در ادامه دو نمونه رژیم غذایی در سنگ کلیه از جنس سنگ کلسیمی آورده شده است.
نمونه ۱ رژیم غذایی در سنگ کلسیمی (از جنس کربنات کلسیم)
خانم ن.م. ۵۵ ساله که مبتلا به سنگ کلیه از جنس کربنات کلسیم است، به دلیل درد کلیه و کم اشتهایی مراجعه کرده است.
پروفایل پزشکی بیمار به شرح زیر است:
Na = 135 MEq/L
K = 4.5MEq/L
Cr= 0.9 mg/dl
Hct = 36.6 %
Hb = 11.6 g/dL
قد: cm ۱۵۸
وزن: kg ۶۲
دور مچ: cm۱۵
محاسبه وزن ایده آل و BMI
BMI=24.8 Kg / m2
IBW=52.2 Kg
محاسبه گر اتوماتیک وزن ایده آل
محاسبه انرژی و درشت مغذی ها
BEE= 1282 Kcal
TEE= 1800 Kcal
fat= 30% =60 g
TEE= 1282.72×1.4=1800 kcal
pro=15% = 67 g CHO= 55%=247 g
محاسبه میزان سهم هر گروه در فهرست جانشینی:
گروه لبنیات : ۲ واحد
گروه سبزی: ۵ واحد
گروه میوه: ۳ واحد
گروه نان و غلات: ۱۰ واحد
گروه گوشت: ۱.۵ واحد
گروه چربی : ۸ واحد
رژیم غذایی پیشنهادی در این نمونه رژیم غذایی در سنگ کلسیمی
صبحانه: گروه نان و غلات ۲ سهم + گروه لبنیات ۰.۵ سهم + گروه روغن ۲ سهم + ۱ قاشق غذا خوری عسل یا شکر یا مربا
میان وعده: گروه میوه ۱ سهم
نهار: گروه نان و غلات ۴ سهم + گروه گوشت ۱ سهم + گروه روغن ها ۳٫۵ سهم + گروه سبزی ۳ سهم + گروه لبنیات۱ سهم
عصرانه: گروه میوه ۱ سهم
شام: گروه نان و غلات ۳ سهم + گروه گوشت ۵, • سهم + گروه روغن ها ۳ سهم + گروه سبزی ۲ سهم + گروه لبنیات ۰٫۵ سهم
بعد از شام: گروه میوه ۱ سهم
توصیه ها:
١ – مصرف حداقل ۲٫۵ لیتر مایعات در روز که نیمی از آن لزوما آب باشد.
۲- اضافه کردن ۱۲۰ گرم آبلیمو مخلوط با کل آب مصرفی برای افزایش سیترات
٣- محدود کردن موادی که ادرار را اسیدی می‌کند از جمله گوشت ها، تخم مرغ، ماهی، پنیر، مغز ها، نان، غلات، ماکارونی، برنج، ذرت، لپه، آلو، گوجه و قره قاط.
۴- مصرف لبنیات همراه با وعده های غذایی برای کاهش اگزالات مصرفی).
۵ – عدم مصرف مکمل ویتامین D
۶ – ویتامین B6 بصورت مکمل ۴۰ میلی گرم در روز می تواند مفید باشد.
۷ – محدود کردن مصرف نمک، فراورده های گوشتی، زیتون و خیارشور.
٨- از مواد غذایی با اگزالات بالا باید پرهیز کرد مانند: ریواس، اسفناج، توت فرنگی، شکلات، مغز ها، انواع چای و سبوس گندم.
نمونه ۲ رژیم غذایی در سنگ کلسیمی (از جنس سیترات کلسیم)
آقای د.م. ۶۲ ساله با درد کلیه، ضعف و بی‌حالی و کم اشتهایی با تشخیص سنگ کلیه از جنس سیترات کلسیم مراجعه کرده است، تمامی شاخصه های آزمایشگاهی وی نرمال است.
مشخصات تن سنجی:
قد: cm ۱۶۲
وزن: kg ۶۲
دور مچ: cm۱۷
داروهای مصرفی:
تیازید، ضد درد دمرول، پنیسیلامین
محاسبه وزن ایده آل و BMI
BMI=22.96 Kg/m2
IBW= ۴۸+۱ (۱۶۴-۱۵۰) =۶۲ kg
ارزیابی های پیشنهادی در این نمونه رژیم غذایی در سنگ کلسیمی
ارزیابی آلبومین و پره آلبومین
ارزیابی کلسیم ادراری که مقدار طبیعی آن ۳۰۰- ۴۰۰ میلی گرم است. پرسش و بررسی میزان تحمل لاکتوز
بررسی آهن سرم
بررسی فسفر و آمیلاز و گلوکز خون
بررسی سیترات و حجم ادراری که در صورت افزایش شاخص مثبت تلقی می شود.
بررسی اگزالات و کلسیم که در صورت افزایش شاخص، منفی تلقی می شود.
محاسبه میزان انرژی، پروتئین و سایر درشت مغذی
BEE=66.47+13.75(Wt.) +5(Ht) -6.76(Age) =1319.85
TEE=13.19×1.4=1847.79
CHO=55%=254.1g
Pro=15%=69.3g
Fat=30%=61.6g
محاسبه میزان سهم هر گروه در فهرست جانشینی:
گروه لبنیات : ۲ واحد
گروه سبزی: ۵ واحد
گروه میوه: ۴ واحد
گروه نان و غلات: ۱۰ واحد
گروه گوشت: ۲ واحد
گروه چربی : ۸ واحد
رژیم غذایی پیشنهادی در این نمونه رژیم غذایی در سنگ کلسیمی:
صبحانه:گروه نان و غلات ۲ سهم + گروه لبنیات اسهم + گروه روغن ها ۲ سهم + ۱ قاشق غذا خوری عسل یا شکریا مربا
میان وعده: گروه میوه ۲ سهم
نهار: گروه نان و غلات ۴ سهم +گروه گوشت ۱ سهم + گروه روغن ها ۲ سهم + گروه سبزی ۲ سهم + گروه لبنیات ۰٫۵ سهم
عصرانه: گروه میوه ۱ سهم + روغن ها ۲ سهم
شام: گروه نان و غلات ۲ سهم + گروه گوشت ۰٫۵ سهم + گروه روغن ها ۳ سهم + گروه سبزی ۳ سهم + گروه لبنیات ۰٫۵ سهم
بعد از شام: گروه میوه ۱ سهم + غلات ۱ سهم
توصیه به دریافت مقدار زیاد مایعات در حدود ۲٫۵ لیتر که در بین وعده های غذایی باشد و قبل از خواب و صبح ناشتا باید ۲۵۰ میلی لیتر مصرف کند. دریافت مایعات در هنگام خواب از تشکیل کریستال ها جلوگیری می کند، نیمی از مایعات دریافتی باید آب باشد.
توصیه به مصرف کم چای و قهوه، نوشیدنی های کربناته با کافئین باعث افزایش دفع کلسیم ادراری می شود ولی چون چای اگزالات دارد کمتر کلسیم دفع می شود. اگر فرد تمایل به مصرف چای دارد، آن را به ۲ فنجان چای همراه با شیر در روز تقلیل دهد.
در کمبود کلسیم در دستگاه گوارش جذب اگزالات آزاد افزایش می یابد و جذب اگزالات بیشتر از mg ۴۰ در تشکیل سنگ کلیه کلسیمی دخالت دارد. غذا های با اگزالات بالا باید محدود شود از جمله ریواس، اسفناج، توت فرنگی، شکلات، سبوس گندم، مغز ها، انواع چای و ذرت.
توصیه ها در این نمونه رژیم غذایی در سنگ کلسیمی:
-کاهش دریافت گوشت، تخم مرغ، ماهی، آب قره قاط، پنیر و مغز ها که س بب کاهش سیترات ادراری می شود.
– افزودن ۱۲۰ آبلیمو به ۲ لیتر آب برای افزایش س یترات (همچنین استفاده از سیترات پتاسیم و منیزیم می تواند مفید باشد).
– برای افرادی که کلسیم ادراری بالایی دارند، نمک باید به ۲۳۰۰ میلی گرم در روز محدود شود.
– استفاده از میوه و سبزی های پر پتاسیم و کم اگزالات (رژیم پتاسیم ۴۶۸۰ میلی گرم در روز).
– دریافت ویتامین C روزانه کمتر از ۲ گرم (بنابراین در خوردن مرکبات باید احتیاط گردد).
– ویتامین D به صورت مکمل نباید زیاد مصرف شود.
– مصرف بیش از mg ۴۰۰ ویتامین B6 که به کاهش خطر سنگ کلیه منجر می شود (در صورت نیاز مکمل یاری ویتامین B6 توصیه می شود).
– مصرف غذاهای آماده بیرون از منزل برای بیمار ممنوع است.
– فرد می تواند لبنیات را در حدی که در رژیم نوشته شده است استفاده کند.
– بیمار ذرت، نان، غلات، ماکارونی، برنج، آلو و گوجه فرنگی را به مقدار تجویز شده در رژیم دریافت کند و از مصرف زیاد بپرهیزد.
– غذاهایی که خاکستر اسیدی دارند برای ادرار حالت اسیدی ایجاد میکنند و مناسب نیستند شامل: گوشت ها، صدف، تخم مرغ، ماهی، ماکیان، پنیر ها، کره بادام زمینی، مغزها، نان ها، غلات، کراکر، ماکارونی، اسپاگتی، برنج، ذرت، لپه، آلو و گوجه فرنگی، قره قاط و نارگیل.
ملاحضات دارویی در این نمونه رژیم غذایی در سنگ کلسیمی:
داروی تیازید برای شستشو و تخلیه سنگ ها از کلیه به کار می رود. در مصرف این دارو باید مراقب وضعیت پتاسیم فرد بود و در صورت لزوم از جایگزین استفاده شود.
در هنگام مصرف این دارو دریافت سدیم کنترل گردد و منیزیم افزایش داده شود. احتمال خشکی دهان و ناراحتی های گوارشی همراه دارو می باشد که باید توصیه های موردی لازم انجام گیرد.
داروی پنیسیلامین د به مکمل یاری با روی و ویتامین ب ۶ نیاز دارد و ممکن است حالت تهوع و استفراغ و درد ناحیه شکم با استفاده از دارو برای بیمار ایجاد شود.
داروی دمرول خشکی دهان، یبوست، تهوع و استفراغ، را ممکن است ایجاد کند که توصیه های لازم برای بیمار ضروری است.