داده شده است، رژیم های کتوژنیک در بسیاری از افراد مختلف ، از افراد سالم گرفته تا بیماران دیابتی نوع ۲ ، برای بهبود سطح انسولین و کاهش مقاومت به انسولین مفید بوده است.

این دو، از مهمترین نکاتی است که به زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک می کند. رژیم‌ غذایی کتوژنیک همچنین باعث کاهش سریع وزن می‌شوند که این امر برای بهبود باروری در زنان چاق مبتلا به PCOS ضروری است.

رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

رژیم غذایی  کتوژنیک در  سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه باید باشد؟

همانگونه که در مطالعات دیده شده، یک رژیم کتوژنیک می‌تواند به بسیاری از خانم‌ها کمک کند تا سندرم تخمدان پلی کیستیک خود را بهبود بخشند. برای برخی از زنان ، محدودیت شدید کربوهیدرات ممکن است باعث استرس بیش از حد و جلوگیری از رسیدن به نتیجه شود. به همین دلیل پیروی از این دستورالعملهای رژیم کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک مهم است:

در رژیم pco مصرف کربوهیدراتها را محدود کنید:

در رژیم کتوژنیک جهت بهبود تنبلی تخمدان، از زیر ۳۵ گرم کربوهیدرات در روز شروع کنید. اگر بعد از دو هفته علائم بدتر شد ، میزان مصرف کربوهیدرات خود را ۵-۱۰ گرم در روز افزایش دهید تا جایی که احساس بهتری داشته باشید. از نظر میزان مصرف کربوهیدرات جدید ، سعی کنید هر بار میزان مصرف ۵ گرم در روز را بیشتر افزایش ندهید تا سطح کتون و ظرفیت چربی سوزی شما کم نشود.

بیشتر بخوانید
میوه های مجاز در رژیم کتوژنیک

با هر وعده غذایی سبزیجات با فیبر بالا بخورید:

سبزیجات با فیبر بالا مانند کلم بروکلی ، کلم ها و اسفناج می توانند به کاهش مقاومت به انسولین و کاهش التهاب کمک کنند. برای بهترین نتیجه آنها را با هر وعده غذایی داشته باشید.

مقدار مناسب پروتئین را بخورید:

حداقل ۰.۸ گرم به ازا‌‌‌ء هر کیلوگرم وزن خود پروتئین دریافت کنید.

برای دستیابی به وزن ایده آل خود کالری مناسب دریافت کنید:

اگر درصد چربی بدن کمی دارید، اطمینان حاصل کنید که برای حفظ وزن خود، کالری بیشتری از آنچه نیاز دارید مصرف می کنید. اما اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، برای کاهش وزن لازم است نقصان کالری را حفظ کنید.

توجه کنید که بسیاری از رژیم های کتوژنیک که سرخود یا از افراد غیر متخصص مثلا از فضای مجازی تهیه می شود هیچ کدام از محاسبات بالا را ندارند (میزان کالری، کربوهیدرات، پروتئین و چربی) فقط یکسری باید نبایدها و مصرف مواد غذایی مجاز و پرهیز از مواد غذایی غیر مجاز است. این چنین رژیم هایی مضر هستند.

سبک زندگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک را معکوس می کند.

تلفیق یک رژیم کتوژنیک غنی از سبزیجات با ورزش ، خواب و مراقبه یکی از کارآمدترین راهها برای معکوس کردن سندرم تخمدان پلی کیستیک یا  PCOS است.

چه نوع ورزشی باید انجام دهید؟

 این به شما بستگی دارد بسیاری از انواع مختلف ورزش برای کمک به زنان در سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود دارد ، از جمله:

تمرینات مقاومتی (مثلا بدنسازی):

در یک مطالعه ۴ هفته ای ، انجام تمرینات مقاومتی سه بار در هفته منجر به کاهش هورمون های جنسی ، کاهش وزن و افزایش حجم عضلات در زنان مبتلا به PCOS شد.

ورزش هوازی:

نشان داده شده است که ورزش هوازی به کاهش التهاب ، کاهش مقاومت به انسولین ، کاهش وزن و بهبود عملکرد تولید مثل در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک می کند. در یک مطالعه ، ۵۶٪ از زنان مبتلا به آمنوره که به مدت ۱۲ هفته ورزش هوازی انجام داده اند ، دوباره قاعدگی را شروع کردند. این نتایج بسیار شگفت انگیز است.

یوگا:

بر اساس تحقیقات انجام شده در زنان مبتلا به PCOS ، به نظر می رسد تمرینات یوگا باعث افزایش سطح هورمون های تولید مثلی ، کاهش مقاومت به انسولین و عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی می شود. همچنین به کاهش سطح استرس و افزایش کیفیت زندگی کمک می کند.

مهم نیست که چه نوع فعالیتی را برای انجام خود انتخاب کنید ، محققان PCOS، توصیه می کنند هر روز حداقل ۳۰ دقیقه تمرینات با شدت کم تا متوسط ​​مانند یوگا ، دوچرخه سواری یا پیاده روی سریع انجام دهید. (تمرین مقاومتی ، سه روز در هفته ، برای نتایج بهتر اضافه کنید.)

استرس:

نکته مهم دیگر که باید در اولویت  قرار ، کاهش استرس است. هرچه استرس بیشتری داشته باشید ، سلولهای شما نسبت به انسولین مقاوم تر می شوند. این باعث افزایش سطح انسولین و علائم PCOS می شود.

خواب:

کارآمدترین روش برای کاهش سطح استرس ، خواب است. با این حال ، خواب با کیفیت برای بیشتر زنان مبتلا به PCOS سخت است. در یک بررسی که در مجله Human Humanity منتشر شده است ، محققان دریافتند که “اختلالات خواب در زنان مبتلا به PCOS دو برابر شایع تر است “.

خبر خوب برای زنان مبتلا به PCOS این است که اختلالات خواب به احتمال زیاد با توجه به رژیم غذایی و تعدیل سبک زندگی که در این مقاله پیشنهاد شده است ، بهتر می شود. با این حال ، اگرچه خوابیدن ۷-۹ ساعت خوابخوب است ، مدیتیشن نیز کمک شایانی خواهد کرد.

مدیتیشن:

مطالعات نشان داده اند که مراقبه باعث کاهش سطح کورتیزول و بهبود نشانگرهای قند خون می شود، که منجر به کاهش مقاومت به انسولین و ترشح انسولین می شود. مدیتیشن ۳۰ دقیقه قبل از خوابیدن ، روشی عالی برای بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس است.

رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS
رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

دلایل پیروی از رژیم غذایی کتوژنیک یا کم کربوهیدرات در سندرم تخمدان پلی کیستیک

رژیم کتو ممکن است مقاومت به انسولین و عدم تحمل گلوکز را بهبود بخشد.

مطالعات اکنون نشان داده اند که اتخاذ رژیم کتوژنیک کم کربوهیدرات باعث افزایش حساسیت به انسولین و عدم تحمل گلوکز در بین مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود.

یکی از ویژگیهای ناراحت کننده PCOS آکنه است که نه تنها در نوجوانی بروز می کند بلکه در بزرگسالی همچنان ادامه دارد. در سال های اخیر ، مطالعات متعدد نشان داده است که کاهش بار گلیسمی (یعنی قطع کربوهیدرات هایی که به سرعت قند خون را افزایش می دهند) باعث کاهش آکنه می شود ، چه افراد PCOS داشته باشند یا نه.

بیشتر بخوانید
کتان در مقابل چیا در رژیم کتوژنیک

ترکیبی از رژیم کتوژنیک ، ورزش ، خواب با کیفیت و مراقبه یکی از اصلی ترین درمانهای سندرم تخمدان پلی کیستیک ( و مقاومت به انسولین) از جهات مختلف است.

رژیم کتوژنیک قوی ترین محرک ترشح انسولین یعنی کربوهیدرات ها را محدود می کند. ورزش باعث می شود سلول ها به انسولین حساس تر شوند و ترکیب بدن و سطح هورمونی را بهبود می بخشد. کیفیت خواب و مراقبه با کیفیت، باعث کاهش سطح کورتیزول ، بهبود حساسیت به انسولین و کیفیت زندگی می شود.

رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS
رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

مکمل ها و گیاهان داروئی مفید در سندرم تخمدان پلی کیستیک:

 گیاهان داروئی زیادی وجود دارد که می توانند به معکوس کردن سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک کند:

 بذر کتان در تخمدان پلی کیستیک:

دانه های کتان برای افزایش سطح گلوبولین متصل شونده به هورمون های جنسی و کاهش سطح آندروژن و انسولین شناخته شده است. این یک مکمل ایده آل برای زنان مبتلا به PCOS است.

متاآنالیز روی ۴۵ کارآزمایی کنترل شده با دارونما، بر روی مکمل بذر کتان همچنین نشان داد که بذرهای کتان به افراد در کاهش وزن و دور کمر کمک می کند. روزانه ۲ قاشق غذاخوری می تواند مفید باشد.

دارچین در تخمدان پلی کیستیک:

بسیاری از مطالعات با کیفیت بالا نشان می دهند که دارچین به کاهش مقاومت به انسولین و بازگرداندن عملکرد تخمدان در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک می کند.

مقدار مصرف برای به دست آوردن این مزایا ، نصف تا ۱ قاشق چایخوری در روز است.

مغزیجات در تخمدان پلی کیستیک:

مغزها یک جز اساسی در هر رژیم غذایی هستند ( البته تا زمانی که شما به آنها حساسیت نداشته باشید). به ویژه گردو و بادام بیشترین تأثیر را در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند. به عنوان مثال ، گردو ، گلوبولین متصل شونده به هورمون های جنسی را افزایش می دهد ، در حالی که بادام سطح آندروژن آزاد را کاهش می دهد.

این بدان معنی است که این مغزها بسیاری از علائم PCOS را کاهش می دهند.

بربرین در تخمدان پلی کیستیک:

 این ترکیب در گیاهانی مانند زرشک یافت می شود و قرن هاست که در طب چینی از آن برای درمان انواع شرایط سلامتی استفاده می شود.

در یک مطالعه ، بربرین نشان داد که مقاومت به انسولین را به همان میزان مؤثر با متفورمین کاهش می دهد ، دارویی که اغلب برای سندرم تخمدان پلی کیستیک تجویز می شود. بربرین همچنین منجر به کمی کاهش وزن بیشتر و کاهش چربی شکم ، افزایش بیشتر سطح گلوبولین متصل شونده به هورمون های جنسی و کاهش سطح تستوسترون آزاد نسبت به دوز معادل متفورمین شد. به عبارت دیگر ، این ترکیب طبیعی یکی از محبوب ترین داروهای تجویز PCOS است.

دوز توصیه شده برای بربرین ۵۰۰ میلی گرم در روز ۲-۳ بار مصرف می شود.

 سرکه سیب در تخمدان پلی کیستیک:

در یک مطالعه نشان داده شده است که سرکه در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ، باعث افزایش حساسیت به انسولین می دهد. در این کارآزمایی ، هفت زن مبتلا به PCOS روزانه یک قاشق غذاخوری سرکه سیب مصرف کردند. بعد از ۴۰ روز ، ۴ نفر از خانمها تخمک گذاری را از سر گرفتند ، ۶ نفر کاهش قابل توجهی در مقاومت به انسولین را تجربه کردند و ۵ نفر نیز نسبت LH / FSH کاهش یافته اند (این نشان دهنده تولید آندروژن کمتر است).

برای بهترین نتیجه ، ۱-۲ قاشق غذاخوری در روز مصرف کنید. از سرکه سیب برای سس سالاد و سس های خود استفاده کنید.

منیزیم در تخمدان پلی کیستیک:

منیزیم برای خانمهایی که PCOS دارند مهم است زیرا کمبود منیزیم باعث کاهش حساسیت به انسولین و افزایش تحریک پذیری عصبی می شود و منجر به استرس بیشتر ، تنش بیشتر و علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک را بیشتر می کند.

وقتی صحبت از مکمل های منیزیم می شود ، سیترات منیزیم بیشترین محبوبیت را دارد. به خوبی جذب می شود اما ممکن است در برخی از افراد حساس، دارای خاصیت ملین نیز باشد. برای افرادی که به منیزیم سیترات حساس هستند ، بیس گلیسینات منیزیم بهترین گزینه است.

صرف نظر از اینکه کدام مکمل را انتخاب می کنید ، اطمینان حاصل کنید که حدود ۳۱۰ میلی گرم منیزیم در روز مصرف می کنید.

روی یا زینک در تخمدان پلی کیستیک:

روی برای عملکرد آنزیم ها ، هورمون ها و سیستم ایمنی بدن ضروری است. کمبود روی می تواند باعث عدم تعادل هورمونی و بدتر شدن سندرم تخمدان پلی کیستیک شود ، در حالی که مکمل روی می تواند برخی از علائم PCOS را کاهش دهد.

اینوزیتول در تخمدان پلی کیستیک:

یکی از مکمل های سندرم تخمدان پلی کیستیک که مورد مطالعه قرار گرفته ، اینوزیتول است.

مطالعات متعدد نشان داده اند که مکمل اینوزیتول ممکن است مقاومت به انسولین را بهبود بخشد و هورمون های مردانه را در خون کاهش دهد. مهمتر از همه ، به نظر می رسد که اینوزیتول باعث افزایش تخمک گذاری و باروری می شود.

بیشتر بخوانید
آیا هنگام در رژیم لوکرب باید کالری را بشمارید؟

در یک مطالعه ، تنها ۶ درصد از شرکت کنندگان در گروه کنترل ، چرخه قاعدگی را در مقابل ۸۶ درصد در گروه اینوزیتول تجربه کردند (یافته ای که با تحقیقات پیگیری تایید شده است).

اکثر مطالعات نتیجه می گیرند که با دوزهای بین ۱.۲۰۰-۲۴۰۰ میلی گرم در روز ، اینوزیتول می تواند علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.

پنج انگشت یا Vitex agnus-castus (chasteberry) در تخمدان پلی کیستیک:

پنج انگشت به بازگرداندن تعادل بین بسیاری از هورمونهای درگیر در چرخه قاعدگی کمک می کند. این کار را با کاهش سطح پرولاکتین انجام می دهد.

این می تواند به زنان مبتلا به آمنوره و ناباروری کمک کند ، که در سه کارآزمایی کنترل تصادفی تأیید شده است.

با این حال ، برخی از زنان مبتلا به PCOS اگر میزان پرولاکتین آنها در محدوده طبیعی باشد ممکن است از مصرف آن سود نبرند.

قارچ ریشی یا قارچ گانودرما در تخمدان پلی کیستیک:

قارچ گانودرما می تواند به کاهش سطح استرس و مهار ۵-آلفا ردوکتاز ، آنزیمی که تستوسترون را به دی هیدروتستوسترون تبدیل می کند ، کمک کند. هیچ مطالعه ای در مورد تأثیرات قارچ گانودرما در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد ، اما توانایی آن در جلوگیری از تولید دی هیدروتستوسترون و کاهش استرس ، آن را به یک مکمل امیدوار کننده برای PCOS تبدیل کرده است.

 ویتامین B9 یا اسید فولیک در تخمدان پلی کیستیک:

برای زنان مبتلا به PCOS که می خواهند باردار شوند ، ویتامین B9 ضروری است.

برای بهبود باروری ، محققان پیشنهاد می کنند که زنانی که وزن نرمال دارند ، باید ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند ، و زنان چاق یا اضافه وزن باید ۵ میلی گرم اسید فولیک مصرف کنند.

 خلاصه رژیم و روش زندگی ایده آل در PCOS:

کربوهیدرات ها را محدود کنید.

با هر وعده غذایی سبزیجات با فیبر زیاد و کم کربوهیدرات بخورید.

هر روز مقدار مناسبی پروتئین میل کنید.

برای رسیدن به وزن ایده آل خود کالری کافی دریافت کنید.

هر روز حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.

هر شب قبل از خواب مدیتیشن کنید.

اطمینان حاصل کنید که هر شب ۷-۹ ساعت خواب دارید.

برخی از گیاهان داروئی و مکمل ها مفید هستند.

در صورت تمایل به گرفتن رژیم کتوژنیک، حتماً رژیم اصولی و همراه با پیگیری مداوم جهت جلوگیری از بروز عوارض الزامی است.

 

اصول رژیم درمانی؛ تغذیه و رژیم غذایی در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

خلاصه درمان تغذیه ای و رژیم درمانی برای سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) به شرح زیر است:

برقراری برنامه مدیریت و کنترل وزن به همراه اصلاح رژیم غذایی و ورزش و بهبود مقاومت به انسولین در اولویت قرار دارد.
۱- محدود ساختن مصرف کربوهیدرات‌های خالص (رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین) و انرژی (کالری)
۲- افزایش مصرف غذاهای پر فیبر
۳- توصیه به مصرف وعده های غذایی بیشتر با حجم کمتر
۴- پایش دقیق جهت اثبات مزایای رژیم کم کربوهیدرات در برابر پر کربوهیدرات.
۵- توجه و ملاحظه به مکمل درمانی با پیکولینات کرومیوم
۶- تجویز ویتامین D
۷- در صورت نازایی مقاوم به کلومیفن سیترات استفاده کوتاه مدت از N- استیل سیستئین به عنوان درمان الحاقی
۸- درصورت وجود شواهد کم کاری تیروئید تجویز هورمون تیروئیدی
۹- استفاده از غذاها یا مکمل های ید و سلنیوم

در مورد رژیم غذایی خیلی کم کربوهیدرات یا کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) صحبت کردیم اما در اینجا بیشتر به مبحث تغذیه در PCOS می پردازیم.

رژیم غذایی در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
رژیم غذایی در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کسیتیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کیستیک  یک اختلال آندوکرین شایع با علت ناشناخته است که بنابر برآوردها ۳٪ تا ٪۱۲ از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد (۱ و ۲).

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

این سندرم به واسطه ی وجود مشکلات باروری از قبیل آمنوره یا سایر بی نظمی های قاعدگی، عدم تخمک گذاری، تخمدان بزرگ با کیستهای متعدد و نازایی مشخص می شود. علائم عمومی تر نیز شامل آکنه، هیرسوتیسم (توزیع غیر طبیعی و اضافی رشد موها)، طاسی با الگوی مردانه چاقی و آپنه خواب می باشد.

علت علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

ناهنجاری های بیوشیمیایی و متابولیک در زنان مبتلا به PCOS شامل یک وضعیت افزایش هورمونهای جنسی مردانه می گردد که در آن غلظت بالایی از آندروژن های آزاد (دی هیدرواپی آندروسترون، تستوسترون و آندروستن دیون) و کاهش تولیدی کبدی گلبولین متصل شونده به هورمون جنسی یا SHBG وجود دارد (۳).

ارتباط انسولین و PCOS

علاوه بر سطوح افزایش یافته آندروژنها، افزایش انسولین تاشی از مقاومت به انسولین، اختلال تحمل گلوکز و افزایش چربی نیز دیده می شود.
افزایش آندروژن ها، مسئول بروز بسیاری از علائم PCOS از قبیل اختلالات قاعدگی و باروری، هیرسوتیسم و آکنه، می باشد. در واقع به نظر می رسد که افزایش سطوح آندروژن‌ها تا حدی ناشی از افزایش انسولین است که محرک افزایش تولید آندروژن است.
بنابراین، ممکن است که مداخلات اصلاح کننده مقاومت به انسولین و افزایش آن، بعضی از تظاهرات PCOS را اصلاح کنند. مقاومت به انسولین که در ٪۵۰ تا ۷۰٪ از زنان مبتلا به PCOS دیده می شود، منحصر به فرد و تا حدی مستقل از وزن بدن است، بطوریکه همیشه با کاهش وزن اصلاح نمی شود. به نظر می رسد که این وضعیت ناشی از نقص پس گیرنده ای در مسیر پیام رسانی با واسطه انسولین است (۳).

بیشتر بخوانید
گردو در رژیم کتوژنیک

درمان علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

درمان رایج PCOS شامل اصلاح اضافه وزن به وسیله ورزش و اصلاح رژیم غذایی است. در زنان چاق، امکان دارد که کاهش وزن، مقاومت به انسولین را اصلاح کند و سطوح آندروژن و افزایش مو های زائد را کاهش داده و در برخی از موارد تخمک گذاری را باز گرداند.

رژیم غذایی با شاخص گلیسمی (GI) پایین در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

از نظر تاریخی رژیم های غذایی دارای شاخص گلیسمی پایین همیشه و بدون وجود شواهدی از اثرات بالینی آنها، مورد توصیه قرار گرفته اند.
با اینحال در PCOS ظرفیت کربوهیدراتهای رژیم غذایی در جهت افزایش پاسخ قند خون پس از صرف غذا (postprandial) اهمیت بسزایی در بهینه کردن پیامدهای بالینی و متابولیک دارد.
علاوه بر این به نظر می رسد که مستقل از کاهش وزن، رژیم غذایی دارای شاخص گلیسمی (GI) پایین، به ویژه زمانی که محتوای درشت مغذی و فیبر آن به دقت مطابقت داشته باشد، در مقایسه با رژیم غذایی کم چرب سنتی به بهبود بیشتری در وضعیت سلامتی منجر می شود و از مزایای آن می توان به اصلاح مقاومت به انسولین، منظم شدن قاعدگی، نمرات هوش هیجانی بهتر (براساس پرسشنامه ای که جهت تشخیص تغییرات به وجود آمده در کیفیت زندگی طراحی شده است) و کاهش مارکرها یا نشانگرهای التهاب اشاره کرد (۴).

کم کاری تیروئید و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید در برخی از مبتلایان به PCOS رخ می‌دهد. معمولاً در بیماران دارای شواهد بالینی کم کاری تیروئید، تست‌های آزمایشگاهی عملکرد تیروئید طبیعی است اما در بسیاری از بیماران، درمان با هورمون‌های تیروئیدی منجر به بهبود علایم بالینی می شود.
بنابراین سنجش تجربی هورمون تیروئیدی را باید در تمام بیماران مبتلا به PCOS و دارای شواهد بالینی کم کاری تیروئید مورد توجه قرار دارد. همچنین در زنان مبتلا به PCOS، قبل از شروع درمان تجربی با هورمونهای تیروئیدی، وضعیت کمی آنتی بادی تیروئیدی را نیز باید مورد سنجش قرار داد.

متفورمین و سایر داروها در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

معمولاً متفورمین جهت بهبود و اصلاح مقاومت به انسولین تجویز می شود و ممکن است که با شروع درمان با متفورمین، تخمک گذاری نیز از سر گرفته شود. ممکن است متفورمین به کاهش وزن نیز کمک کند.
سایر درمانها نیز شامل داروهای کلومیفن سیترات (جهت القای تخمک گذاری)، اسپیرونولاکتون (آنتی آندروژن) و همچنین قرص های خوراکی ضد بارداری (جهت درمان بی نظمیهای قاعدگی و هیرسوتیسم) می گردد.

رژیم درمانی؛ تغذیه و رژیم غذایی در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

در زنان مبتلا به PCOS مداخلات تغذیه ای شامل برنامه های تغذیه ای طراحی شده در جهت افزایش حساسیت به انسولین می‌شود.
این مداخلات شامل محدود کردن مصرف کربوهیدرات‌های تخلیص شده (کربوهیدراتهای تصفیه شده مثل نان و برنج سفید)، کاهش کالری و مصرف غذاهای پر فیبر و مصرف وعده های غذایی کم حجم با دفعات بیشتر می باشد.
برخی از بیماران دارای مقاومت به انسولین به رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده (مرکب) بیشتر، بهتر پاسخ می دهند، در حالیکه سایرین به رژیم غذایی کم کربوهیدرات (۴۰٪ از توتال انرژی) پاسخ بهتری می دهند.
علاوه بر این، گزارش شده است که مکمل یاری با ویتامین D3 (بیشتر از ۱۰۰۰۰ واحد بین المللی در روز و پیکولینات کرومیوم ( mcg/day 200 تا ۱۰۰۰ )، مقاومت به انسولین را اصلاح و ترشح و حساسیت به انسولین را در نمونه های انسانی و حیوانی بهتر می کنند (۵ و ۶).
همچنین در زنان دارای نازایی مقاوم به کلومیفن سیترات، امکان دارد که، درمان کوتاه مدت با آن استیل – سیستئین (۶۰۰ میلی گرم دو بار در روز) به عنوان یک داروی درمانی الحاقی به کلومیفن سیترات، سودمند و کارآمد باشد (۷).
علاوه بر این، امکان دارد که در زنان دارای شواهد بالینی و آزمایشگاهی کم کاری تیروئید، درمان با هورمون تیروئیدی مزیت هایی را به همراه داشته باشد.

 فواید رژیم کتوژنیک

توجه:

این مطالب در سایت دکتر روشن ضمیر متخصص تغذیه که مرجع علمی رژیم کتوژنیک ارائه شده است. در صورتی که تمایل به دریافت و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص رژیم کتوژنیک تخصصی که مشخصات زیر را دارد:

  • رژیم متناسب با شرایط شما
  • شامل بیش از ۱۵ صفحه رژیم به شکل pdf
  • توضیحات کامل و مفصل صوتی
  • پشتیبانی و ارتباط مستقیم با خود دکتر (شماره دکتر را خواهید داشت و هر سوال یا مشکلی داشتید میتوانید بپرسید)
  • گزارش هفتگی و درصورت لزوم تغییر رژیم جدید بطور رایگان

۴.۱/۵ - (۱۵۵ امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

2 دیدگاه دربارهٔ «رژیم غذایی کتوژنیک در سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS;

  1. سلام آقای دکتر من دچار پلی کیستیک شدم . پرولاکتینم بالاست .میخواستم یه رژیم غذایی سالم داشته باشم

    پاسخ

متخصص تغذیه و رژیم درمانی (PhD). ارائه دهنده رژیم های تخصصی آنلاین با خدمات ویژه