غذاهای قلیایی و اسیدی

تفاوت غذاهای قلیایی و اسیدی با غذاهای اسید ساز

این روزها با افزایش اطلاعات غلط در مورد رژیم های غذایی قلیایی و از سوئی دیگر مضر بودن لبنیات بدلیل اسیدی بودن، بسیاری از مردم از مصرف غذاهای اسیدی نگرانند. چیزی که کاملاً اثبات شده است، این حقیقت است که رژیم های غذایی هیچ تاثیری روی اسیدیته بدن ندارند.

اما وقتی از اصلاح اسیدی بودن یا قلیایی بودن برای غذاها استفاده می کنیم، این دقیقاً به چه معنا است؟

در حقیقت این جمله می تواند نشان دهنده دو نوع غذا باشد یکی غذاهای اسید ساز و دیگری غذاهای اسیدی یا دارای PH اسیدی.

تفاوت غذاهای قلیایی و اسیدی با غذاهای اسید ساز

pH چیست؟

هنگام بحث در مورد غذاهای اسیدی و قلیایی، درک مفهوم pH مهم است.

به زبان ساده، pH میزان اسیدی یا قلیایی بودن را در مقیاس ۰ تا ۱۴ بیان می کند. PH برابر ۷ را خنثی و هر مقدار pH زیر ۷ اسیدی و هر مقدار pH بالای ۷ قلیایی در نظر گرفته می شود.

سطح pH خون بدن کاملاً در حدود ۷.۴ کنترل شده است که در واقع کمی قلیایی یا بازی است. این pH از طریق مکانیسم هایی مانند تنفس و ادرار بشدت حفظ می شود.

 غذاهای اسید ساز

غذاهای اسید ساز آنهایی هستند که در اثر متابولیسم در بدن باعث تولید اسید می شوند و ادرار را اسیدی می کنند.

اینکه یک ماده غذایی اثر اسیدی یا قلیایی روی بدن داشته باشد ارتباط چندانی با pH آن غذا قبل از هضم ندارد. در عوض، این امر به این بستگی دارد که آیا پس از هضم و جذب، محصولات جانبی حاصل از سوخت و ساز توسط بدن محصولات اسیدی ایجاد کنند یا قلیایی.

بیشتر بخوانید
8 مزیت مبتنی بر علم جوز هندی

یک روش برای تخمین آن، روش تجزیه خاکستر است. غذاها در آزمایشگاه سوزانده می شوند تا آنچه در حین هضم اتفاق می افتد را شبیه سازی کنند. از pH خاکستر آنها، برای طبقه بندی مواد غذایی به صورت اسیدی یا قلیایی استفاده می شود. به این دلیل بعضی اوقات گفته می شود غذاها خاکستر اسیدی یا قلیایی تولید می کنند.

با این حال، تجزیه خاکستر یک تخمین نادرست است، بنابراین دانشمندان ترجیح می دهند از فرمول دیگری برای غذاها استفاده کنند. امروزه غذاها را بر اساس بار بالقوه اسیدی کلیه (PRAL) درجه بندی می کنند، که میزان اسیدی است که انتظار می رود پس از سوخت و ساز غذا در بدن، به کلیه ها برسد.

 البته سطح pH خون کاملاً کنترل می شود، این pH از طریق مکانیسم هایی مانند تنفس و ادرار حفظ می شود. کلیه ها با از بین بردن اسید یا قلیای اضافی از طریق ادرار، pH خون را ثابت نگه می دارند.

غذها با ماهیت اسید و قلیایی

مواد اسیدی مانند پروتئین، فسفر و گوگرد باعث افزایش میزان تولید اسید می شوند که باید از کلیه ها فیلتر شوند. به طور کلی، غذاهایی که بار اسیدی بالایی در رژیم غذایی دارند شامل گوشت، پنیر، نوشابه و غلات هستند:

-پروتئین ها: مثل گوشت، ماهی، مرغ، صدف، تخم مرغ، انواع پنیر، کره بادام زمینی، بادام زمینی

-چربی ها: مثل کره، گردو، تخمه کدو، کنجد، تخمه آفتابگردان

-کربوهیدراتها: مثل انواع نان، جو دوسر، ماکارونی، برنج، چاودار، گندم و شکر سفید

برعکس، میوه ها و سبزیجات سرشار از پتاسیم، کلسیم و منیزیم هستند که اینها در نهایت میزان اسیدی را که کلیه فیلتر می کنند، کاهش می دهند و بنابراین نمره PRAL منفی به آنها داده می شود. لذا گفته می شود میوه ها و سبزیجات دارای ماهیت قلیایی یا بازی هستند:

بیشتر بخوانید
نودل شیراتاکی: نودل معجزه آسای صفر کالری

-چربی: بلوط

-سبزیجات: تمام انواع مختلف

-میوه ها: تمام انواع مختلف

-ادویه جات و گیاهان خشک

-شیرینی ها: سورگوم شیرین یا ذرت خوشه‌ای شیرین، شکر قهوه ای، ملاس، کاکائو

-نوشیدنی ها: قهوه

غذاهای اسیدی یا با PH اسیدی

بعضی از غذاها pH اسیدی دارند اما در بدن اسید ایجاد نمی کنند. چراکه همانطور که گفته شد، این امر به این بستگی دارد که آیا پس از هضم و جذب، محصولات جانبی حاصل از سوخت و ساز توسط بدن محصولات اسیدی ایجاد کنند یا قلیایی.

به عنوان مثال مرکبات و گوجه دارای pH اسیدی اما در بدن ماهیت قلیایی دارند.

پس به عنوان مثال آب لیمو هم که دارای pH بین ۲ تا ۳ است که باعث می شود ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ بار اسیدی تر از آب باشد، هنگامی که توسط بدن متابولیزه می شود، محصولات قلیایی تولید می کند.

رژیم قلیایی در سالهای اخیر محبوبیت پیدا کرده است.

 اساس این رژیم یک فرض غلط است که غذاها pH بدن را تغییر میدهد، اما هیچ مدرکی برای حمایت از رژیم قلیایی وجود ندارد. با این وجود، رژیم قلیایی غذاها را به یکی از سه گروه تقسیم می کند:

غذاهای اسیدی کننده: گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، تخم مرغ و الکل

غذاهای خنثی: چربی های طبیعی، نشاسته و قندها

غذاهای قلیایی کننده: میوه ها، مغزها، حبوبات و سبزیجات

طرفداران آن معتقدند که خوردن مقادیر زیاد غذاهای اسیدی می تواند باعث اسیدی شدن بدن و آسیب پذیری در برابر بیماری ها شود. به عنوان مثال، بسیاری بر این باورند که بدن کلسیم قلیایی را از استخوان ها بر میدارد تا اثر اسیدی شدن ناشی از غذاهایی که خورده می شود را جبران کند. برخی نیز معتقدند که سرطان فقط در محیط های اسیدی رشد می کند و در صورت استفاده از رژیم قلیایی می توان از آن پیشگیری یا حتی درمان کرد.

بیشتر بخوانید
6 فواید نویدبخش نوشیدن آب آملا

 آیا ماهیت اسید یا قلیایی بودن مواد غذایی مهم است؟

طرفداران رژیم قلیایی معتقدند که غذاهایی که می خورید می توانند با تأثیر بر pH خون بر سلامتی تأثیر بگذارند. آنها ادعا می کنند که غذاهای قلیایی از تحلیل رفتن استخوان جلوگیری می کنند و توانایی پیشگیری یا درمان سرطان را دارند. با این حال ، همانطور که بحث شد، این نظریه نقشی را که کلیه ها در تنظیم pH خون بازی می کنند، به طور کامل نادیده می گیرد.

بسیاری از طرفداران رژیم قلیایی از نوارهای تست pH برای بررسی قلیائی بودن ادرار خود استفاده می کنند. آنها معتقدند که این امر به آنها کمک می کند تا مشخص کنند که بدن آنها واقعاً چقدر قلیایی است. چیزی که آنها قادر به درک آن نیستند این است که، اگرچه مواد غذایی قلیایی ممکن است pH ادرار را قلیایی کند، اما بر pH خون تأثیری ندارد.

در حقیقت ، چندین مطالعه نشان می دهد که غذاها تأثیر بسیار محدودی در حد چند هزارم واحد بر pH خون دارند. محققان تخمین می زنند که ۸ کیلوگرم پرتقال، که دارای پتانسیل قلیایی است، لازم است مصرف شود، تا pH خون فقط ۰.۲ افزایش یابد.

 دلیل اینکه غذاها چنین اثرات محدودی بر روی pH خون دارند این است که بدن برای عملکرد مناسب سلول ها نیاز به حفظ سطح pH بین ۴۵/۷ – ۳۵/۷ دارد. اگر مقادیر pH خون خارج از این حد طبیعی باشد، شرایطی به نام اسیدوز متابولیک یا آلکالوز متابولیک ایجاد می شود که در صورت عدم درمان می تواند خطرناک یا حتی کشنده باشد.

با این حال ، این اتفاق به ندرت اتفاق می افتد زیرا بدن در جلوگیری از تغییر pH خون در خارج از حد طبیعی بسیار خوب عمل می کند.

بیشتر بخوانید
آیا می توانید آلوئه ورا بخورید؟

علاوه بر این ، برخلاف تصور عمومی ، بسیاری از بررسی های بزرگ به این نتیجه رسیده اند که رژیم های اسیدی هیچ تاثیری بر میزان کلسیم در بدن ندارند. در حقیقت ، در چندین مطالعه رژیم های غذایی با پروتئین بالا، که اسید ساز هستند، با سلامت بیشتر استخوان ها ارتباط دارند.

در مورد تأثیراتی که برخی از افراد فکر می کنند غذاهای اسیدی کننده بر روی سرطان دارند ، در یک بررسی جامع هیچ ارتباط مستقیمی بین میزان غذاهای اسیدی کننده و خطر ابتلا به بیماری وجود نداشت.

با این وجود، غذاهای قلیایی (میوه ها و سبزی ها) مزایای زیادی دارند. بخصوص در افراد مبتلا به بیماری کلیوی که معمولاً باید پروتئین دریافتی خود را محدود کنند. مصرف یک رژیم غذایی قلیایی ممکن است مفید باشد. همچنین ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را در افراد مستعد ابتلا به آنها کاهش دهد.

۲.۳/۵ - (۲۰ امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

26 دیدگاه دربارهٔ «غذاهای قلیایی و اسیدی;

  1. سلام دکتر درهرصورت ازشما بابت زحماتتان مچکرم.. اما اینکه نظرات باهم تفاوت داره میتونه طبیعی هم باشه… چون بدن انسان پیچیده ترین آفریده
    خداست… همین که در حدعلوم خودتان
    تحقیق میکنیدخیلی هم عالیه…

    پاسخ
  2. سلام با کمال احترام برای مطالب و اطلاعاتی که ارائه کردید اما در آخر نفهمیدم بیشتر دو پهلو بود

    پاسخ
  3. جناب دکتر فرزاد روشن ضمیر ،ناراحت نشید ولی ادبیاتی که شما در پاسخ به سوالات و اظهار نظر ها دارید بسیار تند و بنظر شخص بنده نامحترمانه هستش.
    و اینکه این جبهه گرفتن شما و دوستان شما ، منظورم جامعه پزشکی در رابطه با اسیدیته
    و درکل پی اچ پایین بدن برای چی هستش ؟
    برای مثال فردی علاقمند هستش برود و میزان pH بدنش رو چک کنه ، چرا شما از این موضوع آشفته میشود ؟؟؟

    پاسخ
  4. سلام وقتتون بخیر
    بسیار متشکر از مطالب ارزشمندتون

    اما فکر میکنم از این نکته غافل هستید که کلیه ها pH خون سیاهرگ را تنظیم می‌کند
    اما خون در سرخ رگ pHبالاتر یا پایین تر از ۷.۴میتونه داشته باشه به دلیل مواد زاید موجود در اون
    لطفاً بدون تعصب دوباره بررسی بفرمایید

    پاسخ
  5. سلام آقای دکتر
    با تشکر از مطالب ارزشمندتون

    لطفاً به این نکته توجه داشته باشید که خون قبل از رسیدن به کلیه ها در سیاه رگ حاوی انواع مواد زاید هستش که کلیه بر روی آن کار انجام میدهد و مواد زاید را حذف میکند و سپس خون با pHتقرییا ثابتی را وارد سرخ رگ میکند
    پس میتوان نتیجه گرفت که خون در سیاه رگ pHنرمالی نداشته و ممکن است اسیدی یا با احتمال کمتری قلیایی باشد
    لطف بفرمایید بدون تعصب که قطعا مناسب شخصیت و حرفه ارزشمند شما نیست
    دقیقتر بررسی بفرمایید
    با تشکر

    پاسخ
  6. سلام وقتتون بخیر
    بسیار متشکر از مطالب ارزشمندتون

    اما فکر میکنم از این نکته غافل هستید که کلیه ها pH خون سرخرگ را تنظیم می‌کند
    اما خون در سیاه رگ pHبالاتر یا پایین تر از ۷.۴میتونه داشته باشه به دلیل مواد زاید موجود در اون
    لطفاً بدون تعصب دوباره بررسی بفرمایید

    پاسخ
  7. سلام مطلب عالی بود و بدون تعصب
    دکتر جان سوالی داشتم اینکه طبق تجربه شخصیم مدفوع بعد از خوردن مواد گوشتی اسیدی و یکم سوزان هست علتش چی میتونه باشه ؟

    پاسخ
  8. سلام خدمت جناب دکتر
    من چند روزه سعی میکنم غذای پختنی نخورم..در این چند روز تقریبا ۲کیلو کم کردم…الان نمیدونم واقعا چجوری رژیم صحیح بگیرم که از همه طبقات غذایی استفاده کنم وبتونم وزن کم کنم
    میدونم مواد اسیدی نباید با مواد غلایی استفاده کرد ویا چربیها فقط با مواد اسیدی قابل هضم هستن بعضی مواد اسیدی هستن اما با بزاق دهان غلایی میشن مثل لیمو ترش
    ودر کل کربوهیدرات با کربوهیدرات پروتیین با پروتیین باید مصرف بشه ..اما الان درگیر نوع غذاها در وعده های صبحانه وناهار وشام ومیان وعده ومصرف چای وقهوه هستم
    ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
    ۳۰کیلو اضافه وزن دارم ورزش کاردیو انجام میدم فعالیتم هم زیاده…استخر هم میرم
    ۵۵یال سن دارم

    پاسخ
  9. سلام آقای دکتر ممنون از اطلاعات جامع و کامل شما بنده دچار اسید زیاد معده هستم که نمیتوانم زیاد از غذاهای اسیدی استفاده کنم و چندین دهه هست از داروهای ضد اسید استفاده میکنم سوال بنده اینه این اسید معده همان ph خون هستش که مقدار قلیایی یا اسیدی بودن را نشان میده یا ارتباطی به هم نداره با تشکر

    پاسخ
  10. سلام و عرض ادب خدمت مردم عزیز وگرامی ،خواستم بگم این دکترهای بدبخت و بیچاره ،چاره ای جز دفاع از چرندیات که سالها خوندن ندارند،واینکه اگه بگن مزخرف خوندن بازارشون کثیفشون از رونق میافته ،روز بروز بیمارستان ها زیاد تر وبیمارها بیشتر میشه،من دچار تصلب شرایین،کبد چرب، ونارسایی کلیه شده بودم ،که هر دکتری رفتم وروز به روز بدتر میشم ،خدا رو شکر با میوه خواری وگیاهخواری خوب شدم،مردم عزیز گول تبلیغات این پزشک های شیاد و مافیای دارو رو نخورید.

    پاسخ
  11. سلام آقای دکتر
    من حدود ۱۴ سال پیش مبتلا به بیماری ممبرانوس و دفع پروتئین از ادرار شدم که با مراجعه به نفرولوژیست درمان شد و در حال حاضر دفع پروتئین ادرار من کاملا کنترل شده، مشکلی که الان با آن مواجه هستم این است که مقدار pth خون من بسیار بالا و در حدود ۱۲۰ است. اسکن هسته‌ای پاراتیروئید و سنجش تراکم استخوان مورد خاصی را نشان نداده اما نگرانم که بالا بودن سطح pth در درازمدت باعث پوکی استخوان بشود. در منابع مختلف خوانده‌ام که مصرف لبنیات باعث اسیدی شدن خون و بالا رفتن pth می‌شود. من لبنیات زیاد مصرف می‌کنم. آیا لازم است که مصرف لبنیات را قطع و یا محدود کنم؟ ممنون می‌شوم اگر پاسخ بدهید.

    پاسخ
  12. با سلام
    سالهاست دارم در این مورد مطالعه و تحقیق می‌کنم. قطعاً تغذیه نقش بسزایی در حفظ اسیدیته بدن داره. پی اچ ادرار بیش از نود درصد انسان ها پنج یا نهایت شش هست و بله درسته این نشون میده کلیه نقش کلیدی داره و سایر ارگان ها البته اما به چه قیمتی، به قیمت از دست رفتن کلسیم، منیزیم و غیره از سایر ارگان های بدن به خصوص استخوان و دندان. اما پی اچ گیاهخوارا به خصوص خام گیاهخوارا هفته. خود من پی اچ ادرارم معمولاً هفت هست این یعنی بدن من برای موازنه اسیدیته خون تحت فشار نیست.
    روی چه حسابی میگید تغذیه ارتباطی با این مسایل و بیماریها نداره. اتفاقاً نقش بسیار پررنگ و مهمی داره. الان در جاهای مختلفی دنیا از جمله ایران خودمون دارن بیماری های مختلفی مثل سرطان و حتی ام اس رو با خام گیاهخواری درمان میکنن. اون دوستمون که نوشته بودن بیشتر تحقیق کنید حق داشتن. دکتر گرامی خیلی از مسائل در کتب درسی و دانشگاهی بیان نمیشن و به دلایل مختلف جایی هم ندارن چرا که اگر مردم آگاه بشن خیلی بیمارستان ها و مطب ها باید جمع بشن.
    رژیم های سرشار از پروتئین حیوانی از بزرگترین ظلم هاییست که بشریت در حق خودش کرده.
    موفق باشید.

    پاسخ
    • با سلام
      اولا اینکه میفرمایید سالهاست تحقیق می کنید در کدام مجله پزشکی یا دانشگاه تحقیق می کنید و لطفا رفرنسها را بیان کنید چون اگر از منابع علمی مطلب خوانده بودید مطالب من هم برای شما واضح بود. اگر منظور شما گوگل یا کتاب خام گیاهخوران است که اینها رفرنس علمی نیستند.
      دوما محض اطلاع شما خام گیاهخواری رژیمی کاملا رد شده است. البته گیاهخواری خوب است آن هم گیاهخواری اصولی نه چیزی که افراد تصور می کنند فقط گوشت نخوردن نیست!
      سوما بنده کجا گفتم تغذیه ربطی به بیماری نداره!؟ ناسلامتی بنده رشته تحصیلی ام تغذیه است و بر خلاف شما که چند سال از منابع نامعتبر اطلاعات کسب کرده اید بنده دقیقا ۱۲ سال در بهترین دانگشاهها درس خوانده و در کنار آن مقالات علمی هم خوانده ام البته بجز سالهای زیادی که از فارغ التحصیلی میگذرد. لطفا مطلب را دقیقتر بخوانید البته ببخشید مطلب علمی است و کمی پیچیده مثل مطالب گوگل یا کتابهای غیر علمی نیست ممکن است برای شما کمی سخت باشد.
      چهارما علل بروز بیماری ها مثل سرطان فقط ۱ عامل نیست همین سرطان فقط حدود ۳۰ درصد آن بعلت تغذیه است
      پنجما بنده خودم با خامگیاهخوارانی که بعلت توصیه های غلط امثال شما که خودتان را از هر متخصصی متخصص تر میدانید سروکار دارم از افرادی که بدلیل خامگیاهخواری و از دست دادن عضلات کمر ویلچر نشین شده اند تا یکی از نزدیکان من که دچار سرطان شد و بدلیل ضعف زیاد خیلی سریع فوت کرد تا خانواده هایی که خانم خانواده، خام گیاهخوار شده و باعث اختلاف جدایی در خانواده شده که عاملین اصلی هم امثال شما هستید کاش در چیزی که تخصص ندارید دخالت نمی کردید. مشکل امثال شما که به روشی تعصب دارید اینه که افرادی که دچار مشکل میشن رو نمیبینید البته طبیعی هم هست چون اون افراد میرن پیش متخصص و از بدیهایی خامگیاخواری شاکی هستند شما فقط عده معدودی اطرافیان خودتون که ممکن بوده بهر حال هم خوب میشدن میبینید.
      ششمن شما مطمئنا وارد دانشگاه نشده اید و اگر هم شده اید مقاطع تحصیلی بالا را نخوانده اید والا میدانستید در دانشگاه در مقاطع بالا فقط کتاب نیست (مثل مدرسه نیست!) بلکه بیشتر تحقیق و مقاله است. در ثانی اینکه میفرمایید همه چیز در کتب دانشگاهیی نیست آیا همه کتب را خوانده اید و اطلاع دارید؟ حاضرید یک منظره اینستاگرامی بگ‌اریم و چند سال بسیار ساده از همین کتب از شما کنم؟
      مطالب بسیار زیاده که اینجا جاش نیست مثل همین توهم توطئه ای که امثال شما دارید کاملا جای بحث و نقد داره ولی حداقل مطلب رو بخونید بعد نظر بدید چون بنده نه گفتم پروتئین حیوانی زیاد خوبه نه گفتم گیاهخواری بده.

  13. منم مثل بقیه تحت تاثیر قرار گرفتم که برم رژیم بگیرم عذاهای قلیایی بخورم برای جلوگیری از سرطان ولی مثل اینکه بین علما اختلاف افتاده واقعا نمیدونم کی درست میگه کی غلط ، یک جون داریم بلخره یک روزی یک جای در میره راحت میشیم

    پاسخ
  14. این pH از طریق مکانیسم هایی مانند تنفس و ادرار بشدت حفظ می شود؟ یعنی اصلا حتی نیازی به آزمایش نیست؟ توصیه میکنم بجای اینکه پشت سر هم بگین ادعا میکنن و ادعا میکنن، بیشتر تحقیق کنید

    پاسخ
    • بله بشدت حفظ می شود. البته اگر این کلمات برای شما غریبه و غیر قابل فهم است این موضوع طبیعیه چون این مطالب توی کتب پزشکی وجود داره و قرار نیست همه بخونن. دقیقا مثل اینکه من ازخیلی از علوم سر رشته ندارم . (طبیعتا هم در آن امر دخالت نمیکنم!)
      در خصوص سوال دوم هم نه بهیچوجه نیاز به آزمایش معمول نیست . خواهشا هیچگاه به ازمایشگاه یا پزشک مراجعه نکنید و بگین میزان اسیدی و قلیایی بودن بدنم رو چک کنین چون این آزمایش فقط در افراد بستری در بیمارستان آن هم شرایط بسیارر بد حال انجام میشه
      در مورد موضوع آخر هم . متاسفانه در جامعه بار اول نیست که می شنوم فردی که هیچ تخصصی در رشته ای خاص ندارد، به یک متخصص آن رشته پیشنهاد می کند بروند تحقیق کند. این امر هم طبیعی است چون گوگل باعث شده هر کسی چیزی در آن خواند فکر کند دانشش در آن زمینه تکمیل شده. لذا توجه کنید گوگل منبع نیست

    • سلام و درود برشما
      بله دقیقا همینطوره که میفرمایید
      متاسفانه سایت هایی که همگی یک مطلب رو از رو دست همدیگه کپی میکنن شده ن منبع اطلاعات!
      بنده بیوتکنولوژیست هستم و جرات اینکه از این دانش دفاع کنم رو ندارم چون مردم از اسم تراریخته وحشت دارن و از مزایای اون بی اطلاع هستن اگر یک جاهایی از این تکنولوژی سوء استفاده شده نباید به کل قضیه تعمیمش داد

  15. از وقتی که گذاشتید و مطلبی بر خلاف باور غلط و سطحی بخش قابل توجهی از مردم گذاشتید به سهم خودم سپاسگزارم

    پاسخ

متخصص تغذیه و رژیم درمانی (PhD). ارائه دهنده رژیم های تخصصی آنلاین با خدمات ویژه