این شیرین کننده های مصنوعی یا غیر مغذی که کم کالری (یا بدون کالری) هستند برای استفاده به ظاهر بی خطر هستند، چرا که فقط طمع شیرینی را بدون دریافت کالری می دهند و ادعا می شود جذب بدن نمی شوند، و به افرادی که نمی توانند از مواد غذایی شیرین اجتناب کنند، امکان انتخاب و مصرف غذاهای شیرین را می دهند.

با این حال، اگر چه شیرین کننده های مصنوعی دریافت کالری را از قند محدود می کنند، اکثر آنها ممکن است اثرات مفیدی نداشته باشند. نگرانی هایی در خصوص احتمال افزایش خطر ابتلا به سرطان و دیابت ناشی از مصرف شیرین کننده های مصنوعی وجود دارد.

گفته شده بیش از ۶۰۰۰ محصول غذایی در سرتاسر جهان حاوی شیرین کننده های مصنوعی اند. گزارش شده،  بیش از ۳۰ درصد از آمریکایی ها روزانه شیرین کننده های مصنوعی مصرف می کنند و این در حال افزایش است.

چاقی و شیرین کننده های مصنوعی

چاقی یک  چالش عمده بهداشت عمومی است که باعث افزایش بروز انواع بیماریها از جمله دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی می شود. از آنجا که افزایش مصرف قندها یکی از عوامل افزایش چاقی است؛ مصرف شیرین کننده های جایگزین قند که کالری ندارند بیشتر شده است.

اما از آنجا که هنوز چاقی شیوع دارد، محققان پیشنهاد کرده اند که این شیرین کننده ها ممکن است، روی متابولیسم گلوکز، میکروب‌های روده و مکانیسم‌های کنترل اشتها اثر داشته باشند.

علاوه بر این، مطالعات روی حیوانات گزارش داده اند که مصرف مداوم شیرین کننده ها  سبب افزایش مصرف مواد غذایی، افزایش وزن و چاقی می شود.

نظر  آکادمی تغذیه و رژیم غذایی (Academy of Nutrition and Dietetics) این است که شیرین کننده های مصنوعی می توانند به کاهش مصرف انرژی برای مدیریت وزن یا قند خون کمک کنند. با این حال، مصرف آنها در بعضی مطالعات با افزایش وزن و چاقی همراه بوده است.

شیرین کننده های مغذی و غیرمغذی مطالعات چه می گویند؟

نگرانی های بی خطر بودن آنها، هم در مطالعات اپیدمیولوژیک بزرگ و همچنین مطالعات فیزیولوژیکی کوچک در انسان دیده شده است.

در یک گزارش مروری در سال ۲۰۱۷ میلادی که روی  ۷ مطالعه مداخله ای (با ۱۰۰۳ شرکت کننده؛ و با متوسط پیگیری ۶ ماهه) و ۳۰ مطالعه کوهورت  (با ۴۰۵۹۰۷ شرکت کننده؛  و با متوسط پیگیری ۱۰ ساله) آنالیز انجام شد. نتیجه به این صورت بود:

شیرین کننده های مصنوعی در مطالعات مداخله ای اثر معنی داری بر وزن، دورکمر و شاخص توده بدنی نداشتند.

اما در مطالعات کوهورت، مصرف آنها با افزایش معنی دار در شاخص توده بدنی، دور کمر،  شیوع چاقی، فشار خون بالا، سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی عروقی همراه بود.

در مطالعات فیزیولوژیک شیرین کننده های مصنوعی آسپارتام و سوکرالوز در مقایسه با استویا با هیپرگلیسمی (افزایش قند خون)  بعد از غذا ارتباط داشته است. افزایش سطح انسولین بعد از مصرف شیرین کننده های مصنوعی نشان می دهد که شیرین کننده های مصنوعی ممکن است باعث تغییری غیر طبیعی در متابولیسم بدن شوند.

در یک متا آنالیز بزرگ دیگر روی مطالعات آینده نگر (۱۷ مطالعه کوهورت با ۳۸۲۵۳ فرد) نشان داد که شیرین کننده های مصنوعی با خطر دیابت نوع دو  همراه بودند.

علاوه بر قند خون و چاقی؛ همچنین دانشمندان در مورد رابطه بین شیرین کننده ها با ابتلا به بیماریهای لنفوم، لوسمی، سرطان مثانه و مغز، سندرم خستگی مزمن،  پارکینسون، آلزایمر، مولتیپل اسکلروز، اوتیسم و ​​لوپوس سیستمیک نگران اند.

چگونه شیرین کننده های مصنوعی چاق می کنند؟

نظریه هایی وجود دارد که می گویند شیرینی های مصنوعی نیز می توانند به یک اعتیاد تبدیل شوند. اینها تا  ۲۰۰۰۰ برابر شیرین تر از قند هستند. با گذشت زمان، مصرف این شیرین کننده های مصنوعی ممکن است جوانه های چشایی زبان را تغییر دهند و منجر به کاهش حساسیت به غذاهای شیرین شود.

غذاهای مغذی از قبیل میوه ها و سبزیجات بی مزه می شوند، و فرد به جای آنها، این شیرین کننده ها و کربوهیدرات بیشتری مصرف  می کند. در نتیجه، خطرات کمبود مواد مغذی و افزایش وزن افزایش می یابد.

از سوئی دیگر وقتی بی خطر بودن این شیرین کننده ها اعلام می شود مردم شاید فکر کنند محصولاتی که حاوی این مواد هستند بدون کالری و سالم اند؛ و درمصرف آنها زیاده روی کنند. درصورتیکه غذاهای فرآوری شده عمدتأ حاوی کالری و یا ناسالم اند.

مشکل کار در کجاست؟

گفته شده است FDA برای تأیید مصرف یک ماده غذایی، اغلب بر روی اثرات و سمی بودن کوتاه مدت متمرکز است. در صورتیکه باید اثرات بر باروری، تولید مثل، رشد جنین، تراتوژنیک بودن، سرطان زایی، جهش زایی، اثرات بر سیستم عصبی، سیستم قلبی عروقی و سایر اندام ها نیز در مصرف طولانی مدت بررسی شود.

مطالعات انجام شده، محدود و ناقص هستند و حتی با نتایج متفاوت؛ بنابراین هنوز دانشمندان بر سر اینکه این شیرین کننده ها، در صورت مصرف طولانی مدت بی خطر هستند به توافق کامل نرسیده اند. مطالعات عمدتاً با حجم نمونه کم، زمان کوتاه و همراه با اثرات عوامل مخدوشگر بوده اند.

در حقیقت انجام مطالعات طولانی مدت و دقیق روی شیرین کننده دشوار است. چرا که  بررسی ارزیابی اپیدمیولوژیک یا ارزیابی خطر نیاز به برآورد دقیق مصرف شیرین کننده در جمعیت دارد که این کار مشکلی است. گفته شده بیش از ۶۰۰۰ محصول غذایی در سرتاسر جهان حاوی شیرین کننده های مصنوعی اند.

صنعت تولید شیرین کننده ها در جهان بسیار پردرآمد است و ممکن است در نتایج مطالعات تأثیر گذار بوده اند. بسیاری از مطالعات در مورد ایمنی محصولات، توسط شرکت هایی انجام شده که این محصولات را تولید می کنند.

همچنین مصرف روزانه قابل قبول برای مواد افزودنی غذایی اغلب بر اساس داده های حاصل از مدل های حیوانی تحت عنوان “هیچ اثرات جانبی مشاهده نشده” درصورت مصرف روزانه است.

افرادی که ممکن است بیشتر آسیب ببینند:

جمعیت های حساس شامل افراد دیابتی، کودکان، زنان باردار، مادران شیرده و افرادی که دارای خطر تشنج یا ابتلا به میگرن می باشند، هستند. تمرکز بر کودکان مهم است زیرا مصرف بیشتری نسبت به هر کیلوگرم وزن بدن دارند.

نظر FDA

FDA دارای فهرستی از شیرین کننده های مصنوعی تایید شده است که به عنوان شیرین کننده های با شدت بالا نیز شناخته می شوند، که برای استفاده به عنوان مواد غذایی مورد تایید قرار می گیرند.

اینها شامل ساخارین، آسپارتام، پتاسیم آسه سولفام، سوکرالوز، نئوتام، ادونتام و استویا هستند. همه اینها برچسب GRAS (به طور کلی بی خطر از نظر FDA) دارند.

FDA آنها را کاملاً بی خطر اعلام کرده است؛ و فقط گفته  کسانی که دارای فنیل کتونوری هستند، باید از مصرف آسپارتام خودداری کنند.

با این وجود انجمن تغذیه آمریکا معتقد است که کودکان زیر ۲ سال، زنان باردار و زنان شیرده باید از شیرین کننده های مصنوعی استفاده نکنند، حتی اگر FDA آنها را بی خطر می داند.

چه محصولات و غذاهایی حاوی شیرین کننده های مصنوعی هستند؟

بسیاری از محصولات فرآوری شده حاوی این شیرینی کننده های مصنوعی اند:

 آدامس، نوشیدنی ها، محصولات لبنی، سس گوجه فرنگی، دسر، آب نبات، ژلاتین، خمیر دندان، دهانشویه، ماست، مکمل ها، ویتامین های کودکان، داروها، غلات صبحانه ، اسنکها، سوپ ها و شیرینی ها .

وجود این مواد در مواد غذایی برای مصرف کننده، به راحتی از روی برچسب غذایی تشخیص داده نمی شوند.

محصولاتی که تحت عنوان “رژیمی”، “بدون-قند”، “sugar-free”،”رژیمی” یا “Zero” بفروش می رسند، حاوی شیرین کننده های مصنوعی اند. اما اکثر محصولات فرآوری شده داراری شیرین کننده های مصنوعی، بدون این برچسب  ها  نام گذاری می شوند.

خلاصه

محققان خود در مورد شیرین کننده های مصنوعی اختلاف نظر دارند.

اما باید بدانید شیرین کننده های مصنوعی نه تنها هیچ خاصیتی ندارند و اثر معنی داری بر کنترل وزن و قند خون ندارند، ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند است. توصیه به مصرف آنها نمی شود.

بنابراین هیچ ضرورتی به مصرف آنها نیست. بجای آن فعالیت بدنی (ورزش) مناسب و تغذیه صحیح زیر نظر مشاور تغذیه، معقول ترین و اثرگذارترین توصیه موجود می باشد.

آیا شیرین کننده های کم کالری یا بدون کالری بر قند خون اثر می گذارند؟